Απο τις βουνοκορφες της Πινδου στην σκια της Ροδοπης

Άγνωστες πτυχές της ιστορίας των Ηπειρωτών αλλά και όλης της ΑΜΘ στο βιβλίο της Χαρίκλειας-Σταματίας Μαργαριτοπούλου

Το «Έλληνες  Βλαχόφωνοι στην  Ανατολική  Μακεδονία  και  Θράκη» παρουσιάστηκε στην Κομοτηνή από τον Σύλλογο Ηπειρωτών Ροδόπης

Ένα ταξίδι από τις βουνοκορφές της Πίνδου στη σκιά της Ροδόπης έλαβε χώρα το απόγευμα της Δευτέρας 12 Δεκεμβρίου στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Κομοτηνής, με την παρουσίαση του βιβλίου της κ. Χαρίκλειας-Σταματίας Μαργαριτοπούλου «Έλληνες  Βλαχόφωνοι στην  Ανατολική  Μακεδονία  και  Θράκη», που κυκλοφορεί από την Φιλοπρόοδη Ένωση Ξάνθης, από το Σύλλογο Ηπειρωτών Ροδόπης «Ο Άγιος Γεώργιος ο εξ Ιωαννίνων».

Η πολυτελής έκδοση παρουσιάζει στοιχεία και μαρτυρίες από το 16ο  έως και τον 20ο αιώνα για τους κατοίκους της Ηπείρου που ξεκίνησαν από τα βουνά της και έφτασαν μέχρι την Κωνσταντινούπολη κατά την διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και εγκαταστάθηκαν σε όλες τις περιοχές ανάμεσα.

Αυτά συγκέντρωσε η συγγραφέας, ξεκινώντας από το υλικό που βρήκε στο σεντούκι της οικογένειάς της, με στοιχεία από το 1850 μέχρι το 1950, και επεκτείνοντάς το, δημιουργώντας ένα μοναδικό αρχείο της ιστορίας όχι μόνο των Ηπειρωτών, αλλά και των τόπων που κατοικούσαν και όπου πολλοί από αυτούς διέπρεψαν.

Πολλές αναφορές κάνει η συγγραφέας και στους Ηπειρώτες της Κομοτηνής, πολλοί από τους οποίους καταγόταν από τη Λάιστα (ο Σύλλογος Ηπειρωτών ιδρύθηκε το 1928 ως «Αδελφότης Λαϊστινών») αλλά και της περιφέρειας της Ροδόπης, από την οικογένεια Μπλέτσα, Σούζου, Ζωίδη, Σκουτέρη, μέχρι την οικογένεια Ποάλα, και πολλούς άλλους που έκαναν την πόλη σπίτι τους.

Για το έργο μίλησαν ο κ. Θανάσης Μουσόπουλος,  φιλόλογος, συγγραφέας και ποιητής (που απέστειλε την ομιλία του), ο Δρ.  Βασίλειος Δαλκαβούκης,  Αναπληρωτής Καθηγητής Εθνογραφίας του Ελλαδικού χώρου Τ.Ι.Ε. Δ.Π.Θ. και η κ. Γαρυφαλλιά Θεοδωρίδου, Δρ. Λαογραφίας, Μεταδιδακτορική ερευνήτρια, Τμήμα Γ.Φ.Π.Π.Χ., με την συζήτηση να συντονίζει η Δρ. Κατερίνα Μάρκου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στην Κοινωνική και Ιστορική Ανθρωπολογία του Βαλκανικού Χώρου, Τ.Ι.Ε. Δ.Π.Θ..

Ένα σεντούκι γεμάτο με την ιστορία των Ηπειρωτών

Στην εκδήλωση έδωσε και το παρών η ίδια η συγγραφέας, η οποία γεννήθηκε στην Ξάνθη από γονείς Ηπειρώτες με καταγωγή από την Λάιστα του Ζαγορίου, και εργάστηκε ως οδοντίατρος επί 46 έτη, έχοντας σημαντική παρουσία στην πολιτιστική και αυτοδιοικητική ζωή, ενώ είναι, μετά από μακρά θητεία, επίτιμη πρόεδρος του Ερυθρού Σταυρού Ξάνθης.

Άρχισε να ασχολείται με το θέμα του τόμου, όταν βρήκε στην αποθήκη του σπιτιού της ένα σεντούκι γεμάτο με χαρτιά, και όταν αποφάσισε να τα ελέγξει, είδε ότι ήταν παλιά έγγραφα που άρχιζαν από το 1850 και έφταναν μέχρι το 1949, και όταν τα μελέτησε, ανακάλυψε πως ήταν καταγεγραμμένα όλα με τέτοια τάξη και τόσες λεπτομέρειες, που πραγματικά έμεινε άφωνη.

Για αυτό και της γεννήθηκε το ενδιαφέρον για να τα ψάξει περισσότερο, και αφού ήρθε σε επαφή με καθηγητές από το τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας, αλλά και ιστορικούς, με την προτροπή των οποίων και αποφάσισε να τα καταγράψει.

Τα πρώτα που βρήκε ήταν ομόλογα, που αφορούσαν δανεισμούς, έγγραφα αγοραπωλησιών, αλλά και συναλλαγών εντός της Ξάνθης αλλά και πέρα από αυτήν, που ξεκινούσαν από την Κωνσταντινούπολη και έφταναν μέχρι τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα, και περιλάμβαναν πολλά ονόματα.

Έτσι ξεκίνησε να κατηγοριοποιηθεί όλες τις πληροφορίες που έβρισκε. Για να μπορέσει να δημιουργήσει το βιβλίο χρειάστηκε να μεταφράσει αρκετά από τα έγγραφα, ενώ ιδιαίτερη φροντίδα χρειάστηκε για τις ημερομηνίες, που ήταν όλες σε αραβική μορφή, και έπρεπε να μάθει να τις προσαρμόσει.

Στη συνέχεια ξεκίνησε, με βάση πάλι τα έγγραφα, να ερευνά και να καταγράφει μαρτυρίες από τις πόλεις της Περιφέρειας, μεταξύ των οποίων και η Κομοτηνή, που είχε μεγάλο αριθμό Λαϊστινών, καθώς και γύρω οικισμών, όπως ο Ίασμος.

Σημαντική η παρουσία των Ηπειρωτών στην περιοχή

Στην διασπορά αυτή των Ηπειρωτών θεωρεί πως συντέλεσε το γεγονός ότι ταξίδευαν σε όλη την Οθωμανική αυτοκρατορία, φτάνοντας μέχρι την Κωνσταντινούπολη, ως τεχνίτες αλλά και έμποροι, και βλέποντας την ερήμωση πολλών περιοχών, άρχισαν να εγκαθίσταται σε οικισμούς, και συνήθως ανοίγανε παντοπωλεία: «Αυτό ήταν το ιδανικό, να κάνουν χάνι, φούρνο, μπακάλικο και σπίτι» ανέφερε.

Στην Κομοτηνή είχαμε πολλές οικογένειες Ηπειρωτών, όπως η οικογένεια Ποάλα, που είχαν δημιουργήσει τον γνωστό κινηματογράφο, η οικογένεια Χαληγιάννη, η οικογένεια Μπλέτσα, και πολλοί άλλοι, που καταγράφονται στο βιβλίο της.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.