Αφιερωμα στους βραβευμενους με Νομπελ λογοτεχνες
Ο Καζούο Ισιγκούρο γεννήθηκε το 1954 στο Ναγκασάκι της Ιαπωνίας, αλλά μεγάλωσε στη Μεγάλη Βρετανία. Εμφανίστηκε στον χώρο της λογοτεχνίας το 1982 με το μυθιστόρημά του «A pale view of hills». Είναι ένας από τους πιο πολυβραβευμένους συγγραφείς σήμερα και τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 50 γλώσσες. Ανάμεσα στα έργα του έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά τα: «Ο θαμμένος γίγαντας», «Μη μ’ αφήσεις ποτέ», «Αχνή θέα των λόφων» και «Νυχτερινά». Έχει γράψει επίσης στίχους και σενάρια για την τηλεόραση. Σήμερα ζει στο Λονδίνο.
«Τα απομεινάρια μιας μέρας», η ομορφιά των λέξεων μέσα από μια εκ βαθέων εξομολόγηση…
Τυπική αγγλική εξοχή, τυπικοί Άγγλοι αριστοκράτες, τυπικοί Εγγλέζοι μπάτλερ με τέτοιο επαγγελματισμό και αξιοπρέπεια που δεν συναντά κανείς σε καμία άλλη χώρα της Ευρώπης. Άνθρωποι οι οποίοι βάζουν την επαγγελματική τους ιδιότητα υπεράνω της προσωπικής τους υπόστασης.
Αυτή είναι λοιπόν η προσωπική εξομολόγηση ενός ευσυνείδητου μπάτλερ, του Στίβενς, ο οποίος μας αφηγείται όχι μόνο τα «απομεινάρια μιας ημέρας», αλλά μιας ολόκληρης ζωής στην υπηρεσία του λόρδου Ντάρλινγκτον –συγκεκριμένα επί τριάντα πέντε συναπτά έτη. Η εξομολόγηση αυτή λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού έξι ημερών, όταν ο Στίβενς βρίσκεται σε άδεια, παραχωρημένη από τον νέο του κύριο και νυν ιδιοκτήτη της οικίας Ντάρλινγκτον, τον Αμερικανό Φαραντέι.
Το βιβλίο περιέχει πολλές διαστάσεις: την πολιτικοϊστορική, την κοινωνική, την ηθογραφική και την ψυχογραφική. Πολιτικοϊστορική αφού το πόνημα, μέσα από τα λεγόμενα του μπάτλερ, μας εξιστορεί όσα σχετίζονται με τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον ανερχόμενο αντισημιτισμό και αντιμπολσεβικισμό του Μεσοπολέμου και την άνοδο του Χίτλερ στη Γερμανία. Κοινωνική διότι απεικονίζει θαυμάσια την αγγλική κοινωνία πριν και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τότε που η κραταιά αυτοκρατορία της Αγγλίας άρχιζε σιγά σιγά να πνέει τα λοίσθια. Πρόκειται για έναν κόσμο που ανατέλλει και για έναν που πεθαίνει. Ο κόσμος των πιστών μπάτλερ, των λόρδων και των αριστοκρατών αναμφισβήτητα είναι αυτός που σταδιακά αλέθεται στη μυλόπετρα της Ιστορίας μαζί με την αποικιοκρατία. Ο Στίβενς το γνωρίζει αυτό και αυτό μας φέρνει στην τρίτη διάσταση του βιβλίου, την ηθογραφική και ψυχογραφική.
Ο Ισιγκούρο ενδύεται αριστοτεχνικά τον ρόλο του πιστού υπηρέτη της αγγλικής αριστοκρατίας και περιγράφει με τρόπο γοητευτικό έναν άνθρωπο κλειστό, ευγενικό και διακριτικό, προικισμένο με το τυπικό φλέγμα που διαθέτουν οι Άγγλοι. Η παρακμή του Στίβενς ως ανθρώπου ο οποίος δεν βρίσκεται πια στην ακμή της νιότης του βρίσκεται σε ευθεία αναλογία με το πεπερασμένο της αγγλικής παντοδυναμίας. Εκτός όμως από την ψυχανάλυση του ίδιου του Στίβενς ζωγραφίζεται και εκείνη του λόρδου Ντάρλινγκτον, καθώς και η σχέση που είχε με τον έμπιστο μπάτλερ του.
Ο Στίβενς υπήρξε παιδί ενός εξίσου ευσυνείδητου μπάτλερ, του πατέρα του, από τον οποίο κληρονόμησε τη θέση του. Μπορεί όλος ο κόσμος γύρω του να γκρεμίζεται, αυτός όμως θα παραμείνει αφοσιωμένος στο καθήκον και στις επιθυμίες του κυρίου του, πριν καν προλάβει ο τελευταίος να τις εκφράσει. Η λανθάνουσα ερωτική σχέση του με την κυρία Κέντον διαδραματίζει επίσης έναν υποδόριο και διακριτικό, μα και διαρκώς παρόντα, ρόλο στο βιβλίο.
Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση του συγγραφέα είναι αισθαντική και εντελώς προσωπική, μα, κυρίως, τόσο ατμοσφαιρική που σου αφήνει την αίσθηση, καθώς γυρνάς τις σελίδες του βιβλίου, ότι περιδιαβαίνεις ταυτόχρονα κι εσύ ο ίδιος μία φθινοπωρινή, συννεφιασμένη μέρα στην καταπράσινη αγγλική εξοχή. Αναμφίβολα ένα βιβλίο ιδιαίτερο, το οποίο μεταφέρθηκε μάλιστα επιτυχημένα και στον κινηματογράφο, από την πένα ενός αριστοτέχνη συγγραφέα, το οποίο έχει να μας πει κάτι διαφορετικό, τόσο με την υπόθεση όσο και με τη γραφή του.
*Η Λεύκη Σαραντινού είναι φιλόλογος, ιστορικός και συγγραφέας. Τελευταίο της βιβλίο η ιστορική μελέτη «Μύθοι που έγιναν ιστορία», Εκδόσεις Ενάλιος, Αθήνα 2020.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
