48 χρονια απο το θανατο του Ερνεστο Τσε Γκεβαρα

Ο μεγάλος επαναστάτης Ερνέστο Γκεβάρα ντε λα Σέρνα, γνωστός ως Τσε Γκεβάρα  ή απλά Τσε, γεννήθηκε στις 14 Ιουνίου 1928, στο Ροσάριο της Αργεντινή κι έφυγε σαν χθες το 1967, στη Λα Ιγκέρα της Βολιβίας. Ήταν γιατρός, κομμουνιστής Μαρξιστής-Λενινιστής επαναστάτης, ένας από τους αρχηγούς των ανταρτών στην Κούβα και πολιτικός. Συμμετείχε στο κίνημα της 26ης Ιουλίου που πέτυχε την ανατροπή του δικτατορικού καθεστώτος του Φουλχένσιο Μπατίστα στην Κούβα, αρχικά προσφέροντας τις ιατρικές γνώσεις του και αργότερα ως διοικητής των ανταρτών, ενώ υπήρξε μέλος της επαναστατικής κουβανικής κυβέρνησης προωθώντας ριζικές μεταρρυθμίσεις. Ανέπτυξε θεωρίες πάνω στη στρατηγική και την τακτική του μοντέρνου ανταρτοπολέμου και προσπάθησε να εφαρμόσει τις θεωρίες στην πράξη.
 
Το 1965, πιστός στη νίκη της επανάστασης στην Κούβα, έφυγε με στόχο την οργάνωση νέων επαναστατικών κινημάτων στο Κονγκό και αργότερα στη Βολιβία. Εκεί κατά τη διάρκεια της τελικής μάχης με το βολιβιανό στρατό, στην περιοχή του φαραγγιού του Τσούρο, η ομάδα αναγκάστηκε να διασκορπιστεί και ο Γκεβάρα τραυματίστηκε στη δεξιά κνήμη, οπότε και συνελήφθη και μεταφέρθηκε στον πλησιέστερο οικισμό Λα Ιγκέρα. Μετά από μερικές ανακρίσεις στο σχολείο του χωριού, δολοφονήθηκε, σαν χθες 9 Οκτωβρίου, από τον υπαξιωματικό του βολιβιανού στρατού Μάριο Τεράν.
 
«Μεταφέρθηκε στο χωριό Χιγέρας, κι έμεινε ζωντανός περίπου είκοσι τέσσερες ώρες. Αρνήθηκε ν' ανταλλάξει έστω και μια λέξη με κείνους που τον αιχμαλώτισαν και ένας μεθυσμένος αξιωματικός που επιχείρησε να τον περιπαίξει, έφαγε ένα χαστούκι κατάμουτρα.[…] Η αγωνία του Τσε παρατείνονταν σκληρά, μέχρι που ένας υπαξιωματικός, μεθυσμένος και εκείνος, τον αποτελείωσε με μια πιστολιά στον αριστερό κρόταφο», περιγράφει ο Φιντέλ Κάστρο για την εκτέλεση του Γκεβάρα.
 
Στον Ερνέστο Τσε Γκεβάρα ήταν αφιερωμένο το τελευταίο βιβλίο του Ροδοπίτη συνεργάτη και φίλου Κώστα Βραδέλη. Ο Κώστας Βραδέλης, επί πολλά έτη ιατρός στο επάγγελμα και Διδάκτωρ στο ΑΠΘ, υπηρέτησε τα τελευταία χρόνια της επαγγελματικής του καριέρας στο Γενικό Νοσοκομείο Δράμας, ενώ εξελέγη και πρόεδρος της Ιατρικής Εταιρείας Δράμας το 1978 και του Ιατρικού Συλλόγου Δράμας το 1980. Σήμερα έχει συνταξιοδοτηθεί και κατοικεί εκεί, ενώ ασχολείται με τη συγγραφή βιβλίων. Το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Οικογενειακές και ιστορικές αναμνήσεις» εκδόθηκε το 2012, ενώ το δεύτερο με τίτλο «Επέσατε θύματα από αδέλφια εσείς» το 2014, από της εκδόσεις του «Παρατηρητή της Θράκης». Φέτος εξέδωσε το βιβλίο «Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Η ζωή και ο θάνατος ενός ασυμβίβαστου και ονειροπόλου επαναστάτη», μια αφηγηματική βιογραφία της ζωής του μεγάλου Αργεντινού επαναστάτη.
 
Στο χαρακτηριστικό απόσπασμα με το οποίο ο Κώστας Βραδέλης ολοκληρώνει την αφήγησή του περιγράφει για τον Τσε:
 
« […] Το σχέδιό του είχε το δικό του χαρακτήρα, ήταν γενναιόδωρο, τίμιο, ανιδιοτελές και ρομαντικό. Επειδή ήταν έξυπνος κατάλαβε ότι τελικά οι επαναστάτες, όταν καταλάβουν την εξουσία, γίνονται δικτάτορες. Και γι’ αυτό απέφευγε την εξουσία και κυνηγούσε διαρκώς την επανάσταση. Όμως στο τέλος με πίκρα είχε ομολογήσει: «Όλοι εμείς οι ασυμβίβαστοι, απροσάρμοστοι και ονειροπόλοι επαναστάτες είμαστε καταδικασμένοι να πεθάνουμε καταρώμενοι μιαν εξουσία που τελικά στηρίζουμε με τον αγώνα μας και το θάνατό μας». Ο Τσε κυνηγώντας την ουτοπία πέθανε πάνω στην επανάσταση χωρίς να αναλάβει ποτέ μόνιμη, σταθερή εξουσία, μολονότι του προσφερόταν απλόχερα. Για τον Τσε, η Βολιβία και η Λατινική Αμερική έκρυβαν μια αλήθεια. Εκεί όλα γίνονται, αρκεί να πιστεύεις στ’ απίστευτα, όπως αυτός, που συχνά έλεγε: «Να είμαστε ρεαλιστές, να ζητάμε το αδύνατο». […]

Τα οστά του Τσε εναποτίθενται από τους πρωταγωνιστές του επαναστατικού θριάμβου της Κουβανικής Επανάστασης σε ειδικό μαυσωλείο που έχει ετοιμαστεί στη Σάντα Κλάρα. Το γιγαντιαίο άγαλμά του δεν παραφυλά αλλά προχωρά. Ο αντάρτης ανοίγει δρόμους με το ντουφέκι του στο δεξί του χέρι και το γύψο στο αριστερό. Είναι ίσως το μοναδικό άγαλμα επιφανούς άνδρα με το χέρι γυψαρισμένο. Μελαγχολική, απομακρυσμένη από τον τουρισμό και τη θάλασσα η Σάντα Κλάρα ήταν η πρώτη κουβανική πόλη που γνώρισε ο Τσε και σ’ αυτήν θα επιστρέψει. Ο αποχαιρετισμός διαγράφεται διακριτικός αλλά φαίνεται και μια αποθέωση. Μια ολόκληρη χώρα θυμάται τη νιότη της, που την ξαναβρίσκει στον αιώνιο, τον ακατάβλητο αντάρτη Ερνέστο Τσε Γκεβάρα που ενσαρκώνει πλήρως την έννοια του αδιάφθορου.
 
Ο Τσε Γκεβάρα ανήκει μόνο στον εαυτό του. Στην αρχή της νέας χιλιετίας ο Τσε μοιάζει να μας στέλνει ένα τελευταίο συνωμοτικό κλείσιμο του ματιού του και μας παρακινεί πάλι σε εξέγερση κατά του νεοφιλελευθερισμού. Ο πιο διάσημος αντάρτης του 20ου αιώνα προβάλλει τη δική του μεγάλη πορεία αντικομφορμισμού στις νέες γενιές.

Σήμερα η φυσιογνωμία του, αυτή η οικεία και ταυτόχρονα άγνωστη, μας παρακινεί και μας επιβάλλει ένα συναίσθημα κόντρα στο σύστημα και ένα πρότυπο αδιάφθορης συμπεριφοράς εμπρός στην εξουσία. Τα τσιτάτα του Τσε βρίσκονται σε τεράστιες πινακίδες στις εθνικές οδούς και στους τοίχους των δημοσίων κτιρίων στην Αβάνα. Η ανιδιοτέλεια του Τσε, το όραμά του για ένα μέλλον διαφορετικό και η τιμιότητά του έχουν γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης για να καλύψουν την πραγματικότητα μιας κοινωνίας με τόσα μειονεκτήματα που απαιτούν μεγάλες θυσίες από τη μάζα του πληθυσμού της Κούβας, ενώ μέσα σ’ αυτή την κοινωνία είναι ορατοί αυτοί που γίνονται πλουσιότεροι στο πλαίσιο της διαδικασίας ενσωμάτωσης στην αγορά. Από το επαναστατικό δήθεν αυτό κράτος λείπει η δημοκρατία, όπως έλειπε σε όλα τα πρώην δήθεν σοσιαλιστικά κράτη. Λείπει ο έλεγχος του λαού, της πλειοψηφίας προς την κυβέρνηση που λέει ότι τον εκπροσωπεί. Η ιδέα των εκλογών, της δημοκρατίας, ο έλεγχος της κυβέρνησης από το λαό και η διαφάνεια, λένε οι αδελφοί Κάστρο, είναι πολυτέλειες που μια επανάσταση υπό πολιορκία δεν μπορεί να προσφέρει. Και το επιχείρημα αυτό και το σύνθημα «Ναι στην επανάσταση, όχι στις εκλογές» χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα. Και εδώ βρίσκεται η ειρωνεία. Το σύμβολο του αγώνα και της επαναστατικής αγνότητας χειραγωγείται από ένα αυταρχικό καθεστώς που είναι το ίδιο υπεύθυνο για τις ατασθαλίες και τα λάθη που αποκηρύσσονται στο όνομα του Τσε.

Για τους Κουβανούς που ζούνε την πραγματικότητα των πενήντα πέντε χρόνων από την επανάσταση, οι εκκλήσεις για υπομονή και αυτοθυσία για καλύτερες μέρες που δήθεν θα έρθουν αργότερα, μοιάζουν εντελώς κενές περιεχομένου, καθώς περιμένουν ώρες στις ουρές τα φορτηγά που παίζουν το ρόλο λεωφορείων, ενώ την ίδια ώρα τους προσπερνούν οι πολυτελείς Μερσεντές και τα BMW των νεόπλουτων. Η εξουσία είναι συγκεντρωμένη σε μια μικρή ομάδα γραφειοκρατών, υπό την ηγεσία των αδελφών Κάστρο, που είναι επικεφαλής του κράτους, του κόμματος και του στρατού. Αληθινοί επαναστάτες είναι αυτοί που επαναστατούν για να αλλάξουν τον κόσμο προς το καλύτερο και όχι για να αναλάβουν εξουσία. Οι καρδιές αυτών των επαναστατών, λέει ένας λατινοαμερικανός ποιητής, είναι σκληρές αλλά και ανάλαφρες σαν τα μπαλόνια που το μοιραίο τους ποτέ δεν αποφεύγουν. Χωρίς να ξέρουν το γιατί, λένε πάντα: «Μπρος, Νίκη ή Θάνατος». Συμπερασματικά οι μόνοι επαναστάτες από αρχαιοτάτων χρόνων που διέσωσαν την τιμή, την αξιοπρέπεια και την αγνότητά τους και δεν έγιναν δικτάτορες είναι αυτοί που δεν ανέλαβαν εξουσία:
 
Ο Σπάρτακος, ο Χριστός
και ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα»
 
Η 48^η επέτειος από το θανάτου του Τσε Γκεβάρα είναι μια καλή ευκαιρία να διαβάσει κανείς το βιβλίο του Κώστα Βραδέλη, αναζητώντας τη μορφή του μεγάλου επαναστάτη. Είτε συντάσσεται κανείς, είτε όχι, με την ιδεολογία, τις κινήσεις και εν γένει το χαρακτήρα του «κομαντάντε», σίγουρα αποτελεί μια από τις φιγούρες που έχουν γράψει τα δικά τους κεφάλαια στη σύγχρονη ιστορία και το να αναζητήσουμε πράγματα για τη ζωή του είναι σίγουρα πλούτος γνώσεων.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.