«21: Η μαχη της πλατειας»: Μπορει αραγε ενα κομικ να μας διδαξει Ιστορια;

Μπορεί άραγε ένα κόμικ να μας διδάξει Ιστορία; Κι όμως ένας επιτυχημένος πολιτικός γελοιογράφος, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Αιγαίου και πολιτικός επιστήμων, όπως ο Αντώνης Νικολόπουλος (Soloùp), αποδεικνύει ότι κάτι τέτοιο είναι απολύτως εφικτό, όταν μάλιστα η προσπάθειά του συνεπικουρείται και από έγκριτους ιστορικούς του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου.

Το «21: Η μάχη της πλατείας»είναι το μοναδικό έργο που είναι αφιερωμένο στην επέτειο από τα διακόσια χρόνια της Παλιγγενεσίας μας και το οποίο μπορεί να διαβαστεί κυριολεκτικά από όλους τους Έλληνες ηλικίας 11-101 ετών! Αυτό, φυσικά, συμβαίνει εξαιτίας του ανάλαφρου χαρακτήρα που έχουν όλα τα κόμικ, η μοντέρνα αυτή Ένατη Τέχνη, η οποία είναι ιδιαιτέρως αγαπητή στα παιδιά.

Δεν πρέπει, όμως, ο ανάλαφρος χαρακτήρας των σχεδίων του κόμικ να μας ξεγελά, αναφορικά με την ιστορική εγκυρότητα των γραφομένων του επί της Ελληνικής Επανάστασης. Αντίθετα, στο «21: Η μάχη της πλατείας» η Ιστορία γράφεται σύμφωνα με τα νεότερα πορίσματα και τις έρευνες των ιστορικών, χωρίς παρωπίδες και εξωραϊσμούς.

Ο Α. Ν. μαζί με τις συνεργάτιδές του από το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο προέβη σε μία δύσκολη και επίπονη σταχυολόγηση των σημαντικότερων γεγονότων της Ελληνικής Επανάστασης και ξεκίνησε τη συγγραφή έχοντας κατά νου το μότο «Η ομορφιά της απλότητας». Ξεκίνησε δηλαδή τη συγγραφή απλά, απαντώντας σε ερωτήματα που κάνουν όλα τα παιδιά σχετικά με την Ελληνική Επανάσταση.

Τα σχέδια του κόμικ υπηρετούν, επίσης, την απλότητα. Είναι υπέροχα δουλεμένα, με έμφαση στις εκφράσεις των προσώπων, τα οποία βρίσκονται σε πρώτο πλάνο και μεγάλο μέγεθος πολλές φορές, χωρίς όμως να είναι εξεζητημένα.

Η ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης εξιστορείται από κάποιον Κάρπο Παπαδόπουλο, απόγονο ενός πολεμιστή του ’21, τον οποίο συναντά ως άστεγο σε ένα παγκάκι της Πλατείας Κολοκοτρώνη μία νεαρή κοπέλα, η Λίμπυ. 

Εκτός, όμως, από την αφήγηση του ηλικιωμένου άνδρα, ο Soloùp παρεμβάλει και πρωτογενείς μαρτυρίες της εποχής, κυρίως Αγωνιστών της Επανάστασης και συγγραφέων απομνημονευμάτων, αλλά και Φιλελλήνων, ανθρώπων του λαού, ακόμα και Τούρκων. Αποτέλεσμα, ένα ενιαίο κείμενο, το οποίο περιλαμβάνει τα κείμενα περισσότερων από τριάντα συγγραφέων.

Η προσέγγιση των γεγονότων μέσα από το πρίσμα πολλών διαφορετικών αφηγήσεων είναι όσο το δυνατόν πιο αντικειμενική, και οι συγγραφείς, τόσο του τότε όσο και του σήμερα, δεν διστάζουν να υποδείξουν ενόχους και να επιρρίψουν ευθύνες για όλα τα κακώς κείμενα της Ελληνικής Επανάστασης, τα οποία συχνά έχουμε την τάση να «θάβουμε κάτω από το χαλί», όπως μας λέει συχνά ο Κάρπος. Επιπλέον, πρόκειται για μία προσέγγιση η οποία διαφέρει παρασάγγας από όσα διδάσκονται στο σχολείο για την Ελληνική Επανάσταση.

Σχετικά με τους Εμφύλιους Πολέμους της Επανάστασης, οι συγγραφείς δεν διστάζουν να ενοχοποιήσουν κυρίως τους πολιτικούς ηγέτες, οι οποίοι από την ασφάλεια των γραφείων τους διηύθυναν την Επανάσταση, αφήνοντας σε άλλους να βγάζουν το φίδι από την τρύπα. Οι συγγραφείς αναγνωρίζουν, όμως, και τις ευθύνες μεγάλων οπλαρχηγών, όπως του κορυφαίου Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, κάτω από το άγαλμα του οποίου εξιστορείται το μεγαλύτερο μέρος της αφήγησης.

Η επίσημη στάση του Πατριαρχείου, που ήταν αρνητική στον Αγώνα, επίσης στιγματίζεται, όπως και η φιλοχρήματη πολιτική του κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, αφού ο εκάστοτε Πατριάρχης έπρεπε να δώσει μεγάλο μπαξίσι στον σουλτάνο προκειμένου να καταλάβει τον πατριαρχικό θώκο.

Στο απυρόβλητο δεν μένουν και οι Μεγάλες Δυνάμεις και τα πολύπλοκα πολιτικά και διπλωματικά τερτίπια τους, όπως είναι φυσικό, που παίχτηκαν στις πλάτες των αγωνιζόμενων Ελλήνων, με την Αγγλία, τη Γαλλία και τη Ρωσία να πρωταγωνιστούν σε αυτά.

Πολύ σημαντικό είναι, επίσης, το γεγονός ότι το νήμα της αφήγησης πιάνεται ήδη από την Τουρκοκρατία και δεν σταματά με τη λήξη της Επανάστασης, αλλά συνεχίζεται μέχρι και το 1834, όταν λαμβάνει χώρα το πιο αποτρόπαιο γεγονός της, σύμφωνα με τους συγγραφείς. Αυτό δεν είναι άλλο από την επονείδιστη δίκη του Κολοκοτρώνη, το γεγονός που σηματοδοτεί το αποκορύφωμα των εμφυλίων παθών. 

Είναι ένα έργο που ήρθε για να μείνει και το οποίο θα μπορούσε κάλλιστα να χρησιμοποιηθεί και για εκπαιδευτικούς σκοπούς, αφού μπορεί να φέρει τα παιδιά μας κοντά στο βιβλίο και την Ιστορία, τομείς από τους οποίους η σύγχρονη εκπαίδευση και η τεχνολογία τα έχει, δυστυχώς, απομακρύνει. Το δίχως άλλο, αν κάποιος έπρεπε να επιλέξει για να διαβάσει ένα μονάχα ευκολοδιάβαστο και διδακτικό βιβλίο για το 1821, τότε θα έπρεπε να επιλέξει το «21: Η μάχη της πλατείας»

Η ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης είναι, επομένως, μία σελίδα ηρωισμού, αλλά, συγχρόνως, και απεχθών παθών και εμφυλίων πολέμων. Ο Α. Ν. σχετίζει το παρελθόν με το παρόν και προσπαθεί να μας δώσει την οπτική της Επανάστασης στο παρελθόν, αλλά και στο παρόν.

Στα θετικά του έργου συμπεριλαμβάνεται το χρονολόγιο της Ελληνικής Επανάστασης το οποίο περιλαμβάνεται στο τέλος του βιβλίου, μαζί με ιστορικά σημειώματα για κάποιες προσωπικότητες του Αγώνα και επιλογικές σημειώσεις των συγγραφέων. 

Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω, είναι ένα έργο που ήρθε για να μείνει και το οποίο θα μπορούσε κάλλιστα να χρησιμοποιηθεί και για εκπαιδευτικούς σκοπούς, αφού μπορεί να φέρει τα παιδιά μας κοντά στο βιβλίο και την Ιστορία, τομείς από τους οποίους η σύγχρονη εκπαίδευση και η τεχνολογία τα έχει, δυστυχώς, απομακρύνει. Το δίχως άλλο, αν κάποιος έπρεπε να επιλέξει για να διαβάσει ένα μονάχα ευκολοδιάβαστο και διδακτικό βιβλίο για το 1821, τότε θα έπρεπε να επιλέξει το «21: Η μάχη της πλατείας».

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.