Το εργασιακο τοπιο στην μετα καραντινας εποχη

«Να δείξουμε όλοι αλληλεγγύη απέναντι σε θέσεις εργασίας»

 
Το πώς θα κινηθεί το οικονομικό περιβάλλον, παγκόσμιο και εγχώριο, στην μετά-καραντίνας εποχή, παραμένει ένα μεγάλο ερωτηματικό, αλλά και ένα μεγάλο στοίχημα, όπου κάθε πρόβλεψη είναι ιδιαίτερα επισφαλής. Όταν μιλάμε όμως για οικονομικό περιβάλλον μιλάμε και για τον κόσμο της εργασίας. Και όταν μιλάμε για τον κόσμο της εργασίας τον καιρό της πανδημίας, μία επιμέρους παράμετρος είναι και το πώς θα διαμορφωθούν οι εργασιακές σχέσεις.
 
Σε μια προσπάθεια λοιπόν σκιαγράφησης του πώς ο κορωνοϊός διαμορφώνει τις εργασιακές σχέσεις συνομιλήσαμε με την κ. Λευκή Κιοσσέ, Επίκουρη Καθηγήτρια Εργατικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΔΠΘ, επικεντρώνοντας ιδίως στις ελαστικές μορφές εργασίας και κυρίως σε αυτό που πολύ ακούστηκε την περίοδο της εργασίας και δεν είναι άλλο από την εκ περιτροπής εργασία.
 
«Να επιδοτήσουμε την εργασία και όχι την ανεργία» αλλά και «να δείξουμε όλοι αλληλεγγύη απέναντι σε θέσεις εργασίας» ήταν από τις βασικές προτροπές της κ. Κιοσσέ, η οποία μάλιστα κατέθεσε και μια πρόταση για τη «βελτίωση» των διατάξεων που διέπουν την εκ περιτροπής εργασία.
 
Ο λόγος στην ίδια όμως αναλυτικά…
 
ΠτΘ: κ. Κιοσσέ, η ανεργία η οποία θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε σύμφωνα με εκτιμήσεις θα είναι μεγάλη…
Λ.Κ.: Για τα ποσοστά ανεργίας θα μιλήσουν καλύτερα οι οικονομολόγοι. Όμως πιθανολογείται από όλους μας ότι τα ποσοστά ανεργίας είναι πολύ υψηλά και ιδιαίτερα στη χώρα μας. Ήδη είναι ορατό στον χώρο του τουρισμού. Οι προσλήψεις στον χώρο  των ξενοδοχοϋπαλλήλων, άρχιζαν τα προηγούμενα χρόνια στα τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου. Τώρα οι περισσότερες προσλήψεις δεν έχουν γίνει. Αν λάβουμε υπόψη μας ότι την πρώτη εβδομάδα, πριν από την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου στις 20 Μαρτίου, είχαμε στη χώρα περίπου 42 χιλ. απολύσεις -και ευτυχώς μπήκε η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου και απαγόρευσε τις απολύσεις και παράτεινε την απαγόρευση για όσο διάστημα υπάρχει αυτή η κατάσταση της πανδημίας- εύκολα μπορούμε να συνάγουμε ότι τα ποσοστά ανεργίας είναι πολύ υψηλά.
 
Αλλά  πλέον της ανεργίας, που θα είναι υψηλά τα ποσοστά, ένα ακόμη ζήτημα είναι και η υπό-απασχόληση. Δηλαδή μπορεί κάποιος να μην καταγράφεται ως άνεργος, αλλά να υπό-απασχολείται. Εννοώ ότι μπορεί ο εργοδότης από ανάγκη να προσφύγει σε τέτοιες μορφές απασχόλησης, ώστε και ο εργαζόμενος να μην είναι άνεργος, αλλά και το εισόδημα του να συρρικνωθεί πολύ.
 

«Να επιδοτηθεί η απασχόληση και όχι η ανεργία»

 
ΠτΘ: Η εκ περιτροπής εργασία είναι ένας όρος που για το ευρύ κοινό έγινε γνωστός, τουλάχιστον στην καθημερινότητά μας, εν καιρώ πανδημίας. Σε τι συνίσταται ακριβώς;
Λ.Κ.: Η εκ περιτροπής εργασία έγινε γνωστή τώρα στο ευρύ κοινό, αλλά δεν είναι ένας καινούργιος θεσμός. Να σας υπενθυμίσω ότι για την εκ περιτροπής εργασία υπάρχουν διατάξεις ήδη από το 1957, αλλά τότε είχε πολύ βραχύτερη διάρκεια, εξαρτιόταν από άδειες των αρχών, από τον νομάρχη τότε. Ήταν ένα κατ’ εξαίρεση μέτρο. Ιδιαίτερη βαρύτητα στην εκ περιτροπής εργασία δόθηκε τα πρώτα χρόνια των μνημονίων, δηλαδή το 2010, και ενώ ξεκίνησε ως συμπληρωματική μορφή απασχόλησης, πλέον κατέλαβε κυρίαρχο ρόλο στην απασχόληση. Αν δούμε τα ποσοστά της εκ περιτροπής εργασίας του χρονικού διαστήματος των ετών 2011 με 2012 θα διαπιστώσουμε πως είχαμε αύξηση μέχρι και 1200%, ένα εκπληκτικό ποσοστό. Πιθανολογώ ότι επίσης τα ποσοστά της εκ περιτροπής θα ανέλθουν την τρέχουσα περίοδο.
 
Πρόταση που διατυπώθηκε και από άλλο συνάδελφο από τη Νομική Σχολή και από εμένα, είναι πως θα πρέπει να καθοριστεί νομοθετικά και κατώτατο όριο εβδομαδιαίας απασχόλησης εργαζομένων σε καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας. Το 2010 τέθηκε στην εκ περιτροπής απασχόληση όριο ως προ τον ανώτατο χρόνο απασχόλησης μέσα στο ημερολογιακό έτος, δεν τέθηκε όμως όριο ως προς τον εβδομαδιαίο χρόνο απασχόλησης. Πρόταση μας είναι ο εβδομαδιαίος χρόνος απασχόλησης που τίθεται σε εκ περιτροπής εργασία σε κάποιο εργαζόμενο  να καθοριστεί νομοθετικά και να μην είναι κάτω του 50 ή του 60% του χρόνου που απασχολούνταν ένας μισθωτός και ο υπόλοιπος χρόνος να επιδοτηθεί για να ληφθούν υπόψη και οι ανάγκες των επιχειρήσεων τις οποίες δεν μπορεί κανένας να τις αρνηθεί. Δηλαδή να επιδοτηθεί η απασχόληση, να μην επιδοτηθεί η ανεργία.
 

«Ευκολότερη η εφαρμογή της εκ περιτροπής εργασίας»

 
ΠτΘ: Γίνεται πολύ κουβέντα για την εκ περιτροπής εργασία. Υπάρχουν όμως και άλλες μορφές ελαστικής εργασίας…
Λ.Κ.: Γίνεται πολύ μεγάλη κουβέντα για την εκ περιτροπής εργασία, διότι από το νόμο είναι ευκολότερη η εφαρμογή της. Ο νόμος προϋποθέτει αφενός μείωση δραστηριοτήτων -όχι οικονομικών, δραστηριοτήτων γενικώς- αφετέρου διαβούλευση με το σωματείο, αν υπάρχει, ή διαβούλευση με τους εργαζόμενους συλλογικά. Βέβαια ο νόμος δεν επιτάσσει να καταλήξει η διαβούλευση και σε συμφωνία. Είναι δηλαδή ένα διαδικαστικό στάδιο. Με αυτές τις προϋποθέσεις μπορεί ο εργοδότης να ακολουθήσει την εκ περιτροπής εργασία.
 
Ο άλλος τρόπος είναι η μερική απασχόληση. Στη  μερική απασχόληση απαιτείται η συναίνεση του εργαζόμενου. Ο νόμος είναι κάθετος και λέει ότι για τη μερική απασχόληση απαιτείται συμφωνία των μερών. Μάλιστα εάν ο εργαζόμενος αρνηθεί την πρόταση για μερική απασχόληση και απολυθεί εξ αυτού του λόγου τότε η απόλυσή του είναι άκυρη. Επομένως, αφού υπάρχει πιο εύκολο κανονιστικό εργαλείο για τον εργοδότη, αυτό της εκ περιτροπής εργασίας, γι’ αυτό και μιλάμε όλοι για αυτό.
 
Το τρίτο κανονιστικό εργαλείο, που επίσης έρχεται από παλιά, είναι η διαθεσιμότητα. Η διαθεσιμότητα προϋποθέτει μείωση οικονομικών δραστηριοτήτων. Ο εργοδότης μπορεί να θέσει τον εργαζόμενο σε διαθεσιμότητα, μέχρι τρεις μήνες τον χρόνο, και να καταβάλει το ήμισυ των αποδοχών του. Εκτιμώ ότι δεν θα προσφύγουν οι επιχειρήσεις σε αυτό το μέτρο και γιατί είναι μικρότερο χρονικά, αφού υπάρχει άλλο κανονιστικό εργαλείο, και γιατί ο εργοδότης καταβάλει το ήμισυ των αποδοχών. Θα έλεγα μια ιδιόρρυθμη διαθεσιμότητα ήταν αυτή που επιβλήθηκε με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που οι επιχειρήσεις που πλήττονται ή που με πράξη ανέστειλαν τη λειτουργία τους, και οι εργαζόμενοι έλαβαν τα 800 ευρώ.
 
Γενικά οι περισσότεροι μιλάνε για εκ περιτροπής εργασία, διότι είναι το πιο εύκολο κανονιστικό εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιος.
 

«Να επιδοτηθούν ιδιαίτερα θέσεις εργασίας για την πρόσληψη νέων ανθρώπων»

 
ΠτΘ: Θεωρείται ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να ξανασκεφτεί την πιθανότητα επαναφοράς του καθεστώτος απαγόρευσης των απολύσεων, προκειμένου να προστατεύσει τις θέσεις εργασίας;
Λ.Κ.: Επί δέκα χρόνια είχαμε μια εγχώρια κρίση, ιδιαίτερα στις εργασιακές σχέσεις και την ανεργία, και τώρα έρχεται μια δεύτερη. Στα πλαίσια αυτά θεωρώ ότι πρέπει να απασχολήσει την πολιτεία η προστασία των θέσεων εργασίας και η προστασία της εργασίας ειδικά για τους νέους ανθρώπους.  Ένας άνθρωπος 25-45 ετών με εξαιρετικά προσόντα έρχεται να αντιμετωπίσει ή αντιμετώπισε μέσα στην προσπάθειά του να ενταχθεί στον εργασιακό βίο, δυο κρίσεις. Θεωρώ ότι πρέπει να δείξουμε όλοι αλληλεγγύη απέναντι σε θέσεις εργασίας και να επιδοτηθούν ιδιαίτερα θέσεις εργασίας για την πρόσληψη νέων ανθρώπων, με μέτρα που θα λάβει η πολιτεία, προκειμένου και οι νέοι μας να μην φεύγουν στο εξωτερικό. Γιατί είναι γνωστό σε όλους ότι στην Ευρώπη πλέον παρέχει την εργασία του ένα μεγάλο επιστημονικό και πολύ καλό δυναμικό της χώρας, αλλά και γιατί όλοι αυτοί οι άνθρωποι, οι οποίοι είναι καθόλα άξιοι, έχουν την ανάγκη να νιώσουν χρήσιμοι μέσα στην κοινωνία. Θεωρώ απαραίτητο η πολιτική ηγεσία και οι αρμόδιοι φορείς να ασχοληθούν με την απασχόληση και των νέων εργαζομένων, των νέων ανθρώπων. Όπως οι νέοι έδειξαν αλληλεγγύη προς τις ευάλωτες ομάδες, πρέπει και οι ευάλωτες ομάδες να δείξουν μια αλληλεγγύη προς τους νέους ανθρώπους, οι οποίοι είναι εξ ίσου άξιοι με τους γονείς τους, αλλά δυστυχώς αντιμετωπίζουν μια περίοδο όπου πραγματικά οι θέσεις εργασίας έχουν πληγεί ιδιαίτερα.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.