«Ελλαδα 2.0»: «Γεφυρα» στην μετα κορωνοιου εποχη για πολλους η τους λιγους;

«Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας “Ελλάδα 2.0”, φιλοδοξεί να οδηγήσει τη χώρα -οικονομία, κοινωνία και θεσμούς- σε μια νέα εποχή[…] Δεν πρόκειται απλώς για μια οικονομική μετάβαση. Στόχος είναι να γίνουν θεμελιώδεις οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, που θα επηρεάσουν όχι μόνο την οικονομική δραστηριότητα, αλλά και τις τεχνολογίες, τις νοοτροπίες και τους θεσμούς. Μία μετάβαση που συνδυάζει την οικονομική αποτελεσματικότητα με την καινοτομία και τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό με την προστασία του περιβάλλοντος, την κοινωνική συνοχή και τη δικαιοσύνη». Με αυτόν τον τρόπο ξεκινά η αναλυτική περιγραφή του Εθνικού Σχεδίου για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» που παρουσιάστηκε με τρόπο «διθυραμβικό» από πλευράς της κυβέρνησης πριν από λίγες ημέρες.

Ως άλλος «οδικός χάρτης» που περιλαμβάνει πολιτικές η υλοποίηση των οποίων, στοχεύει να αντιμετωπίσει τις – μεσο-μακροπρόθεσμες – οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της πανδημίας, μέσω της χρηματοδότησης ενός συνδυασμού βιώσιμων μεταρρυθμίσεων και σχετικών δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, και της ενίσχυσης της ανθεκτικότητας της οικονομίας έναντι μελλοντικών κρίσεων.

Τι εμπεριέχει όμως το Σχέδιο αυτό, πόσο ρεαλιστική προβλέπεται η υλοποίησή του και κατά πόσο «απαντά» στην γενικευμένη ομολογουμένως ανασφάλεια και αβεβαιότητα, επαγγελματιών, επιχειρηματιών και εν γένει πολιτών της χώρας μας, για την μετά κορωνοϊού εποχή;

Γύρω από αυτά τα ερωτήματα κινήθηκε η συζήτηση στο «Ράδιο Παρατηρητής 94fm» με τον καθηγητή του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης κ. Περικλή Γκόγκα το πρωί της Τετάρτης. Με τον ίδιο να εμφανίζεται καθησυχαστικός στα «ακραία» μεν, υπαρκτά δε στον δημόσιο διάλογο σενάρια περί νέων μνημονίων και οικονομικής κρίσης, όπως αυτά του πρόσφατου ελληνικού παρελθόντος, αλλά και κρατώντας στάση αναμονής για την εξειδίκευση των όσων το «Ελλάδα 2.0» «ευαγγελίζεται», περνώντας από την θεωρία στην πράξη.

Περικλής Γκόγκας όμως…

«Φοβάμαι ότι συνήθως στην Ελλάδα μένουμε στις ευχές και τα σχέδια αυτά παραμένουν μια έκθεση ιδεών, που τελικά δεν υλοποιείται ποτέ»

ΠτΘ: κ. Γκόγκα πριν από λίγες ημέρες είχαμε την παρουσίαση του Εθνικού Σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, το «Ελλάδα 2.0», όπως ονομάστηκε, ένα σχέδιο το οποίο παρουσιάστηκε ως αυτό που θα μας δείξει το δρόμο στην μετά κορωνοϊού εποχή. Υπόσχεται επενδύσεις, νέες θέσεις εργασίας κ.ο.κ. Ποια είναι η πραγματικότητα;

Π.Γ.: Είναι σίγουρο, ιδιαίτερα έπειτα από αυτή την πανδημία, το ότι χρειάζεται κάποιο οργανωμένο σχέδιο ανάκαμψης. Ως χώρα το χρειαζόμασταν και πριν, αλλά τώρα είναι πολύ επιτακτική η ανάγκη ώστε να μην συνεχιστούν οι αρνητικές επιπτώσεις αυτής της πανδημίας. Φοβάμαι ότι συνήθως στην Ελλάδα μένουμε στις ευχές και τα σχέδια αυτά παραμένουν μια έκθεση ιδεών, που τελικά δεν υλοποιείται ποτέ. Το σχέδιο αυτό αρχικά είναι αρκετά γενικό, επομένως προσωπικά θέλω να δω ιδιαίτερα τι σχέδια υπάρχουν για την παιδεία, την υγεία, την τεχνολογία, τη χρηματοδότηση της καινοτομίας, με συγκεκριμένες πράξεις και δράσεις, όχι μόνο θεωρητικά. Ακόμα και στο θέμα των επενδύσεων θέλω να δω να ξεφεύγουμε από τις γενικότητες αυτές και να δούμε απτά πράγματα, δηλαδή πραγματικά κίνητρα για τις επιχειρήσεις. Για παράδειγμα κάθε νέα επένδυση δεν θα πληρώνει φόρους για τα επόμενα πέντε χρόνια. Αυτά είναι πραγματικά κίνητρα που μπορούν να ευαισθητοποιήσουν τους επενδυτές, έτσι ώστε να έχουμε το αποτέλεσμα που θέλουμε.

«Χρειάζεται ένα συνολικό πλέγμα δράσεων το οποίο πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή προκειμένου να υπάρχουν απτά αποτελέσματα»

ΠτΘ: Αντίστοιχα και ο ψηφιακός μετασχηματισμός του κράτους που υπόσχεται το σχέδιο σε μία χώρα που η γραφειοκρατία της έχει σταθεί πολλές φορές εμπόδιο στην προσέλκυση νέων επενδύσεων που είναι και το ζητούμενο…

Π.Γ.: Κι αυτό είναι κάτι που ούτως ή άλλως γίνεται αναγκαστικά. Δεν μπορείς να μείνεις πίσω από τις εξελίξεις. Μας έβαλε και λίγο το μαχαίρι στο λαιμό η πανδημία, οπότε αναγκαστικά κάναμε πολλά βήματα μπροστά, τα οποία θα μας έπαιρναν 3- 5 χρόνια να τα κάνουμε ή και περισσότερα, οπότε αυτή είναι η θετική πλευρά της πανδημίας. Σίγουρα όλα αυτά χρειάζονται και όλα πρέπει να δένουν και μεταξύ τους. Δεν μπορείς να δημιουργείς κίνητρα και από την άλλη να έχεις ένα πολύ γραφειοκρατικό σύστημα που δεν επιτρέπει στις επιχειρήσεις να λειτουργούν. Από την άλλη χρειάζεται ο έλεγχος και η εποπτεία για την καλή και τη σωστή λειτουργία με όρους ισότιμου ανταγωνισμού ανάμεσα στις επιχειρήσεις. Είναι ένα συνολικό πλέγμα δράσεων το οποίο πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή προκειμένου να υπάρχουν απτά αποτελέσματα.

«Αν καίγεται το σπίτι σου, δεν θα κοιτάξεις να ποτίσεις τα λουλούδια στον κήπο, θα πας να σβήσεις τη φωτιά»

ΠτΘ: Αν θέλαμε να περιγράψουμε αυτό το πρόγραμμα με λίγα λόγια κ. Γκόγκα, ποια θα ήταν; Ποιοι είναι οι βασικοί πυλώνες του;

Π.Γ.: Το πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0» βασίζεται στα εξής πράγματα: Ο κυριότερος, με βάση και τα ποσά που υπάρχουν, είναι η στόχευση στην πράσινη μετάβαση. Είναι ένα σημείο που προσωπικά μου δημιουργεί μερικά ερωτηματικά. Αρχικά γιατί είναι λίγο γενικό και από εκεί και ύστερα γιατί ίσως όταν βρίσκεσαι σε κίνδυνο, όπως είναι η ελληνική οικονομία σήμερα μετά και την δεκαετή σχεδόν κρίση και τώρα με τον κορωνοϊό, ίσως δεν θα έπρεπε να είναι η πρώτη μας προτεραιότητα. Πολύ σημαντικότερο για μένα είναι να στηρίξουμε τις επιχειρήσεις και τους απασχολούμενους που έχουν πληγεί όλα αυτά τα χρόνια, και οι αναδασώσεις μπορούν να περιμένουν και μια πενταετία. Σίγουρα είναι πολύ σημαντικές, δεν λέμε όχι, αλλά αν καίγεται το σπίτι σου, δεν θα κοιτάξεις να ποτίσεις τα λουλούδια στον κήπο, θα πας να σβήσεις τη φωτιά. Να μην ξεχάσουμε τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και όλα τα καταστήματα που παραμένουν έναν χρόνο κλειστά. Είναι πολύ μεγαλύτερη η ανάγκη να στηριχθούν αυτοί οι κλάδοι και να μπορέσουν να έρθουν σε μια κατάσταση που βρισκόταν και πριν. Από εκεί και πέρα δίνει βάρος, τουλάχιστον με τον προϋπολογισμό που υπάρχει, στην απασχόληση και γενικότερα στην εκπαίδευση του εργατικού δυναμικού, στην εξειδίκευσή του περισσότερο, γεγονός θετικό καθώς χρειάζεται για να μπορέσουν να πάρουμε μπροστά, με σύγχρονες δεξιότητες. Και επίσης ένα κομμάτι αφορά τις ιδιωτικές επενδύσεις οι οποίες θα γίνουν, γύρω στο 2% του ΑΕΠ που είναι σημαντικό ποσό. Αν βέβαια μιλάμε και για επιπρόσθετες επενδύσεις, γιατί οι επενδύσεις έχουν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα μέσα σε μια οικονομία, δηλαδή το 2% αυτό θα φέρει 10% πίσω στην οικονομία μας. Παρόλα αυτά οι επιχειρήσεις δεν χρειάζονται μόνο τη χρηματοδότηση. Χρειάζονται και όλα τα άλλα πράγματα που είπαμε προκειμένου να ξέρουν ότι θα μπορέσουν να λειτουργήσουν σε ένα περιβάλλον μικρής αβεβαιότητας, μικρού κινδύνου και δυνατότητας ανάπτυξης.

«Οι συνεχείς αλλαγές στο φορολογικό μας σύστημα αποτελούν μεγάλο αντικίνητρο για επενδύσεις»

ΠτΘ: Δεδομένου και του κλίματος που εισπράττουμε από επαγγελματίες, από εκπροσώπους του επιχειρείν το κλίμα ασφάλειας όμως θα αργήσει να επιστρέψει…

Π.Γ.: Έχουν την ανασφάλεια και τον κίνδυνο που έρχεται από το εξωτερικό περιβάλλον. Μια  πανδημία ή διεθνής κρίση, είναι δεδομένα που δεν μπορούμε εμείς να τα επηρεάσουμε.  Επιπρόσθετα έχουμε και την ανασφάλεια που δημιουργούμε εμείς μέσα από το φορολογικό μας σύστημα, γιατί ξέρουμε ότι κάθε χρόνο, κάθε εξάμηνο αλλάζει το φορολογικό μας σύστημα, η νομοθεσία. Δεν υπάρχει γενικότερα μια σταθερότητα που είναι το βασικότερο πράγμα που κοιτά μια επιχείρηση προκειμένου να αναπτυχθεί. Είτε είναι ξένος ο επενδυτής, είτε είναι Έλληνας θέλει ένα σταθερό επενδυτικό περιβάλλον. Αυτό το θέλει για να μπορεί να προγραμματίσει τι θα γίνει στο μέλλον. Να βάλει κάτω τις χρηματοοικονομικές του αναλύσεις να δει αν βγαίνει η επένδυσή του ή όχι. Στην Ελλάδα που αλλάζει το φορολογικό σύστημα συνεχώς, αυτό είναι μεγάλο αντικίνητρο για κάποια επένδυση στη χώρα μας. Είναι κάτι το οποίο μπορούμε να το ελέγξουμε εμείς, γι’ αυτό κι αν αλλάζει το φορολογικό σύστημα, θα έπρεπε να υπάρχει μια πρόβλεψη ότι για παράδειγμα επενδύσεις πάνω από ένα Χ ποσό, οι σημαντικές επενδύσεις δηλαδή, για την επόμενη πενταετία-δεκαετία θα συνεχίσουν να φορολογούνται με το ίδιο σύστημα με το οποίο υπήρχε όταν για πρώτη φορά ήρθαν στη χώρα μας. Εκτός αν υπάρχει κάτι ευνοϊκότερο, φυσικά. Αυτό είναι ένα σημαντικό κίνητρο το οποίο δείχνουμε να το αγνοούμε στην Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια.

«Η συγκυρία είναι πάρα πολύ καλή για να μπορέσουμε να ανακάμψουμε οικονομικά σχετικά γρήγορα και από αυτή την κρίση»

ΠτΘ: Μέσα και στο σχέδιο «Ελλάδα 2.0» αλλά και σε όλα τα άλλα που αποτελούν πλέον μέρος της καθημερινότητάς μας, όπως επιδόματα, ενισχύσεις κ.ο.κ. βασική πηγή χρηματοδότησης είναι το Ταμείο Ανάκαμψης. Δεν στερεύει ποτέ αυτή η πηγή;

Π.Γ.: Χονδρικά το σχέδιο «Ελλάδα 2.0» αγγίζει τα 30-32 δισεκατομμύρια. Από αυτά περίπου 18 δισεκατομμύρια είναι από το Ταμείο Ανάκαμψης, και τα υπόλοιπα είναι από δάνεια τα οποία προγραμματίζουμε να πάρουμε, εκμεταλλευόμενοι και τα χαμηλά επιτόκια που υπάρχουν τώρα. Το Ταμείο Ανάκαμψης φυσικά και θα στερέψει κάποια στιγμή, στην επόμενη επταετία και αυτό γιατί αυτό είναι προγραμματισμένο να γίνει. Με λίγα λόγια το Ταμείο Ανάκαμψης είναι πόροι οι οποίοι αντλήθηκαν από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε., από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και είναι στη διάθεσή μας για την επόμενη πενταετία-εξαετία. Το καλό σε αυτό είναι ότι μιλάμε για επιδοτήσεις οι οποίες δεν θα μας επηρεάσουν αρνητικά, όπως επίσης είναι θετικό ότι μόνο μικρό κομμάτι από όλο αυτό το πακέτο των 30 δισεκατομμυρίων θα χρειαστεί να το αποπληρώσουμε με τη μορφή τόκων, οι οποίοι ήδη είναι χαμηλοί. Άρα η συγκυρία είναι πάρα πολύ καλή για να μπορέσουμε να ανακάμψουμε σχετικά γρήγορα και από αυτή την κρίση.

«Δεν υπάρχει καμία περίπτωση για νέα μνημόνια στην Ελλάδα»

ΠτΘ: Επομένως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας για την επόμενη μέρα; Γιατί ακούμε πολλά και όλοι αγωνιούμε πλέον για την επόμενη του κορωνοϊού ημέρα.

Π.Γ.: Ο κόσμος φοβάται γιατί πιστεύει ότι θα συμβεί κάτι αντίστοιχο με την κρίση του 2010. Ακούμε για μνημόνια κ.α., ωστόσο δεν υπάρχει καμία τέτοια περίπτωση, γιατί τώρα βρισκόμαστε σε τελείως διαφορετική φάση. Είμαστε σε φάση που αν χρειαστεί μπορούμε και μόνοι μας να δανειστούμε και μάλιστα με πολύ χαμηλό επιτόκιο, οπότε δεν υπάρχει τέτοιος φόβος.

«Ο συνολικός αντίκτυπος στην ελληνική οικονομία, με αυτή τη χρηματοδότηση από την Ε.Ε. και ανεξάρτητη χρηματοδότηση, μπορεί να αντιμετωπιστεί, χωρίς να έχουμε μεγάλες επιπτώσεις στην ευημερία μας γενικότερα»

ΠτΘ: Ευρύτερα ποια είναι η δικής σας εικόνα για όλα αυτά που έχουν διαμειφθεί όλο το προηγούμενο διάστημα και στο επίπεδο της οικονομικής πολιτικής που έχει επιλέξει η ελληνική κυβέρνηση; Η πρόσφατη έκθεση του ΟΑΣΑ έκανε λόγο για την δημιουργία μιας νέας γενιάς ανέργων, των «ανέργων του κορωνοϊού». Προβλέπεται το μέλλον δυσοίωνο;

Π.Γ.: Κάθε φορά που υπάρχει κάτι αρνητικό, που στερεί τη δυνατότητα απασχόλησης, πρώτα «χτυπάει» τους νέους, γεγονός λογικό γιατί οι νέοι είναι αυτοί που έχουν τη μικρότερη εμπειρία, αναγκαστικά λόγω ηλικίας. Άρα όταν υπάρχει μεγαλύτερη προσφορά από τη ζήτηση, τότε προτιμούνται οι πιο έμπειροι. Αυτός ήταν ο λόγος που οι νέοι και στην προηγούμενη κρίση ήταν αυτοί που είχαν πληγεί περισσότερο, με 50% ανεργία. Προσωπικά είμαι περισσότερο αισιόδοξος τώρα. Δεν πιστεύω ότι θα είναι πολύ άσχημα τα πράγματα, γιατί με όλο αυτό που έχει γίνει μέσα σε έναν χρόνο από τον ιό, ο συνολικό αντίκτυπος στην ελληνική οικονομία, ακόμα και αν αγγίξει το 15% του ΑΕΠ, είναι κάτι που με αυτές τις συνθήκες, με αυτή τη χρηματοδότηση από την Ε.Ε. και ανεξάρτητη χρηματοδότηση, μπορεί να αντιμετωπιστεί, χωρίς να έχουμε μεγάλες επιπτώσεις στην ευημερία μας γενικότερα. Όσο αφορά στα μέτρα, σίγουρα ήταν προς τη θετική κατεύθυνση και περνάνε τη βάση. Ήταν βέβαια ικανοποιητικά σε κάποιο βαθμό, καθώς έγιναν και πάρα πολλές αδικίες. Για παράδειγμα ορισμένοι επαγγελματίες έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα, όπως οι δικηγόροι που ουσιαστικά δεν δουλεύουν ένα χρόνο τώρα. Κάποιες τέτοιες αδικίες θα ήταν καλό να διορθωθούν. Σίγουρα κανένα πρόγραμμα δεν θα αφήσει όλους 100% ευχαριστημένους, αλλά το θέμα είναι να προσπαθούμε να κάνουμε όσο το δυνατόν κάτι καλύτερο και όταν βλέπουμε τις αστοχίες μας να σπεύδουμε να τις διορθώσουμε.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.