Μπορουν να εμφανισθουν “μαυροι κυκνοι” το 2015;

Ο όρος “μαύρος κύκνος” πηγαίνει αρκετά πίσω όταν οι βιολόγοι πίστευαν ότι δεν υπάρχουν μαύροι κύκνοι, μέχρις ότου αυτοί ανακαλύφθηκαν στην Αυστραλία. Ο όρος “μαύρος κύκνος” πρωτοεισήχθει από τον NassimNicholasTalebτο 2007 στο βιβλίο του “TheBlackSwan: TheImpactoftheHighlyImprobable” (εκδ. RandomHouse), για να περιγράψει ένα γεγονός το οποίο αν και έχει μικρή πιθανότητα να εμφανιστεί, όταν εμφανιστεί επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις. Ο Taleb χρησιμοποίησε μεταφορικά τον όρο για να δώσει ένα κοινό όνομα σε γεγονότα που δεν έχουν μεγάλη πιθανότητα να συμβούν, αλλά, όταν εμφανιστούν προκαλούν σημαντικές επιπτώσεις. Έτσι, ο “μαύρος κύκνος” είναι ένα φαινόμενο που εμφανίζεται εντελώς απροσδόκητα,επιφέροντας σημαντικές θετικές ή αρνητικές επιπτώσεις και δίνοντας ένα τέλος στην επικρατούσα ισορροπία (statusquo).
 
Παγκοσμίως έχουν εμφανιστεί πολλά παραδείγματα “μαύρων κύκνων”. Ο θάνατος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η βύθιση του Τιτανικού -γιατί εθεωρείτο το πιο ασφαλές πλοίο. Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Η πιθανότητα να καιγόταν σχεδόν όλη η Ελλάδα κάποιο καλοκαίρι ήταν σχεδόν μηδενική και όμως έγινε ξαφνικά, τον Αύγουστο του 2007, με τα γνωστά φρικτά αποτελέσματα. Η τρομοκρατική ενέργεια στους δίδυμους πύργους την 11η Σεπτεμβρίου του 2001, είναι άλλο ένα παράδειγμα μαύρου κύκνου. Η κατάρρευση της LehmanBrother,το Σεπτέμβριο του 2008,ήταν ένα γεγονός μαύρου κύκνου. Η εμφάνιση του ιού Έμπολα μπορεί να θεωρηθεί ως ένα γεγονός μαύρου κύκνου,του οποίου ακόμα δε γνωρίζουμε το μέγεθος της καταστροφής, όμως αρκετοί αναλυτές θεωρούν ότι αυτή θα συμβάλει στην αύξηση της τιμής του κακάο!
 
Οι μαύροι κύκνοι ανήκουν στην κατηγορία των γεγονότων που αγνοούμε, αλλά νομίζουμε ότι τα γνωρίζουμε όπως θεωρούσε ο Donald Rumsfeld (Υπουργός Άμυνας επί Μπους). Δηλαδή, οι μαύροι κύκνοι, ως ξαφνικά γεγονότα, δεν μπορούν να προβλεφθούν. Με δεδομένο ότι δεν μπορούμε να προβλέψουμε τους μαύρους κύκνους, ο Nassim Taleb, θεωρεί ότι υπάρχει ανάγκη να αναπτυχθούν καλύτερες μέθοδοι πρόβλεψης. Συνήθως, οι οικονομολόγοι και οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί (Τράπεζες) δαπανούν αρκετό χρόνο και χρήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Αντίθετα, θα πρέπει να δαπανηθεί περισσότερος χρόνος και χρήμα στην έρευνα σχεδιασμού καλύτερων και πιο εύρωστων πολιτικών για να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα του μαύρου κύκνου.
 
Στην τελευταία έκθεση για την Παγκόσμια Οικονομία, η Τράπεζα Societe Generale έχει ενσωματώσει το σχετικό γράφημα με του κινδύνους εμφάνισης των “κύκνων”. Αυτοί οι κύκνοι είναι οι οικονομικοί και οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι, οι οποίοι μπορούν να “κλυδωνίσουν” τις παγκόσμιες αγορές αν εμφανιστούν.
 
Χάρτης κινδύνου: ο άξονας Y (κάθετος άξονας) δίνει κάποια ένδειξη για το πόσο πιθανό θεωρούμε τον παράγοντα κινδύνου. Το μέγεθος των κύκνων δίνει κάποια ένδειξη του πόσο σημαντικό είναι το αντίκτυπο της πραγματοποίησης του κινδύνου σε όρους θετικών ή αρνητικών σοκ.
 
• με πιθανότητα 20%
Η απότομη προσγείωση της Κίνας είναι ο πιο σημαντικός κίνδυνος
Οι κίνδυνοι παραμένουν στο προσκήνιο και η απότομη προσγείωση της Κίνας αποτελεί το μεγαλύτερο κίνδυνο, τόσο σε πιθανότητα όσο και ως αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία. Η ένταση παραμένει υψηλή λόγω της κατάστασης στην Ουκρανία, και ο κίνδυνος φαντάζει περισσότερο ως μία σταδιακή αφαίμαξη των Ρωσικών επενδύσεων παρά σαν μία πλήρης σύγκρουση. Τέλος, φαίνεται ότι οι αγορές μπορεί να εμπιστεύονται υπερβολικά την Κεντρική Τράπεζα, η οποία σε περίπτωση αρνητικών εξελίξεων ενδεχομένως να αποτελέσει έναν επιπλέον κίνδυνο.
  
• με πιθανότητα 70%
Επανασύνδεση της ανάπτυξης και του πληθωρισμού
Μία παγκόσμια ανάκαμψη, έστω και άνιση, παρατηρείται από το έτος 2010 και μετά. Καθώς όμως, οι προβλέψεις για ανάπτυξη έχουν αναθεωρηθεί προς τα πάνω, ο πληθωρισμός παραμένει στάσιμος. Τώρα, πιστεύεται ότι η ανάπτυξη και ο πληθωρισμός θα επανασυνδεθούν, αλλά με διαφορετικό τρόπο για κάθε περιοχή. Οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο οδηγούν την ανάκαμψη και καθώς η καμπύλη Phillips κανονικοποιείται, αναζητούνται προς εφαρμογή σφιχτές πολιτικές.
 
• Πιθανότητα 10%
Επιτάχυνση της πιστωτικής επέκτασης
Η επιτάχυνση του ρυθμού της πιστωτικής επέκτασης αποτελεί τον κοινό παράγοντα κινδύνου. Όταν οι ισολογισμοί είναι ήδη τεντωμένοι, η βραχυπρόθεσμη επιτυχία μεγαλύτερης ανάπτυξης στο άμεσο διάστημα ενδεχομένως θα πυροδοτήσει ακόμα μεγαλύτερους κινδύνους στο μέλλον. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την περίπτωση του ιδιωτικού τομέα και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Κίνας καθώς και του δημόσιου τομέα στην περιοχή του ευρώ.
 
Όπως ήδη αναφέρθηκε είναι δύσκολη η πρόβλεψη των “μαύρων κύκνων”, όμως η εμφάνισή τους δημιουργεί τους μεγαλύτερους κινδύνους.
 
Σύμφωνα με την Τράπεζα Societe Generale υπάρχουν έξι τέτοια πιθανά ενδεχόμενα που μπορούν να προκαλέσουν τους μεγαλύτερους κινδύνους. Σ’ αυτά τα πιθανά ενδεχόμενα συμπεριλαμβάνεται η οικονομία της Κίνας και πιθανότατα το δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο ως προς την παραμονή του στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
 
Όσον αφορά την οικονομία της Κίνας, ο μαύρος κύκνος αντιστοιχεί στο γεγονός της απότομης προσγείωσης της κινεζικής οικονομίας. Σύμφωνα με την Societe Generale”… ένα σενάριο απότομης προσγείωσης σχετίζεται με μια βουτιά της επίσημης ετήσιας μεγέθυνσης του ΑΕΠ κάτω από το 5%, το έτος 2015 Οτιδήποτε κάτω του 5% θα αποσταθεροποιήσει της αγορές απασχόλησης και θα αυξήσει το χρηματοπιστωτικό κίνδυνο”. Η Societe Generaleεκτιμά την πιθανότητα απότομης μείωσης στο 30%.
 
Σύμφωνα με την ίδια έρευνα αναμένεται άλλος ένας μαύρος κύκνος που ταυτοποιείται με το δημοψήφισμα εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή όπως αλλιώς ονομάζεται για Brexit. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι υπάρχει “ένας μεγάλος κίνδυνος ή ρίσκο (25%) να κερδίσουν οι Συντηρητικοί και ιδιαίτερα με μεγάλη διαφορά ώστε να σχηματίσουν κυβέρνηση ικανή να προχωρήσει στο δημοψήφισμα για Brexit που είχαν υποσχεθεί ως το τέλος του 2017”.
 
Η ανάλυση της Societe Generale, αν και είναι πολύ δύσκολο να προβλέψει τα γεγονότα μαύρων κύκνων, όμως μας δίνει τη δυνατότητα να σκεφθούμε και να εμβαθύνουμε στα γεγονότα που επισημαίνει η έκθεση.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.