Ταξιδι στο «βαθυ πελαγο» της δημοτικης μας ποιησης με «ικανο οδηγο» τον Παντελη Μπουκαλα

Ο πρώτος τόμος της σειράς «Πιάνω γραφή να γράψω… δοκίμια για το δημοτικό τραγούδι», με τίτλο «Όταν το ρήμα γίνεται όνομα, Η “αγαπώ” και το σφρίγος της ποιητικής γλώσσας των δημοτικών» παρουσιάστηκε στην Κομοτηνή από τον φιλόλογο Δημήτρη Τζελέπη

Ο πρώτος από μια σειρά 16 τόμων, με θέμα το δημοτικό τραγούδι, οι οποίοι δεν αποτελούν «υπόσχεση» αλλά βρίσκονται ήδη στο τελικό στάδιο της επεξεργασίας τους, για να περάσουν έπειτα από όλα τα απαραίτητα στάδια της τυπογραφικής παραγωγής, αρχίζοντας από τον γραφιστικό τους σχεδιασμό και την τυπογραφική επιμέλεια, ούτως ώστε να καταλήξουν στα χέρια του αναγνωστικού κοινού,  παρουσιάστηκε το απόγευμα της Παρασκευής, 19 Μαΐου στην Κομοτηνή.
 
16 τόμοι, αποτέλεσμα της πολύχρονης «αναμέτρησης» του συγγραφέα, ποιητή, μεταφραστή και δημοσιογράφου Παντελή Μπουκάλα, ο οποίος «τόλμησε» να «συγκρουστεί» με τον γλωσσικό πλούτο και την παράδοση των δημοτικών μας τραγουδιών, για να δημιουργήσει μια σειρά τόμων στις σελίδες των οποίων -και κατ’ επέκταση των δημοτικών τραγουδιών-, όπως ανέφερε ο εισηγητής της εκδήλωσης, φιλόλογος κ. Δημήτρης Τζελέπης,  «βρίσκει ο καθένας τον εαυτό του, είτε είναι Πόντιος είτε Θρακιώτης είτε Κρητικός είτε Κύπριος είτε, ακόμη, και Πομάκος. Βρίσκει τον εαυτό του, γιατί είναι, ο καθένας από εμάς άνθρωπος».
 

Ο πρώτος τόμος της σειράς «Πιάνω γραφή να γράψω… δοκίμια για το δημοτικό τραγούδι» που θα κυκλοφορήσουν από τις εκδόσεις «Άγρα», με τίτλο «Όταν το ρήμα γίνεται όνομα, Η “αγαπώ” και το σφρίγος της ποιητικής γλώσσας των δημοτικών», παρουσιάστηκε ενώπιον λιγοστού κοινού, ελάχιστου ως προς τη σημασία του έργου που καταθέτει ο Παντελής Μπουκάλας, εκ των σημαντικότερων σύγχρονων εκπροσώπων των ελληνικών γραμμάτων.
 
 «Η αναμέτρηση με το δημοτικό τραγούδι είναι, ασφαλώς, δύσκολη. Θυμίζει τη σύγκρουση του μικρού το δέμας Δαβίδ με τον μεγαλόσωμο Γολιάθ. Υπάρχει, όμως, και μία διαφορά. Δεν αρκεί εδώ ένα και μόνο τέχνασμα, για να πετύχεις τη νίκη, να ξεκλειδώσεις δηλαδή τα μυστικά των δημοτικών τραγουδιών. Αντίθετα, απαιτείται αυτός που θα τολμήσει να τα πλησιάσει, για να “συγκρουστεί” μαζί τους, να έχει έναν οπλισμό πλούσιο» ανέφερε στην εισήγησή του ο κ. Τζελέπης για να επισημάνει ωστόσο πως ο κ. Μπουκάλας αποδεικνύει με τον πρώτο αυτόν τόμο πως «είναι ετοιμοπόλεμος», φέροντας στην «φαρέτρα» του ένα μεγάλο σώμα αρχαίων ελληνικών κειμένων, κείμενα πεζά ή ποιητικά της βυζαντινής ή της νεότερής μας λογοτεχνίας, παραδόσεις, ήθη, έθιμα, παροιμίες του λαού μας, ακόμη και τραγούδια του ρεμπέτικου ή του σύγχρονου ελληνικού τραγουδιού και φυσικά ένα μεγάλο πλήθος δημοτικών τραγουδιών, καθώς, όπως πιστεύει ο ίδιος ο συγγραφέας «με την παράθεση όσο το δυνατόν περισσότερων στίχων “αναμοχλεύεται η μνήμη του αναγνώστη και φανερώνεται πλήρως στα μάτια του η ποιητική ωραιότητα”».
 

Το πρώτο τμήμα του βιβλίου είναι αφιερωμένο στο τεράστιο γλωσσικό εργαστήρι της δημοτικής ποίησης της χώρας, με τον κ. Μπουκάλα να βοηθά τον αναγνώστη να εισέλθει σε ένα «δοκιμαστήριο νέων λέξεων, νέων λογοτεχνικών στρατηγημάτων, νέων λύσεων (ή προτάσεων) σε επίμονα γλωσσικά ζητήματα, νέων γραμματικών “παρεκτροπών”».
 
«Δεν πρέπει να ξεχνούμε, όπως λέει ο κ. Μπουκάλας, πως “οι γλώσσες δεν μένουν παγωμένες. Ζουν. Που σημαίνει αλλάζουν και όχι οπωσδήποτε κατόπιν σχεδίου ή βάσει κανόνων”. Και έτσι, “ο πολυπρόσωπος πλην ενικός λαϊκός ποιητής δημιουργεί και προωθεί τη γλώσσα “λαθεύοντας””, ενώ η γλώσσα “με τα λάθη της, σκόπιμα ή προϊόντα κάποιας αδιαφορίας για το σωστό και το κανονικό, μπορεί και φυσικής αδαημοσύνης, δηλώνει τα πάθη των χειριστών της”» συνέχισε ο ίδιος.
 
Το δεύτερο μέρος του βιβλίου, όπως γίνεται εμφανές και από τον τίτλο του βιβλίου, είναι αφιερωμένο στην μετατροπή ενός ρήματος σε ουσιαστικό που παρατηρείται στο δημοτικό τραγούδι: του ρήματος “αγαπώ” στο ουσιαστικό “ο αγαπώς” ή “η αγαπώ”. Καταθέτοντας τα τεκμήρια που αποδεικνύουν πως το ρήμα “αγαπώ” μεταμορφώθηκε κάποια στιγμή σε ουσιαστικό. Τεκμήρια όπως η πανελλήνια διάδοσή του (κατέκτησε όλες τις διαλέκτους, ένδειξη πως δεν πρόκειται για μία μεμονωμένη περίπτωση μιας μόνον περιοχής), η καταγραφή του στο «Ιστορικό Λεξικό της Ακαδημίας» ως ουσιαστικό, αλλά και η χρήση του, από τους επώνυμους ποιητές. 
 
«Το πέλαγο της δημοτικής μας ποίησης είναι βαθύ» κατέληξε ο κ. Τζελέπης «γι’ αυτό χρειαζόμαστε στο ταξίδι αυτό ικανούς οδηγούς όπως ο κ. Μπουκάλας» για να δανειστεί κλείνοντας την ευχή που αναφέρει στην εισαγωγή του βιβλίου ο συγγραφέας Παντελής Μπουκάλας «καλό ταξίδι», μέσα από τις σελίδες του βιβλίου. 

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.