Τα «Ισναφια» θα αναβιωσουν στην Ξυλαγανη

Συνδεδεμένο με τη γιορτή της Καθαρής Δευτέρας το έθιμο «Ισνάφια» πραγματοποιούνταν στην Ξυλαγανή από τη δεκαετία του 1930. Ο όρος «ισνάφια» αναφέρεται στους επαγγελματίες του χωριού, σιδεράδες, μαραγκούς κρεοπώλες, παντοπώλες, οι οποίοι την Καθαρά Δευτέρα συνεισέφεραν οικονομικά στο να γιορτάσουν όλοι οι κάτοικοι την ημέρα αυτή, και, συγκεκριμένα, με δικά τους έξοδα στην πλατεία του χωριού να πραγματοποιηθεί γλέντι με όργανα στο οποίο συμπεριλαμβάνονταν και φαγητό με νηστίσιμα, αλλά και το βράδυ γλέντι σε κέντρο του χωριού μέχρι τα ξημερώματα. Τα χρόνια πέρασαν τα Ισνάφια, όμως κατά περιόδους αναβίωναν στην Ξυλαγανή. Φέτος στόχος των διοργανωτών είναι η αναβίωση να γίνει σύμφωνα με τον παλιό τελετουργικό τρόπο.

Το καρναβάλι στην Ξυλαγανή

Ο κ. Απόστολος Μουζαλιώτης από την Ξυλαγανή φέτος έχει αναλάβει να κατευθύνει την όλη διοργάνωση. Από μικρός του άρεσε να συνομιλεί με τους γεροντότερους για αυτό και σήμερα θεωρείται «κινητή βιβλιοθήκη» για την ιστορία του χωριού. Όπως μας ενημερώνει «για την Ξυλαγανή το καρναβάλι ήταν μια γιορτή που μέχρι την δεκαετία του 1960 γιορτάζονταν με ιδιαίτερο τρόπο. Με το άνοιγμα του Τριωδίου όλοι οι κάτοικοι του οικισμού ξεχύνονταν στους δρόμους. Το βράδυ έβλεπες στρατιές ολόκληρες καρναβαλιστών να επισκέπτονται τα σπίτια. Οι πόρτες ήταν όλες ανοιχτές. Αυτό γίνονταν μέχρι την Κυριακή της Αποκριάς. Την ημέρα αυτή όλοι μικροί μεγάλοι μαζεύονταν στην πλατεία ενώ την Καθαρή Δευτέρα τον λόγο είχαν τα ισνάφια, οι επαγγελματίες.

Θα ξανατονίσω ότι η Ξυλαγανή ήταν πάντα πρωτοπόρα στις καρναβαλικές εκδηλώσεις όταν ακόμη η Ξάνθη και το Σουφλί δεν ακούγονταν για καρναβαλικές εκδηλώσεις».

Κάνοντας μια αναδρομή, ο κ. Μουζαλιώτης τονίζει ότι «το Καρναβάλι η Ξυλαγανή το γιόρταζε προπολεμικά και, όπως έχω ακουστά, πρώτος το ξεκίνησε κάποιος παππούς Κόγκολας και κάποιος Κοτζαμπάσης. Αυτοί οι δύο πρωταγωνιστούσαν προπολεμικά. Στις αρχές του 1950 το αναλαμβάνει ο αείμνηστος Ψάλτης Μιχάλης τον οποίο θυμάμαι και εγώ, ο οποίος ήταν εξίσου άξιος με αυτούς που το πρωτοξεκίνησαν. Έτσι συνεχίστηκε να γιορτάζεται μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960. Το 1984 και για δύο χρόνια έχουμε αναλαμπή του καρναβαλιού, όπως επίσης και την πενταετία 1990-1995. Και πάλι έκανε μια κοιλιά δεν γιορτάστηκε για κάποια χρόνια, οπότε φέτος αποφασίσαμε να το αναβιώσουμε ξεκινώντας από το καλοκαίρι στις γιορτές «Διονύσου λόγος» στο Νταμάρι, όπου και τα παρουσιάσαμε με μεγάλη επιτυχία. Εκείνη η βραδιά μας έδωσε τη δύναμη, αλλά και το μεράκι να το επαναλάβουμε, με στόχο να ξεπεράσουμε κάθε προηγούμενη συμμετοχή».

Τα Ισνάφια

Όπως ενημερώνει ο κ. Μουζαλιώτης, τα Ισνάφια «ήταν καθαρά γιορτή επαγγελματιών. Η γιορτή ξεκινούσε το πρωί με τον αρχικαρνάβαλο που ήταν επαγγελματίας να μαρκάρει στο μέτωπο όλους τους επαγγελματίες. Συγχρόνως καλούσε όλους τους χωριανούς να έρθουν στην πλατεία του χωριού για να γλεντήσουν όλοι. Επειδή τότε δεν υπήρχαν τόσα πανηγύρια ούτε κέντρα διασκεδάσεως αναπαραστούσαν κάποιο γάμο και σατίριζαν τις διάφορες καταστάσεις και μετά χόρευαν. Επίσης σατίριζαν τις αγροτικές καλλιέργειες. Το γλέντι κρατούσε μέχρι αργά.

Βέβαια, να τονίσω ότι και πέρσι αναβιώθηκαν τα Ισνάφια, αλλά όχι όλη η τελετουργία του εθίμου. Απλά συγκεντρώθηκε ο κόσμος στην πλατεία και χόρεψε. Φέτος θα γίνει κανονικά η αναβίωση με το γάμο και όλα τα οποία παλιότερα γίνονταν στο χωριό».

Φέτος, ήδη έχει γίνει η κατανομή των αρμοδιοτήτων του καθενός. Το γενικό πρόσταγμα για τη διοργάνωση της γιορτής θα έχει ο κ. Μουζαλιώτης ενώ έχει ορισθεί και ο αρχικαρνάβαλος για το κάλεσμα των ισναφιών και των κατοίκων.

Να σημειωθεί ότι ακόμη και σήμερα η Ξυλαγανή έχει ισνάφια δηλαδή επαγγελματίες, και όπως λέει ο κ. Μουζαλιώτης αρκετοί είναι αυτοί που εκδήλωσαν ενδιαφέρον για συμμετοχή. Ελπίζω ότι θα έχουμε επιτυχία στη διοργάνωση αρκεί βέβαια να μας βοηθήσει και ο καιρός».

Έθιμο φερμένο από τις πατρίδες

Το έθιμο το έφεραν οι πρόσφυγες από την πατρίδα τους. «Η Ξυλαγανή αποτελείται από προσφυγικό πληθυσμό και το 70% προέρχεται από την Ανατολική Ρωμυλία και το 30% από την Ανατολική Θράκη. Όλοι μαζί πάντρεψαν τα έθιμα που έφεραν από την πατρίδα τους. Γεγονός είναι ότι το έθιμο εορτάζονταν στην Ξυλαγανή με τον καλύτερο τρόπο».

Σήμερα δυστυχώς όπως και σε άλλα μέρη στην Ξυλαγανή, ο κόσμος δεν ντύνεται καρναβάλια κατά την περίοδο του Τριωδίου. «Τίποτα δεν κινείται για να μας θυμίζει τις παλιές καλές εποχές», τονίζει ο κ. Μουζαλιώτης. «Παλιά, όπως σας είπα, και παραπάνω τα καρναβάλια ήταν ολόκληρες στρατιές. Βέβαια, και τα χρόνια είναι δύσκολα και ο καθένας δεν ανοίγει εύκολα την πόρτα του φοβάται».

Α.Π.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.