Τα ατομα με αναπηρια, η αγορα εργασιας και οι σκηνες ενος «μακρινου» μελλοντος απο το εξωτερικο

Σταύρος Παπαδόπουλος, εκπαιδευτικός ΕΕΕΕΚ Αλεξανδρούπολης «Στην Ευρώπη έχουν λύσει προβλήματα που εμείς δεν μπορούμε να τα συζητάμε καν»

Μακρύς είναι ο δρόμος που έχει να διανύσει ακόμα στο κομμάτι της Ειδικής Εκπαίδευσης η Ελλάδα προκειμένου να καταφέρει να εντάξει ισότιμα στην αγορά εργασίας τα άτομα με αναπηρία, σύμφωνα με όσα επισήμανε κατά τη διάρκεια της εκπομπής «Με το Ν και με το Β» ο κ. Σταύρος Παπαδόπουλος, εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής στο Εργαστήρι Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Αλεξανδρούπολης.
 
Να θυμίσουμε ότι τα ΕΕΕΕΚ, σε ολόκληρη τη χώρα, λειτούργησαν για πρώτη φορά το 2003. Μετρούν δηλαδή δεκατρία χρόνια λειτουργίας. Είναι ένας νέος σχετικά θεσμός και αφορά στην προεπαγγελματική εκπαίδευση ενήλικων ατόμων με αναπηρία ηλικίας 14 ετών και πάνω. Σε αυτό το πλαίσιο λειτουργεί και το ΕΕΕΕΚ Αλεξανδρούπολης, έχοντας περίπου πενήντα εκπαιδευόμενους και αντίστοιχα άλλους τόσους έχει το Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Αλεξανδρούπολης. «Οι δομές αυτές να αποτελούν ένα αρχικό στάδιο προεπαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης» εξήγησε ο κ. Παπαδόπουλος για να αντιτείνει ωστόσο ότι «στην πράξη, όπως θα διαπιστώσει ο καθένας στη δική του κοινωνία, αυτό δυστυχώς δεν συμβαίνει. Το συγκεκριμένο συμπέρασμα δεν έχει σχέση τόσο με τη λειτουργία του ίδιου του σχολείου, όσο με την κουλτούρα και την παιδεία, όλων μας». 

«Θα ήταν σωφρονέστερο, ίσως, να φοβόμαστε έναν άνθρωπο που φαίνεται υγιής, παρά ένα άτομο με αναπηρία» 

«Οι κοινωνιολόγοι» συνέχισε «λένε ότι οι ανάπηροι είμαστε όλοι εμείς, κι όχι τα άτομα με αναπηρία. Απλώς όλοι εμείς είμαστε η πλειοψηφία που προφανώς δεν κατανοούμε και δεν θέλουμε να κατανοήσουμε ποιες είναι οι διαφορετικές ανάγκες των ατόμων με αναπηρία και πώς θα πρέπει αυτά τα άτομα να ενταχθούν στο σύνολο των δραστηριοτήτων της κοινωνίας». «Από κει ξεκινώντας λοιπόν» συμπέρανε ο κ. Παπαδόπουλος, «κάποιος πολίτης που δεν έχει κάποια σχέση με άτομα με αναπηρία, αν συναντήσει έναν ανάπηρο με εμφανή ζητήματα αναπηρίας, του δημιουργούνται είτε τα συναισθήματα του οίκτου και της ελεημοσύνης είτε του φόβου». Όλα αυτά δεν ισχύουν και δεν πρέπει να ισχύουν» ξεκαθάρισε σημειώνοντας πως «θα ήταν σωφρονέστερο, ίσως, να φοβόμαστε έναν άνθρωπο που φαίνεται υγιής, παρά ένα άτομο με αναπηρία». 

«Στο εξωτερικό συνεργάζεται η πολιτεία με την επιχειρηματικότητα» 

Βέβαια τέτοιου είδους λανθασμένες αντιλήψεις αμβλύνονται, όπως σημείωσε ο κ. Παπαδόπουλος,   όσο οι δράσεις των δομών αυτών επικοινωνούνται, όσο τα άτομα με αναπηρία, οι εκπαιδευτικοί και οι οικογένειές τους βγαίνουν προς την κοινωνία και συμμετέχουν σε κοινωνικές δράσεις αν και ειδικά στο κομμάτι της επαγγελματικής ένταξης, υπάρχει ακόμα απόσταση να διανυθεί. «Στο εξωτερικό αυτό το θέμα το έχουν λύσει» τόνισε ο κ. Παπαδόπουλος, «γιατί συνεργάζεται η πολιτεία με την επιχειρηματικότητα, εκπαιδεύεται ένας νέος με σοβαρή αναπηρία, επί 6-7 χρόνια για να κάνει  συγκεκριμένη δουλειά».
 
Μάλιστα έφερε το παράδειγμα του Βελγίου όπου οι επιχειρήσεις ενημερώνουν για τις ανάγκες τους σε προσωπικό τα αντίστοιχα κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης και έτσι, όπως επεσήμανε, «ένας νέος που έχει τη δυνατότητα να κουνήσει μόνο τα δύο δάχτυλα του αριστερού του και τα δύο δάχτυλα από το δεξί του χέρι, επί έξι χρόνια εκπαιδεύετε στο να βιδώνει μια βίδα σε ένα παξιμάδι. Όταν αυτός ο νέος θα τελειώσει, θα πάει σε μια μονάδα και θα κάνει ακριβώς αυτή τη δουλειά. Το αξιοσημείωτο είναι ότι έχουμε μαρτυρίες επιχειρηματιών, που λένε ότι παράγει πολύ περισσότερο. Το συγκεκριμένο παράδειγμα το είδα σε μια εταιρεία που παρήγαγε εξαρτήματα για αεροπλάνα. Ο εν λόγω εργαζόμενος βιδώνει μια βίδα σε ένα παξιμάδι όπως κάνουν όλοι οι υγιείς εργαζόμενοι. και η παραγωγικότητά του πλέον είναι πολύ μεγαλύτερη από τον υγιή εργατικό πληθυσμό. Ρωτήσαμε τους υπεύθυνους της εταιρίας “πώς το εξηγείτε αυτό;” και μας απάντησαν ότι δεν προσπαθεί να “λουφάρει”. Επίσης, δεν παίρνει σκοπίμως άδειες και δεν κοιτάει να περάσει την ώρα του χαζολογώντας. Αντιθέτως του αρέσει πάρα πολύ, φεύγει ενθουσιασμένος από τη δουλειά και παράγει περισσότερο. Αντίστοιχα έχουμε δει άτομα με σύνδρομο down, που ως επί το πλείστον εργάζονται σε super markets στο εξωτερικό, βάζοντας τα καροτσάκια στη σειρά ή βάζοντας τα πράγματα στα ράφια. Έχουν αυτή την ικανότητα της τάξης τα άτομα με σύνδρομο down. Όσοι λοιπόν εκπαιδεύονται σε αυτό το αντικείμενο, έχουν και μια απασχόληση εφόρου ζωής». 

«Η πολιτεία εδώ εφαρμόζει μια επιδοματική πολιτική» 

Ερωτηθείς για το ποιος είναι εκείνος ο παράγοντας που λειτουργεί ανασταλτικά στη εφαρμογή τέτοιων παραδειγμάτων και στην Ελλάδα ο εκπαιδευτικός του ΕΕΕΕΚ Αλεξανδρούπολης ξεκαθάρισε πως αφενός είναι «η κουλτούρα μας και η εκπαίδευση όλων μας. Δηλαδή, πόσο εγώ εμπιστεύομαι σε μια επιχείρηση να έχω ένα άτομο με αναπηρία», αφετέρου η προσέγγιση που έχει η πολιτεία απέναντι στα άτομα με αναπηρία. «Η πολιτεία εδώ εφαρμόζει μια επιδοματική πολιτική» παρατήρησε ο κ. Παπαδόπουλος για να αντιτείνει ότι στο εξωτερικό δεν συμβαίνει αυτό. «Τα επιδόματα αναπηρίας», διευκρίνισε, «θα πάνε για να υπάρχει μέντορας δίπλα στο άτομα της αναπηρίας, καθ’ όλη τη διάρκεια προσαρμογής του στην εργασία και μετά, αφού εργάζεται δεν θα παίρνει επίδομα. Εμείς λοιπόν λειτουργούμε με την επιδοματική πολιτική, οι γονείς επαναπαύονται, και λένε ότι όσο παίρνει αυτό το επίδομα θα ζει όλη η οικογένεια, ενώ ένα από τα βασικά προβλήματα είναι ότι δεν υπάρχει συνεργασία επιχειρήσεων με την επαγγελματική εκπαίδευση».
 
Ένας ακόμη παράγοντας τον οποίο διέκρινε ο κ. Παπαδόπουλος είναι αυτός της αυτόνομής διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία. «Στα 18 τους χρόνια τα άτομα με αναπηρία στο εξωτερικό» εξήγησε «ανεξαρτητοποιούνται από την οικογένεια, και αναλαμβάνει η πολιτεία, η οποία  έχει δημιουργήσει ξενώνες, δομές αυτόνομης διαβίωσης, και τα άτομα αυτά μένουν εκεί».  «Μην ξεχνάμε άλλωστε» συνέχισε «όλοι οι γονείς έχουν την ίδια αγωνία. Τι θα απογίνει το παιδί μου όταν πεθάνω ή όταν εγώ δεν θα μπορώ. Αυτό λοιπόν πρέπει η πολιτεία να το αναλάβει, με τέτοιες δομές και αυτά τα άτομα αν δεν μπορούν σε ιδιωτικό χώρο να εργαστούν, θα μπορούσαν να κάνουν έναν συνεταιρισμό, να πωλούν τα προϊόντα τους, όπως θα δείτε πάγκους στο εξωτερικό από ανθρώπους με αναπηρία που πουλάνε τα αγροτικά τους προϊόντα, τα αριστοτεχνήματά τους, και να έχουν ένα εισόδημα από κει».  
 
Κλείνοντας ο κ. Παπαδόπουλος δεν παρέλειψε να εκφράσει την αισιοδοξία του για την αλλαγή της κατάστασης. «Όσο τα άτομα με αναπηρία βγαίνουν προς τα έξω, προς την κοινωνία, φωνάζουν είμαστε εδώ, θέλουμε ισότιμα να συμμετέχουμε σε κάθε κοινωνική, επαγγελματική δραστηριότητα, σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής», επεσήμανε, «τόσο θα δυναμώνει η προοπτική, το όνειρο του να γίνει κάτι με τα άτομα με αναπηρία. Όσο έχουμε τα παιδιά κλεισμένα σε ένα χώρο, αυτό θα είναι πιο μακρινό. Θα πρέπει λοιπόν εκπαιδευτικοί, γονείς, να περάσουν όλα τα ενοχικά τους, τα συναισθήματα που είχαν κάποτε και έκλειναν τα παιδιά μέσα στα σπίτια, να βγουν στην κοινωνία, να συμμετέχουν και τότε σιγά σιγά το μήνυμα αυτό θα περάσει θετικά στην κοινωνία για να προχωρήσουμε και σε άλλες δομές». 

Το ερωτευμένο ζευγάρι, οι Δανοί εκπαιδευτικοί και η κούκλα μωρό 

Ένα ακόμη σημείο στο οποίο στάθηκε ο κ. Παπαδόπουλος συγκρίνοντας την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα σε σχέση με το εξωτερικό στα ζητήματα με αναπηρία είναι αυτό της σεξουαλικότητας. «Στην Ευρώπη έχουν λύσει προβλήματα που εμείς δεν μπορούμε να τα συζητάμε καν» διαπίστωσε για να υπογραμμίσει πως «αντιμετωπίζουν τη σεξουαλικότητα των ατόμων με αναπηρία με πολύ μεγάλη επιτυχία». Προς επίρρωση του ισχυρισμού θυμήθηκε την προσωπική του εμπειρία ως συνοδός τριών ατόμων με αναπηρία από την περιοχή του Έβρου σε εκπαιδευτικό ταξίδι στη Δανία, όταν διαπίστωσαν Έλληνες και Δανοί εκπαιδευτικοί πως υπάρχει μία έλξη μεταξύ δύο συμμετεχόντων, ενός αγοριού και ενός κοριτσιού.
 
«Πανικοβληθήκαμε ως Έλληνες συνοδοί» σημείωσε ο εκπαιδευτικός «ωστόσο ο Δανός μας είπε πως έπρεπε να είμαστε χαρούμενοι και περήφανοι που λειτουργούν τα παιδιά όπως θα έπρεπε και ερωτεύτηκαν. Εμάς μας έπιασε πανικός για το τι θα γίνει όταν επιστρέψουμε στην Ελλάδα. Ο Δανός μας είπε ότι στη χώρα του όχι μόνο τους αφήνουν να ερωτευτούν, αλλά τους προτρέπουμε να παντρευτούν, και να κάνουν οικογένεια. Κι όταν εκφράσαμε τον ενδοιασμό μας για το αν τα παιδιά τους θα έχουν πρόβλημα αναπηρίας, μας είπαν ότι η άποψη αυτή ισχύει σε τριτοκοσμικές χώρες. Βεβαίως γίνονται όλες οι εξετάσεις, και όλα τα αναλαμβάνει η πολιτεία, όπως το πώς θα εκπαιδευτούν αυτοί οι άνθρωποι να περιποιούνται ένα μωρό, με πρωτοφανείς μάλιστα τρόπους, έχοντας σαν παράδειγμα μια ηλεκτρονική κούκλα, σε μέγεθος και σχήμα μωρού, που έχει τις ανάγκες που έχει και ένα μωρό -δηλαδή πεινάει, κλαίει, κατουράει- και αυτή την κούκλα θα πρέπει να την περιποιηθούν το ζευγάρι αυτό που είναι υπό γάμο και υπό δημιουργία οικογένειας. Αυτή η “δοκιμή” κρατάει δύο χρόνια και μετά την πάροδο αυτού του διαστήματος ο υπολογιστής διαπιστώνει, αν τα άτομα αυτά έχουν αυτή τη δυνατότητα. Φυσικά η πρώτη αντίδρασή μας μόλις μάθαμε όλα αυτά ήταν πως εμείς δε θα φτάσουμε ποτέ σε αυτό το επίπεδο». 

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.