«Συσχετιζουμε την αναπτυξη της περιοχης με την προβολη του πολιτιστικου της πλουτου»

Με αφορμή τα εγκαίνια του αρχοντικού Ταβανιώτη στη Μαρώνεια από τον υφυπουργό Εσωτερικών και Κυβερνητικό Εκπρόσωπο κ. Πεταλωτή και την Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη ο αρχαιολόγος, Προϊστάμενος της ΙΘ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Αρχαιολογικών Αρχαιοτήτων Δημήτρης Μάτσας, μίλησε στο ραδιόφωνο του Παρατηρητή και στην εκπομπή του Δάμωνα Δαμιανού «Αιχμή του Δόρατος». Ένα μέρος της συνέντευξης αυτής δημοσιεύτηκε σε προηγούμενο φύλλο του «ΠτΘ» και συγκεκριμένα αυτό που αφορούσε στο αρχοντικό Ταβανιώτη. Σήμερα φιλοξενούμε το δεύτερο μέρος της συνέντευξης στο οποίο ο κ. Μάτσας μιλά για την σύνδεση του αρχοντικού με τα υπόλοιπα μνημεία της περιοχής αλλά και για την σημασία της Μαρώνειας όχι μόνο για την περιοχή αλλά και πανελλαδικά.

Η έκθεση που φιλοξενείται στο αρχοντικό Ταβανιώτη θα ανανεώνεται συνεχώς

ΠτΘ: Θεωρείτε ότι αυτή η αξιοποίηση του αρχοντικού Ταβανιώτη αποτελεί ένα αναπόσπαστο κρίκο στις εργασίες που κάνει η Εφορία σας στην ευρύτερη περιοχή της Μαρώνειας προς ανάδειξη των αρχαιολογικών, βυζαντινών και νεότερων ευρημάτων που υπάρχουν εκεί;
Δ. Μ: Η έκθεση που υπάρχει σήμερα θα ανανεώνεται συνεχώς και θα αντανακλά το καθεστώς της αρχαιολογικής έρευνας στην περιοχή της Μαρώνειας. Δηλαδή θα υπάρξουν και αλλαγές στο εποπτικό υλικό, περιλαμβάνοντας καινούργια ευρήματα, καινούργια πληροφόρηση αλλά και αλλαγές, ανανέωση των ευρημάτων που παρουσιάζονται στην έκθεση. Δεν θα είναι κάτι στατικό, θα συμμετέχει ενεργά στα αρχαιολογικά δρώμενα της Μαρώνειας και της περιοχής της. Ήδη στο πλαίσιο του αρχαιολογικού έργου μας έχουμε αρχίσει να φτιάχνουμε στην Μαρώνεια ένα αρχαιολογικό ψηφιακό χάρτη της περιοχής, ο οποίος εμπλουτίζεται συνεχώς με καινούργιες θέσεις και σύντομα ευελπιστούμε ότι θα τον δώσουμε και στη διάθεση του επισκέπτη του αρχοντικού Ταβανιώτη.

ΠτΘ: Σε ό,τι αφορά στην αξιοποίηση κονδυλίων από το ΕΣΠΑ κ. Μάτσα είσαστε ενταγμένοι σε κάποια χρηματοδοτικά πρωτόκολλα, έχετε υποβάλλει κάποιες μελέτες;
Δ.Μ.: Έχουμε υποβάλλει κάποιες μελέτες για έγκριση. Υπάρχει εγκεκριμένη μελέτη για τη Μαρώνεια και η πρόσκληση που έχει εκδοθεί περιέλαβε τα έργα της Εφορίας στην Σαμοθράκη και τη Ζώνη. Δεν έχει περιληφθεί ακόμη η Μαρώνεια. Ελπίζουμε σε μια επόμενη πρόσκληση θα περιληφθεί και ο αρχαιολογικός χώρος της Μαρώνειας.

ΠτΘ; Πάντως η Θράκη κ. Μάτσα βρίθει από τόπους αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, ενδεικτικά να αναφέρω, Δοξιπάρα, Μεσημβρία, Ζώνη και όλα αυτά είναι μέσα στον κύκλο εργασιών, των πρωτοβουλιών και των καθηκόντων σας. Με την ευκαιρία των χρηματοδοτήσεων που θα υπάρξουν τώρα, ανάλογα με τις εντάξεις και τις χρηματοδοτήσεις των μελετών, είναι ευκαιρία όλες αυτές οι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες, και επιστημονικά αλλά και από άποψη απλού ενδιαφέροντος των πολιτών, να αξιοποιηθούν ώστε να αυξήσουν ευρύτερα και την επισκεψιμότητα της Θράκης και να τονώσουν την περιοχή ώστε να έχει πολλαπλά οφέλη;
Δ.Μ.: Είναι λογικό να συσχετίζουμε την ανάπτυξη της περιοχής με την προβολή του πολιτιστικού της πλούτου και προς τα εκεί εργαζόμαστε.

ΠτΘ: Υπάρχουν πρωτοβουλίες σε ό,τι αφορά την Δοξιπάρα, την Μεσημβρία, την Ζώνη που αυτή τη στιγμή τρέχουν;
Δ.Μ.: Υπάρχουν. Στη Μικρή Δοξιπάρα-Ζώνη έχει εγκριθεί η αποκατάσταση του τύμβου και η δημιουργία ενός μουσείου και πρόκειται να χρηματοδοτηθεί το έργο από το ΕΣΠΑ. Στη Ζώνη και στη Σαμοθράκη έχουν ενταχθεί ήδη όπως σας είπα εργασίες συντήρησης και ανάδειξης οι οποίες μέσα σε λίγο καιρό θα αρχίσουν να εκτελούνται.

ΠτΘ: Υπάρχει χρονοδιάγραμμα για αυτές τις εργασίες;
Δ.Μ.: Έχουμε συνήθως η διάρκεια των εργασιών αυτών στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ είναι τριετής.

Εμείς εφαρμόζουμε την αρχαιολογική νομοθεσία

ΠτΘ: Θα σας κάνω μια ερώτηση που συνυφαίνεται και με προσωπική μου απορία για την φύση της λειτουργίας των υπηρεσιών σας. Γνωρίζω πολύ καλά το ενδιαφέρον σας, τις ευαισθησίες σας, την επιστημοσύνη σας. Θεωρείτε ότι κάποιες φορές αυτή η θέση σας απέναντι στα πράγματα συγκρούεται και με την φυσική ανάγκη των ανθρώπων των περιοχών, όπως η Θράκη αλλά και όλης της Ελλάδας προκειμένου να αξιοποιήσουν έτι περαιτέρω ορισμένα πράγματα και να τα καταστήσουν περισσότερο επισκέψιμα; Πολλές φορές θέλω να πω ότι διαπιστώνω μια σύγκρουση που δημιουργεί ζητήματα είτε γραφειοκρατίας είτε εύλογης, φαντάζομαι εσείς θα λέγατε, ευαισθησίας, προκειμένου να διαφυλαχθεί η αρχαιολογική κληρονομιά
Δ.Μ.: Εμείς εκείνο που κάνουμε είναι να εφαρμόζουμε την αρχαιολογική νομοθεσία. Στις περιπτώσεις που υπάρχει σύγκρουση ανάμεσα στην αρχαιολογική νομοθεσία και τους πολίτες στα ενδιαφέροντα και στα συμφέροντα των πολιτών προσπαθούμε να δίνουμε λύσεις στο μέτρο του δυνατού και πάντα χωρίς να ξεφύγουμε από τη νομοθεσία με διάφορα όργανα, όπως είναι τα αρχαιολογικά συμβούλια.

ΠτΘ: Εκεί θα μου επιτρέψετε να πω ότι γίνεται ο κακός χαμός..
Δ.Μ.: Το θεσμικό πλαίσιο είναι αυτό και εμείς θα πρέπει να δουλεύουμε σύμφωνα με τον αρχαιολογικό νόμο και το θεσμικό πλαίσιο.

Όταν επεμβαίνουμε σε ένα μνημείο δεν πρέπει να παραβλέπουμε την προβλεπόμενη διαδικασία

ΠτΘ: Θα σας πω ένα κλασικό παράδειγμα. Κάποια στιγμή στα μέσα της δεκαετίας που διανύουμε ήρθε στο δημοτικό συμβούλιο η αποκατάσταση του βυζαντινού φρουρίου Κομοτηνής, -βέβαια αυτό δεν αφορά εσάς, αλλά την Εφορία Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών αρχαιοτήτων, – απλά το αναφέρω ως ένα παράδειγμα. Για αυτό τον χώρο, που είναι εγκαταλελειμμένος στην μοίρα του, μιλώ για την περιοχή του Καλέ, όπου παλιότερα βρισκόταν η συναγωγή, κάποια στιγμή ειπώθηκε η αξιοποίησή του και να γίνουν κάποιες παρεμβάσεις οι οποίες θα τονώσουν την επισκεψιμότητα, αλλά και θα αναδείξουν την ιστορικότητα του χώρου και την παράλληλη ιστορία της πόλης στο διάβα των αιώνων. Τα συμβούλια που αναφέραμε είπαν όχι, και το όχι αυτό συνιστά στην πράξη ένα απέραντο πάρκινγκ αυτοκινήτων, και πολύ φοβούμαι, ότι κάποια στιγμή θα αρχίζουν να γκρεμίζονται και τα υπολείμματα του τείχους. Δεν επιρρίπτω ευθύνες σε κανένα, αλλά, θέλω να πω, ότι πολλές φορές υπάρχει μια υπερβάλλουσα θα έλεγα ευαισθησία ή γραφειοκρατία που εμποδίζει την ανάδειξη χώρων που αποτελούν κομμάτι της αρχαιολογικής κληρονομιάς και ανήκουν σε όλο το λαό…
Δ.Μ.: Χωρίς να ξέρω τις λεπτομέρειες αυτής της υπόθεσης, θεωρώ ότι, αν υπήρχε μια μελέτη, η οποία θα τύχαινε της έγκρισης του αρμόδιού αρχαιολογικού συμβουλίου, θα μπορούσε να βρεθεί χρηματοδότηση και να εκτελεστεί, αλλά ενδεχομένως η μελέτη να μην υπήρχε ή να μην ήταν επαρκής., Δηλαδή ο πρώτος στόχος μας όταν θέλουμε να αναδείξουμε περιοχές και πυρήνες ιστορικούς είναι να συνταχθεί η κατάλληλη μελέτη, να εγκριθεί η μελέτη και αφού εγκριθεί βρίσκεται και η χρηματοδότηση.

ΠτΘ: Σαφώς και δεν είστε αρμόδιος να απαντήσετε, να σας το θέσω όμως γενικότερα. Υπάρχει σύγκρουση του επιστήμονα και του γραφειοκράτη;
Δ.Μ.: Δεν υπάρχει σύγκρουση, αλλά είναι θέμα επάρκειας όλων μας, και των αρχαιολόγων και των υπηρεσιών και των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Δηλαδή με συνεργασία μπορεί να γίνει η κατάλληλη μελέτη για ένα σοβαρό θέμα, όπως το Κάστρο της Κομοτηνής, να εγκριθεί και να γίνουν οι πρέπουσες εργασίες, γιατί πάντα όταν επεμβαίνουμε σε ένα μνημείο το οποίο έχει διατηρηθεί στους αιώνες έχουμε κάποια ευθύνη και δεν μπορούμε να παραβλέπουμε τη διαδικασία η οποία έχει καθοριστεί ύστερα από εμπειρία αρκετών χρόνων.

Ο κόσμος κατάλαβε και δέχθηκε ότι το Αρχαίο Θέατρο της Μαρώνειας δεν είναι για βαριά χρήση

ΠτΘ: Χαρακτηριστικό παράδειγμα σύγκρουσης αυτού του είδους που αφορά και την υπηρεσία σας είναι το αρχαίο θέατρο της Μαρώνειας και η διαφορετική νοοτροπία και λογική που υπήρχε στην αυτοδιοίκηση, όσον αφορά στον τρόπο που εσείς θέλατε να αξιοποιήσετε το χώρο για τη λειτουργία του μνημείου…
Δ.Μ.: Σε αυτό το θέμα υπήρξε κατανόηση από την μεριά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε σχέση με τις απόψεις της Εφορείας και του υπουργείου για τη χρήση του Θεάτρου. Το Θέατρο είναι ένα μνημείο το οποίο αποκαταστάθηκε και αποδόθηκε στο κοινό. Εκείνο που μπορεί να γίνεται στο Θέατρο είναι μία με δύο παραστάσεις το χρόνο επιλεκτικά, αλλά για βαριά χρήση το μνημείο δεν κάνει. Για χρήση Θεάτρου ο δήμος Μαρώνειας μέχρι τώρα προχώρησε στη χρήση του χώρου του παλιού λατομείου στη Χελιδονόπετρα, το οποίο ταιριάζει, και, αν γίνουν, και κάποιες συμπληρωματικές εργασίες διαμόρφωσης και συντήρησης των εδωλίων, νομίζω, ότι ανταποκρίνεται σε αυτή την ανάγκη. Έχουμε το αρχαίο θέατρο, το οποίο διατηρήθηκε όπως διατηρήθηκε και αποκαταστάθηκε με μεγάλο σεβασμό. Είναι ένα μνημείο που δεν πρέπει να δέχεται την σκληρή χρήση των συχνών παραστάσεων. Και νομίζω ότι και ο κόσμος το κατάλαβε αυτό και τελικά το δέχθηκε.

Η σημασία της Μαρώνειας εκτείνεται σε πανελλήνια διάσταση

ΠτΘ: Πώς θα αξιολογούσατε την Μαρώνεια ως περιοχή αρχαιολογικού ενδιαφέροντος
Δ.Μ.: Η Μαρώνεια έχει μια σημασία που δεν περιορίζεται στην περιοχή μας, στο νομό μας, στη Θράκη αλλά έχει μια σημασία που εκτείνεται σε πανελλήνια διάσταση. Είναι ένας σημαντικός αρχαιολογικός χώρος, ο οποίος βέβαια χρειάζεται αρκετή δουλειά ακόμα για να προστατευθεί και να αναδειχθεί. Ήδη με το δεύτερο και τρίτο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης η αρχαιολογική δουλειά έχει προχωρήσει, έχει ολοκληρωθεί σχεδόν η αποκατάσταση του Θεάτρου, απομένουν κάποιες εργασίες στον περιβάλλοντα χώρο του μνημείού και η ανάδειξη του γειτονικού ιερού του Διονύσου.

 

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.