Στις φλογες ενα απο τα σημαντικοτερα μνημεια της Θρακης
«Έχουμε το σημαντικότερο μουσουλμανικό μνημείο της Ευρώπης και οφείλουμε να το αναδείξουμε». Με τη φράση αυτή, τον Νοέμβριο του 2010, στην σχετική επί του ζητήματος συζήτηση που είχε πραγματοποιηθεί ενώπιον του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, η τότε γενική γραμματέας του ΥΠΠΟΤ κ.Λίνα Μενδώνη, επεσήμανε την τεράστια ιστορική και πολιτισμική αξία του Τεμένους Βαγιαζήτ στο Διδυμότειχο, γνωστοποιώντας μάλιστα την ένταξη του μνημείου στο Ταμείο Διαχείρισης Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικού Έργου με στόχο την εκκίνηση των εργασιών αναστήλωσης και συντήρησης του μνημείου και κυρίως του σημαντικότερου, σύμφωνα με το σύνολο των μελετητών στοιχείου του, της στέγης του, που θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα μνημεία από ξύλο στον κόσμο.
Η στέγη αυτή, μέχρι χθες διατηρούσε την αυθεντικότητά της, αποτελούμενη, στην πλειοψηφία της, από τα ξύλα τα οποία χρησιμοποιήθηκαν κατά την αρχική κατασκευή του μνημείου τον 15ο αιώνα, γεγονός το οποίο σε συνδυασμό με την τεχνοτροπία αλλά και την συνολική αρχιτεκτονική του, κατέτασσε το Τέμενος Βαγιαζήτ σε ένα εκ των σημαντικότερων μνημείων πολιτισμού της περιοχής μας, προστατευόμενο μάλιστα από το ελληνικό κράτος.
Η στέγη αυτή αποτέλεσε και το μεγάλο «θύμα» της πυρκαγιάς που εκδηλώθηκε στο Τέμενος τα ξημερώματα της Τετάρτης, 22 Μαρτίου, πυρκαγιά η οποία τέθηκε υπό έλεγχο λίγο μετά τις 8 το πρωί, μετά από εντατική προσπάθεια του πυροσβεστικού σώματος, το οποίο έσπευσε στην περιοχή με περισσότερους από 50 πυροσβέστες.
Το πρώτο φως της ημέρας, έδειξε την ολοσχερή καταστροφή της στέγης του μνημείου, για την αποκατάσταση της οποίας, όπως και για τη συνολική αποκατάσταση των ζημιών που υπέστη το μνημείο, δεσμεύτηκε κατά την επίσκεψή της σε αυτό η γενική γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού κ. Μαρία Ανδρεαδάκη – Βλαζάκη.
Δ. Ποζιόπουλος «Πρόκειται για μία τεράστια απώλεια»
Η δέσμευση της κ.Ανδρεαδάκη – Βλαζάκη για την άμεση και πλήρη αποκατάσταση του μνημείου αποδεικνύει την αναγνώριση από πλευράς της πολιτείας της μεγάλης ιστορικής και πολιτισμικής αξίας αυτού, ωστόσο όπως τόνισε μιλώντας στον «ΠτΘ» ο κ.Δ.Ποζιόπουλος, αναφερόμενος στην ξύλινη στέγη «πρόκειται για μία τεράστια απώλεια» καθώς χάνεται η αυθεντικότητα μία τόσο σπουδαίας κατασκευής.
Ο κ. Ποζιόπουλος, συνταξιούχος πλέον, την περίοδο των προαναφερθεισών δηλώσεων της κ. Μενδώνη, το 2010, διατελούσε Προϊστάμενος Μελετών της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, καθώς και ένας εκ των μελών της επιστημονικής επιτροπής που συστάθηκε τότε – στην οποία συμμετείχε και ο κ. Αργύρης Μπακιρτζής, έφορος τότε της 12ης Εφορείας Αρχαιοτήτων– για την παρακολούθηση των σταδίων υλοποίησης του έργου αποκατάστασης και συντήρησης του μνημείου.
Όπως εξήγησε ο ίδιος, πρόκειται για ένα μνημείο το οποίο πέρασε από διάφορα στάδια, λόγω της φθοράς του χρόνου. Ερχόμενοι αντιμέτωποι με την φθορά κυρίως των ξύλων της στέγης, και μετά από «πυροσβεστικές» απλά έως τότε παρεμβάσεις, το 2010 αποφασίστηκε η αξιοποίησή του και η υλοποίηση επισκευών με την ένταξη του έργου στο ΤΔΠΕΑΕ. Μάλιστα τότε όπως έκανε γνωστό ο ίδιος κατόπιν εξέτασης για τον τρόπο επέμβασης, κυρίως στη στέγη του Τεμένους – και κυρίως για τη διατήρηση της αυθεντικότητας της κατασκευής – με τη βοήθεια ομάδας επιστημόνων από την Ιταλία, είχε αποφασιστεί να πραγματοποιηθεί μία ενόργανη αποτύπωση των υφιστάμενων ξύλων -μια μορφή «ακτινογραφίας» – ούτως ώστε να διαπιστωθεί ο βαθμός αλλοίωσής τους στον χρόνο, με σκοπό να μην προχωρήσουν σε εργασίες αποσυναρμολόγησης και ανακατασκευής της.
Τότε ο φορέας στον οποίο εντάχθηκε το έργο, σύμφωνα με τον κ. Ποζιόπουλο, αποτελούσε ένα πολύ σημαντικό εργαλείο, «το οποίο είχε αποδώσει καλά» σε σημαντικά αρχαιολογικά μνημεία της χώρας, όπως το οχυρό της Ρόδου, τον Μυστρά αλλά και Χανιά, το οποίο ωστόσο δεν στάθηκε ικανό να αξιοποιηθεί για την περίπτωση του Διδυμοτείχου και του Τεμένους Βαγιαζήτ.
«Από την πλευρά του Υπουργείου, της κ. Μενδώνη και όλων των εμπλεκομένων υπήρχε ένθερμο ενδιαφέρον, για την ανάδειξη του μνημείου, ωστόσο σκοντάψαμε σε γραφειοκρατικά ζητήματα, όπως για παράδειγμα η εύρεση του κατάλληλου προσωπικού» τόνισε ο κ. Ποζιόπουλος εξηγώντας τους λόγους που εν τέλει η προαναφερθείσα επιτροπή για την υλοποίηση της μελέτης για το Τέμενος Βαγιαζήτ διαλύθηκε.
Την διάλυση της εν λόγω επιτροπής ακολούθησε η ανάληψη του έργου από την Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, από την οποία ο κ. Ποζιόπουλος απεχώρησε με σύνταξη το 2011, ενώ οι εργασίες αναστήλωσης αναμενόταν να ολοκληρωθούν εντός του 2017, με ένα ποσό της τάξεως του 1.3 εκατ. ευρώ να έχουν απορροφηθεί ειδικά για τον σκοπό αυτό από το ΕΣΠΑ 2007-2013.
Αμέσως μετά την κατάσβεση της χθεσινής πυρκαγιάς στο σημείο έσπευσε επιτελείο του υπουργείου Πολιτισμού, με επικεφαλής τη Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού κ.Μαρία Βλαζάκη, προκειμένου να εκτιμήσει την κατάσταση, μεταξύ του οποίου και η Προϊσταμένη της Εφορείας Έβρου κ. Χρύσα Καραδήμα, ενώ άμεση ήταν η κινητοποίηση της τοπικής κοινωνίας του συνόλου της Θράκης και όχι μόνο.
Στο Διδυμότειχο μετέβη τις πρωινές ώρες και ο Περιφερειάρχης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης κ. Χρήστος Μέτιος προκειμένου να ενημερωθεί για την κατάσταση του Τεμένους, συνοδευόμενος από τον Αντιπεριφερειάρχη Έβρου κ. Δημήτρη Πέτροβιτς και τον θεματικό Αντιπεριφερειάρχη Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας κ. Χρήστο Τερτσούδη.
Επιπλέον 5.000.000 ευρώ από το ΕΣΠΑ 2014-2020 για εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης
Μιλώντας στον «ΠτΘ» ο κ. Πέτροβιτς χαιρέτησε την πρωτοβουλία του Υπουργείου να αναλάβει καθ’ ολοκληρία την αποκατάσταση του Τεμένους, υπογραμμίζοντας πως σε κάθε περίπτωση η Περιφέρεια ΑΜ-Θ θα στηρίξει τις δράσεις του Υπουργείου.
Όπως έκανε γνωστό δε οι εργασίες αναστήλωσης και συντήρησης του Τεμένους «περνάνε» στο νέο ΕΣΠΑ 2014-2020 από το οποίο το Υπουργείου θα απορροφήσει ποσό της τάξεως των 5.000.000 ευρώ για τις εργασίες αυτές.
Στο πλευρό του Υπουργείου για την πλήρη αποκατάσταση του μνημείου η Περιφέρεια ΑΜ-Θ
Διαπιστώνοντας το μέγεθος της καταστροφής, ο Περιφερειάρχης ΑΜ-Θ κ. Χρήστος Μέτιος υπογράμμισε πως το Τέμενος Βαγιαζήτ αποτελεί ένα οθωμανικό μνημείο εξαιρετικής σπουδαιότητας για ολόκληρη την περιοχή και διαβεβαίωσε πως η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης θα στηρίξει τις προσπάθειες του Υπουργείο Πολιτισμού για την πλήρη αποκατάσταση και ανάδειξη του μνημείου διαθέτοντας πόρους από το Επιχειρησιακό της Πρόγραμμα, όπως άλλωστε έχει πράξει μέχρι σήμερα.
Την βαθύτατη θλίψη του για την καταστροφή από πυρκαγιά του μοναδικού Τεμένους Βαγιαζήτ, το σημαντικότερο ισλαμικό μνημείο της Ευρώπης, όπως σημείωσε, εξέφρασε με ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων ζητώντας την άμεση αποκατάσταση των ζημιών αλλά και την απόδοση των σχετικών ευθυνών μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της έρευνας των αρμοδίων αρχών για τα αίτια της πυρκαγιάς.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
