«Σωζοντας» τους αρχαιολογικους θησαυρους στη Νεα Υορκη

Ένας Ελληνοαμερικάνος, ο Matthew Bogdanos, είναι ο επικεφαλής του ειδικού γραφείου για τις αρχαιότητες τις εισαγγελίας του Μανχάταν

Βρέθηκε πριν από ένα μήνα στην Κομοτηνή ως ομιλητής σε συνέδριο για την αρχαιοκαπηλία

 
Τον γύρο όλου του κόσμου έκανε το δημοσίευμα της εφημερίδας New York Times που αναφέρει ότι εισαγγελείς έκαναν έφοδο στο γραφείο και στο σπίτι του δισεκατομμυριούχου Michael H. Steinhardt στο Μανχάταν, κατάσχοντας πολλά αρχαία έργα από την Ελλάδα και την Ιταλία.
 
Ανάμεσα στα κομμάτια που κατασχέθηκαν ήταν και μια περίτεχνη, λευκή αρχαιοελληνική λήκυθος (δοχείο για λάδι), του 5ου αιώνα π.Χ., που απεικονίζει μια σκηνή ταφής με μία γυναίκα και ένα νέο, η αξία της οποίας υπολογίζεται στα τουλάχιστον 380.000 δολάρια, και Πρωτο-Κορινθιακές φιγούρες του 7ου αιώνα π.Χ., που απεικονίζουν μια κουκουβάγια και μια πάπια, αξίας περίπου 250.000 δολαρίων.
 
Μεταξύ των άλλων αντικειμένων είναι και ένα ιονικό γλυπτό, κεφάλι κριαριού από τον 6ο αιώνα, και μια αττική αρύβαλλος από τον πρώιμο 5ο αιώνα π.Χ.
 
Οι κατασχέσεις αποτελούν ακόμα μια κίνηση από τον Εισαγγελέα του Μανχάταν Cyrus R.Vance Jr., να επιστρέψει κλεμμένες αρχαιότητες που εντοπίζονται στη Νέα Υόρκη στις χώρες προέλευσής τους.
 
Για αυτό άλλωστε το σκοπό πριν από λίγο διάστημα, ο κ. Vance δημιούργησε ένα γραφείο για το λαθρεμπόριο αρχαιοτήτων, τοποθετώντας ως επικεφαλή τον κ. Matthew Bogdanos, ένα βοηθό εισαγγελέα, ελληνικής καταγωγής, ο οποίος σύμφωνα με τους ΝΥΤ έχει ηγηθεί των περισσότερων ερευνών.
 
Ο κ. Bogdanos πριν από περίπου ένα μήνα βρέθηκε στην Κομοτηνή, συμμετέχοντας στο Συνέδριο με θέμα την αρχαιοκαπηλία που διοργάνωσε ο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Sciacca, όπου μίλησε για τις εμπειρίες του από το Ιράκ, όπου για πολλά χρόνια είχε αναλάβει να επαναπατρίσει τις αρχαιότητες που είχαν κλαπεί από το μουσείο της Βαγδάτης μετά την αμερικανική εισβολή το 2003.
 
Επίσης μίλησε στον «ΠτΘ» για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να ανασχεθεί το εμπόριο των αρχαιοτήτων και η αρχαιοκαπηλία, δίνοντας τους πέντε τρόπους με τους οποίους θεωρεί ότι μπορεί να γίνει αυτό.
 
 

Διεθνές χρηματοδότηση της τρομοκρατίας από την αρχαιοκαπηλία

 
Με μια γραμμή από τον Αμλετ, «όταν οι λύπες έρχονται, δεν έρχονται μονάχες σαν κατάσκοποι, αλλά στρατοί ολόκληροι» περιέγραψε ο κ. Bogdanos στο συνέδριο την λεηλασία οποιασδήποτε πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως αυτής του Ιράκ, σημειώνοντας πως ό,τι έκανε αφορά στη σημασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, μιλώντας για τη ζεστασιά και την φιλοξενία των Αφγανών, των Ιρακινών και των Σύριων που θα τον συντροφεύει ως ενθύμηση για πάντα.
 
Η ISIS, σημείωσε, είναι παγκόσμια απειλή και παρόλο που τίποτα δεν συγκρίνεται με τα εγκλήματά τους κατά των ανθρώπινων ζωών, υπογράμμισε πως αν κάποιος μελετήσει την ιστορία, θα δει ότι όταν κάποιος επιτίθεται στην πολιτιστική κληρονομιά ενός λαού, επιτίθεται την πολιτιστική του ταυτότητα, και από εκεί είναι ένα μικρό βήμα να επιτεθεί και να καταστρέψει τους ίδιους τους ανθρώπους.
 
Μετά την καταστροφή που προκάλεσε ο ISIS, η διεθνής κοινότητα ενεργοποιήθηκε και τον Φεβρουάριο του 2015 το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ καταδίκασε την χρήση αρχαιοτήτων από τις τρομοκρατικές οργανώσεις για να χρηματοδοτήσουν τις δράσεις τους, κάτι που ο ίδιος είχε αναφέρει στον ΟΗΕ σε έκθεσή του το 2005, από την οποία έγιναν αναφορές από το συμβούλιο ασφαλείας.
 
 

Πώς αντιμετωπίζουν την αρχαιοκαπηλία στη Νέα Υόρκη

 
Ο κ. Bogdanos μιλώντας στον ΠτΘ σημείωσε πως προσκλήθηκε στην Κομοτηνή τόσο για τη δουλειά που έκανε στο Ιράκ, αλλά και εξαιτίας του γεγονότος ότι πιο πρόσφατα έχουν δημιουργήσει στη Νέα Υόρκη μια ομάδα δράσης για τις αρχαιότητες, (Antiquities Task Force) στην οποία είναι υπεύθυνος.
 
Πιο πρόσφατα έχουν καταφέρει μέσω της ομάδας αυτής να επιστρέψουν στην Ελλάδα αρκετές κλεμμένες αρχαιότητες.
 
Η κλοπή και το λαθρεμπόριο των αρχαιοτήτων σημείωσαν μια έκρηξη τα τελευταία χρόνια λόγω των πολέμων στο Ιράκ και τη Συρία, τόνισε, όμως θα πρέπει να θυμόμαστε πως το εμπόριο κλεμμένων αρχαιοτήτων έχει μια ιστορία αιώνων.
 
Ο ίδιος στο πλαίσιο της εργασίας του έρχεται συχνά σε επαφή με συναδέρφους του στην Ελλάδα, στη Μεγάλη Βρετανία, το Ιράκ, την Αίγυπτο, τον Λίβανο, την Ιορδανία, και άποψή του είναι πως το παράνομο εμπόριο αρχαιοτήτων δεν μπορεί να σταματήσει εντελώς, όμως μπορεί να ελεγχθεί μέσα από μια σειρά από στρατηγικές, σημειώνοντας πως «υπάρχουν πέντε διαφορετικά κομμάτια του εμπορίου, για το κάθε ένα από τα οποία χρειάζεται διαφορετική στρατηγική».
 
Όπως εξήγησε ο κ. Bogdanos το πρώτο κομμάτι είναι η κλοπή, στη χώρα προέλευσης, όπου ο καλύτερος τρόπος είναι η αυξημένη ασφάλεια στους αρχαιολογικούς χώρους και σημεία, καθώς και η καλύτερη εκπαίδευση των φυλάκων.
 
Το δεύτερο κομμάτι, συνέχισε, είναι το λαθρεμπόριο των αρχαιοτήτων και το πέρασμά τους από τα σύνορα, που απαιτεί καλύτερη και αυξημένη εκπαίδευση για τους συνοριακούς φρουρούς, ώστε να μάθουν να αναγνωρίζουν τις αρχαιότητες μόλις τις βλέπουν. «Ο κόσμος δεν θέλει να τον σταματούν στα σύνορα, για δύο παλιά πιάτα ή ένα παλιό σκάκι, για αυτό και πρέπει να εκπαιδεύσεις αυτούς τους φρουρούς στην αναγνώριση αρχαιοτήτων» υπογράμμισε.
 
Το τρίτο κομμάτι είναι ο διεθνής έμπορος (διακινητής), ο οποίος σύμφωνα με τον κ. Bogdanos «έχει την αποθήκη, συνήθως στην Ελβετία, αλλά έχει και γκαλερί στην Νέα Υόρκη, το Λονδίνο, το Παρίσι ή το Τόκιο». «Πρόκειται για το σημαντικότερο κομμάτι του λαθρεμπορίου που πρέπει να σταματήσει, αλλά ταυτόχρονα και το πιο δύσκολο» όπως εξήγησε και αυτό γιατί αυτός ο έμπορος έχει όλες τις επαφές και μια νόμιμη επιχείρηση, οπότε δεν γίνεται να τους κλείσουν εντελώς, αλλά μπορούν να κλείσουν μόνο το παράνομο κομμάτι της επιχείρησης.
 
«Από εδώ, τον διεθνή έμπορο» πρόσθεσε «είναι που περνάμε και το επόμενο μέρος του εμπορίου, δηλαδή όλους αυτούς που σχετίζονται με αυτό, που περιλαμβάνει και καθηγητές πανεπιστημίων, οι οποίοι πιστοποιούν την αυθεντικότητα των κομματιών, τους μεταφορείς, τους ειδικούς εισαγωγών και εξαγωγών καθώς και τις εταιρείες μεταφοράς. Όλοι αυτοί μπορεί να ξέρουν ή να μην ξέρουν ότι το συγκεκριμένο κομμάτι είναι παράνομο, αλλά τις περισσότερες φορές δεν νοιάζονται, γιατί πληρώνονται».
 
«Έτσι φτάνουμε και στο τελευταίο κομμάτι του λαθρεμπορίου» κατέληξε ο κ. Bogdanos «τον αγοραστή, ο οποίος όμως μπορεί να πάρει πάρα πολλές μορφές.
 
Έτσι μπορεί να είναι κάποιος συλλέκτης με ατομική συλλογή, ένα μουσείο, αλλά και οι οίκοι δημοπρασιών, που δημοσιεύουν φωτογραφίες αυτών των αντικειμένων, ώστε να τα «ξεπλύνουν» ή να τα «καθαρίσουν» και τα ξεπλένουν συνήθως μέσω καταλόγων και εκθέσεων σε όλο τον κόσμο».
 
«Επειδή εμείς βρισκόμαστε στη Νέα Υόρκη, είχαμε την μεγαλύτερη επιτυχία απέναντι στους οίκους δημοπρασιών, τα μουσεία και τους συλλέκτες» εξήγησε κλείνοντας ο κ. Bogdanos.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.