Παναγιωτης Ευφραιμιδης, ομογενης απο την πρωην Σοβιετικη Ενωση: «Οταν με λενε εδω «Ρωσο-προσφυγα», με σκοτωνουν»

Ο Παναγιώτης Ευφραιμίδης, είναι 72 ετών ομογενής από την πρώην Σοβιετική Ένωση. Μιλά για τα χρόνια της εξορίας στο Καζαχστάν, για την ζωή στην Σοβιετική Ένωση, για την αποσύνθεσή της, αλλά και για την υποδοχή που τους επιφύλαξαν οι ντόπιοι Έλληνες. «16 μέρες και νύχτες ήμασταν σε ένα τρένο που μετέφεραν τα άλογα και το σιτάρι. Χωρίς φαγητό και χωρίς νερό. Όποιος ήταν τυχερός, έπαιρνε νερό σε ένα κουβά, κάθε φορά που σταματούσε το τρένο σε κάποιον σταθμό. Τουαλέτα δεν υπήρχε πάνω στο τρένο. Μας ανέβασαν όλους μαζί και από το Βατούμ βρεθήκαμε, όλοι οι Έλληνες, τρία τρένα, στο Καζακστάν», δηλώνει για τα χρόνια της εξορίας και γυρίζει το χρόνο πίσω…

Από πού κατάγεστε κύριε Παναγιώτη;

Από την Τραπεζούντα ήμασταν. Το 1949 μας εξόρισε ο Στάλιν στο Καζαχστάν.

Πόσο χρονών ήσασταν τότε;

Ήμουν 13 χρονών τότε. Μας πήγε στο Καζαχστάν, ακόμη και τώρα, όταν μιλώ γι’ αυτό, μου σηκώνεται η τρίχα. Μπα, ούτε 13 ετών, ήμουν 12 και μισό με τα αδέρφια μου μαζί. Πήγαμε στο Καζακστάν 10.000 μακριά από το Βατούμ.

Πώς μετακινηθήκατε;

16 μέρες και νύχτες ήμασταν σε ένα τρένο που μετέφεραν τα άλογα και το σιτάρι. Χωρίς φαγητό και χωρίς νερό. Όποιος ήταν τυχερός, έπαιρνε νερό σε ένα κουβά, κάθε φορά που σταματούσε το τρένο σε κάποιον σταθμό. Τουαλέτα δεν υπήρχε πάνω στο τρένο. Μας ανέβασαν όλους μαζί και από το Βατούμ βρεθήκαμε, όλοι οι Έλληνες, τρία τρένα, στο Καζαχστάν.

Με ποια δικαιολογία;

Έλεγαν τότε, «εσείς οι Έλληνες προδώσατε τους Ρώσους στους Γερμανούς». Δεν ίσχυε, όμως, τι σχέση είχε το 49 με το 45. Αν τους είχαμε προδώσει τότε, τότε θα έπρεπε να τιμωρηθούμε.

Εσείς τι πιστεύετε, γιατί το έκαναν;

Όπως ο Χίτλερ ήθελε να δημιουργήσει το καθαρό έθνος, έτσι και εκείνοι ήθελαν να δημιουργήσουν την δική τους καθαρή φυλή. Οι Έλληνες ήταν ξένοι.

Πόσοι Έλληνες υπολογίζετε ότι εξορίστηκαν τότε;

Περίπου 300.000 Έλληνες είχαν την ίδια τύχη. Από Σοχούμ, από Βατούμ, από Τσάλκα κ.α. Τρένα που ξεκινούσαν από το Βατούμ και στην πορεία ανέβαιναν και άλλοι. Τρία τρένα, από εξήντα βαγόνια το καθένα και ήταν όλα γεμάτα.

Τι είδους καιρικές συνθήκες αντιμετωπίσατε;

Στο Βατούμ επικρατούσαν, καλές καιρικές συνθήκες. Στο Καζαχστάν το κρύο έσπαγε κόκαλα. Μέχρι και μείον τριάντα βαθμούς. Μας πήγανε εκεί για να καλλιεργήσουμε τις εκτάσεις, όποιος άντεχε φυσικά…

Άντεχαν οι άνθρωποι ή έχαναν τη ζωή τους;

Πέθαιναν από κάθε οικογένεια τουλάχιστον δύο. Έμεινα μέχρι το 80 εκεί. Σκέφτομαι αρκετά συχνά, πώς αυτό το σώμα άντεξε και το έφερα μέχρι την Ελλάδα;

Τι απάντηση δίνετε;

Έκανα 15.000 χιλιόμετρα. Δεν είμαι χαλβάς, είμαι σκληρός και άντεξα. Κανείς δεν ξέρει τι έχω περάσει.

Τελικά, πώς ήταν το καθεστώς διαμορφωμένο επί Στάλιν;

Τρομοκρατία και άλλο τίποτα. Αυτό ήταν το καθεστώς που είχε δημιουργήσει.

Σας στεναχωρεί που περάσαμε στην αποσύνθεση της Σοβιετικής Ένωσης;

Όχι, δεν με στεναχωρεί. Η Ρωσία διαλύθηκε το 1917, δεν διαλύθηκε κατά τον Γκορμπατσόφ, αλλά οι άλλοι δεν το ήξεραν. Το 1917 έφυγαν από την Ρωσία όλοι οι πνευματικοί άνθρωποι, έμειναν οι «τσιπλάκηδες»,που έκαναν και την Επανάσταση. Τότε, χάθηκε πολύτιμο ανθρώπινο κεφάλαιο.

Και το 89 τι συνέβη και περάσαμε στην αποσύνθεσή της;

Δεν μπορούσε να κρατήσει άλλο. Μικρός όταν ήμουν, στήναμε κεραίες και πιάναμε την Αμερική. Λέγανε: «Μπορείς να κοροϊδεύεις ορισμένο κόσμο, για ορισμένο χρονικό διάστημα. Όλο τον κόσμο για ορισμένο χρονικό διάστημα, αλλά δεν μπορείς να κοροϊδεύεις για όλο το χρονικό διάστημα, όλο τον κόσμο» επιβεβαιώθηκαν. Όταν έλεγα ότι εκεί πεινάνε και υποφέρουν, κανείς δεν με πίστευε, λέγανε: «Εσύ είσαι φασίστας», τώρα, όμως, η αλήθεια βγήκε. Δεν θα μπορούσαν να κοροϊδεύουν τον κόσμο για μια ζωή. Θα γινόταν επανάσταση, αν δεν ήταν ο Γκορμπατσόφ.

Τι είναι η πατρίδα;

Για μένα είναι η Ελλάδα, για τους άλλους δεν ξέρω. Όταν με λένε εδώ «Ρωσο-πρόσφυγα» καλύτερα να με σκοτώσουν. Δεν είναι σωστό.

Πιστεύετε στο Θεό;

Βεβαίως και πιστεύω και αν κάνω κάτι κακό, θα τιμωρηθώ, το ξέρω. Δεν θέλω να κλέβω, δούλευα στην κρατική αποθήκη και ποτέ δεν πήρα λάμπα από εκεί για να βάλω στο σπίτι μου, πήγαινα και την αγόραζα.

Μαρία Νικολάου

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.