«Οι συναντησεις αποδεικνυουν την κατακτηθεισα συνεργατικοτητα»

Για το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα γειτνίασης 2007 – 2013 «Λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας» συζητάμε με την κ. Βασιλική Σωτηροπούλου, που συμμετέχει στο σχεδιασμό του συγκεκριμένου προγράμματος. «Στόχος του προγράμματος», όπως δηλώνει, «είναι κυρίως να αναπτύξει τις συνεργασίες μεταξύ των δέκα χωρών. Είναι πιλοτικό πρόγραμμα και στοχεύει στο χτίσιμο δυνατοτήτων, στο capacity building, στο να εν-δυναμωθούν δηλαδή οι χώρες αυτές και οι δομές τους». Κύριος στόχος, όπως εξηγεί η κ. Σωτηροπούλου, «είναι να γίνει μια γνωριμία αυτών των χωρών, να αναπτυχθούν οι δυνατότητες που έχουν, οι διοικητικές τους δομές, οι διαχειριστικές τους δομές με ευρύτερο στόχο και την εξομάλυνση των διαφορών και την προώθηση της συνεργασίας».

ΠτΘ: Ποια είναι η ταυτότητα του Προγράμματος «Μαύρη Θάλασσα»;

Β.Σ.: Είναι ένα καινούργιο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αφορά στη συνεργασία των χωρών που είτε βρέχονται από τη Μαύρη Θάλασσα είτε ανήκουν στην ευρύτερη λεκάνη της Μαύρης θάλασσας. Συμμετέχουν στο πρόγραμμα δέκα χώρες: η Ρουμανία, η Ελλάδα, η Μολδαβία, η Βουλγαρία, η Ουκρανία, η Ρωσία, η Γεωργία, το Αζερμπαϊτζάν, η Τουρκία και η Αρμενία.

ΠτΘ: Ποιος είναι ο στόχος του προγράμματος;

Β.Σ.: Στόχος του προγράμματος είναι κυρίως να αναπτύξει τις συνεργασίες μεταξύ αυτών των χωρών. Είναι πιλοτικό πρόγραμμα και στοχεύει στο χτίσιμο δυνατοτήτων, στο capacity building, στο να εν-δυναμωθούν δηλαδή οι χώρες αυτές και οι δομές τους από την επαφή που θα έχουν με τις δικές μας χώρες, γιατί τώρα πια και η Βουλγαρία και η Ρουμανία είναι χώρες κράτη – μέλη της Ε.Ε. Κύριος στόχος είναι να γίνει μια γνωριμία αυτών των χωρών, να αναπτυχθούν οι δυνατότητες που έχουν, οι διοικητικές τους δομές, οι διαχειριστικές τους δομές, με ευρύτερο στόχο και την εξομάλυνση των διαφορών και την προώθηση της συνεργασίας. Το πρόγραμμα είναι ένα μέσο για να γίνει κάτι τέτοιο.

ΠτΘ: Ποια πεδία περιλαμβάνουν οι τομείς δράσης;

Β.Σ.: Οι τομείς δράσης περιλαμβάνουν ζητήματα που θα έχουν σχέση με τον τουρισμό, την τουριστική ανάπτυξη, τον πολιτισμό και, γενικά, την ανάπτυξη με άξονα τον πολιτισμό. Δηλαδή όχι απλώς ανταλλαγές και εκδηλώσεις και φεστιβάλ, αλλά δράσεις που θα αφορούν και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στις ανταλλαγές και σε πανεπιστημιακό επίπεδο και σε όποιο άλλο εκπαιδευτικό που αφορά δικτυώσεις. Θα δημιουργηθούν δίκτυα, σε πρώτη φάση θα χρηματοδοτηθεί η δημιουργία και η ανάπτυξή τους, να γίνει δηλαδή η πρώτη προσπάθεια με σκοπό αυτά τα δίκτυα να διατηρηθούν και στη συνέχεια να αποδώσουν και καρπούς. Μπορεί να είναι πολιτιστικά δίκτυα, εμπορικά, μικρομεσαίων επιχειρήσεων, επιμελητηρίων και να αξιοποιηθούν δομές που ήδη υπάρχουν, γιατί συνεργασίες αυτή τη στιγμή με τις χώρες της Μαύρης Θάλασσας υπάρχουν. Ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχει και διάσπαρτος ελληνισμός στις ευρύτερες περιοχές.

ΠτΘ: Μας ενδιαφέρει να τις προσεγγίσουμε αυτές τις περιοχές με τις ελληνικές κοινότητες και με ποιον τρόπο;

Β.Σ.: Μας ενδιαφέρει και σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής να εδραιώσουμε λίγο τη σχέση μας και να αναδείξουμε τη θέση μας στον ευρύτερο χώρο της Μαύρης Θάλασσας, γι’ αυτό και στον σχεδιασμό του προγράμματος λαμβάνουμε υπ’ όψιν μας τις εθνικές προτεραιότητες και συνεργαζόμαστε και με το Υπουργείο Εξωτερικών, όπως συμβαίνει και στις άλλες χώρες. Αναπόφευκτα λοιπόν αντιμετωπίζουμε και τα ζητήματα του ευρύτερου ελληνισμού στην περιοχή. Μιλάμε για τον ποντιακό ελληνισμό, για τις αρμενικές κοινότητες στην Ελλάδα, για τις ελληνικές κοινότητες στην Ουκρανία, στη Ρωσία, στη Ρουμανία, στη Βουλγαρία. Θα μπορούσαμε να δούμε και προγράμματα που στοχεύουν στην ανάπτυξη αυτών των Κοινοτήτων. Πρέπει, όμως, να μην ξεχνάμε ότι τα προγράμματα που θα υλοποιηθούν, δεν πρέπει να είναι μονομερή. Μπορεί η Ελλάδα να έχει ένα ειδικό ενδιαφέρον ή κάποιες ΜΚΟ μπορεί να έχουν ειδικό ενδιαφέρον να κάνουν προγράμματα στην Ουκρανία, στην Οδησσό, όπου υπάρχει ακόμη ένας ελληνικός πυρήνας. Θα πρέπει μέσα από το πρόγραμμα, που θα προτείνουν για να υλοποιήσουν, να αποδεικνύεται μια ευρύτερη ωφέλεια και των άλλων κρατών. Γιατί, για παράδειγμα, η Ελλάδα θα πρέπει να κάνει ένα εταιρικό σχήμα με τους Βούλγαρους, τους Ουκρανούς; Σε τι θα ωφεληθούν αυτές οι χώρες; Το κριτήριο για να εγκριθούν προγράμματα σ’ αυτό το καινούργιο πιλοτικό πρόγραμμα είναι το όφελος, ποιο δηλαδή θα είναι το όφελος και για τις άλλες χώρες που θα ανήκουν στον συνεταιρισμό;

ΠτΘ: Επουλώνουν «πληγές» τέτοιου είδους συνεργασίες;

Β.Σ.: Αυτή είναι η ευχή μας. Στις συναντήσεις διαπιστώνουμε ότι όλοι τα πάμε μια χαρά. Καθόμαστε στο ίδιο τραπέζι, κουβεντιάζουμε και συνεργαζόμαστε: Έλληνες, Τούρκοι, Αρμένιοι, Αζερμπαϊτζανοί, κάτοικοι χωρών δηλαδή που επισήμως μεταξύ τους, κάποιες χώρες, έχουν διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις, έχουν δυσκολία να επικοινωνήσουν. Στόχος, μέσα από αυτά τα προγράμματα να προωθηθεί η ομαλότητα μεταξύ αυτών των χωρών. Αυτό απαιτεί μεγάλο βάθος χρόνου, υπομονή, επιμονή, συνέχεια και γνώση ότι όλα αυτά απαιτούν πολύ χρόνο.

ΠτΘ: Ποια είναι τα «εμπόδια» σ’ αυτήν την προσπάθεια;

Β.Σ.: Μιλάμε για απόψεις και στερεότυπα που όλοι μας τα κουβαλάμε στις αποσκευές μας πολλά χρόνια, πολλές δεκαετίες, οι οποίες μέσα σε μια προγραμματική περίοδο, 2007-2013 δεν εξαλείφονται. Βάζουμε όμως ένα λιθαράκι. Γι’ αυτό λέμε ότι το πρόγραμμα δεν έχει πολύ μεγάλο οικονομικό ενδιαφέρον, αλλά έχει άλλου τύπου ενδιαφέροντα και προκλήσεις.

ΠτΘ: Συνήθως η υλοποίηση ευρωπαϊκών δράσεων είναι ταυτισμένη με το οικονομικό όφελος;

Β.Σ.: Στα INTERREG προγράμματα η επιδίωξη του οικονομικού οφέλους δεν είναι πολύ εμφανής, γιατί οι συγχρηματοδοτήσεις δεν αφήνουν οικονομικά οφέλη σ’ αυτούς που συμμετέχουν. Το μόνο οικονομικό όφελος, ίσως, να είναι ότι χρηματοδοτούν ένα κομμάτι των λειτουργικών εξόδων, που μπορεί να έχει ένας οργανισμός, για να πληρώνει τα στελέχη που ασχολούνται μ΄ αυτό. Οικονομικό κέρδος δεν αφήνει στο Ταμείο του Οργανισμού που συμμετέχει. Κυρίως αυτά τα προγράμματα έχουν το κέρδος της συνεργασίας, έρχονται οι λαοί σε επαφή και μαθαίνουν πολλά ο ένας από τον άλλον, χτίζονται εταιρικές σχέσεις κι αυτό είναι πολύ πιο σημαντικό.

ΠτΘ: Αντέχουν στο χρόνο αυτές οι σχέσεις ή αποδεικνύονται ευκαιριακές;

Β.Σ.: Ναι, αντέχουν, αν χτιστούν σωστά και με μεγάλη προσοχή. Το πεδίο του προγράμματος είναι ευρύ και επιτρέπει την με άνεση ανάπτυξη δράσεων που σχετίζονται με τον πολιτισμό, τον τουρισμό, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί σ’ ένα μήνα, οπότε τότε οι ενδιαφερόμενοι θα ενημερωθούν. Υποδομές δεν συμπεριλαμβάνονται στους γενικότερους στόχους του προγράμματος.

ΠτΘ: Είστε ικανοποιημένη από τους ρυθμούς υλοποίησης των διασυνοριακών προγραμμάτων;

Β.Σ.: Δεν έγινε η τελική αξιολόγηση των προγραμμάτων, είμαστε, όμως, πάρα πολύ ικανοποιημένοι διότι όλα μας τα προγράμματα έπιασαν τους στόχους του κανόνα ν+2, εκτός αυτού με την Τουρκία που έχει παγώσει. Υπάρχουν εκκρεμή ζητήματα σε πολιτικό επίπεδο με την Τουρκία. Υπάρχουν ήδη εταιρικές σχέσεις έτοιμες, για παράδειγμα υπάρχουν συνέταιροι, οι μεν από τη Χίο οι δε από τη Σμύρνη, που περιμένουν την υλοποίηση του προγράμματος. Μας παίρνουν τηλέφωνο και ρωτούν για την εξέλιξη του προγράμματος. Στο επίπεδο της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών δράσεων υπήρχε έτοιμο το πρόγραμμα να υλοποιηθεί. Δεν μπορεί όμως να γίνει αυτό, αν δεν λυθούν ζητήματα σε πολιτικό επίπεδο.

Μαρία Νικολάου

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.