«Οι γυναικες θα αλλαξουν τον κοσμο»

Με αφορμή τον εορτασμό της «Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας» στις 8 Μαρτίου, μία σημαντική προσωπικότητα της τοπικής κοινωνίας, εκπρόσωπος του «ασθενούς» φύλου στα κοινά, η αντινομάρχης Σιμπέλ Μουσταφάογλου μας μιλά για τη γυναίκα σήμερα, τη θέση που έχει και αυτή που αξίζει να έχει, δίνοντας μας εικόνα των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν σήμερα οι γυναίκες σε τοπικό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο αλλά και αφήνοντας μας παράλληλα μια νότα αισιοδοξίας για τον μελλοντικό τους ρόλο.

ΠτΘ: Είστε εκλεγμένη νομαρχιακή σύμβουλος. Πιστεύετε ότι μπορεί η τοπική αυτοδιοίκηση να συμβάλλει στην προώθηση πολιτικών ισότητας;

Σ.Μ.: Είναι γεγονός ότι η ισότητα Ανδρών και Γυναικών και η συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή αποτελούν βασική αρχή της Δημοκρατίας και η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ως βασικός θεσμός δημοκρατικής οργάνωσης, μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην προώθηση των πολιτικών ισότητας σε τοπικό επίπεδο αλλά και στο επίπεδο εφαρμογής της γενικότερης πολιτικής του κράτους.

Η ισότητα των δυο φύλων αποτελεί μια υπεύθυνη δήλωση και υποχρέωση της πολιτείας της οποίας συνταγματικό καθήκον είναι η ισότιμη αντιμετώπιση όλων των πολιτών ανεξαρτήτως φύλου. Είναι απαραίτητο να αντιμετωπίζουμε τους συμπολίτες μας με την ιδιότητα του ανθρώπου και όχι με την ιδιότητα του φύλου. Άλλωστε ο δείκτης πολιτιστικής εξέλιξης μιας κοινωνίας διαφαίνεται εκτός των άλλων και από την αντιμετώπιση και τη γενικότερη θέση του γυναικείου φύλου στον εργασιακό χώρο, στο πλαίσιο της οικογένειας, στους θεσμούς, στην πολιτική και κοινωνική ζωή.

ΠτΘ: Το θεσμικό πλαίσιο αρκεί για την επίτευξη της ισότητας μεταξύ των δύο φύλων;

Σ.Μ.: Είναι γεγονός ότι πολλαπλές και σημαντικές κατακτήσεις έχουν επιτευχθεί στην Ελλάδα τα τελευταία 30 χρόνια στο θεσμικό επίπεδο και στους τομείς της Νομοθεσίας, της Εκπαίδευσης, της Τέχνης, του Πολιτισμού, της Εργασίας, όμως ο δρόμος που έχουμε, όλες και όλοι μαζί, να διανύσουμε προς την κατεύθυνση της πλήρους και ουσιαστικής ισότητας σε όλους τους τομείς της ζωής είναι μακρύς και δύσκολος. Η θέση της γυναίκας έχει αλλάξει ριζικά στη σημερινή οικογένεια και κοινωνία αλλά η ισότητα των φύλων στην καθημερινή ζωή – η πραγματική, ουσιαστική ισότητα – δεν έχει επιτευχθεί ακόμη αφού άνδρες και γυναίκες δεν απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα στην πράξη. Υπάρχουν οι νομοθετικές κατακτήσεις που κατοχυρώνουν την ισότητα των φύλων ως θεμελιώδη αρχή και θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, αλλά είναι προφανές ότι δεν αρκούν αφού το ζήτημα της ισότητας είναι πρωτίστως θέμα πολιτισμού και νοοτροπιών.

Για να ανατραπούν τέτοιου είδους στερεότυπα χρειάζονται βαθύτερες ποιοτικές αλλαγές της κοινωνίας που θα έχουν στόχο να ανταποκριθούν στις πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων και όχι να αναγκάσουν τα άτομα απλώς να προσαρμοστούν στις συνθήκες του συστήματος. Η ισοτιμία των φύλων είναι έργο της πολιτείας, το οποίο οφείλει να πραγματοποιηθεί στα πλαίσια της έννοιας της δημοκρατίας και της αειφορίας της κοινωνίας.

ΠτΘ: Ποια κατά την άποψή σας είναι τα προβλήματα που βιώνει σήμερα η σύγχρονη γυναίκα;

Σ.Μ.: Διαπιστώνεται καθημερινά ότι οι ανισότητες λόγω φύλου στην οικονομική, πολιτική και κοινωνική ζωή του τόπου μας εξακολουθούν να υπάρχουν και να παρεμποδίζουν τις γυναίκες να εξελιχθούν. Οι Ελληνίδες αντιμετωπίζουν προβλήματα, ανεργίας, υποαπασχόλησης, χαμηλής εξειδίκευσης στις Νέες Τεχνολογίες και την Κοινωνία της Πληροφορίας, διακρίσεις λόγω φύλου στις προσλήψεις, σεξουαλική παρενόχληση στους χώρους εργασίας.

Ο συνδυασμός οικογενειακών και εργασιακών υποχρεώσεων, εξακολουθεί να τις βαραίνει αφού παράλληλα με τα στερεότυπα που αφορούν στο έργο της γυναίκας να περιορίζεται στην φροντίδα και στην ανατροφή των παιδιών και του πατέρα να είναι ο κουβαλητής και η κεφαλή της οικογενείας υπάρχει έλλειμμα σε κοινωνικές υποδομές για τα εξαρτώμενα μέλη της οικογένειας.

ΠτΘ: Συνεχώς γίνεται λόγος για τη συμμετοχή της γυναίκας στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Παρά τα όσα λέγονται ο αριθμός των γυναικών εξακολουθεί να είναι μικρός. Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει;

Σ.Μ.: Στην Τοπική Αυτοδιοίκηση οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται με αποτέλεσμα να μην προωθούνται ισάξια τα συμφέροντά τους. Η συμμετοχή της γυναίκας στα κέντρα λήψης αποφάσεων στην Ελλάδα είναι απογοητευτική, τόσο σε επίπεδο κοινοβουλίου όσο και στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια αυτοδιοίκηση. Είναι λοιπόν επιτακτική ανάγκη να βελτιωθούν δραστικά τα ποσοστά της γυναικείας συμμετοχής.

Το χαμηλό ποσοστό πολιτικής συμμετοχής σχετίζεται βεβαίως και με το ιδιαιτέρως χαμηλό ποσοστό γυναικείας συμμετοχής στην απασχόληση σε σχέση με τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Στα λόγια όλοι συμφωνούμε για την ανάγκη αύξησης της γυναικείας συμμετοχής σε όλες τις κοινωνικές και πολιτικές διεργασίες. Αυτό όμως που χρειάζεται είναι η δράση και η άμεση εφαρμογή συγκεκριμένων πολιτικών που θα δώσουν ώθηση στην υπόθεση της γυναικείας συμμετοχής. Επιτρέψτε μου να αναφέρω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα δράσης στον χώρο της πολιτικής, που είναι η θεσμοθέτηση στο καταστατικό του κόμματος του ΠΑΣΟΚ της ποσόστωσης του 40% για την εκπροσώπηση των γυναικών στα όργανα του κόμματος. Πρέπει όλοι όσοι υποστηρίζουμε έμπρακτα την αναβάθμιση της γυναικείας συμμετοχής στην πολιτική και στην αυτοδιοίκηση να δρομολογήσουμε νέες δράσεις που να προωθούν ουσιαστικά το σκοπό μας. Οι αυτοδιοικητικοί φορείς πρέπει άμεσα να αναπτύξουν εκτεταμένο δίκτυο βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών και κέντρα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών. Αυτός είναι ένας πολύ κρίσιμος παράγοντας για την ένταξη των γυναικών στην αγορά εργασίας. Οι αυτοδιοικητικοί φορείς πρέπει να υποστηρίξουν και να αναπτύξουν δράσεις, πρωτοβουλίες και προγράμματα για την ένταξη των γυναικών στην αγορά εργασίας, για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα, για τη δια βίου εκπαίδευση και κατάρτιση για τις γυναίκες. Πρέπει να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις και τις υποδομές για να μπορούν οι γυναίκες του τόπου μας να βρουν μια καλή δουλειά και να συμμετάσχουν ισότιμα με τους άντρες στην οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου. Υπάρχουν οι δυνατότητες, υπάρχουν οι προοπτικές. Αρκεί να έχουμε την πολιτική βούληση, την αποφασιστικότητα και την ικανότητα να δρομολογήσουμε και να αναπτύξουμε κατάλληλες και πετυχημένες δράσεις και πρωτοβουλίες. Οι γυναίκες μπορεί να δίνουμε τώρα τον αγώνα από καλύτερες θέσεις, υπάρχει το κεκτημένο, αλλά έχουμε να πετύχουμε ακόμα πολλά. Οι ανισότητες είναι μεγάλες. Δεν είναι καθόλου εύκολο στις κοινωνίες μας να συνταιριάξουν αρμονικά και ταυτόχρονα οι ρόλοι της γυναίκας στην οικογένεια, στην μητρότητα, στην εργασία, στην πολιτική.

ΠτΘ: Πώς κρίνετε την ποσόστωση;

Σ.Μ.: Ανεξάρτητα αν διαφωνώ με την ποσόστωση, γιατί κατά την άποψή μου επιβεβαιώνει την ανισότητα, εν τούτοις με δεδομένες τις σημερινές συνθήκες αποτελεί θετικό βήμα. Είναι αλήθεια ότι η ποσόστωση διευκολύνει τη συμμετοχή των γυναικών στο δημόσιο βίο, δημιουργεί ενδιαφέρον και συσπειρώνει τις εν δυνάμει γυναικείες πολιτικές δυνάμεις. Εκφράσθηκαν, όμως, κατά καιρούς και αντιρρήσεις που επέκριναν την ουσία της ποσόστωσης του 1/3, υποστηρίζοντας ότι το μέτρο διαιωνίζει την αντιμετώπιση των γυναικών ως πολιτών μιας «ειδικής», επομένως υποδεέστερης κατηγορίας. Από την άλλη, στις προηγούμενες δημοτικές εκλογές, υπήρξαν δήμαρχοι και κοινοτάρχες που διαμαρτύρονταν για την «δυσκολία» τους να πείσουν γυναίκες να συμμετάσχουν στο ψηφοδέλτιό τους. Ενώ, υποψήφιοι σύμβουλοι ανησυχούσαν ότι θα μείνουν έξω αυτοί και η πολύτιμη εμπειρία τους, προκειμένου να μπουν στα ψηφοδέλτια «άσχετες και διακοσμητικές γυναίκες».

Η όλη αυτή κατάσταση καθιστά σαφές ότι απέχουμε πολύ στην Ελλάδα από την αξιοποίηση του συνόλου του ανθρώπινου δυναμικού, ανεξαρτήτως φύλου και της εξάλειψης κάθε μορφής διακρίσεων κατά των γυναικών.

ΠτΘ: Με δεδομένες τις αλλαγές ως προς τις συνθήκες του ρόλου των γυναικών τι πρέπει να γίνει για την εξάλειψη των διακρίσεων κατά των γυναικών;

Σ.Μ.: Για να επιτευχθεί ο ανωτέρω στόχος, θα πρέπει να αλλάξει η σημερινή δομή της κοινωνίας που διαιωνίζει την κατανομή των αρμοδιοτήτων και των ρόλων, με βάση μία κρατούσα παρωχημένη αντίληψη για τα φύλα και που δυσκολεύει την πρόσβαση των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Ο ρόλος της γυναίκας, όμως, έχει αλλάξει. Δεν είναι μόνο η νοικοκυρά-μητέρα, αλλά και εργαζόμενη. Με την ενεργή και αυξανόμενη παρουσία της στους επαγγελματικούς χώρους και την εκπαίδευση, έχει ήδη πραγματοποιήσει σπουδαίες κατακτήσεις και έχει αναδείξει την αξία της συμμετοχής της στη διαμόρφωση του κοινωνικού οικοδομήματος.

Επαιρόμαστε, ότι το πολίτευμα της Δημοκρατίας γεννήθηκε αιώνες πριν στην Αθήνα και ότι δώσαμε, κάποτε, τα φώτα του πολιτισμού στον κόσμο. Αρκετοί από εμάς όμως, δεν εννοούμε να συνειδητοποιήσουμε ότι η ισότιμη συμμετοχή ανδρών και γυναικών, σε όλη την κλίμακα διαχείρισης των δημοσίων υποθέσεων, αποτελεί μέτρο εκδημοκρατισμού μιας κοινωνίας. Ότι χωρίς την ενεργό συμμετοχή των γυναικών, οι στόχοι της ισότητας, της ανάπτυξης και της ειρήνης δεν μπορούν να επιτευχθούν.

Στην κατεύθυνση της ενθάρρυνσης της γυναίκας να ασχοληθεί με τα κοινά, είναι ανάγκη η πολιτεία, να της δώσει περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Το κράτος θα πρέπει να επιδείξει μεγαλύτερη κοινωνική πρόνοια που να ξεκινά από τα παιδιά με τους βρεφονηπιακούς σταθμούς και τα νηπιαγωγεία και να συνεχίζεται μέχρι την ενηλικίωσή τους. Όπως, επίσης, θα πρέπει να αλλάξει το μοντέλο της οικογενειακής ζωής, με τον άνδρα να αναλαμβάνει κάποιες συγκεκριμένες αρμοδιότητες.

Ο αγώνας για την ισοτιμία πρέπει να συνδεθεί με τον αγώνα για τη χειραφέτηση από την εκμετάλλευση και καταπίεση, να συνδεθεί με τη γενική κοινωνική ισότητα.

Το μήνυμα «είμαστε διαφορετικοί αλλά ίσοι ως προς τα δικαιώματα» και η αρχή του Ο.Η.Ε., ότι «τα γυναικεία δικαιώματα είναι ανθρώπινα δικαιώματα» ας αποτελούν κατευθυντήριες γραμμές για ουσιαστική ισότητα στη ζωή και στην κοινωνία.

ΠτΘ: κ. Μουσταφάογλου σας ευχαριστούμε πολύ.

Σ.Μ.: Κι εγώ σας ευχαριστώ. Σε όλες τις Θρακιώτισσες γυναίκες θα ήθελα να αφιερώσω τους στίχους του Κωστή Παλαμά που περιλαμβάνονται στο φυλλάδιο που ως Επιτροπή Κοινωνικής Μέριμνας και Πολιτισμού της Νομαρχίας Ροδόπης εκδώσαμε, προσδοκώντας ότι στο μέλλον θα έχουν περισσότερες ευκαιρίες για να αλλάξουν τον κόσμο. Γιατί ο κόσμος θα αλλάξει μόνο όταν και οι γυναίκες θα συμμετέχουν ισότιμα στον ορισμό της τύχης του…

Α.Π.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.