Οι εξελιξεις σε παγκοσμιο επιπεδο φερνουν αλλαγες στην ποινικη επιστημη

Τα ζητήματα που δημιουργούν οι σύγχρονες ραγδαίες τεχνολογικές και όχι μόνο αλλαγές που συντελούνται σε όλο τον κόσμο στην καταπολέμηση του εγκλήματος αλλά και στην ποινική επιστήμη γενικότερα αναλύθηκαν το βράδυ της Πέμπτης 1 Νοεμβρίου στην Κομοτηνή, σε σεμινάριο της Elsa Komotini.
 
Ο πρώην πρύτανης του ΔΠΘ κ. Ιωάννης Πανούσης, η Υποστράτηγος της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών ΕΛΑΣ Πηνελόπη Μηνιάτη και η Επίκουρη Καθηγήτρια της Νομικής Κομοτηνής κ. Άννα Αποστολίδου ανέλυσαν το θέμα από την δική τους πλευρά, στην κατάμεστη αίθουσα του Περιφερειακού Συμβουλίου  ΑΜΘ «Γεώργιος Παυλίδης», μπροστά σε πλήθος φοιτητών της Νομικής, Δικηγόρων της Ροδόπης αλλά και αστυνομικών. 

Οι προκλήσεις της σύγχρονης εγκληματικότητας 

Ο κ. Ιωάννης Πανούσης, Καθηγητής Εγκληματολογίας πρώην Πρύτανης του ΔΠΘ και πρώην Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, σημείωσε πως έχει πάντα κοντά στην καρδιά του την Κομοτηνή, και έτσι ανταποκρίνεται κάθε φορά που έχει πρόσκληση από αυτήν.
 
Για αυτό και μόλις έλαβε την πρόσκληση από τους φοιτητές της ELSA, είπε αυτομάτως ναι, συνδυάζοντάς το με την ομιλία του στην Ξάνθη σε συνέδριο για την ενδοοικογενειακή βία που διοργάνωσε η Περιφέρεια ΑΜΘ.
 
Στην παρουσίασή του ο κ. Πανούσης ανέλυσε τη σύγχρονη εγκληματικότητα, και τα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπιστούν λόγω των αλλαγών που έχουν συμβεί σε αυτή, και τι προκαλεί σε ζητήματα φόβου, ελευθεριών και δημοκρατίας.
 

Ο ίδιος θεωρεί πως πλέον έχουμε φύγει από την μικροεγκληματικότητα, έχοντας περάσει σε οργανωμένα εγκλήματα, παράλογα εγκλήματα, εγκλήματα απόκληρων, και σε μεγάλο βαθμό το οργανωμένο έγκλημα (όπλα, ναρκωτικά, τσιγάρα, γυναίκες μετανάστες) επηρεάζει πάρα πολύ , σε συνδυασμό με την πολιτική διαφθορά, το ίδιο το κοινωνικό και πολιτικό σύστημα.
 
Για αυτό και η αντιμετώπιση του θέλει περισσότερη προσοχή, από τους συνηθισμένους τρόπους που αναφέρονται, όπως περισσότερη αστυνομία κτλ.
 
Όμως πλέον πιστεύει πως υπάρχουν τα επιστημονικά εργαλεία, αλλά και οι διεθνείς συνεργασίες, μιας και το υπερεθνικό έγκλημα δεν θα αντιμετωπιστεί από την τοπική αστυνομία.
 
Έτσι θεωρεί πως θα πρέπει να ανταλλάσσονται πληροφορίες, μεταξύ ειδικών, ώστε να προλαμβάνεται το παγκοσμιοποιημένο έγκλημα, το οποίο πάντα μεταλλάσσεται πιο γρήγορα από ό,τι οι θεσμοί, και για αυτό ο αγώνας πρέπει να είναι συνεχής. 

Πολλαπλοί μέθοδοι εξιχνίασης του σύγχρονου εγκλήματος 

Την διερεύνηση του εγκλήματος στην σύγχρονη εποχή έχει φέρει η Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών ΕΛΑΣ, με την Επικεφαλής της Διεύθυνσης, Υποστράτηγο Πηνελόπη Μηνιάτη, να εκφράζει τον ενθουσιασμό της για το γεγονός ότι μπόρεσε να συμμετάσχει σε  αυτή την πολύ σημαντική προσπάθεια της ELSA, ιδιαίτερα μιας και λαμβάνει χώρα στην Κομοτηνή, γιατί θεωρεί ιδιαίτερα σημαντικό να υποστηρίζουν όλοι την Περιφέρεια.
 
Η συνεισφορά των Εγκληματολογικών επιστημών στην εξιχνίαση του εγκλήματος γίνεται με πάρα πολλούς τρόπους, τόνισε, μιας και είναι ένας πολυδιάστατος επιστημονικός τομέας, ξεκινώντας από DNA, αποτυπώματα, επεξεργασία φωνής και ήχου και διάφορα ψηφιακά πειστήρια.
 
Για αυτό και παρουσίασε την Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών, που έχει και τμήμα στην Κομοτηνή, έχοντας συνεισφέρει στην εξιχνίαση διαφόρων εγκληματικών πράξεων στην ευρύτερη περιοχή, και το έργο της, από την εξερεύνηση της σκηνής εγκλήματος, μέχρι και την συνεισφορά των εγκληματολογικών εργαστηρίων στην ταυτοποίηση των σωρών από το μάτι, που έχει ένα ανθρωπιστικό και κοινωνικό ενδιαφέρον.
 

Το τμήμα της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών, στη δύσκολη στιγμή που κάποιος ανακαλύπτει πως έχουν διαρρήξει για παράδειγμα το σπίτι του, είναι οι άνθρωποι, μαζί με την προανακριτική αρχή, που θα πάνε στο σπίτι του θύματος, και με ευγένεια και επαγγελματισμό θα προσπαθήσουν να βρουν και να ταυτοποιήσουν τον δράστη.
 
Και αυτό γιατί όσα έχουν κλαπεί μπορεί να μην είναι μεγάλης αξίας, όπως έχουν πολλές φορές συναισθηματική αξία, και είναι πολλές φορές σημαντικό να επιστραφούν.
 
Ανέφερε δε περίπτωση που οι κλέφτες ταυτοποιήθηκαν, επειδή είχαν φάει ελιές μέσα στο σπίτι, και βρήκαν το DNA τους στη βάση δεδομένων. 

Πέρασμα στην ψηφιακή εποχή 

Μεγάλη έμφαση πάντως πλέον δίνεται, λόγω των ραγδαίων εξελίξεων και της τεχνολογίας, στους ψηφιακούς τομείς της εξιχνίασης, με την κ. Μηνιάτη να τονίζει πως τα περισσότερα άτομα που είναι στο τμήμα ανάλυσης ψηφιακών πειστηρίων (το οποίο δέχεται πιεστήρια και ό,τι άλλο στοιχείο μπορεί να αναλυθεί, από τη δίωξη οικονομικού εγκλήματος, την οικονομική αστυνομία, την αντιτρομοκρατική υπηρεσία και όλες τις αρχές και υπηρεσίες), διαθέτουν τουλάχιστον πτυχίο πληροφορικής, με πολλούς να έχουν προχωρήσει και σε μεταπτυχιακό επίπεδο.
 
Η διεύθυνση προσπαθεί πάντα να μην αφήνει τα στελέχη της χωρίς την απαραίτητη επιμόρφωση, τόσο εντός της χώρας αλλά και σε διεθνείς οργανισμούς, γιατί «καταλαβαίνουμε ότι δεν έχουμε την πολυτέλεια να μείνουμε πίσω» εξήγησε η κ. Μηνιάτη.
 
Άλλωστε η αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος πλέον απαιτεί διεθνείς συνεργασίες, που ξεκινούν με την ανταλλαγή των στοιχείων που βρίσκονται στις βάσεις δεδομένων των διαφόρων υπηρεσιών, είτε μέσω της Interpol, είτε της  Europol, ενώ έχει τη δυνατότητα να γίνεται αυτοματοποιημένα η ανταλλαγή δακτυλοσκοπικών δεδομένων, DNA και πληροφοριών για τα οχήματα σε επίπεδο ΕΕ.
 
Η υπηρεσία, τόνισε, είναι τεχνικά έτοιμη, όμως δεν έχει γίνει η νομική προετοιμασία σε επίπεδο χώρας. Άλλωστε το δυνατό στοιχείο των εγκληματολογικών στοιχείων είναι ότι μπορούν να ενταχθούν σε βάσεις δεδομένων, τις οποίες η κ. Μηνιάτη θεωρεί πως δεν πρέπει να δαιμονοποιούμε, αλλά το νομικό σύστημα, οι δικαστές, η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και η αστυνομία να επιμένουν να λειτουργούν σωστά οι βάσεις αυτές, καθώς μπορούν να αποτελέσουν ένα πολύ σημαντικό εργαλείο.
 
Όμως σημαντική είναι και η πραγματογνωμοσύνη και η αξία της στην ποινική διαδικασία, στην οποία αναφέρθηκε αρκετά στην παρουσίασή της η κ. Μηνιάτη, γιατί πιστεύει πως σήμερα, που το έγκλημα είναι πολύπλοκο, την έχουν ανάγκη περισσότερο από ποτέ, ώστε να τους εξηγήσουν, με απλή γλώσσα,  τα δεδομένα που έχουν μπροστά τους. 

Έγκλημα και ποινή την εποχή της παγκοσμιοποίησης 

Τέλος η κ. Άννα Αποστολίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια Ποινικού Δικαίου Τμήματος Νομικής ΔΠΘ, μίλησε για το έγκλημα και την ποινή την εποχή της παγκοσμιοποίησης, προσπαθώντας να καταδείξει ποιες νέες μορφές εγκληματικότητας παρατηρούνται εξαιτίας της και τις οποίες δεν μπορούσε να προβλέψει ο παραδοσιακός ποινικός νομοθέτης του ’50.
 
Αυτές διακρίνονται σε τρείς ομάδες, ανάλογα και με την παράμετρο της παγκοσμιοποίησης, που οδηγεί σε αυτή την εμφάνιση των νέων μορφών.
 
Η πρώτη είναι η περίπτωση χρήσης διαδικτύου και Η/Υ που είχε σαν αποτέλεσμα να υιοθετηθούν καινούρια εγκλήματα στον κορμό του ποινικού δικαίου, τα οποία δεν ήταν σε μεγάλο βαθμό γνωστά στο παραδοσιακό ποινικό σύστημα.
 
Η δεύτερη ομάδα αφορά την αύξηση της οικονομικής εγκληματικότητας σε παγκόσμιο επίπεδο, που ενισχύεται από το οργανωμένο έγκλημα, την οικονομική μετανάστευση, τη λαθρεμπορία και την τρομοκρατία.
 

Για αυτό και έδωσε το στίγμα της μορφής αντιμετώπισης αυτής της εγκληματικότητας σε Ευρωπαϊκό και Διεθνές επίπεδο, που είναι ξένο σώμα προς τον παραδοσιακό κορμό που παραδοσιακού ποινικού δικαίου, εισάγοντας μια τιμωρητική υπερβολή, και μεταφέρονται στην ουσία άκριτα και χωρίς συστηματοποίηση, με πρόχειρη μετάφραση στην εσωτερική νομοθεσία, κάτι που οδηγεί στη διεύρυνση της ποινικής καταστολής, και θέτει σοβαρά ζητήματα στην ορθολογική λειτουργία του ποινικού δικαίου.
 
Η τελευταία ομάδα αφορά την πολυπολιτισμική πλέον σύμμειξη, που δημιουργεί στις κοινωνίες στις οποίες φτάνουν οι οικονομικοί μετανάστες, θρησκευτικές ιδιαιτερότητες που ακολουθούν, και έτσι δημιουργούνται προβλήματα αφενός ποινικοποίησης πρακτικών και συμπεριφορών που ήταν μέχρι τώρα άγνωστες, αλλά  και αφετέρου μη αποποινικοποίηση τέτοιων συμπεριφορών.
 
Ως παράδειγμα έφερε την δημοσίευση απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου αναφορικά με το έγκλημα της βλασφημίας στην Αυστρία, που επικύρωσε την απόφαση των Αυστριακών δικαστηρίων θεωρώντας πως δεν προσβάλλεται η ελευθερία έκφρασης και πως μία ομιλήτρια θεωρήθηκε πως, στην προσπάθειά της να καταδείξει ότι υιοθετείται η πρακτική γάμου με ανήλικα φέρνοντας ως παράδειγμα τον προφήτη Μωάμεθ, είναι βλασφημία, γιατί αυτό που προέχει να υπερασπιστεί ένα κράτος, και με τη νομοθεσία του, είναι η θρησκευτική και η κοινωνική ειρήνη, ένα σημείο στο οποίο θα δοκιμαστεί η αντοχή και η ανοχή των κοινωνιών.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.