«Μονοδρομος η εθνικη συνεννοηση και η αναπτυξη»
Σταύρος Καμπέλης και Νίκος Πετράκης, δύο εξαίρετες προσωπικότητες που μεγαλούργησαν τόσο στον χώρο της πολιτικής όσο και στην κοινωνία ευρύτερα από τις θέσεις που κατείχαν, άλλοτε σε υπουργικά χαρτοφυλάκια και άλλοτε στην τοπική αυτοδιοίκηση. Και οι δύο απόλυτοι γνώστες των οικονομικών ζητημάτων –όχι μόνο σε θεωρητικό αλλά και σε πρακτικό επίπεδο–, αποφάσισαν τη σύζευξη των γνώσεών τους για να αποτυπώσουν σε έντυπη μορφή 6+1 βήματα για την έξοδο από την κρίση και τον ρόλο της αυτοδιοίκησης –ως παράδειγμα τίθεται η Περιφέρεια Κρήτης– σε αυτήν τη διαδικασία. Αποτέλεσμα της παραπάνω σύμπραξης υπήρξε το πολιτικό-οικονομικό εγχειρίδιο «Μονόδρομος η εθνική συνεννόηση και η ανάπτυξη» που κυκλοφόρησε το 2016 από τις εκδόσεις Mystis, που απαριθμεί 112 σελίδες και διαθέτει μαλακό εξώφυλλο.
Υπήρξε ένα εγχείρημα που ξεκίνησε ο αείμνηστος πρώην γ. γραμματέας της Περιφέρειας Κρήτης Σταύρος Καμπέλης –και πρώην γ. γραμματέας της Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης– που απεβίωσε το 2015, και συνέχισε ο πρώην δήμαρχος Σητείας Νίκος Πετράκης. Η συγγραφή του βιβλίου αυτού βασίστηκε, όπως μνημονεύεται στο περιεχόμενό του, στη μακρόχρονη εμπειρία των συγγραφέων στη δημόσια διοίκηση, στους αναπτυξιακούς θεσμούς, στις διεθνείς σχέσεις και συνεργασίες στον κοινωνικό και ιδιωτικό τομέα της οικονομίας. Έλαβαν, ακόμη, υπόψη πολλά ειδικά άρθρα και εργασίες, κυρίως για ζητήματα ανάπτυξης, διοίκησης και αυτοδιοίκησης.
«Οι μάχες δεν κερδίζονται μόνο με άμυνα (κοινωνική αλληλεγγύη και αγώνες) αλλά και με επίθεση (συνεννόηση και ανάπτυξη)»
Οι συγγραφείς με το συγκεκριμένο έργο αποσκοπούν στο να αποδείξουν «την τεράστια, την κρίσιμη σημασία της Εθνικής Συνεννόησης και της Ανάπτυξης για την έξοδο από την κρίση και τον αποφασιστικό ρόλο που μπορεί να παίξει η Ελληνική Περιφέρεια», ενώ παράλληλα προτείνουν συγκεκριμένες δράσεις για την προώθηση των στόχων αυτών. Θεωρούν ότι «οι μάχες δεν κερδίζονται μόνο με άμυνα (κοινωνική αλληλεγγύη και αγώνες) αλλά και με επίθεση (συνεννόηση και ανάπτυξη)». Φυσικά, για να επιτευχθεί η έξοδος της χώρας από την κρίση, απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η ύπαρξη σταθερότητας, ώστε να είναι εφικτή η προσέλκυση επενδύσεων, ενώ, παράλληλα σημειώνεται, και ο κίνδυνος πως «αν δεν αλλάξουν και δεν θεραπευτούν οι βαθύτερες αιτίες της οικονομικής χρεοκοπίας», τότε η κατάρα της κρίσης θα επιστρέψει.
«Η ανάπτυξη είθισται να χωρίζεται σε οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική, δίχως οι κατηγορίες αυτές να είναι ανεξάρτητες μεταξύ τους»
Η έννοια της ανάπτυξης κατακλύζει την ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια δίχως, όμως, να είναι πλήρως κατανοητή. Για τον λόγο αυτό, στο βιβλίο επιδιώκεται η σαφής διατύπωση και επεξήγηση του όρου. Συγκεκριμένα, ορίζεται ότι μία κοινωνία θεωρείται ανεπτυγμένη, όταν ο πολίτης της μπορεί να βρίσκει εργασία σύμφωνη με τα προσόντα του, να επιλέγει τον τόπο της εγκατάστασής του, να ικανοποιεί τις ανάγκες και να αναπτύσσει την προσωπικότητά του. Παράλληλα, να μπορεί να ζει σύμφωνα με το σύστημα των αξιών του, έχοντας ένα αίσθημα ασφάλειας που πηγάζει από την προστασία του περιβάλλοντος και την ανανέωση των πόρων. Η ανάπτυξη, συνήθως, χωρίζεται σε οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική με βασικό περιεχόμενο αντίστοιχα την οικονομία, τις κοινωνικές υπηρεσίες και τον πολιτισμό.
«Η ανάπτυξη που περιλαμβάνει και τους τρεις τομείς χαρακτηρίζεται ως ολοκληρωμένη, η ανάπτυξη που έχει ως βασική της αρχή την προστασία του περιβάλλοντος και την ανανέωση των πόρων χαρακτηρίζεται ως βιώσιμη ή αειφόρος, ενώ η ανάπτυξη που διαχέεται σύμμετρα στον χώρο και στους τομείς χαρακτηρίζεται ισόρροπη». Αναμφίβολα και οι τρεις κατηγορίες ανάπτυξης δεν έχουν στεγανά, ούτε είναι ανεξάρτητες μεταξύ τους. Αντίθετα, είναι έννοιες αλληλένδετες και συμπληρωματικές. «Είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Αφού για να υπάρχει ικανοποιητικό επίπεδο ζωής, που είναι το τελικό ζητούμενο, πρέπει το επίπεδο και των τριών τομέων να είναι υψηλό».
6+1 προτάσεις για την ανάπτυξη και τον ρόλο των Περιφερειών
Το παρόν πολιτικό-οικονομικό εγχειρίδιο διαρθρώνεται σε πέντε κεφάλαια, με κυριότερα αυτά που αποτυπώνουν τα 6+1 βήματα για την έξοδο από την κρίση, τις προϋποθέσεις της οικονομικής ανάπτυξης αλλά και τους τομείς στους οποίους θα μπορούσε να σημειωθεί πρόοδος.
Αναλυτικότερα, ως βασικά βήματα για να επέλθει η ανάπτυξη και η ευημερία στη χώρα, διαδικασία στην οποία βασικό ρόλο μπορούν να παίξουν οι Δήμοι και οι Περιφέρειες, θεωρούνται η κίνηση για την εθνική συνεννόηση για δημιουργία περιβάλλοντος μακροχρόνιας επιχειρηματικής σταθερότητας, η δημιουργία ενός αποτελεσματικού κράτους, μέσω αναδιάρθρωσης του δημοσίου, ένας ολοκληρωμένος αναπτυξιακός σχεδιασμός και προγραμματισμός. Ακόμη, επιτακτική κρίνεται η παραγωγική ανασυγκρότηση, η αποκεντρωτική τομή, ώστε να μεταβιβαστούν ορισμένες αρμοδιότητες από το κεντρικό κράτος στην αυτοδιοίκηση, αλλά και η ίδρυση περιφερειακού συμβουλίου ανάπτυξης, που θα συγκαλείται για τον σχεδιασμό, την πορεία και την προώθηση της ανάπτυξης. Τελευταίο βήμα αποτελεί ο προοδευτικός εκσυγχρονισμός του κράτους και της κοινωνίας γενικότερα. Μία πρόταση αρκετά επίπονη και δύσκολη, καθώς «η κρίση όπως όλοι δέχονται, δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και πολιτική, κοινωνική και ηθική. Είναι μία κρίση βαθύτατη, κρίση συστημική, κρίση αξιών.
Οι προϋποθέσεις για ανάπτυξη και οι τομείς που τίθενται στο επίκεντρο
Η οικονομική ανάπτυξη και η πρόοδος δεν θα μπορούσαν να επέλθουν απλώς με το άνοιγμα του ασκού του Αιόλου. Χρειάζεται να δρομολογηθούν αρκετές μεταρρυθμίσεις για να εδραιωθούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις. Για παράδειγμα, όπως αποτυπώνεται στο σύγγραμμα, χρειάζεται η ενίσχυση της κρατικής αποτελεσματικότητας, η δημιουργία σύγχρονων υποδομών, η σύνδεση των επιστημονικών ιδρυμάτων με την παραγωγή και την καινοτομία κ.ά. για μία πιο ανταγωνιστική οικονομική ανάπτυξη.
Η ανάπτυξη κατά τους συγγραφείς δεν είναι απαραίτητο να επικεντρωθεί μόνο στους παραδοσιακούς τομείς, όπως είναι ο αγροδιατροφικός, η μεταποίηση και οι κατασκευές αλλά και στους αναδυόμενους, χαρακτηριστικό παράδειγμα η ενέργεια και το σύμπλεγμα εκπαίδευση-έρευνα-τεχνολογία. Η αναφορά σε αυτούς τους τομείς συνοδεύεται και με παραδείγματα για το πώς θα μπορούσαν να εφαρμοσθούν αλλαγές στην Περιφέρεια της Κρήτης, αλλά και αντίστοιχα στις άλλες Περιφέρειες.
Σταύρος Καμπέλης και Νίκος Πετράκης λίγα λόγια για την πορεία τους
Ο Σταύρος Καμπέλης γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1948. Σπούδασε Μηχανολόγος Μηχανικός παραγωγής στο ΕΜΠ. Διετέλεσε πρόεδρος του ΤΕΕ. Ανατ. Κρήτης, δημοτικός και νομαρχιακός σύμβουλος Ηρακλείου. Από το 1993-2004 υπήρξε γενικός γραμματέας: της Περιφέρειας Κρήτης, της Περιφέρειας Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης, Δημόσιας Διοίκησης, και Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Μάλιστα ως γ.γ. της Περιφέρειάς μας υπήρξε κορυφαίος τεχνοκράτης, αφήνοντας πίσω του ένα εντυπωσιακό σε μέγεθος έργο, ενώ παράλληλα έχαιρε εκτίμησης από όλους τους κομματικούς χώρους. Ακόμη, ήταν Πρόεδρος και μέλος του Π.Γ. ελληνικών και διεθνών οργανισμών (Ο.ΑΝ.Α.Κ., Ο.Α.ΔΥ.Κ., ένωση Μεθοριακών Περιφερειών Ευρώπης, CPRM) κ.ά. Από το 2004-2015 ασχολήθηκε επαγγελματικά ως μελετητής-σύμβουλος οργανισμών και επιχειρήσεων και ήταν μέλος του ΔΣ της Εταιρίας Αναπτυξιακών Μελετών (ΕΤ.Α.Μ. ΑΕ), καθώς όμως υπέφερε από σοβαρά προβλήματα υγείας απεβίωσε τον Φεβρουάριο του 2015.
Ο Νίκος Πετράκης γεννήθηκε στη Λάστρο Σητείας το 1940. Σπούδασε Αγρονόμος και Τοπογράφος Μηχανικός στο ΕΜΠ και Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Πειραιά. Διετέλεσε Πρόεδρος του Σπουδαστικού Συλλόγου του ΕΜΠ και δήμαρχος Σητείας 1975-1979 και το 1983-1989, οπότε παραιτήθηκε για λόγους ευθιξίας και αποχώρησε από τον πολιτικό βίο. Έκτοτε, διοργάνωσε πολλά διεθνή συνέδρια για την τοπική αυτοδιοίκηση και ανάπτυξη, την αποκέντρωση, τη χωροταξία, το περιβάλλον και τον πολιτισμό, και ανέπτυξε πολλαπλές διεθνείς σχέσεις γύρω από τα θέματα αυτά. Είναι ακόμη πρόεδρος της «Εκπαιδευτικής-Αναπτυξιακής ΠΛΟΗΓΟΣ».
Συμπερασματικά, οι δύο συγγραφείς μέσω του έργου τους «Μονόδρομος η εθνική συνεννόηση και η ανάπτυξη» διαπιστώνουν πως οι πολιτικές και τα σκληρά μέτρα που εφαρμόστηκαν τα τελευταία χρόνια, έριξαν το βάρος μακροοικονομικά, αγνοώντας ότι η κρίση συνδεόταν με την αδύναμη παραγωγική και ανταγωνιστική βάση της οικονομίας. Επομένως, είναι εμφανής η ανάγκη εφαρμογής μίας βιώσιμης ανάπτυξης, στηριγμένης στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας. Χρειάζεται να αποκτήσει επιτέλους η χώρα «ένα Εθνικό Σχέδιο για την ανάπτυξη, την παραγωγική αναδιάρθρωση και τη διοικητική ανασυγκρότηση. Αυτό το σχέδιο έχει προφανώς ένα εθνικό και ένα περιφερειακό σκέλος, καθώς η περιφέρεια είναι το πεδίο εφαρμογής και αξιολόγησης των αποτελεσμάτων του εθνικού σχεδίου». Ευελπιστούμε το εγχειρίδιο αυτό να αξιοποιηθεί και να επιτύχει στην πράξη τον σκοπό του, την επίτευξη δηλαδή της εθνικής συνεννόησης για την ανάπτυξη.
«Η οικονομική κρίση είναι το εποικοδόμημα, το επιφαινόμενο»
«Η Ελλάδα διώχνει τα παιδιά της. Η Ελλάδα αιμορραγεί και αργοπεθαίνει. Μπροστά στην κατάσταση αυτή η πολιτική αντιπαράθεση διεξάγεται πάνω σε μία πλαστή βάση. Εκείνη των “μνημονιακών και αντιμνημονιακών” και όχι πάνω στη βάση της αναζήτησης των βαθύτερων αιτίων της κρίσης και των καλύτερων δρόμων της υπέρβασής της. Η κρίση είναι βαθύτατη. Είναι συστημική, είναι αξιακή, είναι τελικά υπαρξιακή. Η οικονομική κρίση είναι το εποικοδόμημα, το επιφαινόμενο».
Μαύρο αγκάθι η έλλειψη εθνικής συνεννόησης
«Το πρόβλημα της εθνικής συνεννόησης ήταν το μακρύ αγκάθι και το κινούμενο έδαφος, πάνω στο οποίο νιώθαμε ότι περπατούσαμε. Ήταν η μαύρη τρύπα που έχαινε και χαίνει ακόμη, έτοιμη να καταπιεί τη χώρα».
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
