Μνημες- ΖΩΠΥΡΟ του Συμεων Σολταριδη απο τη Θεολογικη Σχολη της Χαλκης

«Εάν δεν έχετε περάσει το σκαλοπάτι, εάν δεν έχετε πάρει το οξυγόνο του Λόφου της Ελπίδας, εάν δεν έχετε φάει ελιά και ψωμί εκεί, δεν μπορείτε να καταλάβετε τι είναι η Σχολή της Χάλκης»

«Το Φανάρι θέλει να ισχύσει η παράδοση της Σχολής: να επιτρέπεται δηλαδή σε μη τούρκους υπηκόους να σπουδάσουν στη Χάλκη»
 
«Καλώς κάνουμε διάλογο με την Τουρκία για την επίλυση των προβλημάτων, διότι υπάρχουν προβλήματα»
 
Υπό έκδοση  το νέο του βιβλίο «Εγώ… και η βαλίτσα μου. Σελίδες αυτοβιογραφίας»

 
Στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης βρέθηκε την Τετάρτη, 6 Φεβρουαρίου, στο πλαίσιο του προγραμματισμένου ταξιδιού του στη γείτονα ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, σηματοδοτώντας μάλιστα και την πρώτη επίσημη επίσκεψη Έλληνα πρωθυπουργού στον χώρο.
 
Με την αφορμή της επίσκεψης αλλά και τα όσα ελέχθησαν από επίσημα χείλη, τόσο του  Έλληνα Πρωθυπουργού όσο και του Τούρκου Προέδρου της Δημοκρατίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αφήνοντας ένα παράθυρο αισιοδοξίας για την επαναλειτουργίας της, καλεσμένος στο «Ράδιο Παρατηρητής 94fm» βρέθηκε ο συμπολίτης μας, δημοσιογράφος, διδάκτορας Θρησκειολογίας και επί τρία χρόνια μαθητής της Σχολής κ.Συμεών Σολταρίδης.
 
Ως απόφοιτος του λυκειακού τμήματος της Χάλκης, το κλείσιμο της οποίας τον βρήκε στα θρανία της, απ’ όπου και μετέβη στη Θεσσαλονίκη, μίλησε για την αξία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, τα όσα διδάχθηκε και όλα όσα τον διαμόρφωσαν στον άνθρωπο που είναι σήμερα.
 
Ο ίδιος φοίτησε στη Χάλκη στο διάστημα 1969-1972, λαμβάνοντας γνώσεις και εμπειρίες που καταγράφει στο αυτοβιογραφικό του βιβλίο με τίτλο «Εγώ… και η βαλίτσα μου. Σελίδες αυτοβιογραφίας» που θα κυκλοφορήσει προσεχώς από τις εκδόσεις «Ωκεανίδα» και αναμένεται να παρουσιαστεί και στην Κομοτηνή, τη δεύτερη όπως την χαρακτηρίζει πατρίδα του. Ένα βιβλίο που αναφέρεται στη ζωή του από τη μέρα που γεννήθηκε στο Μέγα Ρεύμα του Βοσπόρου και τις στιγμές του στον Σύλλογο και  στην εκκλησία, σε διάφορες, χρονολογικά, φάσεις, στη μετάβασή του στη Θεολογική Σχολή και όλα όσα αυτή συνετέλεσε στο να γίνει άνθρωπος.
 
Ο λόγος στον ίδιο…

«Σχολή Θεολογίας και ανθρωπισμού»

ΠτΘ: κ. Σολταρίδη, διατελέσατε μαθητής στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης για τρία χρόνια. Πού έγκειται η τόσο μεγάλη αξία της;
Σ.Σ.:
Στην Πόλη είχαμε δύο γυμνάσια, τη Ζωγράφειο και τη Μεγάλη του Γένους Σχολή.  Όσοι αποφοιτούσαν από το γυμνάσιο δικαιούνταν μετά από αίτηση που έκαναν προς την εφορεία της Σχολής να ζητήσουν να μεταβούν στο λυκειακό τμήμα της Θεολογικής σχολής. Η Θεολογική Σχολή της Χάλκης ήταν τρία χρόνια λύκειο και τέσσερα χρόνια το ακαδημαϊκό τμήμα. Αυτό με βάση τον τελευταίο κανονισμό που υπεγράφη μεταξύ Οικουμενικού Πατριαρχείου και των τουρκικών αρχών στην Άγκυρα όταν είχε μεταβεί μια επιτροπή αποτελούμενη από τρεις μητροπολίτες. Έτσι έκανα κι εγώ αίτηση και βρέθηκα στο κατώφλι της Θεολογικής Σχολής η οποία είναι πραγματικά φυτώριο. Είναι μια Σχολή που διδάσκει τη Θεολογία, αλλά και τον  ανθρωπισμό. Μια Σχολή η οποία δίνει στον μαθητή να καταλάβει τι είναι εκκλησιαστικό ήθος και ύφος, τι είναι το πατριαρχικό τυπικό, και για αυτούς που δεν θα γίνουν κληρικοί, με στόχο να γνωρίζουν τι συμβαίνει μέσα στην εκκλησία. Για παράδειγμα κάποιος ο οποίος φοίτησε στη Σχολή, και ενδεχομένως δεν ήθελε να σπουδάσει Θεολογία,  αν αυτή τη στιγμή πάει στην εκκλησία και κάποιος κληρικός ή ψάλτης κάνει κάποιο λάθος θα το καταλάβει. Ήταν η πρακτική της εκκλησιαστικής τάξης και ο τρόπος ζωής μας. Εάν δεν έχετε περάσει το σκαλοπάτι, εάν δεν έχετε πάρει το οξυγόνο του Λόφου της Ελπίδας, εάν δεν έχετε φάει  ελιά και ψωμί εκεί, δεν μπορείτε να καταλάβετε τι είναι αυτή η Σχολή.

Στην φωτογραφία ο Συμεών Σολταρίδης ως χοράρχης της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης με τον Βασίλη Καραπόντο, τον σημερινό Μητροπολίτη Συνάδων Διονύσιο, τον Γιώργο Λαιμόπουλο, τον Γιώργο Χατζούδη και τον Αντώνη Χατζόπουλο


«Η επίσκεψη του πρωθυπουργού στη Χάλκη χαρμόσυνο γεγονός»

ΠτΘ: Η Θεολογική Σχολή της Χάλκης βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην επικαιρότητα, εκ νέου, με αφορμή και την πρόσφατη επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού, όπου για τον κοινό νου νομίζω εντυπωσιάζει το γεγονός ότι ο Αλέξης Τσίπρας είναι και ο πρώτος Έλληνας πρωθυπουργός που την επισκέπτεται…
Σ.Σ.:
Είναι η πρώτη φορά που ένας Έλληνας πρωθυπουργός μετέβη στον Λόφο της Ελπίδας και επισκέφτηκε τη Σχολή μας.  Οι παλιοί έλεγαν «κάλιο αργά παρά ποτέ». Είναι λάθος των πολιτικών μας που δεν δίνουν την ανάλογη σημασία στην ομογένεια και στα ιδρύματά της και σε κάποιες επισκέψεις τους πάνε παρεμπιπτόντως σε κάποια. Τουλάχιστον ο Τσίπρας έβαλε μέσα στο πρόγραμμά του την επίσκεψη στη Σχολή και  τη  συνάντησή του με Ρωμιούς οι οποίοι σήμερα βρίσκονται στο τιμόνι της μειονότητάς μας. Ήταν καλοδιαβασμένος και ο λόγος του ήταν μεστός στη Σχολή. Το ότι πήγε ήταν ένα χαρμόσυνο γεγονός, παρά το ότι κάποιοι δεν το επαίνεσαν και κάποιοι το κακολόγησαν.
 
ΠτΘ: Η καθημερινότητά σας ως μαθητής της Σχολής πώς ήταν;
Σ.Σ.:
Η ζωή μας είχε άμεση σχέση με ένα καμπανάκι. Ξυπνούσαμε το πρωί με το καμπανάκι. Πηγαίναμε στην εκκλησία στον όρθρο και μετά με το καμπανάκι πηγαίναμε στο πρωινό μας. Μετά με το καμπανάκι στα μαθήματά μας, μετά με το καμπανάκι στο μεσημβρινό μας φαγητό, με το καμπανάκι ξανά τα απογευματινά μας μαθήματα  ─το σχολείο μας τελείωνε στις 3:45─ με την καμπάνα τη μεγάλη για τον εσπερινό, με το καμπανάκι για τη βόλτα μας, φαγητό βραδινό, αναγνωστήριο, κατάκλιση. Η ζωή μας ήταν με ένα καμπανάκι, αλλά αυτό δεν ήταν αρνητικό. Ήταν θετικό διότι μας έβαζε σε μια τάξη, γεγονός απαραίτητο για να  μπορέσει ένας άνθρωπος να ευδοκιμήσει. Αυτή ήταν η καθημερινότητά μας. Όσον αφορά τους καθηγητές μας, στο λυκειακό τμήμα είχαμε το ωράριο ενός μειονοτικού σχολείου. Όπως είναι κι εδώ. Διδασκόμασταν ελληνική φιλολογία, αλλά και τουρκική φιλολογία. Τα μαθηματικά μας εκεί ήταν ελληνικά, εδώ είναι τουρκικά. Η πατριδογνωσία της εποχής εκείνης εκεί ήταν στα τουρκικά, εδώ στα ελληνικά. Η έκθεση ελληνικά-τουρκικά, εδώ η έκθεση ελληνικά-τουρκικά. Άρα ήταν λύκειο σαν τα άλλα. Απλά είχε μέσα και το εκκλησιαστικό κομμάτι, όχι για να διδαχτούμε πράγματα που διδάσκονται στο πανεπιστημιακό τμήμα  της Θεολογίας. Όποιος ήθελε να συνεχίσει στο ακαδημαϊκό τμήμα, διδάσκονταν τη δογματική θεολογία, τη συμβολική θεολογία, κ.ο.κ.

«Η Θεολογική Σχολή της Χάλκης για να συνεχίσει τη λειτουργία της θα έπρεπε να ενταχθεί σε ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα της Τουρκίας»

ΠτΘ: Τι οδήγησε στην απόφαση του κλεισίματος της σχολής;
Σ.Σ.:
Οι τουρκικές αρχές εκείνης της εποχής, θέλοντας  να την κλείσουν ενέταξαν τη σχολή  στα ιδιωτικά πανεπιστήμια και εξέδωσαν έναν νόμο περί κρατικοποίηση των ιδιωτικών πανεπιστημίων. Στην Τουρκία υπάρχουν πάρα πολλά ιδιωτικά πανεπιστήμια,  τα οποία ενέταξαν στο  κρατικό σύστημα, διότι οι τούρκοι ιδιοκτήτες πανεπιστημίων δεν είχαν πρόβλημα να ενταχθούν σ’ αυτό. Το ίδιο αποδέχτηκε και η Ροβέρτειος Σχολή, η οποία μετονομάστηκε σε Bogazici University. Αντίστοιχα η Θεολογική Σχολή της Χάλκης θα έπρεπε να ενταχθεί σε ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα της Τουρκίας. Αυτό δεν μπορούσε να γίνει αποδεκτό από το Φανάρι, διότι θα έχανε το αυτοδιοίκητο της σχολής. Παρότι έγιναν διάφορες προτάσεις σχετικές, δεν το δέχτηκε, διότι θα έπαυε να ήταν ένα σχολείο, ένα ίδρυμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και θα ήταν ενταγμένο σε κάποιο τουρκικό εκπαιδευτικό ίδρυμα. Μετά από μια σχετική διορία που έδωσαν οι τουρκικές αρχές, το ακαδημαϊκό τμήμα έκλεισε το 1971. Εμάς που ήμασταν έτοιμοι να σπουδάσουμε τη Θεολογία, μας έστειλε το Πατριαρχείο στη Θεσσαλονίκη ως υποτρόφους και σπουδάσαμε την επιστήμη της Θεολογίας εκεί. Το λυκειακό τμήμα συνέχισε μέχρι την δεκαετία του '80 και δέχονταν κάποιους μαθητές μέχρι έως ότου έκλεισε διότι δεν υπήρχαν μαθητές να σταλούν στο λυκειακό τμήμα του…

Το θρανίο του Συμεών Σολταρίδη που σε πρόσφατη επίσκεψή του στην Σχολή βρήκε, με τα αρχικά του γράμματα Ν.Σ., ήτοι Νάκης Σολταρίδης


«Η Σχολή μού έμαθε τον σεβασμό προς τον εαυτό μου και προς το πλησίον μου»

ΠτΘ: Τι σας έμαθε το «πέρασμά» σας από τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης;
Σ.Σ.:
Στην Πόλη υπήρχε ένας σλόγκαν που έλεγε «Κοίταξε παιδί μου να γίνεις άνθρωπος». Όχι ότι τα άλλα σχολεία δεν σε έκαναν άνθρωπο. Όλα τα σχολεία μας ήταν δημιουργικά, δυναμικά, αλλά η Σχολή είχε το κάτι άλλο. Εμένα η Σχολή μου έμαθε τον σεβασμό προς τον εαυτό μου και προς το πλησίον μου. Με έμαθε να τεκμηριώνω τις απόψεις μου με τη σύγχρονη ορολογία του «ντετερμινισμού», της αιτιοκρατίας. Αυτή την αιτιοκρατία και την επιχειρηματολογία την έμαθα από τον σημερινό Πατριάρχη, που εκείνη την εποχή ήταν βοηθός σχολάρχη μας και τα απογεύματα κάναμε βόλτες στον περίβολο της σχολής και μας μάθαινε  ─με τον τρόπο του βέβαια─  να μιλάμε, να συζητάμε, να τεκμηριώνουμε. Μάθαμε από άλλους καθηγητές την έρευνα. Ήμουν στην Α΄ Λυκείου και με έβαλε ο τότε φιλόλογός μας να ασχοληθώ με τον Ηλία Τανταλίδη. Ο Ηλίας Τανταλίδης είναι ο τυφλός αοιδός, ο δάσκαλος του Γεωργίου Βιζυηνού. Μου είπε να κάνω μια έρευνα και κατέβηκα στο αναγνωστήριο της σχολής και εκεί με έμαθαν οι φοιτητές της ακαδημίας να κάνω καρτελοποίηση, δηλαδή να ασχοληθώ με τη βιβλιογραφία, κάτι πρωτόγνωρο για την εποχή εκείνη. Η Σχολή με έμαθε επίσης τον τρόπο του «φέρεσθαι». Η Σχολή με έμαθε να ασχολούμαι με τη Θεολογία, αλλά και με τον ανθρωπισμό. Η Σχολή ήταν η Σχολή. Συγκινούμαι διότι τόσα χρόνια η Σχολή είναι μια σιωπηρά σχολή, η οποία θέλω να πιστεύω ότι αναμένει την επαναλειτουργία της.
 
Μιλώντας ως πολιτικό ον και δημοσιογράφος θέλω να πω πως αν κάποιοι μέσα στη γενικότερη σκέψη τους πουν «και τι θα γίνει; ας μην ανοίξει ποτέ, ας μην δοθούν ανταλλάγματα», θέλω να πω πως αυτοί που παίρνουν τη γραφίδα και γράφουν τα προαναφερθέντα θα πρέπει να ασχοληθούν λίγο περισσότερο με τα πολιτικά δεδομένα για το τι ήταν και τι θα μπορούσε να είναι τώρα η Σχολή. Αντίστοιχα και  για τη Θράκη, θα πρέπει να δουν τα πράγματα κάπως διαφορετικά, απ' ό,τι ήταν στο παρελθόν, διότι αν συνεχίσουμε να έχουμε τα ίδια σκεπτικά, θα καταντήσουμε να είμαστε οι «αεί ποτέ», οι οποίοι κρύβουν τα διάφορα προβλήματα κάτω από το χαλί και μετά από πενήντα χρόνια τα ξαναβγάζουμε, τα αποδεχόμαστε για να λυθούν ή δεν τα αποδεχόμαστε και προσπαθούμε  να τα βάλουμε ξανά κάτω από το χαλί για να συνεχίσουν επ' αόριστον να υπάρχουν. Καλώς κάνουμε διάλογο με την Τουρκία για την επίλυση των προβλημάτων, διότι υπάρχουν προβλήματα. Υπάρχουν προβλήματα που είτε τα δημιουργούμε είτε μας τα δημιουργούν και πρέπει να συζητάμε για να λυθούν.
 
ΠτΘ: Η επίσκεψη του πρωθυπουργού και τα όσα είπε, και ο ίδιος και ο κ. Ερντογάν, άφησαν μια ελπίδα εκκίνησης των διαδικασιών για μια πιθανή επαναλειτουργία της Σχολής. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο και δεδομένων των συνθηκών, του ελληνικού πληθυσμού αυτή τη στιγμή στην Πόλη, θα ήταν κάτι τέτοιο επιτευκτό;
Σ.Σ.:
Το λύκειο μπορεί να ανοίξει, ακόμα και η Ακαδημία. Με βάση τον τελευταίο κανονισμό της Σχολής ─αυτό θέλει το Φανάρι─ δεχόταν μαθητές από το εξωτερικό οι οποίοι δεν ήταν τούρκοι υπήκοοι. Υπήρξαν πάρα πολλοί, μέχρι και από την Αιθιοπία, που σπούδασαν την Ακαδημία και στο λύκειο. Υπάρχουν ομογάλακτοι αδελφοί μας από την Κρήτη που ήρθαν κατευθείαν στο πρώτο έτος της ακαδημίας. Υπήρξαν όμως και άλλοι που ήρθαν από το λύκειο. Το Φανάρι θέλει να ισχύσει ο τελευταίος κανονισμός ώστε να επιτρέπεται σε μη τούρκους υπηκόους να σπουδάσουν στη Χάλκη.

Από την Χριστουγεννιάτικη εκδήλωση στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης


«Επιστρέφω στην Πόλη ως ένας άνθρωπος που έζησε εκεί και ζει ακόμα νοερά»

ΠτΘ: Επιστρέφετε συχνά στην Πόλη. Πώς είναι να επιστρέφετε;
Σ.Σ.:
Πρωτίστως πηγαίνω στα μνήματα, κάνω τρισάγιο στους παππούδες μου, περνάω βλέπω το σπίτι μου, τα σχολεία μου. Καλώς ή κακώς η πατρίδα μου είναι η Πόλη. Δεύτερη πατρίδα μου είναι η Κομοτηνή, την οποία υπεραγάπησα και στήριξα με όλες μου τις δυνάμεις, αλλά εκεί είναι η πατρίδα μου, εκεί είναι το σπίτι μου, εκεί είναι οι τάφοι μου. Άρα πηγαίνω σαν ένας άνθρωπος που έζησε εκεί, αλλά και ζει ακόμα νοερά. Στην «Πολίτικη Κουζίνα» ο παππούς είχε πει «η γυναίκα μου έλεγε να μην μιλάς όταν φεύγεις από το μέρος σου για το μέρος σου, αλλά να μιλάς για το καινούργιο μέρος που θα πας». Δεν διαφωνώ, αλλά οι αναμνήσεις και οι θύμησες στον άνθρωπο είναι ένα βίωμα που δεν μπορείς να αφήσεις. Δεν μπορείς να ξεχάσεις τα παιδικά σου χρόνια, δεν μπορείς να ξεχάσεις τα πρώτα σου κόρτε, το πατρικό μου σπίτι, την εκκλησία που βαπτίστηκα. Εμείς οι ρωμιοί έχουμε ένα δέσιμο με την Πόλη. Την αγαπάμε την Πόλη. Άρα πηγαίνω ως ένας από αυτούς που έζησαν, και ζουν και μετά επιστρέφω  στην Κομοτηνή γιατί εδώ είναι το σπίτι μου, εδώ είναι η ζωή μου, εδώ γεννήθηκε το παιδί μου. Σε κάποιο άλλο βιβλίο μου θα είχα τίτλο «Ο άνθρωπος με τις δύο πατρίδες».
 

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.