Κωστας Ακριβος, συγγραφεας «Προθεση μου ηταν να αναδειξω το οργανικο δεσιμο αναμεσα στο σημερα και στο χθες»
Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφορεί το νέο βιβλίο του Κώστα Ακρίβου, «Τελευταία νέα από την Ιθάκη», το οποίο παρουσιάζεται την προσεχή Παρασκευή, 7 Απριλίου και ώρα 19:30 στο Βιβλιοπωλείο «Δημοκρίτειο. Πρόκειται για μια συλλογή διηγημάτων, την πέμπτη κατά σειρά συλλογή διηγημάτων του συγγραφέα, και το 14ο συγγραφικό του πόνημα.
26 διηγήματα, οι ήρωες των οποίων αποτελούν «μετενσάρκωση» των γνωστών, αλλά και των «λησμονημένων» πρωταγωνιστών της “Οδύσσειας”, στο σήμερα. Από τον Τηλέμαχο και τον Λαέρτη μέχρι τον Μενέλαο, τη Ναυσικά, τον Αγαμέμνονα, την Πηνελόπη, στους πρωταγωνιστές του σήμερα. Με στόχο να δοθεί απάντηση, στο αν ο ομηρικός κόσμος, οι αξίες, τα ήθη του κ.ο.κ., χωράνε πλέον στο σήμερα.
Άλλωστε όπως ο ίδιος είπε μιλώντας στο «Ράδιο Παρατηρητής 94 fm», ενθυμούμενος τον Ιωάννη Κακριδή, που μαζί με τον Δημήτρη Μαρωνίτη, αποτέλεσαν το έναυσμα για την συγγραφή ετούτου του βιβλίου «μόνο 88 παππούδες μάς χωρίζουν από τον Όμηρο».
Ένα βιβλίο στο οποίο η Οδύσσεια του καθενός μας, οι πολλές οδύσσειες της σημερινής καθημερινότητας, ενώθηκαν σε μια, όπως έγραψε στην σχετική με το βιβλίο του κριτική ο κ. Θοδωρής Τσαπακίδης.
Κώστας Ακρίβος όμως..
ΠτΘ: κ.Ακρίβο, το «Τελευταία νέα από την Ιθάκη» είναι το δέκατο τέταρτο βιβλίο σας και η πέμπτη συλλογή διηγημάτων. Στην αρχή κάθε κεφαλαίου παραθέτετε αποσπάσματα από την “Οδύσσεια”, η οποία αποτελεί και τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των 26 αυτών διηγημάτων. Πείτε μας λίγα λόγια σχετικά με την «χρήση» των ηρώων της “Οδύσσειας”…
Κ.Α.: Πρόκειται για 26 διηγήματα. Τις ονομάζουμε «μυθιστορίες», γιατί με το ένα πόδι πατούν στην μυθοπλασία και με το άλλο στην ιστορία. Στην προκειμένη περίπτωση πρόκειται για 26 μυθιστορίες εμπνευσμένες από πρόσωπα της “Οδύσσειας”. Άλλωστε στην αρχή κάθε διηγήματος, κάθε μυθιστορίας, υπάρχει ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, ο Οδυσσέας, ο Τηλέμαχος, η Πηνελόπη, ο Λαέρτης, ο Ελπήνωρ κ.ο.κ. Υπάρχει ένα σχετικό παράθεμα από την “Οδύσσεια”, ωστόσο αυτές οι 26 ιστορίες έχουν να κάνουν με στιγμιότυπα από τη νεότερη νεοελληνική ιστορία, από το νεότερο νεοελληνικό βίο. Πρόθεσή μου ήταν να αναδείξω το οργανικό δέσιμο, τις αναλογίες που υπάρχουν ανάμεσα στο σήμερα, και στο χθες. Στην προκείμενη περίπτωση το χθες είναι ο ομηρικός κόσμος της “Οδύσσειας”. Στόχος μου ήταν να δείξω πρόσωπα, καταστάσεις, γεγονότα, αλλά και κυρίως αξίες, στερεότυπα, χαρακτήρες, συμπεριφορές, όπως τις έχουμε διαβάσει και εντοπίσει στην “Οδύσσεια”, και το αν αυτές συνεχίζουν να υφίστανται στα νεότερα ελληνικά χρόνια. Λόγου χάρη η έννοια της φιλοξενίας, η αλληλεγγύη, ο οικογενειακός δεσμός, ο δεσμός ανάμεσα στο παιδί και στον πατέρα, η πίστη, η φιλία, όπως τα διαβάσαμε στην “Οδύσσεια”, κατά πόσο υπάρχουν ή δεν υπάρχουν στα νεότερα ελληνικά χρόνια, μέχρι και στις μέρες μας. Βέβαια αυτή ήταν η αρχική πρόθεση που συνοδεύει όλες αυτές τις ιστορίες.
«Υπάρχουν αξίες και χαρακτήρες της “Οδύσσειας” σήμερα που παραμένουν αναλλοίωτα, ενώ άλλα έχουν αλλάξει»
ΠτΘ: Βλέπουμε πως σε ένα μεγάλο βαθμό έχετε καταφέρει να ενσαρκώσετε τους ήρωες της “Οδύσσειας”, σε αυτούς που φιλοξενείτε στο βιβλίο σας…
Κ.Α.: Από κάθε πρόσωπο της ομηρικής “Οδύσσειας”, απομονώνω μια βασική του ιδιότητα, για παράδειγμα το πόσο ταξιδεμένος, πόσο πολύτροπος και εύστροφος ήταν ο Οδυσσέας. Για παράδειγμα βλέπουμε ότι η έννοια της φιλοξενίας στην ομηρική “Οδύσσεια” ήταν μια από τις βασικές, μια από τις θεμελιώδεις αξίες, εκείνου του κόσμου. Η αγωνία η δική μου ήταν να δω αν η έννοια της φιλοξενίας στα νεότερα χρόνια και ιδίως σήμερα, υπάρχει και λειτουργεί. Λειτουργεί δηλαδή η ανάγκη του να απλώνουμε το χέρι στον άλλον, τον ξένο και να τον δεχόμαστε, να τον υποδεχόμαστε και να τον φιλοξενούμε ή η έννοια της φιλοξενίας έχει εξασθενήσει, έχει αλλοιωθεί ή έχει ακυρωθεί; Έτσι έχω πλάσει αντίστοιχες ιστορίες όπου καθημερινά πρόσωπα ή λίγο παλαιότερα πρόσωπα, από το Βυζάντιο, την ελληνική επανάσταση, από τον εμφύλιο, καταστάσεις και αξίες, συμπεριφορές, νοοτροπίες, στερεότυπα συνεχίζουν να υπάρχουν. Το δικό μου το συμπέρασμα είναι ότι άλλες αξίες και χαρακτήρες υπάρχουν αναλλοίωτα, ενώ άλλα έχουν αλλάξει. Τι φταίει και έχουν αλλάξει είτε προς το καλύτερο είτε προς το χειρότερο, απομένει στον αναγνώστη να βγάλει ο ίδιος τα δικά του συμπεράσματα.
«Με τη σημερινή ελληνική γλώσσα μπορούμε να δεχτούμε το ομηρικό κείμενο και να κάνουμε γνωστικό κτήμα τον κόσμο που περιγράφει»
ΠτΘ: Στο υστερόγραφο του βιβλίου σας, εξηγώντας και παραθέτοντας το σκεπτικό στο οποίο βασίστηκε η δημιουργία αυτής της συλλογής διηγημάτων, αναφέρετε μεταξύ άλλων πως η σύλληψη της αρχικής ιδέας οφείλεται στον Δημήτρη Μαρωνίτη. Ποια η συμβολή του στη δημιουργία της συλλογής αυτής;
Κ.Α.: Υπάρχουν δυο πρόσωπα στα οποία οφείλω το βιβλίο. Το πρώτο είναι ο καθηγητής Ιωάννης Κακριδής από το στόμα του οποίου είχα ακούσει πριν από πολλά χρόνια, το 1975, τη μαγική φράση «ότι μόνο 88 παππούδες μάς χωρίζουν από τον Όμηρο». Ουσιαστικά παππούς είναι η γενιά, μια γενιά αριθμεί 25-30 χρόνια, και πράγματι αν πολλαπλασιάσουμε το 88 ή το 90 πλέον σήμερα, με το 30 φτάνουμε στον ομηρικό κόσμο. Ήθελε δηλαδή να πει ότι είμαστε πολύ κοντά σ' αυτό τον κόσμο με τα μέτρα και τα σταθμά της ιστορίας. Από την άλλη μεριά οφείλω χάρη και στον σπουδαίο καθηγητή, στον αείμνηστο Δημήτρη Μαρωνίτη, γιατί για πρώτη φορά, το 1998, άκουσα να διαβάζει δημόσια στο αρχαίο Ωδείο της Πάτρας, στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας που το διεύθυνε τότε ο Θάνος Μικρούτσικος, τη δική του μετάφραση στην Ε΄ Ραψωδία της “Οδύσσειας”, την «Οδυσσέως σχεδία». Από κει και πέρα κατάλαβα ότι με τη σημερινή ελληνική γλώσσα μπορούμε να δεχτούμε και να υποδεχτούμε το ομηρικό κείμενο και να μπορέσουμε να κάνουμε γνωστικό κτήμα αυτό τον κόσμο. Επομένως μπορώ να πω ότι αυτοί οι δύο άνθρωποι, ο Ιωάννης Κακριδής και ο Δημήτρης Μαρωνίτης, μου άνοιξαν ορθάνοιχτα τις πύλες να μπω με ένα καινούργιο πνεύμα στην “Οδύσσεια” και να αναπλάσω αυτούς τους ήρωες, όπως έκανε ο Τζέιμς Τζόις στον “Οδυσσέα”, που έδωσε μια άλλη διαστολή στη δράση και στη συμπεριφορά των ομηρικών προσώπων, χωρίς βέβαια να θέλω να συγκριθώ μαζί του.
ΠτΘ: Σήμερα αρκετοί είναι οι άνθρωποι που δεν έχουν μπει στη διαδικασία, πέρα των σχολικών τους χρόνων, να ασχοληθούν με την “Οδύσσεια” ή να τη διαβάσουν. Θεωρείτε ότι αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει πρόβλημα σε ό,τι αφορά την κατανόηση των δικών σας διηγημάτων από το αναγνωστικό κοινό;
Κ.Α.: Το βιβλίο μπορεί να λειτουργήσει και σαν ένας οδηγός για να θυμηθούμε ή να ξαναμάθουμε ή να μάθουμε κάποια δευτερεύοντα πρόσωπα της “Οδύσσειας”, όπως για παράδειγμα μπορεί να είναι ο Ελπήνορας, που αντιπροσωπεύει τον άδικο θάνατο, ή την μητέρα του Οδυσσέα. Πιστεύω ότι ο αναγνώστης δεν θα συναντήσει καμία δυσκολία γιατί στην αρχή κάθε ιστορίας υπάρχει το σχετικό παράθεμα από την “Οδύσσεια”, που βοηθάει τον αναγνώστη να ανατρέξει αμέσως στο σχετικό πρόσωπο. Κάνει πολύ εύκολα τη σύγκριση ανάμεσα στο τότε και στο τώρα. Ρίχνει μια γέφυρα δηλαδή στο απόσπασμα της “Οδύσσειας” που παραθέτω και στη νεότερη ιστορία.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
