Η τρομοκρατικη επιθεση στο Παρισι και η επομενη μερα
Στον απόηχο της τρομοκρατικής επίθεσης, που δέχτηκε η πρωτεύουσα της Γαλλίας το βράδυ της Παρασκευής, 13 Νοεμβρίου, η διεθνής κοινή γνώμη βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρά και επιτακτικά ερωτήματα, σε σχέση με την αντιμετώπιση του φαινομένου της διεθνούς τρομοκρατίας, όπως αυτό εκφράζεται από την αιματηρή δράση του Ισλαμικού Κράτους. Πώς πρέπει να αντιδράσει η διεθνής κοινότητα μετά από τη νέα αιματηρή επίθεση του ISIS; Τι μέτρα πρέπει να ληφθούν, για να προληφθούν παρόμοιες τρομοκρατικές επιθέσεις σε ευρωπαϊκό έδαφος; Τι κίνδυνοι ανακύπτουν; Κατά πόσον επηρεάζεται η ευρωπαϊκή πολιτική απέναντι στο προσφυγικό ζήτημα; Κι επιπλέον, πόσο ισχυρή είναι η πιθανότητα για να αποτελέσει στόχο του Ισλαμικού Κράτους η Ελλάδα;
Με τη νηφάλια και ψύχραιμη ματιά του στα γεγονότα, ο Ομότιμος Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, κ. Γρηγόριος-Ευάγγελος Καλαβρός, αναλύει στον «ΠτΘ» την επόμενη ημέρα του αιματηρού τρομοκρατικού χτυπήματος στο Παρίσι, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι η διεθνής κοινότητα οφείλει να δράσει ταχύτατα, αλλά ταυτόχρονα ψύχραιμα και χωρίς διάθεση να θυσιάσει τα δημοκρατικά κεκτημένα και τους θεσμούς της. Σπεύδει να διαπιστώσει δε ότι οι πρόσφυγες, που κατευθύνονται στα ευρωπαϊκά σύνορα, δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως πιθανοί τρομοκράτες, αλλά ως θύματα της δράσης του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία, ενώ αναφορικά με την πιθανότητα να μπει στο στόχαστρο των τρομοκρατών η Ελλάδα, ο κ. Καλαβρός εμφανίζεται καθησυχαστικός.
«Θα έπρεπε να αναμένεται μια τέτοια επίθεση, πλην όμως οι τρομοκράτες έχουν ένα στρατηγικό επιχειρησιακό πλεονέκτημα, τον αιφνιδιασμό»
Στο ερώτημα καταρχήν αν ήταν αναμενόμενη μία τέτοιας έκτασης τρομοκρατική επίθεση από το Ισλαμικό Κράτος στην καρδιά της ευρωπαϊκής ηπείρου, ο κ. Καλαβρός παρατήρησε ότι θα έπρεπε να είχαν ληφθεί πρόσθετα μέτρα από τα κράτη που εμπλέκονται στο συριακό πρόβλημα, πλην όμως αναγνώρισε ότι οι τρομοκράτες πάντοτε διαθέτουν το στρατηγικό πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού. «Η αλήθεια είναι ότι η ένταση της πίεσης, που ασκείται στο Ισλαμικό Κράτος τον τελευταίο καιρό, ως αποτέλεσμα των θηριωδιών στις οποίες επιδίδεται η τρομοκρατική αυτή οργάνωση στη Συρία», σημείωσε, «θα έπρεπε να είχε προβληματίσει όλα τα εμπλεκόμενα-άμεσα ή έμμεσα- στο συριακό πρόβλημα κράτη και να τα είχε οδηγήσει στο να πάρουν συμπληρωματικά μέτρα ασφαλείας». «Βεβαίως θα έπρεπε να αναμένεται μια τέτοια επίθεση», προσέθεσε, «πλην όμως λόγω του στοιχείου του αιφνιδιασμού, που διαθέτουν υπέρ τους οι τρομοκράτες, έχουν ένα στρατηγικό επιχειρησιακό πλεονέκτημα, το οποίο καθιστά τη δράση τους πολλές φορές μη δυνάμενη να προληφθεί και σε κάθε περίπτωση να αποτραπεί».
«Θα ήταν λάθος για τη διεθνή κοινότητα να θεωρήσει ότι οι μουσουλμάνοι πρόσφυγες είναι φορείς πιθανής τρομοκρατικής δράσης στο μέλλον»
Το ζητούμενο πλέον για τη διεθνή κοινότητα είναι, κατά τον κ. Καλαβρό, να αντιδράσει ταχύτατα κατά του Ισλαμικού Κράτους, αφού, όπως παρατήρησε, «βρίσκεται μπροστά σε ένα φαινόμενο που θα μπορούσε κατά μία άποψη να χαρακτηριστεί “ιερός πόλεμος”». «Ο μακαρίτης Οσάμα Μπίν Λάντεν, λόγω των στρατηγικών σφαλμάτων της διεθνούς πολιτικής», σχολίασε, «νομίζω ότι έχει επιτύχει μία κατάσταση σχεδόν “ιερού πολέμου”». «Με την έννοια δηλαδή ότι έχει συγκροτήσει σε διάφορες περιοχές περιφερειακές τρομοκρατικές οργανώσεις», εξήγησε, «και μία κεντρική, που βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο νότιο τμήμα της Συρίας, η οποία έχει επιτύχει να δημιουργήσει συνθήκες “ιερού πολέμου”». «Βέβαια, αυτός ο ιερός πόλεμος», έσπευσε να διευκρινίσει, «δεν έχει καμία σχέση με τον ιερό πόλεμο, που προέβλεπε ο Προφήτης κατά των απίστων, διότι αυτή τη στιγμή δεν τον διεξάγουν οι μουσουλμάνοι εν γένει ως κοινότητα, ούτε μεμονωμένα άτομα ως τέτοια». «Και αυτό πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε», συνέχισε, «γιατί πρέπει να έχουμε υπόψιν μας ότι οι πρόσφυγες δεν είναι μαχητές του “ιερού πολέμου” ούτε μαχητές του Ισλαμικού Κράτους. Αντίθετα, είναι θύματα του Ισλαμικού Κράτους κι αυτοί, εξίσου με τα αθώα θύματα των προχθεσινών τρομοκρατικών επιθέσεων στο Παρίσι. Θα ήταν λάθος για τη διεθνή κοινότητα να θεωρήσει ότι οι πρόσφυγες, που είναι μουσουλμάνοι, είναι εν όλω ή εν μέρει φορείς πιθανής τρομοκρατικής δράσης στο μέλλον. Είναι κι αυτοί θύματα, όπως είναι οι Γάλλοι και όπως είναι ο υπόλοιπος κόσμος».
«Η διεθνής κοινότητα πρέπει να ομονοήσει και να αποφασίσει το Συμβούλιο Ασφαλείας να εφαρμόσει μία συλλογική δράση, όπως το έχει κάνει και στο παρελθόν»
Η αντίδραση λοιπόν εκ μέρους της διεθνούς κοινότητας πρέπει να διακρίνεται όχι από πανικό, αλλά από ψυχραιμία και από διαύγεια. «Δεν πρέπει εξαιτίας αυτών των φαινομένων να ληφθούν υπερβολικά μέτρα, τα οποία θα περιορίζουν τα ατομικά δικαιώματα και τις ατομικές ελευθερίες», ξεκαθάρισε ο κ. Καλαβρός. «Υπάρχουν τρόποι, και στα εθνικά δίκαια των κρατών, αλλά και στο διεθνές δίκαιο, με τους οποίους μπορούν να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της τρομοκρατίας», επισήμανε ο Ομότιμος Καθηγητής, προκρίνοντας τη συλλογική δράση στο πλαίσιο του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. «Η διεθνής κοινότητα πρέπει να ομονοήσει και να αντιμετωπίσει από κοινού κάποια μεγάλα διεθνή ζητήματα», σημείωσε, «και να αποφασίσει το Συμβούλιο Ασφαλείας να εφαρμόσει μία συλλογική δράση, όπως το έχει κάνει και στο παρελθόν». «Στην περίπτωση δηλαδή του πολέμου της Κορέας», εξήγησε, «το Συμβούλιο Ασφαλείας αποφάσισε και δημιούργησε ένα διεθνές εκστρατευτικό σώμα, καλύπτοντας με αυτόν τον τρόπο νομικά από πλευράς διεθνούς δικαίου τη συλλογική δράση της διεθνούς κοινότητας για την καταστολή του αδικήματος της τρομοκρατίας».
«Πλέον έχουν ωριμάσει τα πράγματα για μία μεταρρύθμιση του Χάρτη του Σαν Φραντσίσκο για τον θεσμό του Συμβουλίου Ασφαλείας»
Με την ευκαιρία πάντως ο κ. Καλαβρός παρατήρησε ότι ο θεσμός του Συμβουλίου Ασφαλείας, με την κατάστρωσή του ως έχει με τη Σύμβαση του Σαν Φραντσίσκο του 1948, δηλαδή με τα 5 μόνιμα μέλη, τα οποία διατηρούν το δικαίωμα της αρνησικυρίας, έτσι ώστε ένα κράτος να μπορεί να μπλοκάρει μία απόφαση, δημιουργεί εν προκειμένω ένα πρόβλημα, το οποίο εμφανίστηκε και στις περιπτώσεις της Γιουγκοσλαβίας και του Ιράκ. «Πλέον έχουν ωριμάσει τα πράγματα για μία μεταρρύθμιση του Χάρτη του Σαν Φραντσίσκο», παρατήρησε, «με την κατάστρωση ενός Συμβουλίου Ασφαλείας, το οποίο και θα είναι πιο διευρυμένο και θα ανταποκρίνεται στους σημερινούς «παίχτες» της διεθνούς σκηνής».
«Δεν πρέπει το προσφυγικό φαινόμενο να το δει κανείς υπό την οπτική ότι αυτοί είναι μουσουλμάνοι, άρα και πιθανοί τρομοκράτες»
Σε κάθε περίπτωση, όμως, η αντίδραση της διεθνούς κοινότητας και ιδίως της Ευρώπης απέναντι στην δράση του Ισλαμικού Κράτους δεν πρέπει να επηρεάσει αρνητικά την αντιμετώπιση του κύματος προσφύγων, που αυτή τη στιγμή δέχεται η Ευρώπη, κυρίως από την Συρία. «Δεν πρέπει το προσφυγικό φαινόμενο, το οποίο είναι ένα διαχρονικό φαινόμενο», υπογράμμισε ο κ. Καλαβρός, «να το δει κανείς υπό την οπτική ότι αυτοί είναι μουσουλμάνοι, άρα και πιθανοί τρομοκράτες». «Είναι και αυτοί θύματα», αντέτεινε, για να ξεκαθαρίσει ότι «η Ευρώπη, που ως Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα ισχυρός παγκόσμιος «παίχτης» στην αντιμετώπιση των τέτοιων διεθνών προβλημάτων, δεν πρέπει ούτε να θυσιάσει την κατεκτημένη ευρωπαϊκή θεσμική προστασία των ατομικών δικαιωμάτων, ούτε να θυσιάσει τους άλλους θεσμούς της, όπως είναι η συμφωνία Σένγκεν». «Είναι δυνατόν να επιβληθούν περιορισμοί στα σύνορα προσωρινά», παρατήρησε, «αλλά σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να απεμποληθεί η κατάκτηση του Σένγκεν, δηλαδή η ελεύθερη διακίνηση των προσώπων και η κατάργηση των εθνικών συνόρων στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης». «Από την άλλη πλευρά όμως», συνέχισε, «είναι μία ευκαιρία να ενισχυθεί η κοινή εξωτερική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να ενισχυθεί και ο αμυντικός βραχίονας, που έχει προβλεφθεί από τη Συνθήκη της Λισσαβόνας, και μπορεί να ενεργοποιηθεί, έτσι ώστε η Ευρωπαϊκή Ένωση να μπορεί να ανταποκριθεί στον ιστορικό της ρόλο, διότι είναι ένας σημαντικός παίχτης αυτή τη στιγμή, που βρίσκεται σε υποχώρηση η αμερικανική ηγεμονία».
«Αυτή η τρομοκρατική δράση μπορεί να δυσκολέψει τη συνεργασία της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση»
Μια από τις αρνητικές επιδράσεις του τρομοκρατικού χτυπήματος στο Παρίσι ως προς την αντιμετώπιση του προσφυγικού, σύμφωνα με τον κ. Καλαβρός, αναμένεται να εμφανιστεί στη στάση της Τουρκίας, που όπως εκτίμησε «θα σκεφτεί πάρα πολύ πώς θα λειτουργήσει εφεξής για τη λύση του συριακού προβλήματος». «Έχω την εντύπωση δηλαδή ότι η διάσκεψη της Βιέννης, η οποία πριν από λίγες μέρες πλησίασε στην εξεύρεση μιας κοινής λύσης του συριακού προβλήματος», εξήγησε, «έχει τώρα πάρα πολύ δουλειά και έχει πάρα πολύ έργο μπροστά της».
«Περιπλέκεται λίγο ο ρόλος της Τουρκίας», συνέχισε, «λόγω του ότι αφενός μεν έχει αποκτήσει κοινοβουλευτική αυτοδυναμία το κόμμα του Ερντογάν μετά από τις τελευταίες εκλογές και αφετέρου διότι- μην ξεχνάμε- πρόκειται για ένα μετριοπαθές ισλαμικό κόμμα. Λόγω του γεγονότος ακριβώς ότι αισθάνεται ισχυρό, έχει κάνει ανοίγματα τα οποία δε θα μπορούσε να τα φανταστεί κανείς από τους ρεπουμπλικάνους της Τουρκίας. Ενδεικτικά, η απόφαση της κυβέρνησης Νταβούτογλου με την οποία εισήχθη στη διδασκαλία των τουρκικών γυμνασίων ως προαιρετικό μάθημα μια εισαγωγή στο χριστιανικό δόγμα. Αυτό υπό άλλες συνθήκες και με άλλη κυβέρνηση θα ήταν αδιανόητο και ακατανόητο. Βλέπουμε δηλαδή ότι από τη μία μεριά, επειδή το κόμμα αισθάνεται ισχυρό και τώρα θα αισθανθεί ακόμα πιο ισχυρό, μπορεί να κάνει τέτοια ανοίγματα. Σε τελευταία ανάλυση όμως είναι ένα μετριοπαθές ισλαμικό κόμμα και «το αίμα νερό δε γίνεται». Μην ξεχνάμε δηλαδή από πόσες δυσκολίες πέρασε η τουρκική εξωτερική πολιτική, ώστε να αποκτήσει έναν πιο ξεκάθαρο χαρακτήρα στην αντιμετώπιση του ισλαμικού κράτους. Και έχει τη δικαιολογία της σε αυτό, διότι αισθάνεται στο πλευρό της την πίεση του κουρδικού προβλήματος. Το συμπέρασμα είναι ότι αυτή η τελευταία τρομοκρατική δράση περιπλέκει και τη λύση του προσφυγικού, περιπλέκει και τη λύση του συριακού. Από μια πλευρά όμως θα μπορούσε να είναι αφορμή για μία δραστική λύση, διότι κι εκείνοι οι οποίοι μέχρι τώρα αντιδρούσαν στο να βρεθεί μία έστω και μεταβατική λύση, με προσωρινή παραμονή του Άσαντ στην εξουσία, θα πάψουν να αντιδρούν, όπως φάνηκε και από την έξαρση του προσφυγικού, που κάμφθηκε η αντίδραση του Πούτιν. Έχω την αίσθηση δηλαδή ότι αυτή η τρομοκρατική δράση μπορεί να δυσκολέψει τη συνεργασία της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά από την άλλη πλευρά μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για να δοθεί μία ώθηση στην αναζήτηση κοινής λύσης στο συριακό πρόβλημα. Μια τέτοια εξέλιξη θα οδηγήσει και σε λύση και του προσφυγικού, αφού αν υπάρξει ειρήνη στη Συρία, οι πρόσφυγες θα πάψουν να μετακινούνται προς την Ευρωπαϊκή Ένωση».
«Δεν αισθάνομαι δηλαδή ότι η χώρα μας πρέπει να φοβάται ότι θα μπει σύντομα στο στόχαστρο της διεθνούς τρομοκρατίας ή της τρομοκρατίας του Ισλαμικού Κράτους»
Τέλος, ο κ. Καλαβρός εκτίμησε ότι η ισορροπημένη εξωτερική πολιτική της χώρας μας την τελευταία 20ετία την βγάζει από το κάδρο των άμεσων στόχων τρομοκρατικών επιθέσεων του Ισλαμικού Κράτους. «Προσωπικά, πάντοτε χαρακτήριζα την ελληνική εξωτερική πολιτική ως άτολμη και μη συλλαμβάνουσα τα μηνύματα των καιρών, άρα μη δυνάμενη να προχωρήσει σε λύσεις που θα εξασφάλιζαν μεγαλύτερα οφέλη για τα ανοιχτά εθνικά μας μέτωπα», σημείωσε αρχικά. «Όμως αυτή τη στιγμή», επισήμανε, «δεν έχω κανέναν ενδοιασμό να σας πω ότι η πολιτική, την οποία έχει ακολουθήσει η χώρα μας τα τελευταία 20 χρόνια, δεν την έχει βάλει στο κάδρο της διεθνούς τρομοκρατίας». «Δηλαδή, δεν πιστεύω ότι το Ισλαμικό Κράτος, ως σύγχρονη μορφή της διεθνούς τρομοκρατίας», συνέχισε, «αυτή τη στιγμή θα έβαζε στο στόχαστρό του τη χώρα μας. Η ελληνική εξωτερική πολιτική τα τελευταία 20 χρόνια ήταν ισορροπημένη και ίσων αποστάσεων, δηλαδή δεν έχει προκαλέσει. Και μάλιστα η στάση της χώρας μας να διευκολύνει τη διάβαση των προσφύγων την έχει καταστήσει συμπαθή στη μουσουλμανική κοινότητα, στη μουσουλμανική κοινή γνώμη. Δεν αισθάνομαι δηλαδή ότι η χώρα μας πρέπει να φοβάται ότι θα μπει σύντομα στο στόχαστρο της διεθνούς τρομοκρατίας ή της τρομοκρατίας του Ισλαμικού Κράτους. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν πρέπει να συνεργαστεί μέσα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πλαίσιο μιας κοινής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής. Βέβαια, χωρίς να βγαίνει πάρα πολύ μπροστά. Η μέχρι τώρα πολιτική των ισορροπημένων πρωτοβουλιών νομίζω ότι πρέπει να συνεχιστεί και να ενισχυθεί».
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
