Η «Ιθακη» του Κωστα Ακριβου ενα ψηφιδωτο προσωπικων ιστοριων

26 μυθιστορίες εμπνευσμένες από πρόσωπα της «Οδύσσειας», τα οποία αποκτούν σάρκα και οστά  σε πρόσωπα του σήμερα και του χθες, πρόσωπα της ελληνικής ιστορίας αλλά και καθημερινούς «ήρωες», εμπεριέχει η νέα συλλογή διηγημάτων του συγγραφέα Κώστα Ακρίβου, «Τελευταία νέα από την Ιθάκη» που παρουσιάστηκε το απόγευμα της Παρασκευής στην Κομοτηνή.
 
26 πρόσωπα, που «αφηγούνται» στιγμιότυπα από τη νεότερη νεοελληνική ιστορία, από το νεότερο νεοελληνικό βίο, για τα οποία παρουσία πολυπληθούς κοινού, πέραν του συγγραφέα μίλησαν ο φιλόλογος κ. Σπύρος Κιοσσές και η επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του ΔΠΘ κ. Ιωάννα Παπαδοπούλου.
 
Πολυπληθές κοινό, ανάμεσα στο οποίο, ο ποιητής κ. Ιγνάτης Χουβαρδάς, ο συγγραφέας κ. Χρήστος Χαρτοματσίδης, η σύζυγος του συγγραφέα Βάσω, οι φιλόλογοι κ.κ. Σοφία Σουβατζόγλου, Κατερίνα Σχοινά και Άρτεμις Αρχοντογεώργη, ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του ΔΠΘ κ. Γεώργιος Τσομής και ο επίκουρος καθηγητής Λατινικής Φιλολογίας του Τμήματος κ. Χάρης Μιχαλόπουλος. 

Σπύρος Κιοσσές «Ο συγγραφέας παρουσιάζει μία ιδιαίτερη προτίμηση για γεγονότα και πρόσωπα εν πολλοίς ξεχασμένα ή για πλευρές του βίου και του χαρακτήρα γνωστών ηρώων ανοίκειες στον σύγχρονο αναγνώστη» 

Από την ειδολογική κατάταξη του νέου αυτού συγγραφικού πονήματος του συγγραφέα ξεκίνησε την παρουσίασή του ο κ. Σπύρος Κιοσσές. Όπως υπογράμμισε  πρόκειται για έναν συγγραφέα που « έχει δοκιμάσει τις δυνάμεις του –  με επιτυχία, όπως υποστηρίζει η κριτική και αναγνωστική υποδοχή των μέχρις ώρας έργων του – τόσο στη φόρμα του μυθιστορήματος όσο και σε αυτήν του διηγήματος, της νουβέλας και της μυθιστορηματικής βιογραφίας». Εξειδικεύοντας στο εν λόγω βιβλίο ο ίδιος αναφέρθηκε εκτενώς στις  26 αφηγήσεις που συναπαρτίζουν το συγκεκριμένο έργο, οι οποίες, όπως τόνισε, κινούνται σε ένα μεγάλο εύρος, από άποψη θεματικής και αφηγηματικής σύνθεσης και προφανώς εντάσσονται στην κατηγορία του διηγήματος.
 

«Οι ήρωες του Ακρίβου ενώνονται με αυτούς του Ομήρου με αδιόρατους, αλλά γερούς σημασιολογικούς δεσμούς. Κοινό έδαφος στο οποίο πατούν, σκέφτονται και ενεργούν οι επιθυμίες, οι φόβοι, τα πάθη κι οι λαχτάρες τους. Η ίδια, δηλαδή, η ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης και της αφηγηματικής μετουσίωσής της, από κτίσεως κόσμου και από συνθέσεως λογοτεχνίας» υπογράμμισε για να περάσει στη συνέχεια στο κατά την άποψή του «γοητευτικότερο» στοιχείο της αφηγηματικής φωνής του συγγραφέα που εντοπίζεται «στο γεγονός ότι ενσωματώνει δεξιοτεχνικά τη μυθοπλασία στην ιστορική καταγραφή και την ιστορία στη λογοτεχνική αφήγηση». «Ιστορικά γεγονότα αξιοποιούνται ως υπόβαθρο της μυθοπλαστικής δράσης, ιστορικά πρόσωπα γίνονται φορείς παρόμοιας δράσης, και συμπληρώνονται από τον συγγραφέα ως προς τα κίνητρα, τις σκέψεις και τα συναισθήματα. Με λίγα λόγια, οι μυθοπλαστικές μικροϊστορίες συμπληρώνουν το παζλ της ευρύτερης μακροϊστορίας» τόνισε.
 
«Ο Ακρίβος, επιπλέον, παρουσιάζει μια ιδιαίτερη προτίμηση, αν όχι για το περιθώριο, σίγουρα για τις λιγότερο πολυσύχναστες και φωτισμένες γωνιές της Ιστορίας. Για γεγονότα και πρόσωπα εν πολλοίς ξεχασμένα ή για πλευρές του βίου και του χαρακτήρα γνωστών ηρώων ανοίκειες στον σύγχρονο αναγνώστη» συνέχισε ο κ. Κιοσσές για να επισημάνει ωστόσο πως  «δεν πρόκειται για μια διαδικασία απλής σύζευξης ιστορίας και μυθοπλασίας. Τα όρια ανάμεσά τους γίνονται θολά. Και μάλιστα όσο πιο ζωντανά διαγράφονται οι χαρακτήρες, το σκηνικό, η δράση στο έργο του Ακρίβου, τόσο πιο συγκεχυμένο γίνεται το κατώφλι που χωρίζει την πραγματικότητα από τη μυθοπλασία (ή τις ενώνει, υπό άλλη οπτική). Τόσο περισσότερο τα ιστορικά πρόσωπα και περιστατικά μέσα από το επίχρισμα της γραφής του Ακρίβου αναδεικνύονται οικεία και συμπαθή, με την έννοια της βιωματικής κατανόησης». 

Ιωάννα Παπαδοπούλου «Το “Τα τελευταία νέα από την Ιθάκη” ένα έργο και ταξίδι, εξελικτικό» 

Ως θεατής θεατρικών σκηνών σε φωτισμένα παράθυρα διαμερισμάτων σε πολυκατοικίες, σε σαλόνια μονοκατοικιών και αγροικίες, στιγμιότυπα προσώπων καλοσχηματισμένων, οικείων από την ιστορία και αγνώστων, προσώπων αχνών ή και απλών σκηνικών, ένιωσε κατά την ανάγνωση του βιβλίου η κ. Ιωάννα Παπαδοπούλου.
 
«Τα νέο βιβλίο του Κώστα Ακρίβου έχει πολλά γνωρίσματα, πολλαπλές πηγές και συνδηλώνει πολλαπλές προσλήψεις» ανέφερε, «είναι ουσιαστικά η ζωή μιας πόλης ελληνικής, της επαρχίας, των νησιών, η ιστορία νέων και γερόντων, γυναικών μοιραίων και αθώων, κοριτσιών, αγοριών, εφήβων, αντρών. Μέχρι και μαχαιροβγάλτες παρελαύνουν. Και όλοι από λίγο, τόσο ώστε να καταφέρουμε να ονειροπολήσουμε τη ζωή τους, να νοιώσουμε το άγγιγμά τους  με τη  λογική και το θυμικό. Εικόνες –όπως και στο “Αλλάζει  πουκάμισο το φίδι”–  αλλά πλήρως διαφορετικές, γιατί κινούνται στο χθες, στο προχθές και στο σήμερα. Ένας χωροχρόνος, όπου μεταφέρονται οι αναγνώστες και από τους ήρωες, τους οποίους ζητά να μάθει, να δει, να αφουγκραστεί».
 

Αναφερόμενη στους συσχετισμούς των προσώπων με τους ήρωες της «Οδύσσειας» η κ. Παπαδοπούλου τόνισε πως αυτοί δημιουργούνται από τον συγγραφέα, «άλλοτε με αναλογίες, άλλοτε με παραλληλισμούς, άλλοτε με αλληγορίες και σε μια-δύο πρόσωπα ίσως και τυχαία, με την έννοια της σύμπτωσης».
 
Η κ. Παπαδοπούλου τόνισε πως τα 26 «μονόπρακτα» που εμπεριέχονται στο βιβλίο «λειτουργούν ως χωροχρονικά ταξίδια που θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντίστοιχα εκτενή θεατρικά κείμενα, ή μυθιστορήματα» ενώ χαρακτήρισε το βιβλίο ως «ένα έργο και ταξίδι εξελικτικό», καθώς, όπως εξήγησε, ιδεολογικά ανήκει σε ένα μεικτό είδος.
 
«Είναι ρυθμικά άναρχο και ακέφαλο, δηλαδή χωρίς αρχή και τυπικά ακατάληκτο, δηλαδή χωρίς τέλος» σημείωσε και συνέχισε χαρακτηρίζοντας τους «μονόπρακτους μύθους» που αυτό περιέχει ως «γραπτούς μίμους, με θέματα σοβαρά, σοβαροφανή, σατυρικά, κωμικά και τραγικά, ακόμα και τραγικοκωμικά» για να εξηγήσει πως ο χαρακτηρισμός «μίμος» προέρχεται από το γεγονός της διατήρησης της γλώσσας, της ντοπιολαλιάς, του ύφους και της διάνοιας του καθενός, ανάλογα με την εποχή, το περιεχόμενο, το είδος του κειμένου και τη  μόρφωση του αφηγητή προσώπου.
 
«Τα τελευταία νέα από την Ιθάκη» κατέληξε «τελικά είναι μία και μόνο ιστορία, ενός ουδέν νεώτερον από το μέτωπο και τα last news των ειδήσεων. Πρόκειται για νέα και παλιά και το σημαντικό είναι ότι η Ιθάκη, δεν είναι απλώς η πατρίδα μας, αλλά η ιστορία μας και η ιστορία του καθενός, συνολικά ως ένα ψηφιδωτό». 

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και Λαέρτης 

Aκολούθως τον λόγο έλαβε ο συγγραφέας Κώστας Ακρίβος, ο οποίος, αφού ευχαρίστησε τους δυο ομιλητές για τις αναγνώσεις της «Ιθάκης» του, συνομίλησε μαζί τους και απάντησε στα ερωτήματά τους για τις συζεύξεις προσώπων της συλλογής του με την Ομηρική «Οδύσσεια», τις δυσκολίες  με τις οποίες ήρθε αντιμέτωπος κατά τη διάρκεια της δεκαετούς  έρευνάς του για τη συλλογή  και την επεξεργασία του υλικού  του. Στη συνέχεια διάβασε με έναν εξαιρετικό τρόπο τη «μυθιστορία» του για τον πρωταγωνιστή της εθνικής παλιγγενεσίας Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, καθιστώντας τον οικείο πρόσωπο, με αίμα και σάρκα. Μια ανάγνωση που εναπόθεσε τον Γέρο του Μοριά ως φυσιογνωμία βαθιά χαραγμένη στη μνήμη μας, αφού ο ήρωας, ως αφηγητής,  με  το δικό του γλωσσικό «ιδίωμα»,  μας μιλά για τον πόνο από τον χαμό του γιου του Πάνου, τη χηρεία του, τη σχέση του με την χήρα Μπούμπουλη, τη γνωστή μας Μπουμπουλίνα, τη φυλάκισή του και τη συνακόλουθη  προέλαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο. Ένας συναρπαστικός λογοτεχνικός ήρωας που αντλεί από την ιστορία και ακουμπά, όπως ανέφερε ο συγγραφέας, στον Ομηρικό Λαέρτη.    

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.