«Η ιστορια των μελισσων»: Ενα νορβηγικο μυθιστορημα που θα… «βουιζει» για καιρο στο μυαλο μας

Θα επιβιώναμε άραγε σε έναν κόσμο δίχως μέλισσες; Πώς θα επηρεαζόταν η ανθρωπότητα και ο πλανήτης;

Μaja Lunde «Η ιστορία των μελισσών», εκδ. Κλειδάριθμος, Αθήνα 2019

 

Της Λεύκης Σαραντινού*

 

Παρελθόν, παρόν και μέλλον. Τρεις άνθρωποι, τρεις τόποι, τρεις εποχές. Ο Γουίλιαμ, ο Τζορτζ και η Τάο. Αγγλία, Αμερική και Κίνα. 1852, 2007 και 2098. Τρεις πρωτοπρόσωπες αφηγήσεις. Τρεις παράλληλες ιστορίες, φαινομενικά εντελώς διαφορετικές και ασύνδετες μεταξύ τους. Κι όμως υπάρχει κάτι που τις συνδέει…

 

Η ιστορία του παρελθόντος ενδιαφέρουσα, ως μία καλειδοσκοπική ματιά στο απώτερο βιομηχανικό μας παρελθόν. Η ιστορία του παρόντος συνηθισμένη, οικεία σε πολλούς από εμάς, ταυτόχρονα όμως εμπεριέχει έναν κάποιο προειδοποιητικό και προφητικό τόνο. Και η ιστορία του μέλλοντος τρομακτική, ανατριχιαστική, αποτρόπαια, μα συγχρόνως απολύτως ρεαλιστική και πιθανό να υλοποιηθεί στο τέλος του αιώνα που διανύουμε. Μια ιστορία που όλοι μας θα σκεφτούμε σαν να είναι αληθινή. Κανείς απ' όσους θα διαβάσουν το βιβλίο δεν θα αισθανθεί άνετα με τη σκέψη ότι θα κατοικεί κάποτε σε ένα τέτοιο περιβάλλον, με τέτοιες συνθήκες ζωής και εργασίας σαν εκείνο που περιγράφει η Maja Lunde στις πρώτες σελίδες του βιβλίου της.

 

Επιστημονική φαντασία; Όχι ακριβώς. Μάλλον διορατικός ρεαλισμός, θα έλεγε κανείς. Ένα βιβλίο έξυπνο, τόσο στη σύλληψη όσο και στη δομή του, που πραγματεύεται ένα θέμα ασυνήθιστο με βαθύτερες προεκτάσεις. Ένα βιβλίο με θέμα την κλιματική αλλαγή και την ανθρώπινη απληστία, που καταφέρνει να περάσει, μέσα από τη μυθοπλασία ένα οικολογικό μήνυμα, μία αυστηρή προειδοποίηση, μία έκκληση απεγνωσμένη προς όλη την ανθρωπότητα να αλλάξει έγκαιρα τρόπο ζωής προτού να είναι αργά.

 

Και ιδού οι τρεις παράλληλες ιστορίες εν τάχει:

 

—Ένας βιολόγος στην Αγγλία των αρχών της Βιομηχανικής Επανάστασης, που θυσίασε τα όνειρα και τις έρευνές του στον βωμό της οικογενειακής ζωής, μελετά τις μέλισσες και προσπαθεί να δημιουργήσει έναν νέο τύπο κυψέλης.

—Ένας συνηθισμένος οικογενειάρχης στην Αμερική του σήμερα ερωτευμένος με τη δουλειά του, τα μελίσσια, στενοχωριέται και ταλανίζεται για τη μελλοντική επαγγελματική σταδιοδρομία του γιου του.

—Και  μία γυναίκα, νεαρή μάνα, στην Κίνα στα τέλη του 21ου αιώνα, που βιώνει το απόγειο της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, χάρη στα λάθη και την απληστία των ανθρώπων του σήμερα. Η μόνη ηλιαχτίδα στην, κατά τα άλλα σκοτεινή, ζωή της είναι ο μοναχογιός της, τον οποίο θα χάσει ξαφνικά μέσα από τα χέρια της…

 

Παρ’ όλο το ζοφερό σκηνικό στο οποίο τοποθετείται το βιβλίο στην Κίνα του 21ου αιώνα, η συγγραφέας καταλήγει σε ένα αισιόδοξο μήνυμα για την ανθρωπότητα: ακόμη και τότε, παρ’ όλη την ανεπανόρθωτη ζημιά που θα έχει υποστεί το περιβάλλον, θα μπορούμε να αλλάξουμε τρόπο ζωής και να δώσουμε την ευκαιρία στον πολύπαθο πλανήτη μας με τις φοβερές δυνατότητες αναγέννησης που κατέχει, να ανακάμψει. Δίνει έτσι η συγγραφέας στους ήρωες του μέλλοντος, στο βιβλίο της, μία δεύτερη ευκαιρία. Ποτέ δεν είναι αργά λοιπόν για αλλαγές στον τρόπο ζωής μας, πόσο μάλλον στο σήμερα, που βρισκόμαστε ακόμη στο 2020. Μέρος του κακού έχει ήδη συντελεστεί αναμφισβήτητα, αλλά η γρήγορη ανάληψη δράσης από μέρους μας θα ελαχιστοποιήσει τις ζοφερές επιπτώσεις που θα έχει η κλιματική αλλαγή στις ζωές όλων μας. Αυτό είναι το μήνυμα αφύπνισης που θέλει να περάσει η συγγραφέας.

 

Στα δυνατά σημεία του βιβλίου συγκαταλέγονται οι δυνατές αφηγήσεις σε α΄ ενικό πρόσωπο, το ασυνήθιστο θέμα και ο καθηλωτικός ρυθμός της αφήγησης, που γεμίζει περιέργεια τον αναγνώστη σχετικά με το τι θα συμβεί στις επόμενες σελίδες και ποιο είναι τελικά το αόρατο νήμα που συνδέει τις ιστορίες μεταξύ τους. Πρόκειται για ένα βιβλίο που απευθύνεται σε όλους και που θα έπρεπε να διαβάσουν όλοι, προκειμένου να προσπαθήσουμε να προσφέρουμε ένα καλύτερο περιβάλλον στα παιδιά μας.

 

*Η Λεύκη Σαραντινού είναι φιλόλογος, ιστορικός και συγγραφέας. Το πιο πρόσφατο βιβλίο της είναι το βοήθημα «Θέματα νεοελληνικής ιστορίας για την ιστορία κατεύθυνσης της Γ΄ Λυκείου», Εκδόσεις HISTORICAL QUEST, Αθήνα 2020.

 

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.