«Η ισχυς εν τη ενωσει» για το Ιστορικο Κεντρο Κομοτηνης

Η στρατηγική και τα προτεινόμενα έργα που έχουν επιλεγεί από τον Δήμο Κομοτηνής και τους συμπράττοντες φορείς προς υποβολή ως πρόταση Στρατηγικής Βιώσιμης Ανάπτυξης για την δημιουργία και ανάδειξη του Ιστορικού Κέντρου της Κομοτηνής παρουσιάστηκαν στο Εκκλησιαστικό Μουσείο Κομοτηνής (Ιμαρέτ) την Δευτέρα 22 Αυγούστου από τον Μητροπολίτη Μαρωνείας και Κομοτηνής κ. Παντελεήμων, τον Δήμαρχο Κομοτηνής κ. Γιώργο Πετρίδη και την Προϊσταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων Ροδόπης κ. Χρύσα Καραδήμα, τους επικεφαλής των φορέων που αποτελούν τον «πυρήνα» των φορέων που αναλαμβάνουν το μεγαλύτερο βάρος για το σχεδιασμό της στρατηγικής και την υλοποίηση των παρεμβάσεων που προκύπτουν από αυτήν.
 
Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στην φάση της ολοκλήρωσης της πρότασης, η οποία θα πρέπει να κατατεθεί μέχρι τις 12 Σεπτεμβρίου, όταν και λήγει η προθεσμία της πρόσκλησης που έχει βγει στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης 2014 – 2020.
 
Η περιοχή παρέμβασης διαμορφώνεται εντός και περιμετρικά του Βυζαντινού Φρουρίου Κομοτηνής – Συνοικία Βαρόσι – Δημοτική Αγορά Κομοτηνής, εκκλησιαστικό μουσείο Ιμαρέτ – Πλ. Χρύσανθου, που εμπεριέχει σημαντικά μνημεία – ορόσημα της πόλης (Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου, Τσανάκλειος Σχολή, διατηρητέα επί της οδού Ν. Τσανακλή, Εκκλησιαστικό Μουσείο Κομοτηνής).
 
Μέσα από την πρόταση, οι τρείς φορείς σε αγαστή συνεργασία επιθυμούν να τονιστεί ο ιστορικός και πολιτιστικός χαρακτήρας της πόλης μέσω της ανάδειξης του ιστορικού της πυρήνα, του βυζαντινού τείχους, καθώς και η ιστορική της συνέχεια, ώστε να υπάρξει αύξηση της τουριστικής και οικονομικής δραστηριότητας στον ιστορικό πυρήνα της πόλης και κατ’ επέκταση σε ολόκληρο τον Δήμο Κομοτηνής.
 
Αξίζει να σημειωθεί πως σε αντίθεση με τα προηγούμενα προγραμματικά πλαίσια, όταν και όλοι οι μητροπολιτικοί δήμοι της ΑΜΘ (οι πέντε πρωτεύουσες μαζί με την Ορεστιάδα) πραγματοποιούσαν έργα μέσω του προγράμματος, αυτή τη φορά μόνο δύο σχέδια θα πάρουν έγκριση, κάτι που καθιστά ακόμα πιο σημαντικό να κατατεθεί μια ολοκληρωμένη βιώσιμη πρόταση. Πάντως ακόμα και αν το σχέδιο απορριφθεί προς όφελος κάποιας άλλης πόλης της Περιφέρειας, και οι τρείς φορείς είναι αποφασισμένοι να προχωρήσουν σε αυτές τις δράσεις μέσω εναλλακτικών προγραμμάτων χρηματοδότησης. 

Ο κατάλογος των παρεμβάσεων 

Για την πρόταση έχει συνταχθεί ένας προσωρινός κατάλογος πράξεων που περιλαμβάνει: 1. Ολοκληρωμένες δράσεις ανάδειξης και προσβασιμότητας του Βυζαντινού Κάστρου Κομοτηνής, 2. Δημιουργία πολιτιστικής διαδρομής πέριξ και στην ευρύτερη περιοχή του Κάστρου Κομοτηνής, 3. Ανάδειξη οδών στην περιοχή επέμβασης και δημιουργία πολιτιστικών διαδρομών, 4. Αποκατάσταση και ανάδειξη κτηριακού συγκροτήματος Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου, 5. Αποκατάσταση Μητροπολιτικού Μεγάρου (θα χρηματοδοτηθεί από πόρους του ΠΔΕ), 6. Εργασίες για την προστασία του Ιμαρέτ και την ανάδειξη του περιβάλλοντος χώρου (βελτίωση προσβασιμότητας), 7. Ενεργειακή και κτιριακή αναβάθμιση της Δημοτικής Αγοράς Κομοτηνής , 8. Επανάχρηση Τσανάκλειου Σχολής: Προμήθεια εξοπλισμού, 9. Εργασίες αποκατάστασης και επανάχρηση Παλαιού Επισκοπείου, 10. Αρχοντικό Ταμαρέση κτίριο Παλαιάς Βιβλιοθήκης.
 
Ο κατάλογος παρεμβάσεων καθώς και ο γενικός και οι επιμέρους στόχοι στρατηγικής θα οριστικοποιηθούν έπειτα από ανοικτές συμμετοχικές διαδικασίες διαβούλευσης που πέρα από τον πυρήνα των φορέων θα περιλαμβάνει όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (κάτοικοι, φοιτητές, επισκέπτες, επαγγελματικές ενώσεις, επιχειρήσεις περιοχής παρέμβασης, πολιτιστικούς φορείς), ενώ θα χρησιμοποιηθούν διαφορά εργαλεία και τεχνικές διαβούλευσης όπως: θεματικά εργαστήρια, διαδίκτυο, ανοιχτές συναντήσεις, συμπλήρωση ερωτηματολογίου, συνεντεύξεις, δημοσιεύσεις, ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή συμμετοχή σε αυτήν. 

Γιώργος Πετρίδης «Για πρώτη φορά υπάρχει αυτή η σύμπραξη των τριών κορυφαίων φορέων της πόλης μας, της Εκκλησίας, της Αυτοδιοίκησης και της Εφορίας Αρχαιοτήτων» 

Τον εξαιρετικά ανταγωνιστικό χαρακτήρα των προτάσεων που θα προσπαθήσουν να ενταχθούν στο ΠΕΠ ΑΜΘ τόνισε ο Δήμαρχος Κομοτηνής κ. Γιώργος Πετρίδης, υπογραμμίζοντας πως η πρόταση αναφέρεται στο ιστορικό κέντρο της πόλης, μιας περιοχής, όπου αποτυπώνεται με μνημεία, και κτίρια όλη η ιστορική πορεία της πόλης.

Η ιδέα για την πρόταση ξεκίνησε από τη συνειδητοποίηση πως η Κομοτηνή έχει διάσπαρτα σημεία πολιτιστικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, αυτά όμως δεν έχουν αναδειχτεί, δεν έχουν αξιοποιηθεί λειτουργικά και δεν αποτελούν μια ενιαία λογική και λειτουργική ενότητα όπως σε άλλες πόλεις.
 
Για αυτό ο Δήμος θέλει να δικτυώσει αυτά τα σημεία, μέσα από την κατάστρωση του ολοκληρωμένου στρατηγικού Σχεδίου, αλλά και στην πράξη με οδικά δίκτυα και λοιπών κοινόχρηστων υποδομών που δένουν αυτή την περιοχή. «Ένα συγκριτικό πλεονέκτημα, που εκτιμούμε ότι έχει η δική μας πρόταση, είναι ότι για πρώτη φορά υπάρχει αυτή η σύμπραξη των τριών κορυφαίων φορέων της πόλης μας, της Εκκλησίας, της Αυτοδιοίκησης και του Υπουργείου Πολιτισμού όπως εκπροσωπείται από την Εφορία Αρχαιοτήτων» σημείωσε ο κ. Πετρίδης, επισημαίνοντας ότι αυτή η σύμπραξη δεν ήταν πάντα αυτονόητη.
 

Παράλληλα με στόχο την καλύτερη δυνατή υλοποίηση του σχεδίου συμπράττουν και οι υπόλοιποι φορείς, όπως το Επαγγελματικό και Βιοτεχνικό Επιμελητήριο, το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, ο Εμπορικός Σύλλογος Κομοτηνής, η ΟΕΒΕΣ, το ΔΠΘ, το ΤΕΕ Θράκης, καθώς και η Κ. Καραθεοδωρή, Αναπτυξιακή Εταιρεία Δήμου Κομοτηνής, ο Σύλλογος Ατόμων με Αναπηρία «Περπατώ» και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Βυζαντινού Φρουρίου Κομοτηνής.
 
Για την πρόταση έχει συνταχθεί ο κατάλογος έργων και παρεμβάσεων που αναφέρεται ανωτέρω, που συντείνουν στην ανάδειξη της ιστορικότητας της πόλης και τη δημιουργία ενός βιώσιμου πυρήνα και για τους κατοίκους και τους επισκέπτες της πόλης, δίνοντας προστιθέμενη αξία και αναδεικνύοντας πολιτιστικά την πόλη μας. Τόνισε δε πως οι φορείς έχουν φροντίσει ακόμα και αν η πρόταση της Κομοτηνής δεν συμπεριληφθεί στα έργα, αυτή να προχωρήσει με επιμέρους χρηματοδοτικά εργαλεία, ώστε να υλοποιηθεί αυτό το όραμα. 

Δημιουργία πολιτιστικής διαδρομής στο Φρούριο 

Ο Δήμος Κομοτηνής έχει αναλάβει να δώσει έμφαση στην ανάδειξη της εξωτερικής περιμέτρου του Βυζαντινού Φρουρίου, προχωρώντας σε πράξη αναλογισμού για την απαλλοτρίωση των χώρων, με εξασφαλισμένα κονδύλια ενώ εκπονεί και τις μελέτες για να γίνουν τα έργα υποδομών.
Οι διάδρομοι θα ξεκινούν από το ήδη απελευθερωμένο κομμάτι στην οδό Γρηγορά, περνώντας μέχρι την Αυλή της Λέσχης Κομοτηναίων, και απέναντι από το πίσω μέρος των αυλών σπιτιών που «βλέπουν» στην Βενιζέλου, μέχρι και την πλατεία αρχιεπισκόπου Χρυσάνθου.
 
Παράλληλα θα γίνει μια βιοκλιματική παρέμβαση στην οδό Σωκράτους, ενώ στη συνέχεια θα υπάρχει διαδρομή μέχρι το Εσκί Τζαμί, ενώ παρέμβαση θα γίνει και στην οδό Σοφούλη με τρόπο που θα ταιριάζει με το υπόλοιπο κομμάτι της παρέμβασης.
 
Την παρέμβαση ολοκληρώνει η ανάπλαση της Δημοτικής Αγοράς, όπου θα κρατηθούν τα βασικά στοιχεία του κελύφους αλλά με εκσυγχρονισμό του υπόλοιπου κτιρίου και προσπάθεια για σταδιακή μετεξέλιξή της ώστε να συνδεθεί λειτουργικά με το υπόλοιπο της περιοχής παρέμβασης.

Μητροπολίτης Μαρωνείας και Κομοτηνής, κ. Παντελεήμων «Να χτίσουμε αυτό το έργο όλοι μαζί, για να έχουμε μια ποιότητά στη ζωή και την καθημερινότητά μας αλλά και για τους επισκέπτες στην πόλη και την περιοχή μας» 

Το σχέδιο για το Ιστορικό Κέντρο αποτελεί ουσιαστικά μια ιδέα που ξεκίνησε από το Μητροπολίτη Μαρωνείας και Κομοτηνής κ. Παντελεήμων, ο οποίος όπως υπενθύμισε, είχε τείνει το χέρι συνεργασίας σε όλους τους φορείς της Ροδόπης από τη στιγμή που έγινε Μητροπολίτης.
 
Αυτή η πρόθεση συνεργασίας γίνεται πραγματικότητα μέσα από αυτή την πρόταση για το Ιστορικό Κέντρο, γεμίζοντάς τον με ιδιαίτερη χαρά.
 
«Εμείς θέλουμε να είμαστε συντονισμένοι, όλοι μαζί, να έχουμε στόχους και ο καθένας να πηγαίνει στο δικό του στόχο από το δικό του δρόμο» σημείωσε, ευχαριστώντας όλους τους φορείς για τη συνεργασία και πρωτίστως τον κ. Πετρίδη και την κ. Καραδήμα.
 

Μέσα στον ιστορικό πυρήνα της παρέμβασης είναι αρκετά τα εκκλησιαστικά κτίρια και μνημεία, όπως ο Μητροπολιτικός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, που θα αποκατασταθεί, με μελέτη που πραγματοποιήθηκε με ιδίους πόρους της Μητρόπολης και έχει εγκριθεί από το ΚΑΣ, καθώς και μελέτες που αφορούν τον περιβάλλοντα χώρο και το τέμπλο της εκκλησίας.
 
Παράλληλα θα γίνει η αποκατάσταση του κτιρίου που στεγάζει σήμερα την εκκλησιαστική χορωδία, που θα γίνει ένα πνευματικό κέντρο, ενώ το Επισκοπείο της Μητρόπολης έχει ήδη λάβει χρηματοδότηση από το Υπουργείο μέσα στον ιστορικό πυρήνα της πόλης. Σε εκκρεμότητα ωστόσο παραμένει ακόμη το αίτημα προς το υπουργείο Οικονομικών για παραχώρηση του κτιρίου που στέγαζε τον Κινηματογράφο Αστέρια, ώστε να γίνει πιο προσπελάσιμο το Εκκλησιαστικό μουσείο και το μνημείο που το στεγάζει.
 
«Από τη πρώτη στιγμή που έφτασα στη Μητρόπολη, και αυτό λέει η ψυχή μου και η καρδιά μου, έθεσα τα χέρια μου πάνω στο πνευματικό άροτρο για να οργώσω πνευματικά την Μητρόπολή μας, από την πόλη μέχρι και τα πιο απομακρυσμένα χωριά» σημείωσε ο Σεβασμιώτατος για να επισημάνει πως μαζί με αυτό το έργο έγινε δουλειά με την τεχνική επιτροπή που έχει δημιουργήσει ώστε να βρίσκεται η Μητρόπολη στη θέση να προχωρήσει κάποια έργα στα πλαίσια αυτής της πρότασης στην οποία συμμετέχουν όλοι οι φορείς της πόλης και της Ροδόπης. «Να χτίσουμε αυτό το έργο όλοι μαζί, για να έχουμε μια ποιότητά στη ζωή και την καθημερινότητά μας αλλά και για τους επισκέπτες στην πόλη και την περιοχή μας» τόνισε κλείνοντας την τοποθέτησή του ο Μητροπολίτης. 

Χρύσα Καραδήμα «Αυτό που κάνει μια πόλη ξεχωριστή είναι το στοιχείο για το οποίο δεν θα τη ξεχάσεις» 

Την επιδοκιμασία της ηγεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού στις προτάσεις τόσο του Δημάρχου όσο και του Μητροπολίτη για τη δημιουργία ενός ιστορικού πυρήνα αναγνώσιμου και αναγνωρίσιμου στην πόλη της Κομοτηνής μετέφερε η Προϊσταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων Ροδόπης κ. Χρύσα Καραδήμα.
 
Η κ. Καραδήμα έχει και παλαιότερα τονίσει, δανειζόμενη τα λόγια του Γερμανού σκηνοθέτη Βιμ Βέντερς, πως «αυτό που κάνει μια πόλη ξεχωριστή είναι το στοιχείο για το οποίο δεν θα τη ξεχάσεις, αυτό που αποτυπώνει τη φθορά του χρόνου και της δίνει την ιδιαιτερότητα που θα την ξεχωρίσει από όλες τις άλλες».
 
Αυτή η πολιτισμική και πολιτιστική ταυτότητα λείπει από την Κομοτηνή, σημείωσε, τουλάχιστον μέχρι τις εργασίες αποκατάστασης του Βυζαντινού κάστρου, και στόχος όλων όσων συνεργάζονται σε αυτή την προσπάθεια είναι να την φέρουν στην επιφάνεια, για μια πόλη που έχει μια σημαντική ιστορία. «Θέλουμε να δώσουμε στην Κομοτηνή» παρατήρησε η κ. Καραδήμα, «τη διαπολιτισμική της ταυτότητα, σε μια πόλη στην οποία έζησαν μαζί Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι, Αρμένιοι και Εβραίοι. Πρέπει όλα αυτά τα στοιχεία της πόλης να τονιστούν και να μπορέσουμε να τα συνδέσουμε με συγκεκριμένα σημεία».
 

Σε αυτό το πλαίσιο η Εφορία θέλει να συνεχίσει την αποκατάσταση του Βυζαντινού Φρουρίου, με παρεμβάσεις στο εσωτερικό παράλληλα με την εξωτερική πολιτιστική διαδρομή που θα δημιουργήσει ο Δήμος. Έτσι στην ανατολική πλευρά, (εκεί που βρίσκεται η Μητρόπολη) θα δημιουργηθεί μια ράμπα προς τον νοτιοανατολικό πύργο ο οποίος θα καθαριστεί, θα αποκατασταθεί και θα είναι επισκέψιμος, ενώ το ίδιο θα γίνει και σε άλλους πύργους, εσωτερικά και εξωτερικά.
 
Πρόθεση της τοπικής Εφορίας Αρχαιοτήτων είναι να αποτυπώνεται και όλη η πορεία του τείχους, ενώ επίσης η υπηρεσία θα προχωρήσει στην κατεδάφιση του κτιρίου όπου στεγαζόταν μέχρι πρόσφατα η 15η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων στην οδό Σωκράτους, όπου θα δημιουργηθεί μια ζώνη πρασίνου, ώστε το τείχος να είναι προσβάσιμο από όλες τις πλευρές.
 
Η Εφορία θα πραγματοποιήσει εργασίες αποκατάστασης και του Ιμαρέτ, που όπως σημείωσε η κ. Καραδήμα είναι ένα σημαντικό μνημείο της πρώτης φάσης της οθωμανικής κατάκτησης της Ευρώπης, και θεωρείται, ίσως, το πρωϊμότερο οθωμανικό μνημείο στην Ευρώπη.
 
Τέλος η Προϊσταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων αναφέρθηκε και στην ελπίδα για τη δημιουργία μιας πολιτιστικής διαδρομής, που θα συνδέει τα σημεία του ιστορικού κέντρου με άλλα μνημεία που υπάρχουν στην πόλη μας, όπως το Εσκί και το Γενί Τζαμί, ο πύργος του Ρολογιού αλλά και το Αρχαιολογικό Μουσείο, ένα παραγνωρισμένο μνημείο της πόλης, μοναδικής αρχιτεκτονικής και ένας πυρήνας πολιτισμού που ελπίζουν ότι θα προχωρήσει με την επανέκθεση του μουσείου, που έχει ενταχθεί στην Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση αλλά ελπίζουν και στην αποκατάσταση του κτιρίου.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.