Εμεις η πολις

Η ισχύουσα στην Ελλάδα κοινωνική πολιτική για την οικογένεια εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από ελλειμματική αντίληψη για την οικογένεια με κύρια γνωρίσματα την επιδοματική στήριξη, την ιδρυματική φροντίδα των αδύναμων μελών της οικογένειας και την περιορισμένη διάθεση πόρων για προγράμματα με αναπτυξιακό προσανατολισμό. Σήμερα στο «Εμείς η πόλις» βρισκόμαστε στα «ίχνη» του Εργαστηρίου Κοινωνικής, Κοινοτικής Εργασίας και Συμβουλευτικής και της Διευθύντριάς του καθηγήτριας Θ. Καλλινικάκη. Κάνοντας μια μικρή προσπάθεια καταγραφής του σημαντικού, πολυποίκιλου έργου του Εργαστηρίου και του Τμήματος. Πρώτος «σταθμός» ο οικισμός του Ηφαίστου, δεύτερη «στάση» το Γηροκομείο της Κομοτηνής και τέλος το ΚΑΠΗ της πόλης…

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ…

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Μαρία Νικολάου

Στην ταινία «Μπιλ Έλιοτ» ένα αγόρι από ένα στερημένο οικογενειακό περιβάλλον καταφέρνει, με την υποστήριξη της καθηγήτριάς του και παρά τα οικονομικά και κοινωνικά εμπόδια να γίνει πρωταγωνιστής στο μπαλέτο. Με μια πρωτοβουλία που μας θυμίζει τον απόηχο εκείνης της ιστορίας ο Χρήστος Χατζόπουλος, δάσκαλος της μουσικής, στο πλαίσιο του προγράμματος Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων που υλοποιεί το Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης υπό τις οδηγίες της καθηγήτριας Θεανώς Καλλινικάκη, βοηθά μη προνομιούχα παιδιά του Οικισμού Ηφαίστου, να επικοινωνήσουν και να βρουν μια κοινωνική ταυτότητα μέσα από τη μουσική. Έτσι, οι: Χασάν Χουσεϊν, Ουζούνογλού Μωχαμέτ, Χασάν Αχμέτ, Χασάν Σαμπρέ, Ταχίρ Βαχτέτ, Χασάν Σεφετίν, Αλή Χουσαμετήν και Μουσά Φουράλ ανταμώνουν κρατώντας στα χέρια: κανονάκι, κρουστά, τουμπερλέκι, ηλεκτρική κιθάρα, μπάσο, κλασική κιθάρα και ούτι και ξεδιπλώνουν το ταλέντο τους, έχοντας στο πλευρό τους και δυο φοιτήτριες του Τμήματος…

Οι «Μπιλ Έλιοτ» του Ηφαίστου…

«Όλα δεν τα ξέραμε, αλλά τα κρουστά τα ξέρουμε. Στην αρχή κάτι ξέραμε, τώρα τα ξέρουμε καλύτερα» δηλώνουν με κέφι ξεχωριστό και προσθέτουν ότι περνούν πολύ ωραία στην ομάδα. Οι φωνές, οι ήχοι των οργάνων και τα γέλια ακούγονται μέχρι το δρόμο. «Ο κ. Χατζόπουλος δεν φωνάζει και τα μαθαίνουμε σιγά – σιγά όλα. Όταν κάποιος δεν το καταλαβαίνει γυρίζουμε πίσω και του το δείχνει», δηλώνει ο Χασάν Σεφετίν και ο Μουσά Φουράλ προσθέτει: «Είμαστε τυχεροί που έχουμε αυτή την ομάδα». Ο πρώτος καρπός των προσπαθειών τους είναι ένα τραγούδι για τη φιλία που έγραψαν τα ίδια τα παιδιά με τίτλο: «Έεε φίλε εμείς ήρθαμε. Άνοιξε τα χεράκια σου». Ικανοποιημένα απ’ την αποδοχή που έτυχε – μετά την πρώτη τους συναυλία- δηλώνουν με βεβαιότητα: «Θα γράψουμε κι άλλο τραγούδι»

Πώς «κινείται» το Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης στον Οικισμό του Ηφαίστου;

Χρυσούλα Κουλιούση: Υπάρχουν δυο ομάδες στον οικισμό. Η μια ενεργοποιείται στο σχολείο του οικισμού και η άλλη εδώ στο ιατρείο. Οι ομάδες αποτελούνται από μια κοινωνική λειτουργό και δύο ασκούμενους φοιτητές αντίστοιχα. Στην ομάδα του σχολείου είναι δύο τετραετείς φοιτητές, ενώ εδώ είναι δύο τριετείς.

Οι φοιτητές τι κάνουν;

Χρυσούλα Κουλιούση: Ασχολούμαστε με τις ομάδες που γίνονται, ομάδα μουσικής υπό τις οδηγίες του κ. Χ. Χατζόπουλο και ομάδα εμψύχωσης με την κ. Όλγα Κατσιάνη. Είναι ομάδες που γίνονται με σκοπό να ενεργοποιηθούν τα παιδιά και να βρουν κι άλλες ασχολίες.

Η ομάδα μουσικής τι απήχηση έχει;

Χρυσούλα Κουλιούση: Η ομάδα μουσικής αρέσει πάρα πολύ στα παιδιά και θέλουν να έρχονται. Η ομάδα εμψύχωσης σκοπό έχει να βρουν τα παιδιά κι άλλα ενδιαφέροντα και μέσα από την ψυχαγωγία να αποκτήσουν κι άλλα ενδιαφέροντα, άλλα πεδία ενασχόλησης.

Πώς ανταποκρίθηκαν τα παιδιά;

Χρυσούλα Κουλιούση: Από την αρχή ήταν πολύ ενθουσιασμένα. Γνώριζαν πώς λειτουργούν οι ομάδες και ήθελαν πάρα πολύ ν’ ασχοληθούν μ’ αυτό. Επειδή μιλάμε και με τις οικογένειες των παιδιών και οι ίδιοι οι γονείς είναι πάρα πολλοί ευχαριστημένοι από τον τρόπο λειτουργίας των ομάδων και του προγράμματος.

Οι γονείς πώς έχουν αντιδράσει στην παρουσία σας;

Χρυσούλα Κουλιούση: Έχουν ενθουσιαστεί με το γεγονός ότι κάποιος νοιάζεται πραγματικά γι’ αυτούς, για την πορεία των παιδιών τους ακόμη και στο σχολείο ή και για ότι βρίσκουν κάποια ασχολία για να περνούν δημιουργικά την ώρα τους. Ουσιαστικά δεν είχε ασχοληθεί κάποιος πραγματικά μ΄ αυτά. Είναι πολύ θετικό που λειτουργεί εδώ. Μιλάμε με τους γονείς και για άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.

Ως φοιτητές τι ενδιαφέρον παρουσιάζει για σας αυτή η εμπειρία;

Χρυσούλα Κουλιούση: Για μας έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Κι εγώ και η συμφοιτήτριά μου, η Ελένη Κωνσταντή, έχουμε ενθουσιαστεί. Κάνουμε πρακτική άσκηση και είμαστε πολύ χαρούμενες που ήμασταν τυχερές και μπήκαμε σ’ ένα τέτοιο πρόγραμμα. Είναι η πρώτη μας επαφή με το αντικείμενο και ερχόμαστε σε επαφή με τα παιδιά, το χαίρονται και εκείνα και βοηθούνται μ’ ένα τρόπο που δεν τους δυσαρεστεί, που δεν δημιουργεί την εντύπωση στα παιδιά ότι κάτι πας να τους αλλάξεις. Είναι κάτι πολύ ευχάριστο και γι’ αυτούς και για μας.

Είναι παιδιά με ταλέντο; Με ικανότητες; Τι συμπεραίνετε;

Χρυσούλα Κουλιούση: Τα παιδιά ειδικά τη μουσική την έχουν μέσα τους. Παίζουν πραγματικά καλά με ελάχιστα μαθήματα. Παίζουν πολύ σωστά τα όργανα χωρίς να κάνουν χρόνια μουσική.

Πότε ξεκίνησε η Ομάδα της Μουσικής στον Ήφαιστο;

Χρήστος Χατζόπουλος: Ξεκινήσαμε το Καλοκαίρι μ’ ένα πρόγραμμα ενίσχυσης των Μουσουλμανοπαίδων. Έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον γιατί αυτοί οι άνθρωποι έχουν ταλέντο στη μουσική και αξίζει τον κόπο να ασχολείσαι μ΄ αυτό. Σου προσφέρουν φοβερές στιγμές δημιουργίας. Είναι πολύ αυθόρμητοι και πιστεύω ότι η τέχνη τους χρειάζεται και πρέπει να βγαίνουν καλλιτέχνες.

Πώς κινηθήκατε σ΄ αυτό το χώρο;

Χρήστος Χατζόπουλος: Φρόντισα πρώτα να κερδίσω την εμπιστοσύνη τους. Αυτό έγινε όταν άρχισα να μιλώ τη «γλώσσα» τους. Όταν δουν δηλαδή ότι αυτό που κάνεις είναι αληθινό και σιγά – σιγά σε καταλαβαίνουν. Γράψαμε μαζί ένα τραγούδι, το παρουσιάσαμε στην εκδήλωση και τώρα γράφουμε το δεύτερο. Αυτό τους έδωσε πολύ μεγάλη ώθηση, αλλά και σε μένα και νομίζω ότι θα έχει συνέχεια.

Σε τι είδους συμπεράσματα οδηγηθήκατε γι’ αυτά τα παιδιά;

Χρήστος Χατζόπουλος: Έχουν ταλέντο και είναι και καλά παιδιά.

Πώς είναι η συνεργασία μαζί τους;

Χρήστος Χατζόπουλος: Για να κάνεις δουλειά εδώ πρέπει να τους γνωρίζεις, να τους μάθεις, να κερδίσεις την εμπιστοσύνη τους, να ξέρεις τις συνήθειές τους και σιγά – σιγά να τους κερδίσεις, να μην προσπαθήσεις να τους αλλάξεις απ’ αυτό που είναι, να κρατήσεις αυτό που είναι και να δουλέψει αυτό που έχει ο καθένας. Έτσι έχεις αποτέλεσμα. Αν προσπαθήσεις να τους αλλάξεις δεν κερδίζεις τίποτα.

Ταλέντα στην μουσική;

Χρήστος Χατζόπουλος: Εκτός ότι είναι μεγάλα ταλέντα στην μουσική, είναι καλλιτέχνες, είναι κάτι άλλο, δεν υπάρχει εύκολα αυτό. Στις μέρες μας δεν υπάρχει. Εγώ πρώτη φορά το συναντώ.

Η Ραπ – Ροκ δημιουργία πώς προέκυψε;

Χρήστος Χατζόπουλος: Πάνω στην μουσική που γράφω, βγάζουν στίχους. Κάναμε ένα Ραπ – Ροκ κομμάτι με στοιχεία ανατολίτικα. Και τώρα το δεύτερο που βγάζουμε είναι σε ροκ μπαλάντα με ανατολίτικα στοιχεία.

Για σας αυτές οι ώρες κοντά σ΄ αυτά τα παιδιά τι είναι;

Χρήστος Χατζόπουλος: Είναι ώρες δημιουργικές. Εγώ μαθαίνω. Έχω μάθει πάρα πολλά απ’ αυτά τα παιδιά. Εγώ πιστεύω σ΄ αυτά. Όσο τους δίνουμε τα ερεθίσματα να ασχοληθούν με την τέχνη, θα προσφέρουν πάρα πολλά .

Τι προτρέπετε σε φορείς και πολιτεία;

Χρήστος Χατζόπουλος: Όσο μπορεί και η πολιτεία να ασχοληθεί μ΄ αυτά τα παιδιά, με δασκάλους και όργανα, να τους αγκαλιάσουν, να πάψουν να είναι στο περιθώριο, έτσι θα έχουμε μεγάλα αποτελέσματα.

Η φροντίδα μελών ευπαθών κοινωνικών ομάδων, όπως οι ηλικιωμένοι, σε περιόδους αδυναμίας των οικογενειών τους βρίσκεται στο επίκεντρο της κοινωνικής πολιτικής για την οικογένεια και την κοινωνική πρόνοια. Γι αυτό το λόγο το Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης του Δ.Π.Θ , μέσω μιας ευαισθητοποιημένης ομάδας φοιτητών που υλοποιεί πρακτική άσκηση σε Κοινωνικές Υπηρεσίες, παρέχει υποστηρικτική βοήθεια. Η ρευστότητα της σύγχρονης, ελληνικής οικογένειας σε συνδυασμό με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής και τη μείωση της διαθεσιμότητάς των φροντιστών, γυναικών παραδοσιακά πρόθυμων να προσφέρουν φροντίδα και υποστήριξη στα ευάλωτα μέλη της οικογένειάς τους, καθιστά «σωτήρια» αρκετά συχνά την αθόρυβη, πλην όμως ουσιαστική, παρέμβαση του Τμήματος.

Στάσου πλάι μου…

Πώς κυλά ο χρόνος στο γηροκομείο;

Ιωάννα Ντίνα: Είναι πολύ πιο δημιουργικό και για μας και για τους τροφίμους που παρακολουθούν. Τους αρέσει η διαδικασία. Βρήκαμε μαζί κλαδιά και κουκουνάρες, υλικό από το προσωπικό του γηροκομείου, αγοράσαμε σπρέι και τα βάφουμε.

Συμμετέχουν και οι τρόφιμοι;

Ιωάννα Ντίνα: Ναι. Είναι μια δημιουργική διαδικασία που δίνει χαρά. Θα στολίσουμε το Γηροκομείο. Θα τα βάλουμε στα δωμάτια των τροφίμων και θα κάνουμε συνθέσεις σε πιάτα μαζί με κεριά.

Μέρα την μέρα με τη δική σας παρουσία εδώ τι αλλαγές σημειώνετε;

Ιωάννα Ντίνα: Με την παρουσία μας βλέπουμε ότι κάθε μέρα βελτιώνεται η κατάστασή τους, όσον αφορά στην κοινωνικοποίηση και στην σχέση μεταξύ τους. Είναι πολύ καλύτερα τα πράγματα και ειδικά τις ημέρες των εορτών. Βοηθάνε και νιώθουν ότι προσφέρουν κάτι.

Είναι ευχαριστημένοι στο γηροκομείο;

Ιωάννα Ντίνα: Όσοι δεν έχουν παιδιά είναι ευχαριστημένοι. Είναι καλά γι’ αυτούς που είναι εδώ. Άλλοι πάλι που έχουν κάνει οικογένεια και τα παιδιά τους δεν θέλουν ή δεν μπορούν να τους προσέξουν, θεωρούν ότι εδώ είναι κατάντια. Χρησιμοποιούν οι ίδιοι τη λέξη «κατάντια».

Εσείς τι συμπεράσματα βγάλατε για την λειτουργία του γηροκομείου;

Ιωάννα Ντίνα: Εμείς βλέπουμε ότι η κατάστάση στο γηροκομείο είναι άριστη και το προσωπικό μαζί με την Διευθύντρια καταβάλλουν φιλότιμες προσπάθειες να λειτουργούν όλα άψογα σε θέματα υγιεινής, καθαριότητας, φαγητού. Οργανώνουν και γιορτές, αν ζούσαν μόνοι τους δεν θα μπορούσαν να έχουν ακόμη και τις απλές γιορτούλες που διοργανώνονται εδώ.

Είναι όπως τα διδάσκεστε και στο Τμήμα;

Ιωάννα Ντίνα: Είμαστε στο 3ο έτος και όλα όσα μαθαίναμε στην θεωρία τα κάνουμε τώρα πρακτική. Και το έργο που προσφέρουμε εμείς, βλέπουμε ότι τους κάνει καλό.

Γιατί επέλεξες αυτό το επάγγελμα;

Ιωάννα Ντίνα: Μ΄ αρέσουν οι προκλήσεις πολύ. Μ΄ αρέσει το να μπορείς να βοηθάς κάποιον. Είναι λειτούργημα, όχι επάγγελμα. Ήταν πρώτη μου επιλογή. Όταν ξέρεις ότι υπάρχουν άνθρωποι που χρειάζονται βοήθεια και μπορείς να επιλέξεις αυτόν τον τομέα να τους βοηθήσεις, είναι πολύ καλό να το κάνεις, πάρα πολύ καλό.

Δεν σας στεναχωρούν όμως οι δυσάρεστες ιστορίες που συναντάτε;

Ιωάννα Ντίνα: Προσπαθούμε να μην το παίρνουμε προσωπικά, το βλέπουμε κάπως από απόσταση. Ζούμε μ΄ αυτούς τους ανθρώπους, τους βλέπουμε κάθε μέρα. Στεναχωριόμαστε όταν θα πάμε σπίτι, αλλά πρέπει να συνεχίσουμε. Είναι λίγο δύσκολο, αλλά σιγά – σιγά μαθαίνουμε.

Για την 3η ηλικία τι συμπεραίνετε;

Ιωάννα Ντίνα: Η τρίτη ηλικία είναι η πιο ευαίσθητη ηλικία πιστεύω. Απ’ όλες τις απόψεις. Ειδικά τέτοιες μέρες, μέρες εορτών που είναι να τις περνάς με την οικογένειά σου. Είναι καλό αφού μπορούν να τους πάρουν στα σπίτια τους. Εμείς κάνουμε ό,τι μπορούμε για όλους τους άλλους που δεν έχουν παιδιά να περνάνε όσο πιο όμορφα γίνεται.

Και ψυχολογική υποστήριξη…

Στο ΚΑΠΗ τι κάνετε;

Προσφέρουμε ψυχολογική υποστήριξη στους ηλικιωμένους, σε όποιον είναι μέλος του ΚΑΠΗ και είναι πάνω από 60 ετών.

Περιορίζετε τη βοήθεια που δίνετε μόνο εντός του ΚΑΠΗ;

Βοηθάμε στα σπίτια όσους δεν μπορούν να κινηθούν. Τους πηγαίνουμε τρόφιμα και ό,τι άλλο χρειάζονται. Ένας φοιτητής που συμμετέχει στο «Βοήθεια στο σπίτι» πηγαίνει κάθε μέρα σε πέντε τουλάχιστον σπίτια.

Eσείς πώς κινείστε;

Αντιμετωπίζουμε τις μεμονωμένες περιπτώσεις. Γίνεται η έρευνα. Αν υπάρχει πραγματικά ανάγκη, γίνεται παραπομπή στο πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι».

Παραδείγματος χάρη μπορεί κάποιος να νιώθει απλά μοναξιά ή να έχει προβλήματα με την οικογένειά του. Έρχονται σε μας, προσπαθούμε να τους εμψυχώσουμε. Είναι η ηλικία αυτή τέτοια που χρειάζονται τον καλό τον λόγο.

Αντιμετωπίσατε καταστάσεις που δεν περιμένατε ότι θα δείτε;

Έχουν δει πολλά τα μάτια μας που δεν περιμέναμε ποτέ να δούμε και να χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε. Υπάρχουν πραγματικά ανάγκες ορισμένες φορές, αλλά και άλλες όπου δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα.

Νιώσατε ικανοποίηση κάποια στιγμή αντιμετωπίζοντας μια ανθρώπινη δυσκολία;

Το να προσφέρεις βοήθεια είναι πολύ ικανοποιητικό και όταν βλέπεις ότι έχει κάνει κάποια πρόοδο η περίπτωση που χειρίζεσαι είναι ικανοποιητικό. Το ευχαριστώ τους για μας είναι μεγάλη ανταμοιβή. Όταν θα το πούνε νιώθουμε πολύ όμορφα.

Ποια ήταν η τελευταία υπόθεση που αντιμετωπίσατε;

Μια ηλικιωμένη δεν είχε θέρμανση, δεν είχε φαγητό. Βρήκαμε τους ανθρώπους της Πρόνοιας και το αντιμετωπίσαμε. Όταν λύνονται τα προβλήματά τους, το χαμόγελό τους για μας είναι μεγάλη ικανοποίηση. Σίγουρα από τη θεωρία στην πράξη έχει μεγάλη διαφορά.

Πώς νιώθει η τρίτη ηλικία στις μέρες μας;

Νιώθει πολύ μοναξιά. Τα παιδιά τους έχουν λίγο παραμελημένους. Είναι σαν παιδιά οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας, οπότε θέλουν λίγο ιδιαίτερη περιποίηση. Θέλουν κυριολεκτικά ντάντεμα. Όταν είναι μόνοι και δεν έχουν την ζεστασιά και την θαλπωρή της οικογένειας, τότε είναι δύσκολα.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.