«Ελληνικοι και διεθνεις προβληματισμοι στην εποχη της παγκοσμιοποιησης»

«Είναι ο μόνος τρόπος να ξαναγίνουμε οι Έλληνες Ευρωπαίοι. Με το να συνεισφέρουμε και όχι να δανειζόμαστε. Με το να επαναφέρουμε την τάξη και όχι να την ανακαλούμε στην μνήμη, πληρώνοντας απλώς ένα φόρο στη νοσταλγία της. Με σεβασμό προς τις κατακτήσεις των άλλων αλλά και με τη συνείδηση του πλούτου, που ένας κρυφός αγωγός αιώνων εκχύνει αδιάκοπα μέσα μας»

Α.Χ.

Μια τέτοια πολύτιμη δεξαμενή πληροφοριών και απόψεων αποτελεί και το βιβλίο του Γιάννη Μήτσιου που παρουσιάζουμε σήμερα. Διαβάζουμε στην παρουσίαση του βιβλίου από τον Αντώνη Παπαβασιλείου…

«Λόγος καίριος με αίσθηση του ελληνικού μέτρου που κρίνει και ζυγίζει όλους μας. Ο Ποιητής στολισμένος με την αρχοντιά χιλιετιών μάς φωτίζει το δρόμο.

Στους καιρούς τούτους η λέξη «παγκοσμιοποίηση» ηχεί καθημερινά. Τείνει να γίνει κοινότοπη, όμως το φορτίο που κουβαλάει μαζί της ακουμπά και στους δικούς μας ώμους. Ο Γιάννης Μήτσιος πριν από δέκα χρόνια χρησιμοποιούσε τον αγγλικό αντίστοιχο όρο «globalization», που τότες ξένιζε. Και σήμερα ο στοχασμός του γυροφέρνει τα έντονα προβλήματα του τόπου μας, του κόσμου. Και μέσα στον τόμο αυτό κλείνει άρθρα και προβληματισμούς που από το 1996 και μετά έχει δημοσιεύσει.

Ας μη θρηνήσουμε για την έλλειψη ενδιαφέροντος, την αδιαφορία για κάθε προσπάθεια κουβέντας και κριτικής σκέψης, αλλά να χαρούμε για κάθε έκδοση που σαν αλογόμυγα θα ’ρθει να κεντρίσει την κοιμισμένη συνείδηση. Πόσο μάλλον όταν ψάχνουμε, ψηλαφούμε στο σκοτάδι την ταυτότητά μας, το είναι μας στο σταυροδρόμι πολλών αέρηδων. Χωρίς να ξεχνάμε, λίγο ζαβολιάρικο, πως όλες των ανθρώπων οι δοξασίες είναι – για τον Ηράκλειτο – «παίδων αθύρματα», σαν τα παιδικά παιχνίδια.

Ο φίλος Γιάννης, εξοπλισμένος με μια στιβαρή δυτική πανεπιστημιακή παιδεία, αξιοποιεί, την ερευνητική μεθοδολογία στις Διεθνείς Σχέσεις. Τα Βαλκάνια, η Μέση Ανατολή, η μακρινή Ιαπωνία, η ηγεμονική Αμερική μέσα σ’ ένα πλέγμα προβλημάτων κυριαρχούν στη θεματολογία του.

Έχοντας λάβει το βάπτισμα του πυρός στην πολιτική και την παλαίστρα των εκλογών, δεν μπορεί να μην ασχοληθεί και με τις «μυλόπετρες» του δικομματισμού και την ελληνική πολιτική σκηνή (ενός ιλαροτραγικού Θεάτρου).

Θλίψη νιώθουμε για την καθίζηση του ελληνικού πολιτισμού, ενός κόσμου που ξεκινώντας από την τοπική κοινότητα, με τόλμη, ελεύθερα ξανοίγονταν στην οικουμένη, έχοντας όμως βαθιά επίγνωση του πλούτου του, της πρότασης ζωής που κουβαλούσε από τον Όμηρο ως τον Μακρυγιάννη και τον Παπαδιαμάντη.

Όμως απάντηση δεν μπορεί να είναι η μιζέρια, οι φτηνές διαπιστώσεις και οι άκοπες δεοντολογίες. Πώς να γίνει ξανά η καθημερινότητα ένα Μυστήριο, πώς να βλαστήσει ξανά πολιτισμός σε τούτο τον τόπο;

Και πολιτισμό δεν λέμε βέβαια τον «προϊόν – αντικείμενο ενός Υπουργείου ή μιας Δημοτικής Επιχείρησης. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, όπως τόσο σοφά μας θυμίζει ο Χρήστος Γιανναράς, είναι πάνω απ’ όλα η ιεράρχηση των αναγκών, σε τι δίνω προτεραιότητα στη ζωή μου και πώς τη νοηματοδοτώ.

Ανάγκη λοιπόν για το αληθινό. «Πέφευγεν αφ’ ημών η αλήθεια» γράφει ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης. Και εμείς τώρα ανάγκη ν’ αγωνιστούμε για το αληθινό μας πρόσωπο, βγάζοντας το προσωπείο. Σαν ελεύθεροι άνθρωποι, σαν κοινότητα, σαν Ελλάδα μέσα στο παγκόσμιο πέλαγος.

Και ο Γιάννης Μήτσιος βρίσκεται στο δρόμο ανιχνεύοντας. Μια «στρατηγική σκέψη» με αυθεντικότητα, είναι το μέλημά του. Ευχή μας είναι να συνεχίσει στην οδό αυτή της αναζήτησης, που είναι πρώτιστα οδός μαθητείας στον πλούτο αιώνων, που μας λέει ο Ελύτης.

Είθε να συνεχίσει αρδευόμενος από τον κρυφό αγωγό, ριζωμένος στον τόπο του και στον ελληνικό τρόπο, ανοικτός στην οικουμένη».

Η εισαγωγή του βιβλίου κατατοπιστική, όπου συνοπτικά δίνονται οι οπτικές που θα μπορούσε κάποιος να έχει εμπρός στον όρο και στην έννοια της παγκοσμιοποίησης…

«Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης όλοι μιλούν και όλοι αναρωτιούνται τι είναι αυτό το νέο, παγκόσμιο δόγμα, η νέα ιδεολογία του 21ου αιώνα. Μετά το τέλος της κατάρρευσης του διπολισμού και της έλλειψης ιδεολογιών και πολιτικών θεωριών έρχεται η έννοια της παγκοσμιοποίησης να καλύψει αυτό το κενό. Η αποθέωση της τεχνολογίας και η θριαμβευτική νίκη των αγορών είναι το δίπτυχο που χαρακτηρίζει τη νέα εποχή.

Η παγκοσμιοποίηση για άλλους είναι ευλογία, για άλλους όμως είναι κατάρα, εξαρτάται πώς θα χρησιμοποιηθεί από τους φορείς της, που δεν είναι άλλοι από τις πολυεθνικές επιχειρήσεις, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις μεγάλες ανεπτυγμένες χώρες της Δύσης.

Το νέο δόγμα της παγκοσμιοποίησης είναι ένα δόγμα που επιδιώκει να επιτευχθεί μέσα από τη δημιουργία ενός οικονομικά και πολιτικά παγκόσμιου χωριού ελεγχόμενου πρωτίστως από τις ΗΠΑ και τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, οι οποίες δρουν ως πολιορκητικοί κριοί και εφαλτήρια στην εμπέδωση των αρχών και αξιών της νέας εποχής που απαιτεί το άνοιγμα όλων των αγορών, την ελευθερία όλων των ανθρώπων ανεξαρτήτως χρώματος, εθνότητας, τάξης, για μετακίνηση, εργασία και ψυχαγωγία, ως καταναλωτικά όντα άχρωμα, χωρίς ταυτότητα, θρησκεία, έθνος και πατρίδα. Έτσι δεν είναι τυχαίες οι επαναλαμβανόμενες αναφορές για πολυπολιτισμικές κοινωνίες και κοινωνίες πολιτών.

Αυτό το οικουμενικό όραμα θυμίζει το άλλοτε κραταιό «εργάτες όλου του κόσμου ενωθείτε» σύνθημα των διεθνιστών, που προέτρεπε στην παγκόσμια συμφιλίωση και συνύπαρξη κάτω από ένα ουτοπικό παγκόσμιο σύστημα που θα είχε ως άξονα αναφοράς τον κομουνισμό. Όπως πολύ εύστοχα επισημαίνει ο Ιγνάσιο Ραμονέ πρόσφατα στη Le Monde Diplomatique, «Οι μπολσεβίκοι έλεγαν: Όλη η εξουσία στα σοβιέτ! Οι υποστηρικτές της παγκοσμιοποίησης απαντούν: Όλη η εξουσία στην αγορά! Η αξίωση είναι τόσο απόλυτη, που η παγκοσμιοποίηση έχει γίνει, με το δόγμα και τους αρχιερείς της, ένα είδος νέους ολοκληρωτισμού». Η παραπάνω επισήμανση επιβεβαιώνεται καθημερινά, μιας και ο νέος «Μεγάλος Αδελφός» και η «Φάρμα των Ζώων», συντελείται καθημερινά στα πλαίσια ενός ολιστικού ελέγχου, που θα έγραφε ο Όργουελ.

Ο νέος παγκοσμιοποιημένος ολοκληρωτισμός προσπαθεί να βάλει τέλος στα πρόσωπα, στην οικογένεια, στην έννοια της κοινότητας, αλλά και στους διαφορετικούς πολιτισμούς, αποθεώνοντας το άτομο και το συγκρητισμό σε θρησκείες, κουλτούρες και πολιτισμούς. Η σημερινή Νέα Εποχή, ως παγκόσμιο και αυτή μέγεθος, ανατρέπει και υποκαθιστά το παλαιό με το διό της τρίπτυχο: παγκόσμια πολιτική εξουσία των ΗΠΑ – παγκόσμιος πολιτισμός (με την αναδίπλωση και επιβολή του φραγκοτευτονικού πολιτισμού) και παγκόσμια θρησκεία, ως Πανθρησκεία, όπως εύστοχα παρατηρεί ο Γεώργιος Μεταλληνός, για τη διαμόρφωση της ολιστικής συνειδήσεως πάνω στην πανθεϊστική βάση: Όλοι ένα – Όλοι Θεός.

Έτσι λοιπόν, η μάχη έχει και θρησκευτικά και πολιτισμικά στοιχεία: για να πετύχει η οικονομική και πολιτισμική παγκοσμιότητα πρέπει να νικήσει ιδεολογικά μέσα από την ισοπέδωση πολιτισμών και θρησκειών. Ο ίδιος ο Max Weber έχει υποστηρίξει ότι η θρησκεία είναι το κέντρο κάθε πολιτισμού. Οι κήρυκες της νέας τάξης πραγμάτων, όπως ο Χάντινγκτον, ο Μπρεζίνσκι και ο Φουκουγιάμα ξεχνούν ηθελημένα ή μη ότι η επιβολή ολοκληρωτικών καταστάσεων έχει όρια λήξης, για τον απλούστατο λόγο ότι αντιβαίνει στην ανθρώπινη φύση. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο καμία αυτοκρατορία δεν κυβέρνησε επ’ άπειρον στην ιστορία του πλανήτη.

Η 11η Σεπτεμβρίου του 2001 απέδειξε ότι δεν μπορεί να υπάρξει απόλυτος παγκόσμιος έλεγχος, αλλά και απόλυτη παγκόσμια δικαιοσύνη, που τόσο σωστά το είχαν τοποθετήσει οι Ρωμαίοι με το «Summum jus, summa injuria» και οι αρχαίοι Έλληνες με το περίφημο «Τοις μες δούλοις ανάγκη νόμος, τοις δε ελευθέροις νόμος ανάγκη». Η κατάρρευση της Αργεντινής και το σκάνδαλο της πετρελαϊκής Enron απέδειξαν το μύθο της ελεύθερης αγοράς, της ελεύθερης οικονομίας χωρίς σύνορα και της αδρανοποίησης των εθνικών κρατών, αφήνοντας τους νόμους και τις επιχειρήσεις να διαμορφώνουν τη ζωή μας.

Όπως πολύ σωστά αναφέρει σε άρθρα του ο διάσημος αμερικανός οικονομολόγος Paul Krougman στους Times της Νέας Υόρκης, βρισκόμαστε όχι στην κρίση αλλά στην αποτυχία του καπιταλισμού, μιας και η διαφθορά του και η διαπλοκή των μεγάλων επιχειρήσεων με κρατικούς αξιωματούχους δεν έχει προηγούμενο και επιζητείται η επέμβαση του κράτους (κρατισμός) στην κατάρρευση της Enron. Για να λάβει τη σκυτάλη και το Newsweek, που σε άρθρο του εκδότη του Farees Zakaria, μέλους του κλαμπ των νέων παγκοσμίων ηγετών που ίδρυσε το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (βλ. Νταβός), μιλά ξεκάθαρα για την επιστροφή της πολιτικής, της ιδεολογίας, του πολιτισμού και ακόμη περισσότερο για την επιστροφή του κράτους, σκοπός του οποίου είναι η εξασφάλιση του βασικότερου αγαθού, της προστασίας των πολιτών του.

Και η διεθνής κατάσταση, όπως διαμορφώνεται μέχρι τώρα, οδηγεί την ανθρωπότητα σε σύγκρουση δύο στρατοπέδων. Στους φορείς της παγκοσμιοποίησης και της εγκαθίδρυσης ενός απόλυτου ελέγχου εξουσίας και σε εκείνους τους πολυπολικούς φορείς παγκόσμιας πολιτικής και οικονομικής εξουσίας. Οι θρησκείες και οι πολιτισμοί θα αναγορευθούν ξανά οι πρωταγωνιστές των παγκοσμίων εξελίξεων, αφού πίσω από αυτές στήνονται οικονομικές και πολιτικές συμμαχίες και χρησιμοποιούνται ως προσχήματα για την επιδίωξη πάσης φύσεως συμφερόντων. Είναι η περίφημη έκφραση «culturnomics», πολιτισμού (culture) και οικονομίας (economics), που πρώτος διατύπωσε ο Robert Sanuelson. Η «culturnomics» – ή αλλιώς, η «πολιτισμοικονομία» στα ελληνικά – εξηγεί ότι οι αγορές παντού συμμορφώνονται με τις ιδιαιτερότητες της κάθε τοπικής ιστορίας, κοινωνικής δομής, ψυχολογίας, θρησκείας και πολιτικού συστήματος και βάση αυτών των δυνάμεων επηρεάζεται η επιθυμία για εργασία, η κατανάλωση, η επένδυση, η αποταμίευση και η ανάληψη επιχειρηματικού ρίσκου.

Μετά την 11η Σεπτεμβρίου η τάση που διαμορφώνεται στις ΗΠΑ είναι η ανάγκη για περισσότερη αλληλεγγύη, πνευματικές αναζητήσεις, επιστροφή στην κοινότητα, στην οικογένεια, στη θρησκεία και στην αυθεντικότητα, την ώρα που παγκοσμίως ξετυλίγεται μια αποσταθεροποιητική κατάσταση. Και αυτό βέβαια που είναι σίγουρο είναι ότι οι προσπάθειες πλήρους επιβολής και υποταγής στα κελεύσματα του παγκοσμιοποιημένου ολοκληρωτισμού θα είναι κι άλλο αίμα, κι άλλα δάκρυα, κι άλλη πείνα και δίψα.

Η μόνη απάντηση – διότι έχουμε απάντηση, ως Έλληνες και Ορθόδοξοι – στη νέα «θρησκεία» της παγκοσμιοποίησης είναι η προσήλωσή μας στις διαχρονικές, οικουμενικές και αθάνατες αξίες του ελληνισμού και της Ορθοδοξίας, που δίνουν απαντήσεις σ’ όλα τα υπαρξιακά προβλήματα των ανθρώπων, στην έννοια της αγάπης, της συναδέλφωσης και της ανοχής.

Είναι αρχές και αξίες που υπερβαίνουν τα ελληνικά σύνορα και μπορούν να γίνουν κοινωνοί σ’ όλους τους ανθρώπους σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία. Η ελληνική σκέψη και η πνευματικότητα της Ορθοδοξίας ίσως δεν ήταν πότε πιο επίκαιρες από σήμερα».

INFO: Ο Γιάννης Μήτσιος είναι Πολιτικός Επιστήμων και Διεθνολόγος. Γεννήθηκε τον Ιούλιο του 1970 στα Γρεβενά, από πατέρα εργάτη στην ορεινή βιομηχανία ξύλου και μητέρα αγρότισσα. Τελείωσε τις βασικές σπουδές του στα Γρεβενά και στη συνέχεια σπούδασε με υποτροφία Δημοσιογραφία και Πολιτικές Επιστήμες στο Αμερικάνικο Κολέγιο Νοτιοανατολικής Ευρώπης στην Αθήνα. Κατόπιν υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία σε ακριτικές μονάδες στη Θράκη και τη Φλώρινα.

Με το πέρας της στρατιωτικής του θητείας μεταβαίνει στη Βοστόνη των Ηνωμένων Πολιτειών για μεταπτυχιακές σπουδές στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Northeastern και λαμβάνει το 1995 ΜΑ στους τομείς Διεθνών Σχέσεων και Συγκριτικής Πολιτικής. Πολιτεύεται το επόμενο έτος στις βουλευτικές εκλογές στο νομό Γρεβενών σε ηλικία μόλις 26 χρονών.

Παράλληλα με την εργασία του στην Αθήνα στο χώρο της επικοινωνίας, των εκδόσεων και των δημοσίων σχέσεων παρακολούθησε και αποφοίτησε από τη Θερινή Ευρωαμερικανική Ακαδημία του Bregenz στην Αυστρία, από τη Διεθνή Ακαδημία του Διεθνούς Επιμελητηρίου Νέων (Junior Chamber International) στην Kanazawa της Ιαπωνίας, από το παράρτημα της Αθήνας του Κέντρου Στρατηγικών και Διπλωματικών Ερευνών της Γαλλίας (C.D.E.S.) και από το σεμινάριο Μάρκετινγκ – Μάνατζμεντ Εξαγωγών του Ο.Π.Ε. στην Αθήνα.

Από ηλικίας 16 ετών, μαθητής Λυκείου, ξεκίνησε να αρθρογραφεί στις τοπικές εφημερίδες των Γρεβενών και στη συνέχεια σε αθηναϊκές εφημερίδες και έντυπα της ομογένειας. Έχει ήδη εκδώσει το πρώτο του βιβλίο το 1996 με τίτλο «Γρεβενά: Κείμενα Ευθύνης… (Άρθρα – Συνεντεύξεις – Στιγμιότυπα)».

Είναι μέλος του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Ανάπτυξης Δυτικής Ελλάδας (ΙΝΑΔΕ), μέλος του Αμερικανικού Ιδρύματος για την Ελληνική Γλώσσα και Πολιτισμό, του Επιμελητηρίου Νέων Ελλάδος, της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης, του Συλλόγου Ελλήνων Αποφοίτων Αμερικανικών Πανεπιστημίων και του συλλόγου Ελλήνων αποφοίτων του Πανεπιστημίου Northeastern.

Έχει παρακολουθήσει πλήθος συνεδρίων και σεμιναρίων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Μιλάει αγγλικά και γαλλικά και είναι παντρεμένος με την Λαμπρινή Κατσίβελου.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.