Ευφορια νεων αναγνωσεων του εργου του Μ. Αλεξανδροπουλου και της προσφορας της Σ. Ιλινσκαγια

Με απόλυτη επιτυχία στέφθηκαν οι εργασίες της Ημερίδας, που οργάνωσε για το ΤΕΦ-ΔΠΘ, ο αν. καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας κ. Νίκος Μαυρέλος, με τίτλο «Μήτσος Αλεξανδρόπουλος (10 χρόνια απουσίας) και Σόνια Ιλίνσκαγια (προς τιμήν), ένα ζευγάρι στη ζωή, τη λογοτεχνία και τη φιλολογία», την Τετάρτη 9 Μαΐου, στο κεντρικό Αμφιθέατρο της Πανεπιστημιούπολης του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης.
 
Μια ημερίδα, ο τρόπος διοργάνωσης και διεκπεραίωσης της οποίας από τον κ. Νίκο Μαυρέλο κατέδειξε ότι πολλά και γόνιμα μπορούν να εκκινήσουν από τον βαθύ σεβασμό επιστημόνων  προς το έργο και την παρουσία─το «βαθύ αποτύπωμα» ανθρώπων, των Μ. Αλεξανδρόπουλου και Σ. Ιλίνσκαγια στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο αξιακός κώδικας των οποίων συμβαδίζει με των προσώπων  που αποπειρώνται να τιμήσουν. Μια ημερίδα που μετέτρεψε τον βαθύ σεβασμό του καθηγητή κ. Νίκου Μαυρέλου, σε αξιοσημείωτη επιστημονικά πράξη, στον χώρο του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και της Κομοτηνής, όπου η παρουσία του ζεύγους Αλεξανδρόπουλου με τη ζωή και το έργο τους μετρά πλέον κάποιες δεκαετίες ζωής. 

Οι καθηγητές Χρίστος Αλεξίου και Ερασμία-Λουίζα Σταυροπούλου  

Μια αξιοσημείωτη πρωτίστως επιστημονικά πράξη με προσκεκλημένους δυο εκ των καλυτέρων μελετητών του έργου του Μ. Αλεξανδρόπουλου, όπως ο κ. Χρίστος Αλεξίου, καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας του πανεπιστημίου του Birmingham και διευθυντής του ιδιαίτερα, για τα νεοελληνικά γράμματα, σημαντικού περιοδικού, «Θέματα Λογοτεχνίας», αλλά και η ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Ερασμία-Λουίζα Σταυροπούλου, λίαν γνωστή και αγαπητή στη Θράκη από την έκδοση του ημιτελούς μυθιστορήματος  της Διδούς Σωτηρίου που ανέλαβε και διεκπεραίωσε,  «Τα παιδιά του Σπάρτακου»,  αφιερωμένο στην ηρωική παράδοση του Σπάρτακου και τους αγώνες των εργατριών  μεταξιού του Σουφλίου. 

Το πλούσιο επιστημονικό αποτύπωμα της Ημερίδας 

Συμβάλλοντας κατά πολύ στο πλούσιο επιστημονικό αποτύπωμα της Ημερίδας, με τον κ.Χρίστο Αλεξίου να αξιολογεί  το μυθιστόρημα του Μ.Α. «Αυτά που μένουν», ως βίωμα και έκφραση του έπους και της τραγωδίας του ανθρώπου στον εικοστό αιώνα, και την κ. Ερασμία-Λουίζα Σταυροπούλου να αναφέρεται στην πινακοθήκη των ρώσων συγγραφέων, όπως πρωταγωνιστούν στο έργο του Μ. Αλεξανδρόπουλου συνολικά και όχι μόνον στις γνωστές βιογραφικές μυθιστορίες των πέντε κλασικών: Ντοστογιέφσκι, Τσέχωφ, Μαγιακόφσκι, Γκέρτσεν και Μάντελσταμ,  παρουσιάζοντας συγχρόνως τις διαφορετικές μυθιστορηματικές επιλογές του συγγραφέα από τη μια μυθιστορηματική βιογραφία στην άλλη.
 

Μεγάλη συνεισφορά στο αξιοσημείωτο επιστημονικό στίγμα της Ημερίδας είχαν και οι εισηγήσεις των νεότερων επιστημόνων που εντρύφησαν συστηματικά στο έργο του Μ.Α., καταθέτοντας νέες αναγνώσεις της πολυτροπικότητάς του και του ιδιαίτερα μεγάλου πεδίου ερευνητικών προσεγγίσεων που αυτό επιτρέπει σε ερευνητές του παρόντος και του μέλλοντος, νεότεροι ερευνητές, όπως η διδακτόρισσα Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ.Μαρία Ψάχου, μαθήτρια της Σόνια Ιλίνσκαγια, στην οποία αναφέρθηκε με ιδιαίτερη συγκίνηση και τρυφερότητα, και η οποία ανέλαβε τη μελέτη του συνόλου των διηγημάτων του Μ.Α., ξεκινώντας από τα «Αρματωμένα χρόνια» και καταλήγοντας στην «Ένατη πληγή». Από το σύνολο της μελέτης της, η κ. Ψάχου επέλεξε να παρουσιάσει ιδεολογικές και αισθητικές επισημάνσεις από τη διηγηματογραφία του συγγραφέα, με αναφορές στη γλώσσα που επικαλείται τη μνήμη για τη διαιώνισή της και τη δημιουργική μεταλαμπάδευσή της στη λογοτεχνία, όταν η γλώσσα του συγγραφέα δεν είναι παρούσα ως φωνή στη χώρα όπου ζει.
 
Ακολούθησε η εισήγηση του κ.Θανάση Κούγκουλου, ΕΔΙΠ στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δ.Π.Θ., ο οποίος εστίασε στα κοινά σημεία της ζωής και του έργου του Δημήτρη Χατζή και  του Μ. Αλεξανδρόπουλου, συγγραφείς  που υπήρξαν, και οι δυο τους, πολιτικοί εξόριστοι, μελετώντας την ιστορία ως αλληγορία του μετεμφυλιακού παρόντος στα διηγήματα «Σάντα Μαρία» και «Ευτυχείτε…», το πρώτο του Δημήτρη Χατζή και το δεύτερο του Μ. Αλεξανδρόπουλου.
 
Ο κ.Βασίλης Βασιλειάδης, ερευνητής στο τμήμα Γλώσσας και Λογοτεχνίας του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας και διδάσκων στο ΤΕΦ-ΔΠΘ αναφέρθηκε στο μυθιστόρημα του Μ.Α. «Μικρό όργανο για τον επαναπατρισμό», θεωρώντας το ως μια μακρόθυμη χειρονομία του συγγραφέα προς την πατρίδα του.
 
Ακολούθως, ο κ.Ζήσης Αϊναλής, συγγραφέας και μεταφραστής μίλησε, μέσω skype, για την ιστορία του Εμφυλίου, όπως τη βίωσε ο συγγραφέας και πολλοί συνομήλικοί του και όπως αυτή αναδύεται από το πρώτο μυθιστόρημά του «Νύχτες και Αυγές».
 

Η κ.Τζένη Κατσαρή-Βαφειάδη αναφέρθηκε στην προσπάθειά της να διερευνήσει τον τρόπο που επέδρασε, και εξακολουθεί να επιδρά και μεταθανάτια, το τρίπτυχο ιστορία-εκκλησία-ορθοδοξία στο μυθιστόρημα του Μ.Α. «Σκηνές από το βίο του Μάξιμου του Γραικού».
 
Ο κ.Νίκος Μαυρέλος αναφέρθηκε τέλος στη μεγάλη οφειλή των νεοελληνικών γραμμάτων προς τη νεοελληνίστρια κ. Σόνια Ιλίνσκαγια για τις «γηγενείς» μελέτες της που αφορούν στην ποίηση, όσο και στη μεγάλη συνεισφορά της στη διάδοση της ποίησης του μεγάλου Αλεξανδρινού Κωνσταντίνου Καβάφη στη Ρωσία, μέσω των ποιημάτων του που εκείνη πρωτομετέφρασε, ξεκινώντας με τη «Σατραπεία», ανοίγοντας  δρόμο στον Μπρόντσκι προς τον μεγάλο Αλεξανδρινό. Ο ίδιος συγκινημένα αναφέρθηκε και στη συγκεντρωτική έκδοση της Σ.Ι. για τον Καβάφη, που «του έμαθε τον Καβάφη», όπως ανέφερε, όπως επίσης γνωστοποίησε ότι επίκειται επανέκδοσή της.

Επανεκδόσεις των έργων του Μ. Αλεξανδρόπουλου από τις εκδόσεις Γκοβόστη 

Στο πλαίσιο των γόνιμων συζητήσεων που ακολουθούσαν κάθε μία από τις τρεις συνεδρίες, πληροφορηθήκαμε κι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία για την πορεία των γραμμάτων στη χώρα μας, ότι επίκειται ανάληψη της έκδοσης της «Βιβλιοθήκης Αλεξανδρόπουλου», των έργων δηλαδή του Μήτσου Αλεξανδρόπουλου, πολλά από τα οποία δεν υπάρχουν πλέον στα βιβλιοπωλεία, από τον ιστορικό οίκο Γκοβόστη. 

«Οι Αλεξανδρόπουλοι Κομοτηνής (και Αμαλιάδας)» 

Σημειώνουμε ότι στον εκτός του αμφιθεάτρου χώρο, υπήρχε  μικρή έκθεση βιβλίων και δημοσιεύσεων για το έργο του Μ.Α. και της Σ.Ι., και ότι πριν την έναρξη  του επιστημονικού μέρους της Ημερίδας, έγινε σύντομη αναφορά μέσω power point ─ο τίτλος της ήταν «Οι Αλεξανδρόπουλοι Κομοτηνής (και Αμαλιάδας): μνήμες και στιγμιότυπα από μια εκδήλωση του 2002 στην Κομοτηνή»─ στην πρώτη εκδήλωση υποδοχής του Μ.Α. στην Κομοτηνή το 2002, παρουσία της Σόνια Ιλίνσκαγια και της Όλγας Αλεξανδροπούλου, αναδεικνύοντας τους ριζιμιούς δεσμούς του έργου τους με τον τόπο μας, μέσω των παλιννοστήσαντων ρωσόφωνων συμπολιτών και των τουρκικής καταγωγής αριστερών συμπολιτών, για τους οποίους η ποίηση του Ναζίμ Χικμέτ, στα «δύσκολα χρόνια», ήταν παραμυθία. Του Ναζίμ Χικμέτ, «συναγωνιστή», του Μ.Α., με τον οποίο γνωρίζονταν και συνομιλούσαν τις δύσκολες μέρες του εκπατρισμού τους στη Ρωσία.
 

Επιλέγοντας,  σημειώνουμε επίσης  ότι την Ημερίδα προλόγισε η Κοσμητόρισσα της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών, κ. Ζωή Γαβριηλίδου, διαβάστηκε ο χαιρετισμός της Σόνια Ιλίνσκαγια προς το Συνέδριο, καθώς και ο χαιρετισμός της Προέδρου του ΤΕΦ-ΔΠΘ κ. Μαρίας Τζιάτζη-Παπαγιάννη. Μεταξύ των ακροατών και οι πανεπιστημιακοί κ.κ. Φ.Δ. Αποστολόπουλος, Στέλλα Χελιδόνη, Γρηγόρης Παπαγιάννης, Πηνελόπη Καμπάκη- Βουγιουκλή, Θωμάς Βουγιουκλής, Χάρης Μιχαλόπουλος, Στέφανος Γραβάνης, οι φιλόλογοι Κατερίνα Σχοινά και Αναστασία Νικολάου, η οποία αναφερόμενη στη δασκάλα της Σ. Ιλίνσκαγια σημείωσε ότι «μας έδωσε ήθος»,  ο βιβλιοθηκονόμος και ποιητής Πασχάλης Κατσίκας και αρκετοί φοιτητές.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.