«Διαμενοντας» στις Φυλακες Κομοτηνης

Ν’ ανταποκρίνονται στο ρόλο τους σαν σωφρονιστικά καταστήματα κι όχι σαν τιμωρητικά και να αντιμετωπιστεί άμεσα το πρόβλημα του υπερπληθυσμού στις φυλακές της χώρας ζητούν οι εργαζόμενοι στα καταστήματα κράτησης. Τα αιτήματά τους μεταφέρει μιλώντας στον ΠτΘ ο Αντώνης Παπαδόπουλος, αρχιφύλακας και εκπρόσωπος των εργαζομένων του Γενικού Καταστήματος Κράτησης Κομοτηνής.

Εκτός σύγχρονης σωφρονιστικής πολιτικής οι φυλακές της χώρας

«Κορυφή του παγόβουνου» χαρακτήρισε ο Αντώνης Παπαδόπουλος, αρχιφύλακας και εκπρόσωπος των εργαζομένων του Γενικού Καταστήματος Κράτησης Κομοτηνής την κατάσταση που επικρατεί το τελευταίο διάστημα στις φυλακές της χώρας, η οποία αναδείχθηκε με τη συνεχιζόμενη απεργία πείνας, καθώς ισχυρίστηκε ότι το πρόβλημα υπάρχει εδώ και αρκετά χρόνια. Ο κ. Παπαδόπουλος τόνισε την αδιαφορία των εκάστοτε κυβερνήσεων, οι οποίες όφειλαν να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στο σωφρονιστικό σύστημα. «Οι κυβερνήσεις θα έπρεπε να σκύψουν στο πρόβλημα των σωφρονιστικών ιδρυμάτων γιατί λειτουργεί ένα σύστημα, το οποίο δεν ανταποκρίνεται στο ρόλο του».

Επιτακτική είναι η ανάγκη αλλαγής του Σωφρονιστικού Κώδικα, όπως τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαδόπουλος. «Πρέπει οπωσδήποτε να δοθούν εφόδια και στους κρατούμενους και στους υπαλλήλους για να μετεξελιχθεί αυτό το σύστημα από τιμωρητικό στο σωφρονιστικό».

Απαράδεκτες, σύμφωνα με τον αρχιφύλακα κ. Παπαδόπουλο, είναι οι συνθήκες κράτησης στις φύλακες της χώρας λόγω του αυξημένου αριθμού κρατουμένων αλλά και της έλλειψης κτιριακών υποδομών. «Πρώτον, υπάρχει μεγάλος πληθυσμός κρατουμένων σε όλες της φυλακές της χώρας. Δεύτερον, κτιριακά κάποιες φυλακές θυμίζουν «επταπύργιο» πολύ έντονα, όπως είναι η Κέρκυρα, η Άμφισσα, τα Χανιά, η Χίος. Μιλάμε για πεπαλαιωμένες φυλακές, οι οποίες δεν ανταποκρίνονται στη σύγχρονη σωφρονιστική πολιτική» είπε.

Νέες φυλακές, χωρίς προσωπικό

Ωστόσο, με το σχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης (εδώ και δέκα χρόνια) προβλέπεται η δημιουργία εφτά καινούριων φυλακών, οι οποίες όμως είναι χωρίς υποδομές και ξεκίνησαν χωρίς την απαραίτητη πρόσληψη προσωπικού, όπως υπογράμμισε ο κ. Παπαδόπουλος. «Υπάρχει ένα σχέδιο για την αντικατάσταση των παλιών φυλακών με καινούριες, αλλά δεν έχει προβλεφθεί ότι ο αριθμός των κρατουμένων αυξάνεται μέρα με τη μέρα». Ήδη, έχουν παραδοθεί οι καινούριες φυλακές στα Τρίκαλα, στο Δομοκό και στα Γρεβενά, ενώ υπό παράδοση είναι οι εγκαταστάσεις στις Σέρρες, στη Δράμα και στα Χανιά. «Θα παραδοθούν στα τέλη του 2009, όπως είπε ο κ. Υπουργός πρόσφατα σε μια συνέντευξή του. Πέρσι έλεγαν ότι θα παραδοθούν στα τέλη του 2008. Τελικά, κανένας δεν ξέρει το πότε θα παραδοθούν» διατύπωσε ο κ. Παπαδόπουλος.

Δικαστικό και παραδικαστικό κύκλωμα

Τις ευθύνες για την κατάσταση που επικρατεί στις φυλακές σήμερα αποδίδει ο κ. Παπαδόπουλος στο δικαστικό και παραδικαστικό κύκλωμα. Ειδικότερα, τόνισε ότι «το πρόβλημα δημιουργήθηκε από το 2005 και μετά, με το άνοιγμα του φακέλου του δικαστικού και παραδικαστικού κυκλώματος. Οι δικαστές έγιναν τόσο αυστηροί προκειμένου να αποδείξουν το αυτονόητο, ότι δεν είναι μέλη του κυκλώματος, ότι κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Έφτασαν στο σημείο να θεωρείται καλύτερος δικαστής αυτός που θα τιμωρήσει πιο αυστηρά. Αλλά δεν είναι έτσι», είπε τονίζοντας ότι το 1/3 των κρατουμένων μέσα στην Ελλάδα είναι υπόδικοι με αποτέλεσμα να καταργείται ουσιαστικά και το τεκμήριο της αθωότητας του κάθε κρατούμενου. «Σύμφωνα με το Σύνταγμα, ο κάθε πολίτης είναι αθώος μέχρι να αποδειχθεί ότι είναι ένοχος» θύμισε.

«Δεν μιλάμε πλέον για δικαιοσύνη», όπως ισχυρίστηκε ο κ. Παπαδόπουλος, αναφερόμενος στο θέμα της προφυλάκισης που είναι από τα αιτήματα των απεργών κρατουμένων. «Βάζουν έναν άνθρωπο μέσα στη φυλακή και περιμένουν να πάει στο δικαστήριο για να αποδειχθεί ότι είναι ένοχος. Άρα, το δικαστήριο από την αρχή ξέρει ότι απ’ τη στιγμή που προφυλακίστηκε είναι ένοχος». Κατά την άποψή του, η προφυλάκιση πρέπει να καταργηθεί, πλην κάποιων περιπτώσεων όπου υπάρχουν αποδείξεις για ενοχή, να υπάρχει προφυλάκιση το πολύ 3-6 μηνών. «Αν αυτή τη στιγμή καταργηθεί η προφυλάκιση τα θέμα θα λυθεί. Ας μπουν αυστηρά πρόστιμα, ας μπουν περιοριστικοί όροι, όπως η παρουσία στην Αστυνομία μια φορά την εβδομάδα, η απαγόρευση εξόδου από τη χώρα, η μεγάλη χρηματική εγγύηση». Επίσης, ο αρχιφύλακας του Γενικού Καταστήματος Κράτησης έκανε λόγο για ποινές που έχουν αυστηροποιηθεί.

Επιτακτική η ανάγκη για ειδικό επιστημονικό προσωπικό

Για μεγάλη έλλειψη προσωπικού στο Γενικό Κατάστημα Κράτησης Κομοτηνής μίλησε ο κ. Παπαδόπουλος, ο οποίος εκπροσωπεί τους εργαζόμενους, δίνοντας έμφαση στο προσωπικό φύλαξης. Δεν παρέλειψε να τονίσει το κενό που πρέπει να καλυφθεί όσον αφορά στην εκπαίδευση του προσωπικού, καθώς «όλοι είμαστε ανεκπαίδευτοι». Ο ίδιος έχει καταθέσει πρόταση, με την οποία ζητά να εκπαιδεύονται και οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι, όπως γίνεται με τους αστυνομικούς, για να υπάρχει απαραίτητη εκπαίδευση και όχι 45ήμερη ταχύρυθμη εκπαίδευση, η οποία «δεν προσφέρει τίποτα. Θα έπρεπε και οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι να μπουν στη λογική εκπαίδευσης των αστυνομικών, οι οποίοι μπαίνουν στη σχολή της αστυνομίας και εκπαιδεύονται».

Το Κατάστημα Κράτησης της πόλης μας -που έχει 350 κρατούμενους – πρέπει να στελεχωθεί με ειδικό επιστημονικό προσωπικό, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κ. Παπαδόπουλου. Χρειάζεται εγκληματολόγος, ψυχίατρος, κοινωνικοί λειτουργοί «για να δημιουργήσουν τις κατάλληλες ομάδες ούτως ώστε να πλησιάσουν τους κρατούμενους και να κάνουν την συμπεριφορά τους πιο ανθρώπινη και πιο λογική».

Εκπαίδευση των κρατουμένων

Για να γίνει πραγματικότητα το ανθρώπινο σωφρονιστικό σύστημα απαιτείται η λειτουργία προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης για τους κρατούμενους μέσα στις φυλακές, οι οποίοι «βγαίνοντας στην κοινωνία μετά τη φυλάκιση να διαθέτουν κάποιο εφόδιο και κάποιο όπλο για να παλέψουν για την παραπέρα ζωή τους».

Επίσης, πρέπει να υπάρχουν ειδικά θεραπευτικά κέντρα στο χώρο των φυλακών για τους ασθενείς κρατούμενους που παίρνουν ναρκωτικά, σύμφωνα με τον κ. Παπαδόπουλο. «Θα έπρεπε να λειτουργήσουν τα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ, τα οποία λειτουργούν υποτυπωδώς μέσα στις φυλακές. Είναι συμβουλευτικά και καλό είναι να μετεξελιχθούν σε θεραπευτικά». Πρόκειται για μια πρωτοποριακή προσπάθεια, η οποία ξεκίνησε από την Κομοτηνή ενώ εφαρμόζεται με μεγάλη επιτυχία μόνο στην Αμερική. «Πιστεύω ότι θα εφαρμοστεί και σε μας, γι’ αυτό πρέπει να υπάρχει κατάλληλος χώρος ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε μια θεραπευτική κοινότητα εδώ».

Συνεχίζεται η απεργία πείνας

Για 17η μέρα συνεχίζεται η απεργία πείνας στο Γενικό Κατάστημα Κράτησης Κομοτηνής, όπως και σε πολλά άλλα της χώρας, σύμφωνα με τον αρχιφύλακα. Συγκεκριμένα, μόνο 60 κρατούμενοι στο σύνολο των 323 του Καταστήματος έλαβαν χθες φαγητό, ενώ οι υπόλοιποι συνέχισαν την απεργία πείνας.

Αυτή τη στιγμή οι κρατούμενοι απορρίπτουν τα μέτρα του Υπουργείου Δικαιοσύνης γιατί τα θεωρούν «ημίμετρα» και όχι «μέτρα». Έχουν και την συμπαράσταση του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών. «Όπως τονίστηκε χθες από τους βουλευτές της Θράκης του ΠΑΣΟΚ, τα μέτρα του Υπουργείου είναι αποσπασματικά», μετέφερε ο κ. Παπαδόπουλος, τονίζοντας ότι χρειάζεται και γενναιότητα και πολιτική βούληση. «Δεν μ’ ενδιαφέρει ποιος είναι στην εξουσία, αρκεί να γίνει αυτή η τομή γιατί η φυλακή αποτελεί ένα κομμάτι της κοινωνίας».

Επίσκεψη στους χώρους

Ο διευθυντής του Γενικού Καταστήματος Κράτησης Κομοτηνής Κωνσταντίνος Καμπάνταης μας ξενάγησε στους χώρους του Καταστήματος, όπου φιλοξενούνται το Δημοτικό Σχολείο, το παράρτημα του ΚΕΘΕΑ, το Εργαστήριο Ζωγραφικής και Αγιογραφίας, το Κουρείο, τα τρία Κυλικεία, το Σουπερμάρκετ.

Όπως ενημέρωσε ο κ. Καμπάνταης, για την εκπαίδευση των κρατουμένων έχουν διατεθεί 14 ηλεκτρονικοί υπολογιστές από τον νομάρχη Ροδόπης Άρη Γιαννακίδη, ενώ η εκπαίδευση γίνεται με ευθύνη της οργάνωσης «ΑΡΣΙΣ» (Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων) που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη. Όσο για το παράρτημα του ΚΕΘΕΑ, η αλήθεια είναι ότι έχουν υλοποιηθεί κατά καιρούς προγράμματα συμβουλευτικής ψυχικής υγείας, καθώς και προγράμματα διάφορων κατασκευών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το Κατάστημα Κράτησης Κομοτηνής ανακατασκευάστηκε και εξοπλίστηκε με εργασία των ίδιων των κρατουμένων – πλην των ηλεκτρονικών και ηλεκτρολογικών συσκευών – μεταξύ άλλων το Σουπερμάρκετ, που έχει γίνει πρόσφατα, τα Κυλικεία και το Κουρείο είναι αποτέλεσμα της δικής τους δουλειάς.

Μαρία Παπαδοπούλου

Φωτογραφίες: Ουζγκιούρ Μεμέτ

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.