«Δι’ αιωνιον ζωην προωρισμεναι – Ο ποιητης Αλεξανδρος Σουτσος (1803¬-1863)»

Με εισαγωγή και ανθολόγηση του Κομοτηναίου συγγραφέα-ποιητή Γιάννη Στρούμπα -Κυκλοφόρησε το 2019 από το ίδρυμα Τάκης Σινόπουλος και τις εκδόσεις Γαβριηλίδης

Το ίδρυμα Τάκης Σινόπουλος,  που πρόθεσή του είναι  να υπηρετεί τη μελέτη της νεοελληνικής ποίησης και να τη συνδέει με την κοινωνία, τον Μάιο του 2019 με τη σύμπραξη των εκδόσεων Γαβριηλίδης εξέδωσε τον δέκατο τέταρτο τόμο της σειράς «Δύο αἰῶνες ἑλληνικῆς ποίησης» με τον τίτλο «Δι’ αιώνιον ζωήν προωρισμέναι – Ο ποιητής Αλέξανδρος Σούτσος (1803­-1863)» (σ. 184, μαλακό εξώφυλλο).  Στη συγκεκριμένη εκδοτική σειρά «εξετάζονται» κορυφαίοι ποιητές τους παρελθόντος με μία σύγχρονη ματιά-οπτική, ενώ το πρόσωπο που μελετάται στον νέο τόμο είναι ο Φαναριώτης ποιητής Αλέξανδρος Σούτσος, την εισαγωγή και την ανθολόγηση του οποίου υπογράφει ο Κομοτηναίος φιλόλογος-συγγραφέας Γιάννης Στρούμπας.
 

Ο «περιπλανώμενος» Αλέξανδρος Σούτσος

 
Ο Αλέξανδρος Σούτσος γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1803 και υπήρξε γιος του διπλωμάτη Κωνσταντίνου Σούτσου και της συζύγου του Ελένης, αδερφής του Ιακωβάκη Ρίζου Νερουλού. Έχασε τους γονείς του σε παιδική ηλικία και έμαθε τα πρώτα γράμματα στο σπίτι του θείου του, Θεόδωρου Νέγρη. Παρακολούθησε στη συνέχεια, μαζί με τον αδελφό του Παναγιώτη, μαθήματα γυμνασίου στη σχολή της Χίου και το 1820 έφυγαν για σπουδές στο Παρίσι με φροντίδα του θείου τους, ηγεμόνα της Μολδαβίας, Μιχαήλ Σούτσου. Στο Παρίσι κλονίστηκε η υγεία του, εξαιτίας της είδησης του θανάτου του αδερφού του Δημητρίου στη μάχη στο Δραγατσάνι, και έτσι αναγκάστηκε να φύγει για την Ιταλία. Ενώ είχε ήδη συγγράψει γαλλόφωνα ποιήματα κατά την παραμονή του στην Ευρώπη, επέστρεψε το 1825 στον ελλαδικό χώρο για να πάρει μέρος στην επανάσταση.
 
Την περίοδο εκείνη συνέγραψε σατιρικά ποιήματα για τη διακυβέρνηση του νέου ελληνικού κράτους, τα οποία εκδόθηκαν στην Ύδρα το 1827. Οι αντιδράσεις που προκλήθηκαν τον ανάγκασαν να καταφύγει στη Γαλλία, όπου δημοσίευσε την ιστορία της ελληνικής επανάστασης στα γαλλικά, ενισχύοντας το εκεί φιλελληνικό συναίσθημα. Σημειωτέα είναι η αναφορά του στον Ιωάννη Καποδίστρια, στον επίλογο του παραπάνω έργου του, η οποία εκφράζει την αισιοδοξία του για το μέλλον της Ελλάδας υπό τη διακυβέρνησή του. Στην Ελλάδα επέστρεψε μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Καποδίστρια και έμεινε στο Ναύπλιο, όπου απογοητευμένος από την πολιτική του κυβερνήτη εισχώρησε στην παράταξη των Συνταγματικών.
 

Η πίστη στη βασιλεία και η εξορία από την Ελλάδα

 
Στα πλαίσια της αντικυβερνητικής του δράσης έγραψε σατιρικούς στίχους, οι οποίοι δημοσιεύτηκαν αργότερα στο «Πανόραμα της Ελλάδος». Την ίδια εποχή κυκλοφόρησε ο «Άσωτος» και αμέσως μετά ο «Εξόριστος». Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια –την οποία ο Σούτσος χαιρέτησε ως σωτήριο γεγονός για το ελληνικό έθνος– εμπιστεύτηκε αρχικά τη βαυαρική αντιβασιλεία και τον  Όθωνα, αγωνίστηκε, ωστόσο, αργότερα εναντίον τους. Οι συνεχείς διώξεις, δίκες, φυλακίσεις  και κατασχέσεις των έργων του που ακολούθησαν, τον ανάγκασαν να περιπλανηθεί σε Ανατολή και Δύση, όπου συνέχισε να συγγράφει επαναστατικά κείμενα. Το 1843 δημοσίευσε στις Βρυξέλλες τις κωμωδίες «Πρωθυπουργός» και «Ατίθασος ποιητής». Ακολούθησαν και άλλες εκδόσεις, μεταξύ άλλων, η νέα έκδοση του «Περιπλανώμενου» (1852), όπου ακολούθησαν νέες διώξεις, και το 1856 δημοσίευσε το έργο «Η τουρκομάχος Ελλάς», ενώ το 1857 τα «Απομνημονεύματα του Ανατολικού πολέμου». Ακολούθησαν για μια ακόμη φορά κατάσχεση και καταστροφή των βιβλίων του και σκληρότερες διώξεις, οι οποίες τον οδήγησαν το 1859 σε καταδίκη με πενταετή κάθειρξη.  Του δόθηκε, ωστόσο, χάρη από τον  Όθωνα μετά από έντεκα μήνες, με τον όρο να μείνει μακριά από την Ελλάδα. Μετά την έξωση του Όθωνα αποφάσισε να επιστρέψει στην Αθήνα, αρρώστησε όμως στη Σμύρνη τον Ιούλιο του 1868 και πέθανε εκεί.
 
Ο Αλέξανδρος Σούτσος είναι γνωστός κυρίως ως σατιρικός ποιητής, μαζί με τον Ανδρέα Λασκαράτο και το Γεώργιο Σουρή. Το έργο του «Ο Εξόριστος του 1831», καταγγελία της πολιτικής του Ιωάννη Καποδίστρια, αποτέλεσε το πρώτο νεοελληνικό μυθιστόρημα πολιτικού περιεχομένου και εντάσσεται στην πρωτοπορία της νεοελληνικής πεζογραφίας τόσο θεματικά, όσο και υφολογικά. Σημαντική στάθηκε τέλος η επίδραση του Αλέξανδρου Σούτσου στο έργο των ρομαντικών ποιητών της Α΄ Αθηναϊκής Σχολής, καθώς υπήρξε από τους κύριους εκπροσώπους της.
 
 

Ο συγγραφέας-ποιητής Γιάννης Στρούμπας


 
Ο Γιάννης Στρούμπας, ο άνθρωπος που υπογράφει την εισαγωγή και την ανθολόγηση του έργου του Αλέξανδρου Σούτσου στον νέο τόμο των εκδόσεων Γαβριηλίδης και του ιδρύματος Τάκη Σινόπουλου, κατάγεται από την Κομοτηνή, όπου και διαμένει μόνιμα. Είναι φιλόλογος και διδάσκει στη μέση εκπαίδευση, ενώ παράλληλα είναι τακτικός συνεργάτης του λογοτεχνικού περιοδικού «Τα Ποιητικά» και της θρακικής εφηµερίδας «Αντιφωνητής». Έχει εκδώσει τις εξής ποιητικές συλλογές: «Τ’ αναγκαία προς το τ-ζην – ποιητικές γ-ραφές» (εκδ. Γαβριηλίδης, Αθήνα 2006), «Λεπρές ισορροπίες» (εκδ. Γαβριηλίδης, Αθήνα 2010), «Γραφείον ενικού τουρισμού», (εκδ. Καλλιγράφος, Αθήνα 2016), και δοκίμια: «Άσυλο ανιάτων», πρόλογος Νάσος Βαγενάς (εκδ. Καλλιγράφος, Αθήνα 2013), «Κλεφτοπόλεμος – Τα κείμενα της κρίσης», πρόλογος Κώστας Βεργόπουλος (εκδ. Καλλιγράφος, Αθήνα 2018).

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.