Χαληλ Τζιχαντ, Τοποτηρητης Μουφτης Κομοτηνης «Η περιοδος της νηστειας αποτελει εναν μηνα αγαπης, ελεημοσυνης, ειλικρινειας και αλληλεγγυης μεταξυ φτωχων και πλουσιων, μεταξυ πιστων και μη-Μουσουλμανων»

Με την φράση «Ramazan Bayraminiz Kutlu Olsun» όλοι οι Μουσουλμάνοι Συμπολίτες μας  δέχονται ευχές για μία από τις μεγάλες γιορτές της θρησκείας τους. Μπαϊράμι ή Μπαϊράμ χαρακτηρίζεται γενικά από τους μουσουλμάνους η σπουδαία και μεγάλη εορτή του «Σεκέρ Μπαϊράμι»  που γιορτάζεται μετά το τέλος της νηστείας του θρησκευτικού μήνα Ραμαζάν και μετά την επίσημη απόφαση του καδή που πιστοποιεί την εμφάνιση της νέας σελήνης. Τη χαρά των Ελλήνων μουσουλμάνων της Θράκης συμμερίζονται και οι Χριστιανοί κάτοικοι, ανταλλάσσοντας ευχές και σεβόμενοι τη θρησκευτική παράδοση και την πίστη των συμπολιτών μας.

Ο Τοποτηρητής Μουφτής Κομοτηνής κ. Χαλήλ Τζιχάντ, δρ. Θεολογίας του Ισλάμ και καθηγητής στο Πρόγραμμα Εισαγωγικής Κατεύθυνσης Μουσουλμανικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μας μίλησε για το Ραμαζάν Μπαϊράμ, αναλύοντας τόσο από πού προέρχονται οι ρίζες του εορτασμού όσο και για τις παραδόσεις που οφείλουν να διατηρούνται όλο αυτό το διάστημα. Επιπλέον στάθηκε στην ανάγκη ενεργής συμμετοχής των νέων στις θρησκευτικές παραδόσεις αλλά μίλησε και για την έλλειψη χώρων στα περισσότερα τζαμιά της Κομοτηνής για να μπορούν οι γυναίκες να συμμετέχουν στις προσευχές.
Ο λόγος στον ίδιο λοιπόν…

«Όσοι δεν νήστεψαν οφείλουν να δώσουν ένα ποσό για τους φτωχούς ώστε να κάνουν Μπαϊράμ»

ΠτΘ: Με δεδομένο πως οι συμπολίτες μας Μουσουλμάνοι γιορτάζουν το Μπαϊράμ, εξηγήστε μας λίγο αυτήν την γιορτή. Τι είναι και τι περιλαμβάνει;
Χ.Τ.:
Η γιορτή έρχεται μετά το Ραμαζάν, δηλαδή μετά τη νηστεία που διαρκεί 29 ή 30 ημέρες ανάλογα με το σεληνιακό μήνα του ένατου μήνα του Ισλαμικού ημερολογίου. Μετά από αυτό, όταν κλείνει η νηστεία αρχίζει η γιορτή. Ξεκινάει με την παραμονή της γιορτής και διαρκεί 3 ημέρες. Στην πρώτη ημέρα υπάρχει μία ειδική προσευχή που είναι υποχρεωτική για όλους τους ενήλικες αλλά συμμετέχουν και παιδιά. Στα Βαλκάνια δεν είναι συνηθισμένο οι γυναίκες να έρχονται σε αυτήν την προσευχή αλλά σε όλον τον ισλαμικό κόσμο συμμετέχουν και γυναίκες και κορίτσια, ξεχωριστά από τους άνδρες. Σε αυτήν την ημέρα, πριν να τελειώσει το Ραμαζάν, αυτοί που δεν μπόρεσαν να κρατήσουν τη νηστεία δίνουν ένα ποσό για τους φτωχούς για να χαρούν και αυτοί, να αγοράσουν αυτά που χρειάζονται  για το Μπαϊράμ. Με αυτόν τον τρόπο, για κάθε ψυχή, όλοι οι οικογενειάρχες δίνουν ένα ποσό εν είδει «Sadaqat al-Fitr». «Al-Fitr» είναι αρχή για να μπορέσουμε να φάμε μετά τη νηστεία, ενώ το «Sadaqat al-Fitr» είναι η ευγνωμοσύνη στον Θεό που μας έδωσε τη νηστεία την περίοδο του Ραμαζάν, και όλες οι ψυχές ευχαριστούν τον Θεό. Για αυτό ο οικογενειάρχης δίνει ένα ποσό για όλη την οικογένεια, δεν ξεχνά δηλαδή τους άλλους.

ΠτΘ: Πώς λέγεται στα αραβικά αυτή η γιορτή; Επιπλέον για να πάμε λίγο στα του τόπου μας. Τηρείται ακόμα και σήμερα το έθιμο αυτοί που δεν νηστεύουν να καταθέτουν χρήματα για αυτούς που δεν μπορούν να κάνουν Μπαϊράμ;
Χ.Τ.:
Αυτοί που δεν νηστεύουν κατά τη θρησκευτική παράδοση εξαιτίας κάποιας αρρώστιας ή χρόνιας πάθησης δίνουν ένα ποσό για τους φτωχούς. Η λέξη Ραμαζάν είναι αραβική, από τη ρίζα Ραμαντάν, αλλά σε άλλες γλώσσες το «-νταν» είναι ένα ξεχωριστό γράμμα που βρίσκεται μόνο στην αραβική γλώσσα. Έτσι στην τουρκική γλώσσα το «-νταν» άλλαξε και μετατράπηκε  στο «-ζαν» και για αυτό εκφωνείται «Ραμαζάν», ενώ το σωστό είναι «Ραμαντάν». Η ρίζα είναι ίδια αλλά αλλάζει η προφορά.  Η δωρεά στους φτωχούς είναι μία ελεημοσύνη προς τους ανθρώπους που την έχουν ανάγκη. Για όσους δεν μπορούν να νηστέψουν υπάρχει η ελπίδα  να μπορέσουν στο μέλλον να κρατήσουν τη νηστεία.  Έναντι της νηστείας δίνεις ένα ποσό, για να μπορέσει να φάει ο φτωχός δύο γεύματα. Το ποσό που χρησιμοποιείται συνήθως  στην περιοχή μας είναι τα 5 ευρώ αλλά όποιος θέλει μπορεί να το αυξήσει.  Σίγουρα όμως δεν γίνεται να είναι κατώτερο από αυτό που ορίζει ο θρησκευτικός ηγέτης της περιοχής.

«Μαζί με το φαγητό, ο κόσμος οφείλει να νηστέψει και από κακές συνήθειες της καθημερινότητας»

ΠτΘ: Όλα ξεκινούν από τη νηστεία, μία περίοδο 29 περίπου ημερών. Τι είναι η νηστεία και τι γίνεται κατά την περίοδο αυτή;
Χ.Τ.
: Η νηστεία είναι για το μήνα Ραμαντάν. Αρχίζει στο ισλαμικό ημερολόγιο από τη δύση του ηλίου την προηγούμενη ημέρα και αφού φανεί η σελήνη τότε εμείς αρχίζουμε την επόμενη ημέρα να νηστεύουμε. Η αρχή γίνεται πριν την ανατολή του ηλίου, όταν και αρχίζουμε να αποφεύγουμε  το φαγητό, το νερό, το ποτό και ό,τι περνάει από το στόμα μας προς το στομάχι. Βέβαια θρησκευτικά όταν το θεωρούμε και το εξηγούμε δεν φτάνει μόνο η νηστεία από φαγητά αλλά πρέπει να αποφεύγουμε όλες τις αμαρτίες, όπως κουτσομπολιά, συκοφαντίες και αδικίες στον συνάνθρωπό μας. Πριν την ανατολή του ηλίου, στη  μουσουλμανική κατοικία η νοικοκυρά αρχίζει να μαγειρεύει για να φάμε πριν την ανατολή του ηλίου, και μετά συνεχίζουμε τη νηστεία μέχρι τη δύση του ηλίου. Αποφεύγουμε επίσης το νερό, το τσιγάρο και την τσίχλα. Είναι δύσκολες οι ημέρες αυτήν την περίοδο. Στον τόπο μας ο καιρός είναι σύμμαχος αλλά υπάρχουν και μέρες που είναι καυτές και υπάρχουν μεγαλύτερες ημέρες, όπως για παράδειγμα τώρα που είμαστε στον Μάιο και τον Ιούνιο, καθώς κρατάμε περίπου 15 ώρες την ημέρα μακριά από το φαγητό και τις αμαρτίες. 

«Η προσευχή του Ραμαζάν πρέπει να διαρκεί περίπου 25΄»

ΠτΘ: Αυτήν την περίοδο κάνετε και περισσότερη προσευχή;
Χ.Τ.:
Το βράδυ με τη δύση του ηλίου ανοίγουμε με το «Ιφτάρ» τη νηστεία μας και αρχίζουμε να τρώμε ό,τι επιτρέπεται. Μετά από μιάμιση ώρα ή δύο ώρες αρχίζει η τελευταία προσευχή της ημέρας. Εκτός Ραμαζανίου η τελευταία προσευχή της ημέρας διαρκεί ένα 15λεπτο-20λεπτο αλλά επειδή υπάρχει επιπλέον μία ειδική προσευχή στο Ραμαζάν, αυτή γίνεται μετά την τελευταία προσευχή της ημέρας χωρίς να αποχωρήσουμε από το Τζαμί που βρισκόμαστε, και συνεχίζουμε με τον Ιμάμη. Αυτή η προσευχή είναι χωρισμένη σε 20 μέρη και διαρκεί ανάλογα με την ανάγνωση του Ιμάμη 25 ή 30’ και μπορεί να είναι παραπάνω ή και μικρότερη. Δεν μπορεί να είναι όμως μικρότερη από 20΄,  καθώς τότε μπορεί να θεωρηθεί ότι ο Ιμάμης βιάζεται και ίσως είναι δυσανάγνωστος ο λόγος. Το πιο ορθό και πρέπον είναι να κρατά περίπου 25΄.

«Μέσα από την προσευχή κάνουμε δεήσεις στον Θεό για εμάς και τους γύρω μας»

ΠτΘ: Θα θέλαμε να μας πείτε για το περιεχόμενο της προσευχής. Για ποιο πράγμα προσεύχεστε και τι εμπεριέχει;
Χ.Τ.:
Εμείς όταν λέμε προσευχή εννοούμε μια υποχρεωτική προσευχή με αποσπάσματα από το Κοράνιο που διαβάζεται σε κάθε προσέλευσή μας για προσευχή και ονομάζεται «Ναμάζ». Όταν τελειώνει το «Ναμάζ» και το «Σαλάτ», μετά κάνουμε δεήσεις, παρακλήσεις προς το Θεό, ανοίγοντας τα χέρια μας και ζητάμε  από τον Θεό  υγεία, δύναμη, ενδυνάμωση της οικογένειας, ό,τι ο καθένας έχει ανάγκη να αιτηθεί από τον Θεό. Ευχόμαστε ειρήνη και ειλικρίνεια, να υπάρχει δηλαδή μία αρμονική ζωή για όλους. Αρχίζοντας με έναν προσωπικό τρόπο την προσευχή, τελειώνουμε με χαιρετισμούς στα δεξιά και τα αριστερά του Τζαμιού.  Διαβάζουμε αποσπάσματα από το Κοράνιο, αλλά όταν βγαίνουμε από την ουσία της προσευχής, τη δοξολογία του Θεού,  τότε με παρακλήσεις ή με υποκλίσεις μέσα στο Τζαμί ή με όποιο τρόπο και όποια γλώσσα γίνεται ζητάμε από τον δημιουργό μας ό,τι θέλουμε.

ΠτΘ: Δηλαδή και δοξάζετε το Θεό και ζητάτε από τον Θεό…
Χ.Τ.:
Η δοξολογία γίνεται μέσω της προσευχής με τα αποσπάσματα από το Κοράνιο, και βέβαια πρώτα δοξολογούμε τον Θεό που είναι μοναδικός και ζούμε στη γη με τα αγαθά του. Μετά συνεχίζουμε με τα αιτήματά μας.  

«Θέλουμε οι νέοι να ακολουθούν αυτά που επιτάσσει η θρησκεία αλλά αυτό  είναι καθαρά  θέμα της συνείδησης του καθενός»

ΠτΘ:  Έρχονται οι πιστοί στο Τζαμί για την προσευχή, μια και θεωρείται ότι η θρησκεία μας κάνει και καλύτερους ανθρώπους. Έρχονται λοιπόν οι συμπολίτες μουσουλμάνοι στα Τζαμιά και κυρίως οι νεότεροι;
Χ.Τ.:
Ο κάθε πιστός ενήλικας είναι υποχρεωμένος να διεκπεραιώνει τα θρησκευτικά του καθήκοντα  πάντα και όπου βρίσκεται, εάν δεν συντρέχει εξαιρετικά σημαντικός λόγος όπως να είναι άρρωστος ή να κάνει χρήση φαρμάκων. Η προσευχή που ονομάζεται «Ναμάζ» οφείλει να γίνεται 5 φορές την ημέρα.  Βέβαια η νηστεία είναι κάτι διαφορετικό, καθώς μπορεί να κρύβεσαι στο δημόσιο χώρο, αλλά από τον Θεό, τον δημιουργό δεν μπορεί κανείς να κρυφτεί.  Οι άλλες προσευχές μπορεί να γίνονται για να μας βλέπουν οι άλλοι. Στη νηστεία όμως δεν σε καταλαβαίνει κανείς εκτός από τον Θεό και δεν γίνεται για εντυπωσιασμό, όπως για παράδειγμα μπορεί να γίνεται με τις προσευχές. Δεν είναι καλό να τρως δημόσια στην περίοδο της νηστείας, ακόμα και αν είναι κάποιος υποχρεωμένος να παίρνει φάρμακα. Η θρησκεία μας επιτάσσει τότε να πηγαίνουμε σε ένα μέρος που δεν μας βλέπει ο κόσμος. Αναφορικά με τους νέους, εμείς ελπίζουμε και θέλουμε να είναι πιστοί, αλλά αυτό είναι καθαρά θέμα της συνείδησης του καθενός.  Ο Θεός θα τους ανταμείψει. Εμείς στην περιοχή μας βλέπουμε τους νέους να προσπαθούν να είναι συνεπείς σε όλες τις υποχρεώσεις τους, και ειδικά στην τελευταία προσευχή της ημέρας, όπου συμμετέχουν και οι γυναίκες, η οποία διαρκεί μία ώρα περίπου και παραπάνω. Είναι δύσκολο αυτή η προσευχή να γίνεται στο σπίτι και ο Ιμάμης αναλαμβάνει να κάνει την ανάγνωση. Για τον λόγο αυτό  υπάρχει μαζική συμμετοχή σε αυτήν την προσευχή. 

«Όσοι δεν μπορούν να τηρούν τη νηστεία να μην τρώνε δημόσια και να προκαλούν όσους την τηρούν»

ΠτΘ: Κλείνοντας, θα θέλατε να στείλετε ένα μήνυμα στους Μουσουλμάνους συμπολίτες μας;
Χ.Τ.:
Για όλους μας αυτός ο μήνας είναι ένας μήνας αγάπης, ελεημοσύνης, ειλικρίνειας και αλληλεγγύης μεταξύ φτωχών και πλουσίων, μεταξύ πιστών και μη-Μουσουλμάνων. Ειδικά σε αυτήν την γιορτή, οφείλουμε να είμαστε ειλικρινείς. Όσοι δεν τηρούν την νηστεία τουλάχιστον να αποφεύγουν να τρώνε δημόσια, έχοντας σεβασμό στο πρόσωπο αυτών των ανθρώπων που πιστεύουν και τηρούν τη νηστεία. 

«Στην περιοχή μας τα περισσότερα τζαμιά δεν είναι διαμορφωμένα κατάλληλα για να υποδέχονται γυναίκες» 

ΠτΘ:  Με το δεδομένο πως ζούμε όλοι μαζί, βλέπουμε πως οι γυναίκες πηγαίνουν αυτήν την εποχή στο Τζαμί, και αυτό είναι πολύ ωραίο. Συνήθως δεν τις βλέπουμε, αλλά στην περίοδο του Ραμαζάν είναι εκεί.
Χ.Τ.:
Όντως συμβαίνει αυτό. Όπως είπαμε, δεν είναι συνηθισμένο, εκτός του Ραμαζάν η συμμετοχή των γυναικών στα Τζαμιά, καθώς αυτά δεν είναι κατάλληλα κτισμένα και διαμορφωμένα. Επειδή δεν επιτρέπεται μικτή προσευχή ανδρών και γυναικών, γι’ αυτό οι γυναίκες δεν έχουν αυτήν την δυνατότητα. Στο Ραμαζάν επειδή διαρκεί μία ώρα η προσευχή –ίσως και παραπάνω– οι άντρες ανοίγουν χώρο για τις γυναίκες και τα κορίτσια.

ΠτΘ: Η Διαχειριστική Επιτροπή Μουσουλμανικής Περιουσίας κάνει παρεμβάσεις στις υποδομές για τη διευκόλυνση των Μουσουλμάνων συμπολιτών μας. Με δεδομένο πως η πλειοψηφία των Τζαμιών της περιοχής δεν έχουν χώρο για τις γυναίκες, μήπως ήρθε η ώρα αυτό να αλλάξει  και να γίνουν παρεμβάσεις για να αποκτήσουν τα Τζαμιά ξεχωριστούς χώρους προσευχής για τις γυναίκες;
Χ.Τ.:
Αυτό μπορεί να το σκέφτομαι, αλλά εδώ στον τόπο μας δεν διαθέτουμε Τζαμιά με επαρκή χώρο ακόμη και για τους άνδρες. Αν υπάρχει κεντρική είσοδος, μπορεί από εκεί οι γυναίκες να μεταβαίνουν στον δεύτερο όροφο όπου  μπορούν να προσεύχονται. Στον τόπο μας, στο Εσκί Τζαμί και το Γενί Τζαμί και σε μερικές συνοικίες, σαν το Μάστανλι ή σαν τον Ήφαιστο, που λειτουργούν  Τζαμιά, υπάρχει δεύτερος όροφος όπου είναι δυνατόν οι γυναίκες  να πηγαίνουν εκεί και να προσεύχονται. Σε άλλα Τζαμιά που είναι μικρότερα, δεν υπάρχει χώρος για να μπορέσουν να φιλοξενήσουν γυναίκες. Στην εποχή μας ή στο μέλλον αν χρειαστεί να κτιστεί ένα Τζαμί, αυτό πρέπει να προγραμματίζεται από νωρίς και να είναι και για τις γυναίκες.  Αν υπάρχει μεγάλος χώρος στο Τζαμί, αυτό μπορεί να χωρίζεται αλλά στην περιοχή μας δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.