Ανοιγει το «μπαουλο» του πολιτισμου στη Θρακη

Ο Παναγιώτης Σωτηρόπουλος, υπεύθυνος εκπαίδευσης στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης και επιστημονικός υπεύθυνος του έργου «ΒΑΡΤΑΛΑΜΙΔΙ» για την ψηφιοποίηση του πολιτιστικού θησαυρού της Θράκης, ανέλαβε να παρουσιάσει το βράδυ της Τετάρτης στους δημοσιογράφους την έρευνα που πραγματοποίησαν στο πλαίσιο του συγκεκριμένου έργου, στην οποία περιλαμβάνονται μουσεία από τους νομούς Ξανθής και Ροδόπης. Το έργο εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας» του Γ΄ ΚΠΣ (2000- 2006, στον άξονα Παιδεία και Πολιτισμός, στο μέτρο 1.3 «Τεκμηρίωση, αξιοποίηση και ανάδειξη του ελληνικού πολιτισμού»), το οποίο συγχρηματοδοτείται από εθνικούς πόρους και το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Ταμείο.

Αναφέρθηκε επίσης στο πρόγραμμα για τη διατήρηση και ανάδειξη της λογοτεχνικής παράδοσης και της μουσικής της περιοχής, όπως και σ’ ένα πρόγραμμα μέσω του Interreg, για την ανάδειξη των κοινών παραδόσεων μεταξύ Ξάνθης και Σμόλιαν της Βουλγαρίας με σκοπό τη διάσωση των κοινών τους πολιτισμικών στοιχείων αλλά και τη δημιουργία μιας γέφυρας συνεργασίας μεταξύ των δυο περιοχών.

Ο κ. Σωτηρόπουλος εξήγησε το έργο οφείλει το όνομά του «ΒΑΡΤΑΛΑΜΙΔΙ» στο μεγάλο λογοτέχνη της Θράκης Στέφανο Ιωαννίδη, λέξη η οποία σημαίνει «το παλιό μπαούλο μέσα στο οποίο φυλάσσονται πολύτιμα αντικείμενα». Σημείωσε ότι «ο τίτλος του προγράμματος είναι ενδεικτικός του τρόπου με τον οποίο προσεγγίστηκε το πρόγραμμα. Ο στόχος ήταν ν’ αναζητήσουμε, να ψηφιοποιήσουμε και να τεκμηριώσουμε πολιτισμικά κοιτάσματα, ήτοι αντικείμενα από λαογραφικά στοιχεία και ιδιωτικές συλλογές, φωτογραφίες, έγγραφα, τα οποία αφορούν την ιστορία και τον πολιτισμό της Θράκης. Συνολικά, έχουμε ψηφιοποιήσει 2.620 πολιτισμικά τεκμήρια από τη Θράκη και σ’ αυτή την προσπάθειά μας υπήρξε μεγάλη ανταπόκριση από ιδιώτες. Το σημαντικότερο κομμάτι του έργου έχει να κάνει με την τεκμηρίωση αυτού του υλικού».

Ο κ. Σωτηρόπουλος επεσήμανε ότι «μεγάλο μέρος του υλικού που φιλοξενείται στα λαογραφικά μουσεία δυστυχώς δεν συνοδεύεται από την αναγκαία πληροφορία που θα μπορούσε να είναι επεξηγηματική για την ιστορία αυτών των αντικειμένων και ταυτόχρονα να δείξει τη νωπογραφία μιας εποχής που αναφέρεται στον πολιτισμό και τα τεκμήριά της». Μεγάλο μέρος της δουλειάς αφιερώθηκε στη συγκέντρωση της απαραίτητης πληροφορίας που έχει καταχωρηθεί σε μια βάση δεδομένων. «Παράλληλα θα προχωρήσουμε στην έκδοση ενός πολυμεσικού τίτλου με διάφορες θεματικές που αφορούν τον πολιτισμό της ορεινής περιοχής, τη λογοτεχνική παραγωγή της Θράκης, τον αρχαίο και σύγχρονο λόγο με απαγγελίες κειμένων, όπως επίσης έθιμα και παραδόσεις – για παράδειγμα το παζάρι της περιοχής. Κάτι που αφορά ιδιαίτερα το νομό Ροδόπης είναι το ότι έχουμε ψηφιοποιήσει ένα μεγάλο μέρος από το Μουσείο Καλαθοπλεκτικής» ανέφερε ο κ. Σωτηρόπουλος, εξηγώντας τη σημασία αυτής της έρευνας και καταγραφής πολιτισμικών τεκμηρίων από τη Θράκη.

Νέες τεχνολογίες

«Όταν θέλουμε να διασώσουμε τα τεκμήρια του πολιτισμού οι νέες τεχνολογίες μας παρέχουν την απαραίτητη υποδομή, δηλαδή εκείνη την τεχνολογία που μας επιτρέπει να έχουμε σε μια κωδικοποιημένη μορφή προσβάσιμη σε πολλούς – ερευνητές και πλατύ κοινό – όλο εκείνο το υλικό μέσα από το οποίο μπορούμε να συνθέσουμε μια εποχή. Ταυτόχρονα, έχουμε κάνει πολύτιμη τεκμηρίωση: συντάξαμε μέσα από μελέτες έναν πίνακα μεταδεδομένων, με την αναγκαία πληροφορία για κάθε αντικείμενο (ονομασία, πιθανή προέλευση, υλικό κατασκευής, διαστάσεις, χρησιμότητα) που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από το μουσείο, όχι μόνο για να προβληθεί με τον καλύτερο τρόπο το έργο αλλά και για να σχεδιαστούν ταυτόχρονα οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες» είπε ο κ. Σωτηρόπουλος.

Πολύ σύντομα θα έχει ολοκληρωθεί το συγκεκριμένο έργο και το κοινό της Θράκης θα μπορεί μέσα από την ιστοσελίδα του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης να έχει πρόσβαση σ’ αυτό το θησαυρό, ο οποίος θα είναι επεκτάσιμος, όπως διευκρίνισε ο κ. Σωτηρόπουλος: «Έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο η πληροφοριακή δομή ώστε να μπορούμε να καταχωρούμε στο μέλλον κι άλλο υλικό, να συμπληρώνουμε ή να διορθώνουμε ήδη καταγεγραμμένες πληροφορίες. Ταυτόχρονα θα δώσουμε σε όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς (μουσεία και ιδιωτικές συλλογές) την απαραίτητη πληροφορία και τεκμηρίωση με ειδικούς οδηγούς, για το πώς θα πρέπει στο μέλλον να προετοιμάζουν μια συλλογή και με ποιο τρόπο να τη συνοδεύουν με την τεκμηρίωση, ώστε να είναι χρήσιμη στους ερευνητές και το κοινό».

Η ομάδα των ερευνητών αποτελείται από 25 άτομα που συνετέλεσαν στη διαθεματική προσέγγιση των πολιτιστικών αντικειμένων, όπως ανέφερε ο κ. Σωτηρόπουλος: «Υπάρχουν αρχαιολόγοι, μουσειολόγοι, ειδικοί σε θέματα πολιτισμικής τεχνολογίας, εξειδικευμένοι φωτογράφοι, ειδικοί σε θέματα αναζήτησης συλλογών – πολιτιστικών κοιτασμάτων. Όταν αποφάσισε η Βιργινία Τσουδερού την ίδρυση του Θρακικού Ιδρύματος Τέχνης και Παράδοσης ήταν στους στόχους της να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας στην περιοχή μέσα από τον πολιτισμό». Πρόσθεσε ότι η συγκεκριμένη διαδικτυακή έκδοση θα είναι διαθέσιμη και στην αγγλική γλώσσα με στόχο την ευρύτερη διάδοση του πολιτιστικού θησαυρού της Θράκης.

Το συγκεκριμένο έργο για την ψηφιοποίηση του πολιτιστικού θησαυρού της Θράκης περιλαμβάνει το Λαογραφικό Μουσείο Αβδήρων, το Λαογραφικό Μουσείο Σταυρούπολης, το Μουσείο Καλαθοπλεκτικής των Ρωμά στο Θρυλόριο, το Μουσείο της ΦΕΞ και ιδιωτικές συλλογές όπως του κ. Μαυρίδη που ζει στην Αθήνα με σπάνια τεκμήρια από την περιοχή της Θράκης. «Μας βοήθησε και ο Σύλλογος Ποντίων Σαπών» πρόσθεσε ο κ. Σωτηρόπουλος.

Μαρία Αμπατζή

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.