Αναζητωντας την εννοια του εθνους στη συγχρονη εποχη
Εκδήλωση με θέμα την ιστορική επινόηση του ελληνικού έθνους πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου στον Ελεύθερο Κοινωνικό Χώρο Adelante, με ομιλητή τον Αναπληρωτή Καθηγητή του τμήματος Ιστορίας Εθνολογίας του ΔΠΘ κ. Βασίλειο Δαλκαβούκη.
Βασίλειος Δαλκαβούκης
«Η έννοια του “έθνους” αποτελεί μια δυτική επινόηση η οποία όπου εφαρμόστηκε έγινε με πολλά προβλήματα»
Ο κ. Δαλκαβούκης σημείωσε πως το ζήτημα του έθνους είναι συζητήσιμο και πάρα πολύ παλιό, ωστόσο με την έννοια που το χρησιμοποιούμε σήμερα είναι επινόηση του διαφωτισμού, και το ίδιο ισχύει για το ελληνικό έθνος.
Αυτό όμως που συχνά οδηγεί σε παρανοήσεις, σύμφωνα με τον ίδιο «είναι ότι οι Έλληνες είναι ένας ιστορικός λαός, κυρίως λόγω της γλωσσικής τους διάρκειας, έχουν δηλαδή μια συλλογική συνείδηση που διαμορφώνεται πριν από τη νεότερη εποχή».
«Στην ιστορία εκδηλώνονται ασυνέχειές και αυτές τις ασυνέχειες προσπαθούν συνήθως οι κοινωνίες και τα έθνη να τις καλύψουν με ιδεολογικές γέφυρες» επεσήμανε ο ίδιος για να σημειώσει πως «έχουμε πράγματα που επικαλούμαστε στο παρόν χωρίς να μπορούμε να τα δικαιολογήσουμε επαρκώς».
Η σχέση του έθνους με το κράτος δεν είναι πάντα δεδομένη και διαφέρει από περίπτωση σε περίπτωση εξήγησε για να υπογραμμίσει στην συνέχεια πως
«εδώ και μερικές δεκαετίες έχουμε περάσει σε μια συνθήκη που μαζί με την νεωτερικότητα ονομάζουμε μετανεωτερικότητα, δηλαδή οι ροές των ανθρώπων δεν είναι πάντα ελεγχόμενες, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τους πρόσφυγες από χώρες σε κρίση, που θα ενταθούν για πολλούς και ποικίλους λόγους».
Το ζήτημα της αντιμετώπισης αυτών των ροών, σύμφωνα με τον ίδιο υπερβαίνει τη νεωτερικότητα, για αυτό και προκύπτουν ζητήματα αναθεώρησης των συνθηκών και αλλαγές.
«Η θεωρία του έθνους θεωρώ πως θα δυσκολευτεί πολύ να προσαρμοστεί σε αυτή τη συνθήκη, αλλά αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται ούτε η μετανεωτερική συνθήκη της ΕΕ να μπορεί να καταστεί αποτελεσματική, ακριβώς γιατί είναι συγκροτημένη σε μια εκδοχή που χρησιμοποιεί εθνικά ιδεολογήματα» υποστήριξε ο κ. Δαλκαβούκης για να επισημάνει πως η έννοια του «έθνους» αποτελεί μια δυτική επινόηση, η οποία, όπου εφαρμόστηκε, έγινε με πολλά προβλήματα, φέρνοντας ως παράδειγμα τους αφρικανικούς εθνικισμούς που είναι προϊόντα της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας αλλά και τον φυλετισμό, από υποκείμενα που πριν την παρέμβαση των ευρωπαίων ήταν αυτορυθμισμένα.
«Τα έθνη διοικητικές περιφέρειες ενός κοινού διακυβεύματος που καθορίζεται από οικονομικές και άλλες εξουσίες»
Ερωτηθείς για το αν η έννοια του έθνους θα ξεπεραστεί, ο ίδιος τόνισε πως αυτό έχει ήδη συντελεστεί «όχι όμως προς την κατεύθυνση μιας πανανθρώπινης κοινωνίας όπως την οραματίστηκαν οι σοσιαλιστές του 19ου αιώνα, αλλά μάλλον προς την επαναφορά μιας αυτοκρατορίας, με τα έθνη να αποτελούν διοικητικές περιφέρειες ενός κοινού διακυβεύματος που δεν το καθορίζουν οι άνθρωποι αλλά οι οικονομικές και οι άλλες εξουσίες».
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
