«Ανακυκλώνοντας την παράδοση: Ο χορός στη Νέα Βύσσα βορείου Έβρου» της δρ. Λαογραφίας-Ανθρωπολογίας του Χορού Ελένης Φιλιππίδου - Παρατηρητής της Θράκης | Παρατηρητής της Θράκης | Νέα από την Θράκη, την Ελλάδα & τον Κόσμο

«Ένα μέρος του παρελθόντος πεθαίνει κάθε στιγμή και η θνησιμότητά του μας μολύνει
αν προσκολληθούμε σ’ αυτό με υπερβολική αγάπη.
Ένα μέρος του παρελθόντος μένει πάντα ζωντανό […],
καταφρονώντας τη ζωντάνια του».

Γ. Σεφέρης

Η Δρ.Λαογραφίας-Ανθρωπολογίας του Χορού και Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Ελένη Φιλιππίδου, παρά την απομάκρυνσή της από τον γενέθλιο τόπο της, δεν παύει ποτέ να γυρίζει και να τον «τιμά». Η κ. Φιλιππίδου, έχοντας μεγαλώσει στο πλούσιο πολιτισμικά χωριό της Νέας Βύσσας Ορεστιάδας, ένα χωριό προσφύγων με ξεχωριστό μουσικο-χορευτικό ιδίωμα, προχώρησε το 2010 στην έκδοση ενός τόμου, ενός αξιέπαινου επιστημονικού εγχειρήματος, με τίτλο «Ανακυκλώνοντας την παράδοση: Ο χορός στη Νέα Βύσσα Βορείου Έβρου» (εκδ. Δήμου Βύσσας). Πρόκειται εν ολίγοις για ένα σύγγραμμα που αποτυπώνει στις σελίδες του την ιδιότυπη αυτή «ομορφιά» τoυ χορευτικού ρεπερτορίου του χωριού, όπου σε συνδυασμό με την πλούσια εικονογράφησή του και την παράθεση συγκριτικών πινάκων συμβάλλει καθοριστικά στην εύληπτη ανάγνωση και κατανόησή του από το εξοικειωμένο, και μη, αναγνωστικό κοινό, ενώ παράλληλα η σύνθεση επιστημονικών πηγών και προφορικών μαρτυριών, εκτός της επισφράγισης της επιστημονικότητας του συγγράμματος, αποτελούν μία αξιόλογη παρακαταθήκη για τους μεταγενέστερους ερευνητές, και μία σημαντική προάσπιση της παράδοσης στη γενικότερη προσπάθεια ανάδειξης και διαφύλαξής της.

Ελένη Φιλιππίδου, «Το ιδιαίτερο χρώμα της Νέας Βύσσας δίνει στην Κοινότητα μια ιδιαιτερότητα που τη διαφοροποιεί από αυτές του υπόλοιπου θρακικού χώρου»

Όπως επισημαίνει και η ίδια στην ιστοσελίδα της (http://elenifilippidou.blogspot.com/) για τον σκοπό αλλά και την πορεία της έρευνας: «το ιδιαίτερο αυτό χρώμα της Νέας Βύσσας δίνει στην κοινότητα μια ιδιαιτερότητα που τη διαφοροποιεί από αυτές του υπόλοιπου θρακικού χώρου. Στοιχεία του αστικού χαρακτήρα της Αδριανούπολης συνταιριάζονται με τη γλυκύτητα των μελωδιών της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης, επιβάλλοντας στους χορούς συρτό βήμα και ήρεμο ύφος, το οποίο επηρεάζεται, εκτός των άλλων, και από την αστική φορεσιά της κοινότητας, που διατηρεί το σώμα στητό, περιορίζοντας την ένταση και την ελευθερία της κίνησης. Ο σκοπός της ερευνητικής αυτής εργασίας είναι διττός. Αφενός, η διερεύνηση του μετασχηματισμού των χορευτικών μορφών της Νέας Βύσσας κατά την πάροδο του χρόνου, και ιδιαίτερα κατά το χρονικό διάστημα 1920-2000, και αφετέρου, η διερεύνηση της χορευτικής παράδοσης και οι μετασχηματισμοί που επήλθαν σε αυτή κατά το αντίστοιχο χρονικό διάστημα.

Αποπερατώνοντας την έρευνα στην κοινότητα της Νέας Βύσσας, οδηγηθήκαμε σε συμπεράσματα που έχουν να κάνουν με την εξέλιξη των χορών από τη μία γενιά στην άλλη. Οι χοροί και τα τραγούδια της πρώτης γενιάς προσφύγων εμφανίζουν μια ενιαία ιδιοσυγκρασία δομής και ύφους με τους χορούς της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης. Οι χοροί της δεύτερης γενιάς έχουν διατηρήσει κάποια στοιχεία από το ύφος των χορών της πρώτης γενιάς, ωστόσο η συνύπαρξη της γενιάς αυτής με άτομα διαφορετικής κουλτούρας, είχαν ως άμεση συνέπεια τη διεύρυνση του χορευτικού της ρεπερτορίου, καθώς και την αλλαγή του ύφους ορισμένων χορών. Αντίθετα, οι χοροί και τα τραγούδια της τρίτης γενιάς, επηρεαζόμενα από τους χορούς γειτονικών κοινοτήτων, εμφανίζουν ζωηρό και ρωμαλέο ύφος με μία ιδιαίτερα χαρακτηριστική ρυθμική αγωγή, κατεξοχήν υφολογικό γνώρισμα των χορών της Δυτικής Θράκης»

Στα της παρουσίασης…

Όσον αφορά την παρουσίαση του βιβλίου στη Νέα Βύσσα, αυτή θα λάβει χώρο την Παρασκευή 24 Ιουλίου και ώρα 9 μ.μ. στην αυλή του Μουσείου Καραθεοδωρή στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Βύσσεια 2020» και σε συνδιοργάνωση της ΔΗ.Κ.Ε.Π.Α.Ο. και του Πολιτιστικού Συλλόγου Ν. Βύσσας «Στέφανος Καραθεοδωρή». Στην παρουσίαση θα μιλήσουν ο Αρχιμανδρίτης π. Βαρθολομαίος Αστεριάδης, Αρχιερατικός Επίτροπος Ορεστιάδος, ο κ. Σταύρος Παπαθανάκης, Δημοσιογράφος-Συγγραφέας, η ίδια η συγγραφέας ενώ θα συντονίζει ο κ. Σαράντης Σαραντίδης, Εκπαιδευτικός. Επίσης, στην εκδήλωση με παρέμβασή της θα συμμετέχει και η κ. Μαρία Κουτσούμπα, Καθηγήτρια Χορολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών.