Το καθαρο μυστικο της ζωης το αξιωνεται ο ανθρωπος στο οριο

Έχοντας πίσω του ήδη τις συλλογές με διηγήματα «Καλό ταξίδι μου, κούκλα μου», «Του χρόνου κυνήγια», «Λειψή αριθμητική» και «Ο μυς της καρδιάς» και ενώ ως αναγνώστης σκέφτηκες ότι όλα τα βρήκε και όλα τα είπε, ο Ηλίας Λ. Παπαμόσχος που γεννήθηκε το 1967 και ζει στην Καστοριά, επανέρχεται για να σου ψιθυρίσει μέσα από τα καινούργια του διηγήματα τα άδηλα και τα άφατα, το βασικό γρίφο της ζωής, τα πιο κρυφά της μυστικά.
 
Μέσα από ιστορίες που αποτελούν καθαρή Ποίηση, μετά από παρατηρήσεις που είναι καθαρός Στοχασμός, με αθωότητα και γνήσια συγγραφική ταπείνωση, αναγνωρίζοντας ότι το καθαρό μυστικό το αξιώνεται ο άνθρωπος στο όριο. Ο ζωντανός- νεκρός. Όπως ο Γιώργος στην πρώτη του ιστορία κοιτώντας «λίγο ψηλότερά μας και πάνω από τα νερά», και όπως η γιαγιά στο ζωντανό όνειρο της τελευταίας ιστορίας, όπου οι δυο κόσμοι συνορεύουν επιτέλους, τον βρίσκει τον χαμένο του δρόμο κανείς. Εξάλλου η αληθινή ποίηση είναι χρησμική, «μπορεί όμως κι από μόνος μου να ήξερα την ιστορία» από το μότο του και εξ’ αρχής θα μας πει ο διηγηματογράφος ποιητής και στη συνέχεια ο καθένας μας στους κρυστάλλινους αρμούς των λέξεων θα μπορέσει αν το θελήσει πολύ, ν’ αφουγκραστεί.
 «Οι γονείς επισκέπτονται το δέντρο, αργοπορεί, λες, του νέου η ψυχή, παλεύει να ξεσφίξει απ’ τον κορμό τα ναύλα της. Κι εκεί ψηλά, σαν ανάσας λαχάνιασμα το θρόισμα των φύλλων ακούγεται, γλώσσες μυριάδες μουρμουρίζουν το μυστικό της ζωής», 23 ιστορίες μόλις της μιας ή των δυο σελίδων που επιχειρούν με ποιητικότητα, στοχασμό, εναρμόνιση με τη φύση και τον τόπο, αυτό ακριβώς να αφουγκραστούν: το μυστικό της ζωής.
 
Προσεγγίζοντας απαλά απαλά όπως επιμένει ο γέρων Πορφύριος, με πνευματική διάκριση και ανθρώπινη διακριτικότητα γεγονότα μεγάλα και μικρά: την πρόγευση του επερχόμενου στο «Τελευταίο κυνήγι» του γέροντα πατέρα, τον διπλανό στο θάλαμο του νοσοκομείου στην «Εγχείρηση», την ορφάνια και τον θάνατο στο «Θέαμα», το νήμα της ζωής στον φίλο που «φεύγει» στο «Η ζωή είναι». Αλλά και εκείνο που αξίζει στο ακριβώς αντίθετό του στον «Γέρο – Λέμα», εκείνο που απομένει στην «Αλεπού της σκάλας», τον ανθρώπινο πόνο στα «Σεκλέτι» και στον «Πολωνό ελαιοχρωματιστή». Την σοφία της φύσης που όλα μοιάζει να τα γνωρίζει στις αέναες μεταμορφώσεις της στη «Σπηλιά», την αρμονία και το όλον στις «Λιβελούλες», στο «Πλατάνι» και στο «Κοτσύφι», την υπέρβαση ως πρόγευση Παραδείσου στο «Πουπουλένιο μάτι του θεού», στη «Συνάντηση» και στα «Χείλη της Παναγίας»:
 
«Ποιος είναι αυτός ο τόπος; Υπάρχει; Έτσι φαντάζεσαι την συνύπαρξη των δυο κόσμων; Αυτό που τους χωρίζει, χιόνι αδιάβατο; Είσαι πάλι παιδί, αλλά δεν σκύβεις να το πιάσεις, το κοιτάς μόνο, κι η γιαγιά με έγνοια σε επιτηρεί, ο χρόνος σα να μην υπάρχει, χιόνι σεντόνι πετρωμένο, μαρμαρένιο σύννεφο. Δεκατέσσερα χρόνια εκεί, στα μαύρα ντυμένη, σαν έτοιμη να ζυμώσει χιόνι ανασκουμπωμένη, με κοιτάει ήρεμη, με τα μάτια μου λέει δεν πειράζει, δεν πειράζει, με το στόμα ψελλίζει ονόματα: Κόχη, Κόχη, Κρυφή, Χελιδονού, Κορυφινή, Νεροχιονίτισσα».
 
Πεπεισμένος πως την αλήθεια κατέχουν οι λέξεις και η κρυφή μουσική, ο Ηλίας Λ. Παπαμόσχος έχει ήδη αποδείξει πως ξέρει καλά να αφουγκράζεται και τις λέξεις και την μουσική.
 
Και στις 23 ιστορίες του που ωστόσο αποτελούν ρεαλιστικά περιστατικά της ζώσας ζωής, θα κατορθώσει να αγγίξει μέσα από το ορατό και το σημερινό το αιώνιο, να μετατρέψει σε ολοζώντανο Γκόλεμ ένα αντικείμενο, μια βόλτα, ή ένα περιστατικό, να χρησιμοποιήσει ως άλεφ κάθε τι το εφήμερο, αναγνωρίζοντας μέσα του το μέλλον του αλλά και το αποκαλυπτικό, υπομονετικό παρελθόν.
 
Ο ίδιος ο συγγραφέας όπως και ο «Πολωνός ελαιοχρωματιστής» του θα βάψει κατάλληλες λέξεις γαλάζιες «θυμίζοντας μοναχό που ιστορεί ουρανό για να δραπετεύσει» προσφέροντας στους αναγνώστες 23 ιστορίες σαν πρόσφορο, πυκνές και αποκαλυπτικές, ενίοτε αμφίσημες, σαν χρησμό.
 
Το αποτέλεσμα, ένα βιβλίο που αιωρείται ανάμεσα στην ποίηση και στην διηγηματική μεγάλη παράδοση που αποτελεί πρόταση και ένα είδος καινούργιο, ιστορίες για το νόημα και τις μεγάλες αλήθειες της ζωής. Ενσταντανέ ζωής που κοιτούν εκστατικά και κατάματα ζωή και θάνατο κι εκείνο που υπάρχει λίγο μετά και λίγο πριν. Και ναι, εν τέλει, «ο τόπος είναι και ο τρόπος» και «η γλώσσα είναι τα άλλο χώμα, το πνευματικό, από το οποίο αναφύεται το ύφος, που για κάποιους ταυτίζεται με τον άνθρωπο», όπως επισημαίνει στην τελευταία σελίδα του ο δημιουργός. Ένα βιβλίο που διαβάζεται εν ειρήνη, σιωπηλά και κατά μόνας, με ανοιχτή καρδιά κι αληθινή προσήλωση, σαν προσευχή. Από έναν συγγραφέα που κατορθώνει να παραμένει γράφοντας ολότελα ανοιχτός στο ενδεχόμενο κι αθώος, σαν παιδί. 

Μικρό αντίδωρο για το τέλος από την «Σπηλιά»: 

«Κι είδε το μακρινάρι του νερού κατά το βάθος του σπηλαίου να τραβάει, μίτος που ‘βγαζε στο φως, κι υγρό αμνιακό μιας μήτρας άλλης, γιγάντιας- της φύσης ναός καθεδρικός-, που άπειρες μέσα της γεννήσεις κλώθει, και δρόμος, που σ’ άλλους κόσμους, νέους κι ανεξερεύνητους, τον καλούσε».

Πηγή: www.ethnos.gr
 
* Η Ελένη Γκίκα είναι δημοσιογράφος και βιβλιοκριτικός.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.