Οταν ο Βαγγελης Ραπτοπουλος συναντησε τον Ελπιδοφορο Ιντζεμπελη

Συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη έδωσε με την αφορμή της κυκλοφορίας του νέου του βιβλίου με τίτλο «Έρωτες, Έρωτες, Έρωτες» που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις «Κέδρος» ο γνωστός συγγραφέας Βαγγέλης Ραπτόπουλος.

Ο λόγος στους ίδιους…

Πώς ξεκινάτε το σχεδιασμό ενός βιβλίου;

Οι ιδέες έρχονται και σε βρίσκουν εκεί που δεν το περιμένεις. Και είναι τόσο πολλές, ώστε δέκα ζωές δεν φτάνουν για να τους αφιερωθείς. Επιβιώνουν ελάχιστες, και ακόμα λιγότερες σε στοιχειώνουν τόσο, ώστε να τις γράψεις. Στην πραγματικότητα είναι σμήνη ιδεών που συγκρούονται, διαλύονται, ανασυγκροτούνται, συγχωνεύονται, και στην καλύτερη περίπτωση θα ζήσεις την υλοποίηση κάποιων. Αναμφισβήτητα, πάντως, όλα ξεκινούν από μια ιδέα, μια δημιουργική παρόρμηση που επιμένει. Ή, αλλιώς, τα μυθοπλαστικά έργα μου αρχίζουν να σχεδιάζονται σε μεγάλο βαθμό από μόνα τους.

Ποιο ήταν το έναυσμα να γράψετε το βιβλίο «Έρωτες, έρωτες, έρωτες», εκδόσεις Κέδρος;

Προφανώς, ο έρωτας. Αυτό το γλυκό και μαζί βίαιο χάος που γεννιέται και οργιάζει μέσα μας κάθε φορά που ερωτευόμαστε, δεν θα αποκρυπτογραφηθεί ποτέ εντελώς, ευτυχώς. Είναι μία από τις αξεπέραστες μαγείες της ανθρώπινης ζωής, μάλλον η μεγαλύτερη από όλες. Στο καινούργιο βιβλίο μου γράφω χαρακτηριστικά: «Βεβαίως το μυθιστόρημα ως είδος έχει την καλύτερη σχέση με το θέμα, και δικαίως, από τη στιγμή που ο έρωτας είναι μάλλον το σημαντικότερο στις ζωές μας. Νομίζω ότι όσοι λογοτέχνες δεν γράφουν γι’ αυτόν είναι όχι επειδή δεν θέλουν, αλλά για να μην ενοχλούν τους ανέραστους αναγνώστες». Τόσο ο έρωτας όσο και το σεξ κυριαρχούν σε πολλά γραπτά μου. Ίσως είναι ζήτημα ιδιοσυγκρασίας. Ταυτόχρονα, το σεξ είναι ένα από τα μείζονα θέματα της ψηφιακής εποχής μας, όπως ήταν και στους ελληνιστικούς χρόνους, που είναι το πιο κοντινό μας ιστορικό ανάλογο. Τουλάχιστον από τα μέσα του εικοστού αιώνα, οπότε και ζούμε ό,τι ο Ηλίας Πετρόπουλος αποκαλούσε «θρίαμβο της πορνογραφίας». Ο σύγχρονος λογοτέχνης έχει υποχρέωση να γράφει όσα δεν επιτρεπόταν να γράψουν ο Καζαντζάκης ή ο Καβάφης. Το σεξ αγγίζει τον πρωταρχικό πυρήνα της ανθρώπινης ύπαρξης, με τον οποίο έρχεται αντιμέτωπο πολύ περισσότερο ένα κλεισμένο στο αυτιστικό του σύμπαν άτομο, παρά το μέλος μιας κοινότητας. Δηλαδή ο σημερινός άνθρωπος.

Δώδεκα ιστορίες για τον έρωτα. Γιατί ο έρωτας είναι διαχρονικός ακόμη και σήμερα;

Επειδή από τον έρωτα πηγάζει η ζωή. Γι’ αυτό και ο έρωτας αποτελεί καταστατικό θέμα του μυθιστορήματος. Αντιγράφω από ένα παλαιότερο βιβλίο μου («Ιστορίες της Λίμνης»): «Λέω συχνά στον εαυτό μου ότι όλοι μας σε υγρά σκοτάδια γεννιόμαστε και ίσως σε παρόμοια υγρά σκοτάδια να επιστρέφουμε πεθαίνοντας. Eνδιαμέσως, κι όσο είμαστε ακόμα ζωντανοί, σταθμεύουμε στην υγρασία του έρωτα, που ξύνοντας την πληγή μάς ανακουφίζει προσωρινά». Κατά τα άλλα, το βιβλίο μου δεν είναι μια τυπική συλλογή διηγημάτων, ή έστω ερωτικών ιστοριών. Η τελευταία ιστορία, που έχει την έκταση νουβέλας, υποτίθεται ότι είναι η ζωή του συγγραφέα των υπόλοιπων έντεκα ιστοριών. Και μπορεί κανείς να κάνει εύκολα τις συνδέσεις ανάμεσα σε όσα συμβαίνουν στη ζωή του ήρωά μου και στις ιστορίες που του έχουν εμπνεύσει. Επομένως, έχουμε να κάνουμε όχι απλώς με παραλλαγές πάνω σε ένα θέμα, αλλά με μία μεταμοντέρνα σύνθεση που φλερτάρει με το σπονδυλωτό μυθιστόρημα.

Και στις δώδεκα ιστορίες οι πρωταγωνιστές παλεύουν για την ικανοποίηση της ερωτικής επιθυμίας τους. Τι καταφέρνουν στο τέλος;

Τα αποτελέσματα ποικίλουν. Και, κάποτε, οι ηρωίδες και οι ήρωές μου παλεύουν για την ικανοποίηση της επιθυμίας τους ακόμα κι όταν ξέρουν ότι πρόκειται να μείνουν τελικά ανικανοποίητοι. Τόσο βαθιά επιθυμούν να ενωθούν με τους Άλλους. Μέσα από τις αγωνιώδεις προσπάθειές τους, αναφαίνεται πόσο αντιερωτική παραμένει η εποχή μας. Αφενός «πάρ’ τα όλα», τα σεξουαλικά ή τη γύμνια, και αφετέρου ελάχιστη ουσία. Οι άνθρωποι είναι μόνοι τους, περιφέρονται σαν ψυχικές κουρελαρίες. Ιδού οι βλαβερές συνέπειες του ατομικισμού και της παροχής άφθονων υλικών αγαθών. Ζούμε μια αποϊεροποίηση του έρωτα, την απομάγευση του συναισθηματικού και του ρομαντικού του μέρους.

Ποιος είναι ο λόγος που ο έρωτας μας φτάνει μερικές φορές να οδηγούμαστε, στην τρέλα και στα άκρα;

Ο αληθινός έρωτας, αν είναι όντως αληθινός, πάντα σε οδηγεί στα άκρα. Και πάντα σε τρελαίνει. Ή, όπως το θέτω σε μία από τις ιστορίες του «Έρωτες, έρωτες, έρωτες»: «Το βασικό χαρακτηριστικό των ερωτευμένων είναι ότι γίνονται ανισόρροποι, δηλαδή τους στρίβει, τρελαίνονται κυριολεκτικά».

Αναφέρεστε στην απιστία. Ποιοι είναι οι λόγοι που οδηγούμαστε στην απιστία;

Eντάξει, η Πηνελόπη είναι το πρότυπο της συζυγικής πίστης. Ποια ομηρική ηρωίδα, όμως, εκπροσωπεί την απιστία; H Ωραία Eλένη; Mα η σχέση της με τον Πάρι δεν έμεινε κρυφή και τον ακολούθησε στην Tροία. Aκόμα και η Άννα Kαρένινα, ξεκινάει μεν ως άπιστη, για να συζήσει εν συνεχεία με τον εραστή της, τον Bρόνσκι. Παρά τη σεξουαλική απελευθέρωση που μεσολάβησε από την εποχή του Tολστόι, το πρόβλημα παραμένει. Mπορείς να κατανοήσεις μία σχέση που ξεφτίζει, και ο ένας από τους δύο καταλήγει στην απιστία, μέσα από την οποία ξεκινά μια καινούργια σχέση. Όχι, όμως, και τη συστηματική, επαναλαμβανόμενη απιστία, εν είδει σπορ. Eπειδή απιστία σημαίνει ανεντιμότητα απέναντι στη ή στον σύντροφό σου. Σημαίνει εξαπάτηση. Aυτός ο μικρομέγαλος ηθικός σκόπελος δεν είναι δυνατόν να παρακαμφθεί εύκολα, όσο φιλελεύθερες κι αν είναι οι απόψεις μας επί του θέματος.

Έχετε πραγματοποιήσει μια σημαντική διαδρομή στα ελληνικά γράμματα. Είστε ικανοποιημένος από αυτή την πορεία;

Δεν θέλω να είμαι άπληστος ή αχάριστος. Νιώθω υπέρμετρη ευγνωμοσύνη για όσα καλά μου δόθηκαν. Και εννοώ πρωτίστως τους αναγνώστες μου, και ιδίως τους φανατικούς. Αλλά και την ευκαιρία, ή μάλλον την ευλογία να έχω γράψει και δημοσιεύσει τόσο πολλά βιβλία• την ευλογία να έχω εξερευνήσει λογοτεχνικά τόσο πολλά θέματα και είδη. Την ίδια στιγμή, όμως, οφείλω και να νιώθω ανικανοποίητος. Κυρίως επειδή θέλω να μου δοθεί η χάρη να συνεχίσω να γράφω. Ή, ίσως, επειδή η πνευματική εντιμότητα ορίζει ότι πρέπει κανείς και να αμφιβάλλει για τον εαυτό του και τα έργα του.

Τι θα προτείνετε στους νέους συγγραφείς που έχουν ξεκινήσει την συγγραφή και έχουν εκδώσει το πρώτο τους βιβλίο;

Οι συγγραφείς δουλεύουν με τη γλώσσα, και η γλώσσα είναι η ίδια η ψυχή της κοινωνίας, η έκφραση του συλλογικού εαυτού μας. Επομένως, ο μεγαλύτερος κίνδυνος για έναν συγγραφέα παραμένει το να μην είναι σε θέση να αφουγκραστεί την κοινωνία που τον περιβάλλει• να τον απασχολεί ο ιδιωτικός μικρόκοσμός του και όχι το Εμείς. Ο συγγραφέας οφείλει να είναι τόσο πλατύς και τόσο μακρύς, τόσο βαθύς και τόσο υψηλός, όσο και η γλώσσα στην οποία γράφει.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.