Εργα και ημερες των αριστων

Βαγγέλης Σακκάτος*

Περίπου δύο χρόνια κρατάει η πανδημία του Covid-19, που έχει γονατίσει την παγκόσμια κοινωνία, με τις μεταλλάξεις της και το θανατικό της, τη γενική πτώχευση και τον παράλληλο υπερπλουτισμό των «από πάνω», των διαφόρων ελίτ, που η πανδημία τούς ήρθε ως μοναδική χρυσή ευκαιρία υπερπλουτισμού, έτσι που οι δέκα πλουσιότεροι χρυσοκάνθαροι του κόσμου, εννιά Αμερικάνοι και ένας Γάλλος, να γίνουν πλουσιότεροι κατά 407,17 δισεκατομμύρια δολάρια μόνο μέσα στο 2021. Το τέλος της πανδημίας άγνωστο.

Τα χρόνια αυτά έχουμε στη χώρα μας τη «βασιλεία» της επιτελικής αριστείας υπό τον Κ. Μητσοτάκη, που τα έχει κάμει όλα ρόιδο. Και τι να τους πρωτοθυμηθούμε.

Αρχίζοντας από τις δηλώσεις της υπουργού Παιδείας πρόπερσι με αφορμή την 28η Οκτωβρίου, πως στην Αλβανία το 1940 πολεμήσαμε τον λαϊκισμό. Φαίνεται πως γι’ αυτήν, η λέξη «φασισμός» δεν υπάρχει, ούτε και το αντίστοιχό του ως κοινωνικός κίνδυνος μέσα στις κοινωνίες και δεν χρήζει πολέμου και πολεμικής. Ο λαϊκισμός είναι ο εχθρός!

Ακολούθησε από την ίδια, η κατάργηση των μουσικολογικών και καλλιτεχνικών μαθημάτων, όπως και του μαθήματος της Κοινωνιολογίας στη Μέση Εκπαίδευση, στα Γυμνάσια και στα Λύκεια, με εξαίρεση την πρώτη Γυμνασίου, που τα άφησαν μάλλον για δείγμα.

Και ο πανταχού παρών και τα πάντα πληρών καναλοϋπουργός Άδωνις Γεωργιάδης δήλωσε τότε ικανοποιημένος, πως «η Κοινωνιολογία κάνει τα παιδιά αριστερά», ενώ σίγουρα η άγνοιά της και η άγνοια γενικώς τα κάνει δεξιά!

Και με την ευκαιρία, στο βιβλίο μου «Ο Ανδρέας Κάλβος και οι Καρμπονάροι», που κυκλοφόρησε η «Εφ.Συν.» με το χριστουγεννιάτικο φύλλο της από 23-26/12/2021 και στις σελίδες του 39-40 και 51-52, αναφέρομαι σε ένα ιταλικό κείμενο του Κάλβου, που περιέχεται σε μετάφραση του αείμνηστου τότε διευθυντή της Εθνικής Βιβλιοθήκης Κωνσταντίνου Ε. Σολδάτου, το οποίο συμπεριλαμβάνεται σε συνεργασία του στην «Επτανησιακή Πρωτοχρονιά 1960» που είχα εκδώσει τότε, συνεργασία του που είχε τον τίτλο: «ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΛΒΟΣ. Η πρώτη καθηγεσία του στην Ιόνιο Ακαδημία (1826-1827)», σελίδες η’, θ’, ι’, κ’ και 1-24 της «Ε.Π.» και σελίδες 26-28 το ιταλικό σε μετάφραση κείμενο, από τις 32 του ανατύπου της που επίσης κυκλοφόρησε τότε, Αθήνα 1960.

Το ιταλικό κείμενο του Κάλβου, που περιέχεται στη συνεργασία-μελέτη του Κ. Σολδάτου για τον Κάλβο, σε μετάφρασή του, το έχουν μεταφράσει επίσης και οι Γ. Ζώρας και Ν. Θωμαδάκης. Το κείμενο αυτό έχει τον τίτλο «Διάγραμμα νέων Αρχών της Καλολογίας που μπορούν να εφαρμοσθούν και στις Καλές Τέχνες».

Ο Κ. Σολδάτος λέει: «Είναι πολύ πιθανό το διάγραμμα τούτο να είχεν αποτελέσει τη βάση και την αφετηρία στις γενικές γραμμές της διδασκαλίας του στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο», γι’ αυτό και το παραθέτει σε μετάφραση και σχολιάζει:

«Οι αισθητικές απόψεις που ο Κάλβος αναπτύσσει στο παραπάνω διάγραμμα βασίζονται στις θεωρίες του Ιταλού Φιλόσοφου Giambattista Vico (1668-1744), καθηγητή της Ρητορικής στο Πανεπιστήμιο της Νάπολης. Το κυριότερο έργο του είναι το “PRINCIPI UNA SCIENZA NUOVA”, (“Αρχές μιας νέας επιστήμης”). Μ’ αυτό είχεν εισαγάγει την αιτιοκρατική μέθοδο για τη μελέτη των ιστορικών φαινομένων, του τρόπου που εξελίσσονται οι ανθρώπινες κοινωνίες, από τις εμβρυώδεις μορφές ώς τις ανώτερες και είχε προσπαθήσει, θεωρώντας τον κοινωνικό κόσμο έργο των ανθρώπων, να ανεύρει τους νόμους με τους οποίους εξελίσσονται οι ανθρώπινες κοινωνίες, τους νόμους “της ιδεώδους αιωνίας ιστορίας κάτω από την οποία τρέχουν μέσα στον χρόνο οι ιστορίες όλων των εθνών”». Είναι ο πρόδρομος της επιστήμης της Κοινωνιολογίας. Και αυτή η με ιστορισμό εξήγηση του φαινομένου της Τέχνης, που εδίδασκε ο Κάλβος, ήταν σχεδόν κάτι νέο για την εποχή εκείνη, επειδή το έργο του Vico «αργότερα εκτιμήθηκε και εμελετήθηκε τόσο στην Ιταλία, όσο και έξω απ’ αυτήν» (σελίδα 40 του προαναφερόμενου βιβλίου μου για τον Κάλβο και την επαναστατική του δράση στην Ιταλία).

Και στη σελίδα 52 του ίδιου βιβλίου μου αναφέρομαι στον Giuseppe Parini (1729-1799), που είχε γράψει ανάλογο κείμενο με τον παρεμφερή τίτλο «Principi fondamentali e generali delle belle lettere, applicati alle Belle Arti» («Οι βασικές γενικές αρχές των ωραίων Γραμμάτων εφαρμοζομένων και στις Καλές Τέχνες»), από τις απόψεις του οποίου είχε επίσης επηρεαστεί και ο Κάλβος.

Αυτά σχετικά με την επιστήμη της Κοινωνιολογίας, την προέλευσή της και την εφαρμογή των μεθόδων της διακόσια χρόνια πριν στα Γράμματα και στις Καλές Τέχνες. Και αυτός ήταν ο ρόλος του εθνικού μας ποιητή σε σχέση και με την Κοινωνιολογία. Κι εδώ πρωτοπόρος.

Αλλά αυτή η επιστήμη των επιστημών, που αφορά τις ανθρώπινες κοινωνίες, τις ανθρώπινες σχέσεις, την υπόστασή τους και την εξέλιξή τους, αλλά και τον ταξικό διαφορισμό των κοινωνιών, εκαταργήθηκε στη Μέση Εκπαίδευση, γιατί «γίνονται τα παιδιά αριστερά» και χαλάνε το κέφι καναλοϋπουργού τινός, του Αδώνιδος Γεωργιάδη. Αν επεκταθώ τώρα στο τι έχει συμβεί αυτόν τον τελευταίο καιρό στον πολιτιστικό τομέα και όχι μόνο, όπως στην Υγεία κ.λπ., θα χρειαστώ πολλές σελίδες και θα υπάρξει πρόβλημα.

Περιορίζομαι λοιπόν μόνο στο 50+1 των σχολικών τάξεων, για να κλείσουν λόγω πανδημίας, ενώ στην Ευρώπη είναι χώρες που αρκεί ένας ασθενής για να κλείσει η τάξη, άλλες δυο και άλλες τρεις. Το ότι είμαστε πρώτοι σχεδόν σε νεκρούς στον κόσμο δεν τους ενοχλεί καθόλου. Κι από πάνω μας ήλθε καπάκι η ρήση του Μητσοτάκη για τον Αη Στράτη, ότι «ήταν τοπόσημο διχασμού και δοκιμασίας» και τώρα θα γίνει «ορόσημο ενότητας και αισιοδοξίας».

Κύριε άσχετε πρωθυπουργέ, ο Αη Στράτης ήταν τόπος στέρησης της ελευθερίας και κτηνωδών βασανιστηρίων, σε βάρος ό,τι καλύτερου, σκεπτομένου και κοινωνικά προβληματισμένου διέθετε ο ελληνικός Λαός. Κι ακόμα, όταν καταργήθηκε η Μακρόνησος το 1951 ως στρατόπεδο πολιτικών κρατουμένων, αυτοί μεταφερθήκανε από εκεί στον Αη Στράτη και μείνανε εκεί 16 ολόκληρα χρόνια, χωρίς καμιά δικαστική απόφαση. Με τις αποφάσεις των Επιτροπών Ασφαλείας, που είχε καθιερώσει το «ιδιώνυμο» του Βενιζέλου και ο Μεταξάς και που χρησιμοποιήθηκαν αφειδώς στον εμφύλιο και πολύ μετά από αυτόν.

Απολυθήκανε από τους «αποστάτες», λίγο πριν από τη χούντα του 1967, που σε λίγο τους ξανάβαλε πάλι μέσα.

Τέτοια «αποκατάσταση της Δημοκρατίας» είχαμε και μετά την καραμανλική ΕΡΕ από την Ενωση Κέντρου.

Καισαριανή, 10.01.2022

*Συγγραφέας – δημοσιογράφος

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.