«Δουλεια της λογοτεχνιας ειναι να μαθει στους ανθρωπους να μην λενε ψεματα»

Μπορεί κανείς να ζήσει ποιητικά κι αν ναι, με ποιον ακριβώς τρόπο; Ο Σαλίμ Μπασί (Salim Bachi), ο Γαλλοαλγερινός συγγραφέας που κατέκτησε το διεθνές αναγνωστικό κοινό με το μυθιστόρημά του «Η σιωπή του Μωάμεθ» (μετάφραση Νίκος Σταμπάκης, εκδόσεις Νεφέλη), είχε να δώσει μιαν εύλογη απάντηση στο διπλό αυτό ερώτημα με την ευκαιρία της συμμετοχής του στη 14η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης.
 
Συζητώντας με τις πανεπιστημιακούς Τιτίκα Δημητρούλια και Ιφιγένεια Καμτσίδου, ο Μπασί είπε: «Ζω ποιητικά υπό την έννοια ότι έχω κατορθώσει να ξεφύγω από έναν σκληροτράχηλο ντετερμινισμό: τον ντετερμινισμό της ασφυκτικής πίεσης που ασκούν η πολιτική εξουσία και η θρησκεία στην Αλγερία. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αλγερία, μένοντας εκεί μέχρι την ηλικία των 25 ετών. Τα πρόσωπα της γενιάς μου υποχρεώθηκαν να υπομείνουν μια πολύ δύσκολη κοινωνία, αντιμετωπίζοντας κυριολεκτικά απάνθρωπες συνθήκες ζωής. Προσωπικά είχα τη τύχη να γίνω συγγραφέας και να απαλλαγώ από ένα τόσο καταπιεστικό περιβάλλον. Εκείνο πάντως που κάνουμε από γενιά σε γενιά, κι αυτό κυρίως θέλησα να δείξω με το μυθιστόρημά μου “Σκοτώστε τους όλους”, είναι να δημιουργούμε απογοήτευση και να προκαλούμε διαψεύσεις, οδηγώντας τους νέους στην τρομοκρατία. Στο “Σκοτώστε τους όλους” υιοθέτησα ως αφηγητής την οπτική γωνία του τρομοκράτη, χωρίς, όμως, να οδηγηθώ σε μια λογοτεχνία που να δικαιολογεί και να υπερασπίζεται τη βία».
 
Σε άλλο σημείο της συζήτησης, ο Μπασί υπογράμμισε πως βιβλία του έχουν πολιτική δυναμική, αλλά δεν αποτελούν πολιτικά δοκίμια: «Εκείνο που απασχολεί κατά βάση τη λογοτεχνία μου είναι το εσωτερικό της ύπαρξης και η σχέση με τον θάνατο. Με απασχολεί πολύ επίσης η σχέση με τον θεό ή μάλλον η μη σχέση μαζί του. Στην Αλγερία η διδασκαλία της θρησκείας στο σχολείο είναι εξαιρετικά βίαιη, φτάνει μέχρι την κατάρρευση και την κατάργηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Στην πατρίδα μου δεν μπορεί κανείς να δηλώσει ότι είναι άθεος. Δέκα χρόνια μετά την κήρυξη της αλγερινής ανεξαρτησίας το καθεστώς επέβαλε στα σχολεία να επιστρέψουν στην αραβική γλώσσα ενώ από την πρώτη στιγμή θέλησε να ελέγξει και να ρυθμίσει οτιδήποτε είχε να κάνει με τη θρησκευτική συνείδηση».
 
Η θρησκεία δεν επηρεάζει μόνο την καθημερινή ζωή του πολίτη στην Αλγερία, μέσω της ποδηγέτησης της εκπαίδευσης από το Ισλάμ, αλλά του μεταδίδει και μια γενικότερα παραμορφωμένη εικόνα. «Δουλειά της λογοτεχνίας είναι» παρατήρησε ο Μπασί «να δείξει στον κόσμο την αλήθεια ή μάλλον να μάθει στους ανθρώπους να μη λένε ψέματα. Πρέπει η λογοτεχνία να γκρεμίσει με τη δύναμη υποβολής που διαθέτει όλα τα παλιά είδωλα. Γιατί τα είδωλα (παλαιότερα και νεώτερα) λειτουργούν ως εργαλεία στα χέρια της πολιτικής εξουσίας και της θρησκείας».
 
Υπάρχει φιλελεύθερη εκδοχή του Ισλάμ; Ο Μπασί δεν το πιστεύει: «Δεν είναι δυνατόν να προσδοκά κανείς κάτι τέτοιο. Η θρησκεία οφείλει να συνιστά μιαν απολύτως προσωπική υπόθεση. Μια υπόθεση που να μην έχει κανέναν δεσμό ούτε με την πολιτική ούτε με τη δημόσια σφαίρα. Αλλά αυτό δεν πρόκειται ποτέ να το αποδεχθεί το Ισλάμ. Σε ό,τι με αφορά, δεν έχω εσχατολογικές προσδοκίες ούτε φαντάζομαι πως η ζωή συνεχίζεται σε έναν άλλο κόσμο. Το μοναδικό πράγμα στο οποίο πιστεύω είναι η λογοτεχνία».
 
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.