12 εικαστικοι στο μακρυ τραπεζι της μνημης του Μισελ Φαις

Πώς θα έμοιαζε ένα τραπέζι της μνήμης; « Ένα μακρύ, στρωμένο, ξύλινο, τραπέζι, τόσο μακρύ που χάνεις την κεφαλή, τη μέση και τα άκρα, ένα τραπέζι που ενδέχεται και να το ονειρεύεσαι, πολύ καθαρά όμως, τόσο που όταν ξυπνάς, βλέπεις αυτά που έβλεπες πριν συμπαγή και ευκρινή, θολά και ρευστά πλέον, χωρίς περιγράμματα». Σ’ αυτό το μεταιχμιακό τραπέζι, το μεταξύ ύπνου και ξύπνου, κάθονται έντεκα ζωγράφοι κι ένας φωτογράφος για να ανασύρουν εικόνες από το σύνολο σχεδόν του έργου (1994-2017) του Μισέλ Φάις. Οι ζωγράφοι Άγγελος Αντωνόπουλος, Καλλιόπη Ασαργιωτάκη, Μαριλίτσα Βλαχάκη, Περικλής Γουλάκος, Μαριλένα Ζαμπούρα, Μανώλης Μπιτσάκης, Χρήστος Μποκόρος, Χρόνης Μπότσογλου, Αχιλλέας Παπακώστας, Κώστας Παπανικολάου, Γιώργος Ρόρρης και ο φωτογράφος Ηλίας Κοσίντας, πατώντας στο πεζογραφικό, θεατρικό και φωτογραφικό έργο του συγγραφέα συνθέτουν τις δικές τους ιστορίες βλεμμάτων (μέσα από ζωγραφική, βίντεο και φωτογραφίες) στο πέρασμα του χρόνου. Λίγο πριν τα εγκαίνια μιας ιδιότυπης έκθεσης όπου η ζωγραφική συναντάει τη λογοτεχνία, ο Μισέλ Φάις μίλησε στην Athens Voice.
 
«Μόνο μιλώντας για την επικράτεια του γκρι θα ξεφύγεις από την επικράτεια του γκρι». Είναι μια ταυτολογική ρήση της τελευταίας σας ηρωίδας, Lady Cortizol, εξόχως ψυχαναλυτική, που παραπέμπει και στην περιπέτεια της γραφής. Εν προκειμένω της δικής σας γραφής, που καθώς προχωράει στο χρόνο πειραματίζεται με τα όριά της, γυρνώντας την ίδια στιγμή γύρω από τις εμμονές του συγγραφέα. Ο ψυχικός ορίζοντας ορίζει τον αφηγηματικό. Πώς είναι η ενατένιση ενός τέτοιου ορίζοντα, εικοσιτριών χρόνων, από την τωρινή σας θέση;
Κάτι ανάμεσα σε περιδίνηση, ίλιγγο, λιποθυμία. Μετά, συνήθως, σηκώνεσαι με βαρύ κεφάλι και χάλια στομάχι, υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που σηκώνεσαι πιο ανάλαφρος, με την τρυφερή αίσθηση μιας απώλειας που καλώς έχει απωλέσθει ότι έχει απωλεσθεί. 
 

Μιλάτε για ένα τραπέζι της μνήμης με συνδαιτυμόνες δώδεκα «αγαπημένους φίλους, αφοσιωμένους και ταλαντούχους ανθρώπους της εικόνας». Πώς σχηματίστηκε αυτή η συντροφιά; Με ποιον τρόπο αναδύθηκαν οι εμπνεύσεις, πώς φτιάχτηκαν οι γειτνιάσεις και οι αντιστοιχίσεις;  
Αυτή η έκθεση δεν έπεσε από τον ουρανό. Και δεν μιλάω για το προφανές: οργάνωση, τρέξιμο, κατάλογος και τα ρέστα. Μιλάω για το παρελθόν της. Όχι το εξωτερικό – αναθέσεις, συνδυασμοί προσώπων. Στέκομαι στον μέσα χρόνο. Οι «Συγκάτοικες εικόνες» έχουν ψυχικά δεδουλευμένα και πνευματική προϋπηρεσία. Σχεδόν με όλους που εκθέτουν σ’ αυτή την έκθεση με συνδέουν μνήμες, στιγμές που διαρκούν, πράγματα απτά με ψυχικό βάρος. Εξώφυλλα, εικόνες, προλογίσματα, συνεντεύξεις, εκθέσεις, θεατρικές παραστάσεις, συμμετοχή σε ομαδικές εκθέσεις, αλλά και κοινές διακοπές, οινοκατανύξεις, εντάσεις, διαφωνίες και πολλά πολλά γέλια. Ξέρετε, οι άνθρωποι που παλεύουν με το σκοτάδι τους δεν είναι ήμερα ζώα. Μπορεί με κάποιους από αυτούς που με τιμούν σήμερα, πάνω απ’ όλα με τη φιλία τους, να μη βλεπόμαστε, όπως βλεπόμασταν, να μην ανοίγουμε τις καρδιές μας, όπως τις ανοίγαμε, να μην τσακωνόμαστε, όπως τσακωνόμασταν, να μη γελάμε, όπως γελούσαμε, αλλά τα χνάρια μας, οι διασταυρώσεις μας, οι τομές μας, παραμένουν ανεξίτηλα. Γι’ αυτό, ευχαριστώ από καρδιάς τον Χρόνη, τον Χρήστο, τον Γιώργο, τον Άγγελο, τον Κώστα, τον Περικλή, τη Μαριλένα, τη Μαριλίτσα, την Καλλιόπη, τον Ηλία, τον Εμμανουήλ, τον Αχιλλέα και, φυσικά, την Ελισάβετ και τον Σωτήρη, αλλά και την Άννα, τη Βασιλική και τη Φανιώ.
 
Οι «Συγκάτοικες εικόνες» μοιάζουν με μία ιδιότυπη ρετροσπεκτίβα. Μια ανασκόπηση των γραφουμένων, μία αναπόληση, αναδρομή σε τετελεσμένους κόσμους. Σαν να εικονογραφούνται εδώ στιγμιότυπα από το μεγάλο μυθιστόρημα που εγκιβωτίζει τις «μικροδιηγήσεις» των έργων σας;
Όντως. Σαν να περιηγούνται στη βιβλιοθήκη της γραφής μου, να ανασύρουν έναν χαρακτήρα, να τον στήνουν απέναντι, να τον σχεδιάζουν, να τον ζωγραφίζουν, να τον βιντεοσκοπούν, να τον φωτογραφίζουν. Αλλά και μια κατάσταση, μια αύρα, μια εποχή, ένα νεύμα. Το ενδιαφέρον και συγκινητικό μαζί είναι η πολυτροπία βλεμμάτων για ίδια κείμενα και βιβλία.
 

Τι είδαν οι ζωγράφοι που έσκυψαν στο καλειδοσκόπιο της γραφής σας; Ποια είναι η σχέση σας με το δικό τους έργο;
Το τι είδαν θα το διαπιστωσετε εσείς, οι επισκέπτες της έκθεσης. Από μεριάς μου, το μόνο που ξέρω είναι για το διαρκές δούναι λαβείν που, εδώ και χρόνια, κυκλοφορεί μεταξύ μας. Έδωσες λέξη, έλαβες εικόνα. Με το έργο αρκετών έχω μακρά σχέση. Ξέρω τη διαδρομή τους από την εποχή που ήταν στην ΑΣΚΤ. Από τα πρώτα τους βήματα. Από τότε μιλούσαμε ανοιχτά και παθιασμένα, σ’ αυτό, βεβαίως, βοηθούσε και το γεγονός ότι δεν ανήκα στο συνάφι τους, ερχόμουν από άλλα εκφραστικά χωράφια. Έτσι, στο πέρασμα του χρόνου, η συνάφεια, η συνομιλία, η εγγύτητα πήρε το σχήμα προλογισμάτων, συνεντεύξεων, συνεκθέσεων.
 
Στο τραπέζι αυτό κάθονται τα πρόσωπα των βιβλίων σας, αυτοί οι «εξημερωμένοι δαίμονες», όπως τους λέτε, οι «κατάσαρκοι πληρεξούσιοί» σας. Εντός και εκτός κειμένου. Ανώνυμοι και επώνυμοι. Επινοημένοι και βιογραφούμενοι. Πώς σχετίζεστε μαζί τους; Υπάρχει ένα είδος συνοχής, συνέχειας, πολλαπλασιασμού των εαυτών;
Οι χαρακτήρες των βιβλίων μας στο πέρασμα του χρόνου είναι κάτι σαν συγγενείς. Όχι, φίλοι. Τους φίλους τους επιλέγουμε. Τους συγγενείς όχι.  Ένα δύσκολο σόι, συχνά αγνοούμενο, άλλοτε σκορποχώρι. Παράξενα μούτρα, ανευχάριστα, θυμωμένα, θίγονται με το παραμικρό, όχι και τόσο σπάνια σου ζητάνε τον ουρανό με τ’ άστρα, ενώ, κατά βάθος, θέλουν να σε εξαφανίσουν απο προσώπου γης, να κοιμούνται στο κρεβάτι σου, να τρώνε από το πιάτο σου, να βλέπουν τα όνειρά σου, να μιλάνε εξ ονόματός σου. Επόμενο δεν είναι άλλοτε να τους βλέπεις σαν έναν δαίμονα, που μεταμορφώνεται σε ό,τι μπορείς να φανταστείς κι άλλοτε σαν το κενό που αδυνατείς να μεταμορφώσεις;
 

Πώς θα περιγράφατε αυτή τη «μέρα που εδώ και χρόνια σβήνει και ποτέ δεν τελειώνει» (όπως γράφετε στον κατάλογο της έκθεσης);
Τρομακτικά ωραία.
 
Info
Διάρκεια έκθεσης: 13 Δεκεμβρίου 2017-14 Ιανουαρίου 2018
Ώρες λειτουργίας: Τετάρτη-Παρασκευή: 6-9 μ.μ. / Σάββατο: 12-8 μ.μ.
Κυριακή: 12-3 μ.μ. / Κλειστά: 23-24/12, 30-31/12, 6-7/1
Φωκίωνος Νέγρη 16
Είσοδος ελεύθερη
 
Πηγή: www.athensvoice.gr

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.