Ξεκινα σημερα τις εργασιες του το Συνεδριο στη μνημη του Παναγιωτη Μουλλα

Βασιλική Κοντογιάννη – Ελισάβετ Αρσενίου, μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου «Το Συνέδριο αναπτύσσεται ως προέκταση της σκέψης του Π.Μουλλά ∙προσδοκούμε να πάμε ένα βήμα παραπέρα όλα αυτά των οποίων τα σπέρματα έβαλε ο ίδιος»

Σήμερα, Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου, ξεκινά τις εργασίες του το τριήμερο συνέδριο που διοργανώνει το Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας  του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, στη μνήμη του Παναγιώτη Μουλλά, διακεκριμένης μορφής των Νεοελληνικών Γραμμάτων, που έχει συνδέσει το όνομά του με το Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας του Δ.Π.Θ., καθώς πλέον το Τμήμα φιλοξενεί το πλήρες «σώμα» της λογοτεχνικής και επιστημονικής βιβλιοθήκης του, συνοδευόμενο από τεκμήρια της επιστημονικής του σταδιοδρομίας, καθώς και τμήμα της επίπλωσης του γραφείου του, μια δωρεά η οποία εστάλη στο Τμήμα μας, χάρη στον κληρονόμο του Π.Μουλλά, Καθηγητή της EHESS (Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales) των Παρισίων Γιάννη Τσιώμη.
 
 Στο τριήμερο αυτό συνέδριο θα συμμετάσχουν καθηγητές ελληνικών πανεπιστημίων, μαθητές ή συνεργάτες του Παναγιώτη Μουλλά που δραστηριοποιούνται με επιτυχία στον συγκεκριμένο κλάδο, αλλά και κριτικοί που ασκούν  λογοτεχνική κριτική στις μέρες μας μέσα από εφημερίδες και περιοδικά, ενώ επιπλέον στην όλη διοργάνωση θα συνεισφέρουν με ανακοινώσεις τους και νέοι ερευνητές του Τμήματος.
 
Το συνέδριο υλοποιείται υπό την αιγίδα της Επιτροπής Ερευνών Δ.Π.Θ., της Εταιρείας Αξιοποίησης και Διαχείρισης Περιουσίας Δ.Π.Θ.  και της Κοσμητείας Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών Δ.Π.Θ. , ενώ στην οργανωτική επιτροπή του  περιλαμβάνονται οι κ.κ. Βασιλική Κοντογιάννη, Ελισάβετ Αρσενίου, Νίκος Μαυρέλος  και Σοφία Βούλγαρη.
 
Για το περιεχόμενο του συνεδρίου αλλά και για τον «καθηγητή» τους Παναγιώτη Μουλλά, μίλησαν στο «Ράδιο Παρατηρητής» και στις Νατάσσα Βαφειάδη και Τζένη Κατσαρή – Βαφειάδη, δύο εκ των τεσσάρων μελών της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου, η κ. Βασιλική Κοντογιάννη, Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο ΔΠΘ και η κ. Ελισάβετ Αρσενίου, αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας επίσης στο ΔΠΘ.
 
Ο λόγος στις ίδιες λοιπόν… 

Βασιλική Κοντογιάννη, Ελισάβετ Αρσενίου «Ο Παναγιώτης Μουλλάς παράδειγμα  ανθρώπου που ήξερε να μένει απλός»
 
«Πίστευε ότι η φιλολογία δεν ήταν ένας τρόπος για να ανεβούμε και μόνο ή για να πάρουμε μισθό ή για να γίνουμε μεγάλοι και τρανοί, αλλά ένας τρόπος για να ζούμε»

 
ΠτΘ: Πώς είναι να τιμάτε έναν άνθρωπο και συγκεκριμένα έναν άνθρωπο όπως ο Παναγιώτης Μουλλάς;
Β.Κ.: Είμαστε πολλοί χαρούμενοι για τη διοργάνωση αυτού του συνεδρίου, που επιχειρήσαμε να την ξεκινήσουμε πριν από δύο χρόνια περίπου. Ένα Τμήμα, για να ζήσει σε έναν τόπο, πρέπει να μπορέσει να «πιάσει ρίζα». Εμείς μέσα από αυτήν την επικοινωνία βλέπουμε ότι σιγά σιγά η ρίζα μας μεγαλώνει προς τα κάτω. Και χαιρόμαστε που η πόλη της Κομοτηνής ανταποκρίνεται στις προσπάθειές μας. Δεν είναι απλή υπόθεση να λειτουργήσει ένα πανεπιστημιακό τμήμα σε μια μικρή πόλη της περιφέρειας και να πείσει για την αξία του.
 Η αναφορά στο όνομα του Παναγιώτη Μουλλά, στη βιβλιοθήκη του, την κληρονομιά του-κυριολεκτικά και μεταφορικά- είναι ένα ρίζωμα για εμάς, γιατί πηγαίνει πολύ πίσω. Αξίζει να θυμηθούμε αρχικά ότι πρόκειται για έναν Θρακιώτη.  Ο Παναγιώτης Μουλλάς ήταν γόνος προσφύγων, που ήρθαν από την Ανατολική Θράκη και εγκαταστάθηκαν στο Κιλκίς. Γεννήθηκε το 1935 και πέθανε το 2010. Είχε μια μακρά πορεία, ξεκινώντας από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, έπειτα στο Εθνικό  Ίδρυμα Ερευνών στην Αθήνα, στη συνέχεια σε πανεπιστήμια του Παρισιού, όπου σπούδασε και εργάστηκε ταυτόχρονα, ενώ εκεί ολοκλήρωσε και τη  διατριβή του για τους πανεπιστημιακούς διαγωνισμούς.  Επέστρεψε το 1978 με απόφασή του, ενώ στη Γαλλία είχε τη δυνατότητα να κάνει μια λαμπρή σταδιοδρομία, για να δουλέψει στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Και δούλεψε εκεί ως τη συνταξιοδότησή του, ενώ έμεινε στο Πανεπιστήμιο να εργάζεται και μετά από τη συνταξιοδότηση. Έγραψε μεγάλο αριθμό σημαντικών φιλολογικών μελετών, ενώ έκανε επίσης και μεταφράσεις από το αρχαίο δράμα. Για εμάς ήταν ένας δάσκαλος που τον γνωρίσαμε από κοντά, τον ζήσαμε και επηρεαστήκαμε σίγουρα από το παράδειγμά του. Ήταν το παράδειγμα ενός ανθρώπου που ήξερε να μένει απλός και δεν έπαιρνε το μυαλό του αέρα. Ένας άνθρωπος που ήξερε να μετράει τα βήματά του και να ακούει τον άλλο.

Ε.Α.: Ήξερε να μοιράζεται, ήταν πάρα πολύ δημοκρατικός, άνοιγε διαρκώς διαλόγους με τους άλλους. Ουδέποτε δηλαδή μιλούσε με όρια κλειστά, πάντοτε άνοιγε τη συζήτηση. Γι’ αυτό άλλωστε τον ίδιο τον απασχόλησε πολύ η κριτική και γι’ αυτό η δική μας απόφαση να μιλήσουμε για την κριτική είχε να κάνει πάρα πολύ με το ήθος αυτό του φιλολόγου. Ξεχωρίζουμε επομένως πολλές ιδιότητες, τις οποίες θέλουμε να τις προβάλουμε και να τις συντηρήσουμε. Πολλές από τις ιδιότητες του δασκάλου, του ανθρώπου, που έχουν μεγάλη σημασία για την τήρηση του βιολογικού και του φυσικού ήθους, που πρόβαλε αυτός ο σημαντικός για εμάς δάσκαλος. 

«Όλη του η ζωή, όλες του οι κινήσεις, οι συζητήσεις απεδείκνυαν ότι ήταν ένας άνθρωπος που είχε απόλυτη επίγνωση του κόσμου γύρω του»

ΠτΘ: Εκείνο που ήταν καταπληκτικό είναι ότι όποιος γινόταν μαθητής του Μουλλά μια φορά ήταν μαθητής σε όλη του τη ζωή. Επρόκειτο για έναν βαθιά δημοκρατικό άνθρωπο, εξού  και αντιλαμβανόταν  και ερμήνευε τη ζωή, αλλά και τη φιλολογία, με βάση την ιστορία και την κοινωνία. Ήταν ένας άνθρωπος που «έγραφε» στη συνείδησή μας.
Ε.Α.: Απολύτως. Ήταν ένας άνθρωπος, καταρχήν, που ήξερε πώς να διαβάζει, που εκτιμούσε πάρα πολύ τη γραπτή κουλτούρα. Και έτσι εκτιμάμε ακόμα πιο πολύ τη βιβλιοθήκη του, καθώς πρόκειται για έργα που ο ίδιος έχει διαβάσει και μάλιστα σε πολλά εξ αυτών υπάρχουν χειρόγραφες σημειώσεις του.  Από την άλλη πλευρά ήταν ένας άνθρωπος πνευματικός. Ήταν ένας άνθρωπος, που όλη του η ζωή, όλες του οι κινήσεις, οι συζητήσεις απεδείκνυαν ακριβώς ότι δεν ήταν μόνο  ένας επιστήμονας, αλλά ότι ήταν ένας άνθρωπος που είχε απόλυτη επίγνωση του κόσμου γύρω του. Της σκέψης, της φιλοσοφίας, της ιστορίας, της παιδείας, των βιβλίων, της λογοτεχνίας,  μέσα στα κείμενα κι έξω από αυτά. Και αυτό γιατί  πίστευε ότι η φιλολογία δεν ήταν ένας τρόπος για να ανεβούμε και μόνο ή για να πάρουμε μισθό ή για να γίνουμε μεγάλοι και τρανοί, αλλά ένας τρόπος για να ζούμε. 

«Για δεύτερη φορά φιλόλογοι και κριτικοί στο ίδιο τραπέζι συζήτησης»

ΠτΘ: Να αναφερθούμε στους άξονες του συνεδρίου και στα όσα θα ακούσουμε στα πλαίσια των εισηγήσεων, για να γνωρίσουμε και μέσα από αυτές το έργο του Παναγιώτη Μουλλά.
Β.Κ.: Διαλέξαμε έναν από τους χώρους, όπου είχε εργαστεί συστηματικά και με καλό αποτέλεσμα ο Π. Μουλλάς. Χρησιμοποιήσαμε τα βιβλία του και τις μελέτες του σχετικά με την κριτική, κυρίως τη «Δέκατη μούσα», που είναι το βιβλίο του για την κριτική. Διαλέξαμε έναν από τους άξονες της σκέψης του και βάλαμε πάνω σε αυτόν το Συνέδριο. Γιατί έπρεπε να κάνουμε μια επιλογή. Από εκεί και πέρα το Συνέδριο αναπτύσσεται ως προέκταση της σκέψης του Μουλλά. Δεν είναι δηλαδή ένα μνημόσυνο. Μπορεί αρχικά να είναι η τιμή προς τον Μουλλά, για τη βιβλιοθήκη του και για όλα όσα υπήρξε για εμάς, αλλά από εκεί πέρα προσδοκούμε να πάμε ένα βήμα παραπέρα όλα αυτά, των οποίων τα σπέρματα έβαλε ο ίδιος. Ο Δημαράς έλεγε πως «ο καλός δάσκαλος είναι αυτός που φτιάχνει τέτοιους μαθητές, που κάποια στιγμή μπορούν να του δώσουν και μια κλωτσιά και να τον ξεφορτωθούν». Στη βάση αυτή  μπορεί κάποιες από τις ανακοινώσεις του Συνεδρίου να είναι πολύ πιο πέρα από τον Μουλλά, αλλά κινούνται σε μια θεματική, πάνω στην οποία αυτός εργάστηκε.

Στα πλαίσια του Συνεδρίου αυτού έχουμε επίσης κάνει και κάτι που θεωρείται πρωτοποριακό για τον χώρο.  Έχουμε οργανώσει μία συνάντηση όχι μόνο των πανεπιστημιακών, καθηγητών, φοιτητών, μεταπτυχιακών φοιτητών και υποψηφίων διδακτόρων αλλά μία συνάντηση πανεπιστημιακών και κριτικών. Είναι η δεύτερη φορά που το επιχειρούμε και αυτή την φορά έχουμε πολλούς περισσότερους κριτικούς  που έρχονται και μιλούν μαζί μας όπως ο Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, η Ελισάβετ Κοτζιά και άλλοι  επαγγελματίες κριτικοί. Δοκιμάσαμε να στήσουμε μία γόνιμη συνάντηση και ελπίζουμε ότι μπορούμε καλά να ανταλλάξουμε απόψεις, και εμείς οι φιλόλογοι που οι κριτικοί συνήθως θεωρούν γραμματολόγους και οι άνθρωποι που ζουν την καθημερινή εμπειρία της άσκησης του κριτικού.

Το αναλυτικό πρόγραμμα του συνεδρίου έχει ως εξής:

Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου

17:30-18.00: Εγγραφές
18:00-18.30: Τελετή έναρξης-Χαιρετισμοί
Η ελληνική λογοτεχνική κριτική και ο Παναγιώτης Μουλλάς
18.30-20.15: ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΟΥΛΛΑ: ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ

Α (18.30-19.15)
Συντονισμός: Βασιλική Κοντογιάννη
Γιώργος Τσουκαλάς, Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, Παναγιώτης Σοκόλης, Βασιλική Κοντογιάννη
 
Β (19.15-20.00)
Συντονισμός: Ελισάβετ Αρσενίου
Λίζυ Τσιριμώκου, Βενετία Αποστολίδου, Μαίρη Μικέ, Σοφία Βούλγαρη, Ελισάβετ Αρσενίου
 
20.00-20.15: Συζήτηση-άλλες παρεμβάσεις
 
20.15-21.00: Η ΔΩΡΕΑ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΟΥΛΛΑ
Συντονισμός: Στέλλα Χελιδώνη
Αριλιά Σπάρταλη, «Δωρεά Παναγιώτη Μουλλά: Παλαιά και σπάνια βιβλία»
Φωτεινή Κανταρίδου, Μαρία Μαρδερόζη, Χαράλαμπος Οτάμπασης, «”Στον φίλο Πάνο”: μία καταγραφή των αυτογράφων και των αφιερώσεων από την προσωπική βιβλιοθήκη του Παναγιώτη Μουλλά»
 
 
Σάββατο 5 Δεκεμβρίου
 
Α΄ Συνεδρία: ΚΡΙΤΙΚΟΙ – ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ
Πρόεδρος: Νίκος Μαυρέλος
9.30-9.50: Βασιλειάδης Βασίλης, «Η κριτική της χαμηλής φωνής: ποιητές-κριτικοί στα 1920»
9.50-10.10:Βούλγαρη Σοφία, «Ο Αναγνωστάκης/Φάσσης ως κριτικός»
10.10-10.30: Αρσενίου Ελισάβετ, «Η κριτική
στο μυθιστόρημα: αφηγήσεις πολεμικής»
10.30-10.45: Συζήτηση
10.45-11.00: Καφές
 
Β΄ Συνεδρία: ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
Πρόεδρος: Σοφία Βούλγαρη
11.00-11.20: Παπαθεοδώρου Γιάννης, «”Δεν θέλομε επίσημο ένδυμα”: ο κριτικός Τέλος Άγρας στους μοντέρνους καιρούς»
11.20-11.40: Κοτζιά Ελισάβετ, «Πεζογραφία 1974-2010: Θεωρία, γραμματολογία, κριτική»
11.40-12.00: Χατζηβασιλείου Βαγγέλης, «Από την κριτική της λογοτεχνίας στη γραμματολογία»
12.00 – 12.15: Συζήτηση
12.15-12.30: Καφές
 
Γ΄ Συνεδρία: ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ Ι
Πρόεδρος: Μαίρη Μικέ
12.30-12.50: Μαυρέλος Νίκος, «Η κριτική στο “χώρο του εφήμερου”: λογοτεχνία και παραλογοτεχνία»
12.50-13.10: Βούλγαρης Κώστας, «Προϋποθέσεις και όρια του Παναγιώτη Μουλλά»
13.10-13.30: Σχινά Κατερίνα, «Μετάφραση και κριτική: μια ατελής σχέση»
13.30-13.45: Συζήτηση
ΓΕΥΜΑ
 
Δ΄ Συνεδρία: ΟΙ ΚΡΙΤΙΚΟΙ Ι
Πρόεδρος: Βενετία Αποστολίδου
17.30-17.50: Τσιριμώκου Λίζυ, «Ο κριτικός- σκαντζόχοιρος. Η δωρική κριτική του Μιχαήλ Μητσάκη»
17.50-18.10: Αμπατζοπούλου Φραγκίσκη, «Ο κριτικός Δημήτριος Καπετανάκης και η “Εποχή των ποιητών”»
18.10-18.30: Συμεωνίδου Πολυξένη, «Το ζήτημα της εθνικής ταυτότητας και των ξένων επιδράσεων στη νεοελληνική λογοτεχνική παραγωγή: μία παρουσίασή του μέσα από τον λόγο των κριτικογράφων του Άστεως 1891-1899»
18.30-18.45: Συζήτηση
18.45-19.00: Καφές
 
Ε΄ Συνεδρία: ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΙΙ
Πρόεδρος: Ελισάβετ Κοτζιά
19.00-19.20: Αράγης Γιώργος, «Εκδοχές του ιδανικού κριτικού»
19.20-19.40: Κοντογιάννη Βασιλική, «Η αυτοβιογραφική διάσταση ως συνιστώσα της κριτικής»
19.40-20.00: Συζήτηση
ΔΕΙΠΝΟ
 

Κυριακή 6 Δεκεμβρίου

 
ΣΤ΄ Συνεδρία: ΟΙ ΚΡΙΤΙΚΟΙ ΙΙ
Πρόεδρος: Λίζυ Τσιριμώκου
10.00-10.20: Μικέ Μαίρη, «Ροΐδης-Βιζυηνός: Μια αντίθεση»
10.20-10.40: Ντουνιά Χριστίνα, «Άλκης Θρύλος: μια δυναμική φεμινίστρια-κριτικός στη δεκαετία του είκοσι»
10.40-11.00: Σαρατζής Απόστολος, «Ο Παλαμάς στην κριτική ματιά του Σεφέρη»
11.00-11.15: Καφές
 
Ζ΄ Συνεδρία: ΟΙ ΚΡΙΤΙΚΟΙ ΙΙΙ
Πρόεδρος: Χριστίνα Ντουνιά
11.15-11.35: Χελιδώνη Στέλλα, «Η κριτική σκέψη του Γιώργου Κοτζιούλα»
11.35-11.55: Αποστολίδου Βενετία, «Λογοτεχνική Κριτική και Νεοελληνική Φιλολογία: Η ακαδημαϊκή περιπέτεια του Απόστολου Σαχίνη»
11.55-12.15: Στάμος Ιωάννης, «Λογοτεχνική κριτική και πολιτική: Η περίπτωση του Άριστου Καμπάνη (1883-1956)»
12.15-12.30: Συζήτηση
12.30-13.00: ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ-ΛΗΞΗ

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.