Το πολιτικο τραγουδι «ξαναζωνταντευει»

Η ιστορικός Ελένη Πασχαλούδη μιλά στον «ΠτΘ» για την εξέλιξη της έρευνας του πολιτικού τραγουδιού στην Ελλάδα από τον «Επιτάφιο» του Μίκη Θεοδωράκη στη ραπ ως ένας εκ των βασικών εκφραστών του πολιτικού τραγουδιού σήμερα

Το πολιτικό τραγούδι και η λειτουργία του στην κοινωνία, ο τρόπος δηλαδή με τους οποίους πέρα από πολιτιστική είναι και πολιτική έκφραση, αποτελεί τον τομέα της πρόσφατης έρευνας της ιστορικού κ. Ελένης Πασχαλούδη, η οποία το απόγευμα της Δευτέρας, 27 Μαρτίου, ήταν η κεντρική εισηγήτρια του ανοιχτού διαδικτυακού μαθήματος με τίτλο «Τραγουδώντας την Ιστορία: Το πολιτικό τραγούδι στη μετεμφυλιακή Ελλάδα» που διοργανώθηκε με πρωτοβουλία του Εργαστηρίου Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ.

Μια πρωτοβουλία που επιχειρεί, όπως εξήγησε η Διευθύντρια του Εργαστηρίου και Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος κ.Αθηνά Συριάτου, να αποδείξει ότι η ιστορία δεν είναι μόνο «προϊόν» των ακαδημαϊκών εδράνων, αλλά «έρχεται από και βρίσκεται παντού». Ειδικά δε για τις γενιές της μεταπολίτευσης το πολιτικό τραγούδι, έπαιξε ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο καθώς όπως επεσήμανε «ουσιαστικά δίδασκε με τον πιο συγκινησιακό τρόπο την πρόσφατη ιστορία του τόπου, “ξύπναγε” την γενιά και την έστρεφε προς την ιστορία».

«Κάμπτεται» ο δισταγμός των ιστορικών

Όπως εξήγησε μιλώντας στο «Ράδιο Παρατηρητής 94fm» η κ.Πασχαλούδη μέχρι πρότινος αυτά τα θέματα της πολιτισμικής ιστορίας στον ελληνικό ακαδημαϊκό χώρο και κουλτούρα ήταν λίγο παραμελημένα, με το βάρος της έρευνας να δίνεται στην πολιτική ιστορία, υπό την σκοπιά των αρχείων, των ημερομηνιών, των ονομάτων κ.ο.κ. Τα τελευταία χρόνια ο «δισταγμός» αυτός αντικαταστάθηκε από αρκετές ερευνητικές δουλειές, για τη μνήμη, τις ταυτότητες και τον πολιτισμό, μέσα σε αυτά και η ιστορία της μουσικής και ειδικά το πολιτικό τραγούδι, γεγονός ωστόσο που στο εξωτερικό αποτελούσε «πραγματικότητα» ήδη από τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο και έπειτα.

Η δική της προσωπική έρευνα εστιάζει στο πολιτικό τραγούδι, επιχειρώντας να ρίξει φως στους τρόπους με τους οποίους το τραγούδι, πέρα από πολιτιστική είναι και μια πολιτική έκφραση, τους τρόπους με τους οποίους οι πολιτικοί και η πολιτική το χρησιμοποιούν αλλά και τους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι εκφράζονται μέσα από το τραγούδι και συγκροτούν την ταυτότητά, την έκφρασή τους και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν την πολιτική.

Η χθεσινή εισήγηση της κ.Πασχαλούδη αφορούσε ειδικότερα τις αρχές της πολιτικής αυτής έκφρασης στη μετεμφυλιακή Ελλάδα, μέσα από το έργο «Επιτάφιος» του Γιάννη Ρίτσου, σε μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, το οποίο η ίδια χαρακτήρισε ως «καλλιτεχνικό και πολιτικό γεγονός ταυτόχρονα, το οποίο σηματοδοτεί μια διαφορετική έκφραση, τόσο στη μουσική όσο και στο πολιτικό τραγούδι».

Το τραγούδι σύμφωνα με την ίδια «δημιουργεί εικόνες, σύμβολα, τα αναδεικνύει και διαδίδει ιδέες, όχι μόνο σε ό,τι αφορά τον 20ο αιώνα». «Δείτε για παράδειγμα πόσα δημοτικά τραγούδια είναι συνδεδεμένα με την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης. Πόσα πράγματα έχουμε μάθει ή μας έχουν περάσει υποσυνείδητα για την Ελληνική Επανάσταση, ως γνώσεις, ως εικόνες, ως στάση, μέσα από αυτά» πρόσθεσε για να εξηγήσει πως το ίδιο πράγμα συμβαίνει και με τα πολιτικά τραγούδια.

Η ραπ μουσική, μέρος του πολιτικού τραγουδιού του σήμερα

Ο τρόπος με τον οποίο το ευρύ κοινό, τα αντιλαμβάνεται, αλλά και το τι κάνει με τις εικόνες αυτές που τα πολιτικά τραγούδια δημιουργούν, αλλά και πώς τις χρησιμοποιούν στην καθημερινότητά τους, τις απόψεις και τις τάσεις τους, είναι ένα εξίσου σημαντικό κεφάλαιο, στο οποίο οι ερευνητές στην Ελλάδα επίσης δεν έχουν ενσκήψει εξήγησε η ίδια, για να τονίσει πως και σήμερα, έχουμε πολύ δυναμικό πολιτικό τραγούδι, παρά το γεγονός ότι την δεκαετία του 2000 αυτό ατόνησε. Η οικονομική κρίση οδήγησε και πάλι στην ανάπτυξή του και σήμερα, επανέρχεται όπως τόνισε με διαφορετικές μορφές, με μια από τις μεγαλύτερες «σκηνές» που το υπηρετούν να είναι αυτή της ραπ μουσικής σκηνής. «Γράφουν καθαρά πολιτικό και κοινωνικό στίχο, όχι μόνο στίχο διαμαρτυρίας, αλλά και με πρόταση, στοιχείο ιδιαίτερα ενδιαφέρον» πρόσθεσε η ίδια για να καταλήξει υπογραμμίζοντας πως «το πολιτικό τραγούδι ξαναζωνταντεύει».

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.