Το καθεστως των πατριαρχικων και Σταυροπηγιακων Μονων και ο 10ος Ορος της Πατριαρχικης και Συνοδικης Πραξεως του 1928 περι των λεγοµενων «Νεων Χωρων»
Πατριαρχικές και Σταυροπηγιακές Ιερές Μονές µε µεγάλη και θαυµαστή ιστορία και προσφορά υπάρχουν όχι µόνο στις εκκλησιαστικές επαρχίες των λεγοµένων Νέων Χωρών (ήτοι Ηπείρου, Μακεδονίας, Θράκης, Νήσων του Αρχιπελάγους), οι οποίες εξάλλου αποτελούν κανονικό έδαφος της εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας του Οικουµενικού Πατριαρχείου, αλλά και σε άλλες περιοχές της ελληνικής επικράτειας που ευρίσκονται εντός των ορίων της Εκκλησιαστικής και κανονικής δικαιοδοσίας του Ελλαδικού Αυτοκεφάλου.
O 10ος όρος της Πατριαρχικής και Συνοδικής Πράξεως του 1928
Σύµφωνα λοιπόν µε τον 10ο όρο της Πατριαρχικής και Συνοδικής Πράξεως του 1928, όπως ορθά υποστηρίζεται από πολλούς, οι Ηγούµενοι των Πατριαρχικών και Σταυροπηγιακών Μονών ανεξαρτήτως εάν ευρίσκονται σε έδαφος των εκκλησιαστικών επαρχιών των Νέων Χωρών ή εντός των εκκλησιαστικών ορίων των Μητροπόλεων του Ελλαδικού Αυτοκεφάλου, επιβάλλεται εκκλησιολογικώς να µνηµονεύουν το όνοµα του εκάστοτε Οικουµενικού Πατριάρχου κατά την τέλεση της Θείας Λειτουργίας, καθώς και σε κάθε ιεροπραξία, όπως ακριβώς πράττουν και όλοι οι Μητροπολίτες των επαρχιών των Νέων Χωρών, οι οποίοι υπάγονται στην πνευµατική και κανονική δικαιοδοσία του Οικουµενικού Πατριαρχείου. Στο ίδιο ερµηνευτικό πλαίσιο του 10ου όρου της Πατριαρχικής και Συνοδικής Πράξεως, ο οικείος Ιεράρχης είτε διαποιµαίνει κάποια Μητρόπολη των Νέων Χωρών, είτε κάποια άλλη που ανήκει εντός των ορίων του Ελλαδικού Αυτοκεφάλου, οφείλει να ενηµερώνει το Οικουµενικό Πατριαρχείο για τις αλλαγές που κάθε φορά λαµβάνουν χώρα στο ηγουµενοσυµβούλιο κάποιας Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής, η οποία ευρίσκεται και λειτουργεί εντός των εκκλησιαστικών ορίων της δικαιοδοσίας της Μητροπόλεώς του.
Το ζήτηµα µεταξύ της Ιεράς Μητροπόλεως Κίτρους και Κατερίνης και της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύµπω
Πριν από λίγα χρόνια µάλιστα το ζήτηµα της εκκλησιαστικής αντιπαραθέσεως, η οποία είχε προκύψει µεταξύ της Ιεράς Μητροπόλεως Κίτρους και Κατερίνης και της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύµπω σχετικώς µε τα τέσσερα µετόχια της Μονής, είχε φθάσει µέχρι το Οικουµενικό Πατριαρχείο ύστερα από την έγγραφη προσφυγή του ηγουµένου της Ιεράς Μονής, Αρχ. Μαξίµου, προκειµένου να επιλυθεί η όλη διαφορά υπό της Μητρός Εκκλησίας.
Ειδικότερα, στον 10ο όρο του κειµένου της Πατριαρχικής και Συνοδικής Πράξεως του 1928 ορίζεται ότι: «Διατηρούνται απαραµείωτα τα κανονικά δικαιώµατα του Οικουµενικού Πατριαρχείου επί των εν Ελλάδι ιερών Πατριαρχικών και Σταυροπηγιακών Μονών, µνηµονευοµένου εν αυταίς του ονόµατος του Οικουµενικού Πατριάρχου και εκάστοτε υπό της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος διά του Προέδρου αυτής ανακοινουµένης προς τον Οικουµενικόν Πατριάρχην της εκλογής των νέων ηγουµενοσυµβουλίων των Μονών τούτων». Συνεπώς και δια της ανωτέρω ρητής και απολύτως σαφούς διατυπώσεως του 10ου όρου, η γενοµένη εκκλησιαστική-κανονική ρύθµιση, η οποία επεβλήθη διά της Πατριαρχικής και Συνοδικής Πράξεως του 1928 και αφορά στην εκκλησιαστική-πνευµατική διοίκηση των Μητροπόλεων των Νέων Χωρών, περιλαµβάνει σαφέστατα και τις Πατριαρχικές και Σταυροπηγιακές Ιερές Μονές του Οικουµενικού Πατριαρχείου, οι οποίες ευρίσκονται εντός δικαιοδοτικών ορίων των Εκκλησιαστικών Επαρχιών των Νέων Χωρών.
Η ερµηνεία του 10ου όρου της Πατριαρχικής και Συνοδικής Πράξεως του 1928, κατά τον καθηγητή Κωνσταντίνο Βαβούσκο
Σηµειωτέον ότι ο πολύς καθηγητής Κωνσταντίνος Βαβούσκος σε σχετική του µελέτη προβαίνει σε µία διασταλτική ερµηνεία του 10ου όρου της Πατριαρχικής και Συνοδικής Πράξεως του 1928, και υποστηρίζει µε ρητό και σαφή τρόπο ότι η Εκκλησιαστική ρύθµιση για τις Πατριαρχικές και Σταυροπηγιακές Μονές καταλαµβάνει όλες ανεξαιρέτως τις εν Ελλάδι Πατριαρχικές Μονές και όχι µόνον εκείνες που ευρίσκονται εντός των ορίων των Μητροπόλεων των Νέων Χωρών, όπως ρητώς ορίζει ο 10ος όρος της Πατριαρχικής και Συνοδικής Πράξεως του 1928.
Η ως άνω ερµηνεία συνεπάγεται ότι το όνοµα του εκάστοτε Οικουµενικού Πατριάρχου θα πρέπει να µνηµονεύεται όχι µόνον στις Πατριαρχικές και Σταυροπηγιακές Μονές των Βλατάδων στη Θεσσαλονίκη και της Αγίας Αναστασίας της Φαρµακολύτριας στην Χαλκιδική, αλλά και σε όλες τις άλλες που ευρίσκονται εντός ορίων των Μητροπόλεων των Νέων Χωρών, οι οποίες αποτελούν κανονικό-Εκκλησιαστικό έδαφος του Οικουµενικού Πατριαρχείου. Αλλά και πέραν των ως άνω Μονών, το όνοµα του Οικουµενικού Πατριάρχου θα πρέπει να µνηµονεύεται και σ’όλες εκείνες τις Μονές που κατά την ίδρυσή τους στο παρελθόν ήταν Πατριαρχικές και Σταυροπηγιακές, και ευρίσκονται εκτός του Πατριαρχικού εδάφους των Νέων Χωρών, δηλαδή σε ολόκληρη την υπόλοιπη Ελληνική Επικράτεια.
Απολύτως µετέωρο και αβάσιµο το επιχείρηµα ότι κάτι τέτοιο δεν εζητήθη ποτέ από πλευράς του Οικουµενικού Πατριαρχείου
Ο 10ος όρος της Πατριαρχικής και Συνοδικής Πράξεως του 1928, όπως αναφέρει σε σχετική µελέτη του ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείας Μελίτων, δεν ετηρήθη από την Εκκλησία της Ελλάδος παρόλο που οι επίσηµες Πατριαρχικές αντιπροσωπείες, το µεν έτος 1952 διά των Μητροπολιτών Πριγκηποννήσων Δωροθέου και Περγάµου Αδαµαντίου, το δε έτος 1956 διά των Μητροπολιτών Σάρδεων Μαξίµου και Ικονίου Ιακώβου, εζήτησαν επιτακτικώς την πλήρη εφαρµογή εκ µέρους της Εκκλησίας της Ελλάδος των όσων ορίζονται στον 10ο όρο της Πατριαρχικής και Συνοδικής Πράξεως του 1928. Συνεπώς, είναι απολύτως µετέωρο και αβάσιµο το επιχείρηµα το οποίο κατά καιρούς επρόβαλλε προκλητικώς η εκάστοτε εκκλησιαστική ηγεσία της Εκκλησίας της Ελλάδος ότι κάτι τέτοιο δεν εζητήθη ή απαιτήθηκε ποτέ από πλευράς του Οικουµενικού Πατριαρχείου κατά το παρελθόν.
Κατά καιρούς εζητήθη από Μητροπολίτες ακόµη και η κατάργηση της µνηµονεύσεως του ονόµατος του εκάστοτε Οικουµενικού Πατριάρχου
Πέραν όµως του γεγονότος της µη εφαρµογής εκ µέρους της Εκκλησίας της Ελλάδος της ρητής υποχρεώσεως να µνηµονεύεται το όνοµα του εκάστοτε Οικουµενικού Πατριαρχείου στις Πατριαρχικές και Σταυροπηγιακές Μονές των Νέων Χωρών, εζητήθη, δυστυχώς, κατά καιρούς από ελαχίστους Μητροπολίτες, όπως Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαµερίου ακόµη και η κατάργηση της µνηµονεύσεως του ονόµατος του εκάστοτε Οικουµενικού Πατριάρχου στην ιστορική Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή της Αγίας Αναστασίας της Φαρµακολύτριας στην Χαλκιδική. Η αυθαίρετη αυτή απαίτηση ουδέποτε έγινε αποδεκτή και µέχρι σήµερα µνηµονεύεται κανονικώς το όνοµα του εκάστοτε Οικουµενικού Πατριάρχου.
Την ίδια αντιµετώπιση, δυστυχώς, είχε η Εκκλησία της Ελλάδος και το σηµείο εκείνο του 10ου όρου της Πατριαρχικής και Συνοδικής Πράξεως του 1928 που αναφέρεται στην υποχρέωση του εκάστοτε Αρχιεπισκόπου Αθηνών να ανακοινώνει στο Οικουµενικό Πατριαρχείο την εκλογή των νέων ηγουµενοσυµβουλίων στις Πατριαρχικές και Σταυροπηγιακές Μονές, οι οποίες ευρίσκονται εντός των ορίων των Εκκλησιαστικών Επαρχιών των Νέων Χωρών.
Το Οικουµενικό Πατριαρχείο να ανιδρύσει και να λειτουργήσει µία Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή στη Θράκη
Κατακλείνοντας τη γραφή µπορούµε να εκφράσουµε την άποψη που υποστηρίζεται από πολλούς, ότι δηλαδή στην Θράκη όπου υπάρχουν τέσσερις Μητροπόλεις ανήκουσες στην πνευµατική δικαιοδοσία της Μητρός Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, θα πρέπει το Οικουµενικό Πατριαρχείο να επιλέξει την κατάλληλη επαρχία του, προκειµένου να ανιδρύσει και λειτουργήσει µία Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή, επειδή ακριβώς η θρακική γη αποτελεί των ζωτικό χώρο της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως και είναι κατ’ εξοχήν Πατριαρχική γη, η οποία ανά τους αιώνες εσφραγίσθη από την ευλογία και θυσιαστική διακονία της Μεγάλης Εκκλησίας. Συνεπώς, θα ήταν «θεία δωρεά» η ύπαρξη στη Θράκη µιας Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής, η οποία µε την όλη παρουσία, λειτουργία και προσφορά της θα µπορούσε να ενισχύσει τον ούτως ή άλλως υπαρκτό και ακατάλυτο σύνδεσµο των συγχρόνων Θρακών µε την Μητέρα τους Εκκλησία. Οψόµεθα… Γένοιτο.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
