Το απροοπτο ιστορικο «δωρο» στη Ροδοπη της πρυτανεως ιστορικου κ. Χριστινας Κουλουρη

Στη χθεσινή της διάλεξη με θέμα: «Όψεις της Δημόσιας Ιστορίας: Από την Επανάσταση στον Εορτασμό της Εκατονταετηρίδας»

Που διοργανώθηκε από το Εργαστήριο Νεότερης Ιστορίας του ΤΙΕ/ΔΠΘ με συντονίστρια την κ. Αθηνά Συριάτου

Για τους φιλίστορες Ροδοπίτες η χθεσινή ημέρα είχε μεταξύ άλλων πολλών και ένα απρόοπτο «δώρο». Αυτό προέκυψε κατά τη διάρκεια της διάλεξης της πρυτάνεως του Παντείου Πανεπιστημίου και ιστορικού κ. Χριστίνας Κουλούρη, που είχε ξεκινήσει τον επαγγελματικό της βίο από το Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, και είχε από τότε κερδίσει την εκτίμηση συναδέλφων της αλλά και σύνολης της κοινωνίας. Γιατί από τότε προσπαθούσε να λειτουργήσει  η ιστορία ως «εργαλείο» λογικής και σύνεσης στο παρόν  ─ως συντελεστής ειρήνης και διαλόγου─ και εργάστηκε με πολύ επιμονή επ’ αυτού, αφού το 2005 εκδόθηκαν, με επιμέλειά της, τέσσερις τόμοι βοηθητικού εκπαιδευτικού υλικού για τη διδασκαλία της ιστορίας σε όλες τις βαλκανικές χώρες, προκειμένου οι λαοί των  Βαλκανίων, ξεκινώντας από την αναθεώρηση των σχολικών εγχειρίδιων,  να προχωρήσουν  ένα βήμα εμπρός.  Σημειωτέον ότι οι τόμοι αυτοί μεταφράστηκαν σε εννέα βαλκανικές γλώσσες και στα ιαπωνικά.

Πέμπτη προχθές και η κ. Κουλούρη, που όταν υπηρετούσε στο Δημοκρίτειο με κεντρική της ομιλία στα Ελευθέρια της πόλης, κατέδειξε στην κοινωνία μας  για πρώτη φορά ότι οι εορτασμοί των εθνικών επετείων δεν είναι απλώς μια πάνδημη εθιμική γιορτή  που μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά μέχρι κεραίας, ακόμη και στα γαστρονομικά της  δεδομένα, αλλά ένα σύνθετο ιστορικό αντικείμενο έρευνας με πολλές πτυχές και πολύ περισσότερες  συνδηλώσεις και αναγνώσεις,  η κ. Κουλούρη ήταν  λοιπόν, προχθές Πέμπτη, προσκεκλημένη του Εργαστηρίου Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, σε ηλεκτρονική διάλεξη με θέμα: «Όψεις της Δημόσιας Ιστορίας: Από την Επανάσταση στον Εορτασμό της Εκατονταετηρίδας», όπου παρουσιάστηκαν  θέματα που αναλύονται στην πρόσφατη μελέτη της «Φουστανέλες και χλαμύδες ─ Ιστορική μνήμη και εθνική ταυτότητα, 1821-1930»[εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2021], την  έκδοση της οποίας αξιολόγησε  ως μια από τις αξιομνημόνευτες εκδόσεις που προέκυψαν κατά τη διάρκεια του έτους  εορτασμού των 200 χρόνων από την εθνική παλιγγενεσία,  ο κ. Αντώνης Λιάκος, ο ιστορικός του magnum opus ιστορίας των νεότερων χρόνων, της  «Ιστορίας του 20ου αι.», την οποία επίσης εφέτος παρουσίασε το Εργαστήριο Νεότερης Ιστορίας του ΔΠΘ με συντονίστρια τη διευθύντριά του κ. Αθηνά Συριάτου.

Καραϊσκάκης-Κωλέττης-ΕΚΠΑ

Στη διάλεξη της Πέμπτης η κ. Κουλούρη παρουσίασε τον τρόπο που χρησιμοποιούνται οι εθνικοί επέτειοι από τον νεωτερικό θεσμό του έθνους-κράτους ξεκινώντας την αναφορά της από την πρώτη τελετή ηρωοποίησης αγωνιστού του 1821, που συνυφάνθηκε με την κηδεία του  Γεωργίου Καραϊσκάκη που σκοτώθηκε κατά την πολιορκία της Ακρόπολης των Αθηνών, και το σχετικό άμεσο ψήφισμα της Εθνοσυνέλευσης  για την απότιση τιμής στον ήρωα. 

Από αυτόν τον καθυστερημένο εορτασμό της Εθνικής Παλιγγενεσίας το 1930, η κ. Κουλούρη παρουσίασε έκθεση του επάρχου Σαπών, οι οποίες τότε είχαν γύρω στους 2000 κατοίκους και, με πρωτοβουλία του δασκάλου και φιλοπροόδου κυρίας, κατήρτισαν εορταστικό πρόγραμμα με τους ήρωες του 1821 και θεατρική παράσταση που παρακολούθησαν 5.000 συνολικά Ροδοπίτες, προσερχόμενοι και από την γύρω περιοχή

Συνέχισε με τη «σύνδεση» του ήρωα (με) και τη χρήση του από την πολιτική και τη συστηματική  «προβολή» του από τον τότε πρωθυπουργό Ιωάννη Κωλέττη,  και ακολούθως αναφέρθηκε στο εικονογραφικό  πρόγραμμα του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και τους ανδριάντες του Ρήγα, του Γρηγορίου του Ε’ και του Κοραή που τοποθετήθηκαν στα Προπύλαιά του, με αφορμή τον πρώτο εορτασμό (Ιωβηλαίο) της Ελληνικής Επανάστασης. Με τον ανδριάντα του Ρήγα  να κατασκευάζεται  από τον γλύπτη  Ιωάννη Κόσσο το 1871, τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄ από τον Γεώργιο Φυτάλη το 1872 και  τον Αδαμάντιο Κοραή, επίσης από τον Ιωάννη Κόσσο το 1874. Αναφέρθηκε επίσης στο τυπικό των επετείων, τη σύνδεσή τους με την Εκκλησία, τη συμβολή τους στη διαμόρφωση εθνικής ταυτότητας και σε πολλά άλλα σημαντικά στοιχεία της τέλεσής τους μέχρι τον εορτασμό των 100 χρόνων από την ελληνική επανάσταση που λόγω Μικρασιατικής Καταστροφής εορτάστηκε το 1930.

Έκθεση του επάρχου Σαπών

Από αυτόν τον καθυστερημένο εορτασμό η κ. Κουλούρη παρουσίασε έκθεση του επάρχου Σαπών, οι οποίες τότε είχαν γύρω στους 2000 κατοίκους και, με πρωτοβουλία του δασκάλου και φιλοπροόδου κυρίας, κατήρτισαν εορταστικό πρόγραμμα με τους ήρωες του 1821 και θεατρική παράσταση που παρακολούθησαν 5.000 συνολικά Ροδοπίτες, προσερχόμενοι και από την γύρω περιοχή. Από τον εορτασμό αυτό που έλαβε χώρα σε μια κωμόπολη και με μουσουλμανικό πληθυσμό, καταγράφεται και ένας διάλογος μουσουλμάνου σαπαίου με τον έπαρχο.

Να λοιπόν που και στις Νέες Χώρες, οι Σάπες, σύμμεικτες πληθυσμιακά με χριστιανούς και μουσουλμάνους, ξεκινούν να δημιουργούν την τοπική τους επετειακή παράδοση αρκετά νωρίς, 10 χρόνια μόλις μετά την Ενσωμάτωσή τους στην Ελλάδα, ακολουθώντας πιστά το εθνικό επετειακό πρόγραμμα.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.