Θεσμοθετειται για πρωτη φορα ο προσωπικος βοηθος για τα ατομα με αναπηρια

Οι Αλέξανδρος Ταξιλδάρης και Σπύρος Νταντανίδης ως μέλη της ομάδας εργασίας εξηγούν την καινοτομία του νομοσχεδίου για τα ανάπηρα άτομα

Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε έως τις 3 Σεπτεμβρίου, το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για την ενίσχυση της κοινωνικής προστασίας, το οποίο σύμφωνα και με την ανακοίνωση του Υπουργείου αναπτύσσεται σε τέσσερις βασικούς πυλώνες που αφορούν στην παιδική προστασία και τα μέτρα εξάλειψης της παιδικής κακοποίησης, στο πρόγραμμα «Κυψέλη» για τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, την αναδοχή, υιοθεσία και αποϊδρυματοποίηση και τέλος στα άτομα με αναπηρία και τους ηλικιωμένους.

Σε ό,τι αφορά το τελευταίο νομοσχέδιο εισάγει μία βασική «καινοτομία» η οποία αφορά στην καθιέρωση, για πρώτη φορά, του προσωπικού βοηθού για τα άτομα με αναπηρία καθώς και σε μέτρα που αφορούν την ενίσχυση της ανεξάρτητης διαβίωσής τους.

Στην επιτροπή η οποία συστάθηκε για τον σκοπό της σύνταξης του νομοσχεδίου κλήθηκαν να συμμετάσχουν δύο συμπολίτες μας, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ατόμων με Κινητικά Προβλήματα και Φίλων ν. Ροδόπης κ. Αλέξανδρος Ταξιλδάρης και ο κ. Σπύρος Νταντανίδης, επίσης μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου και accessibility manager της εταιρείας “Upiria”, οι οποίο αμφότεροι κατέθεσαν τις προτάσεις και τις απόψεις τους σε ό,τι αφορά το ζήτημα του προσωπικού βοηθού.

Ο προσωπικός βοηθός δίνει τον έλεγχο στην καθημερινότητα

Η κουβέντα για τον προσωπικό βοηθό, σημείωσε μιλώντας στον «ΠτΘ» ο κ. Νταντανίδης, έχει ξεκινήσει εδώ και περίπου μια διετία.

Το νομοσχέδιο, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε ανοιχτή διαβούλευση, αναμένεται να ψηφιστεί στα μέσα του Σεπτέμβρη, και να ξεκινήσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα την επόμενη χρονιά, δίνοντας τη δυνατότητα σε 2 χιλιάδες αναπήρους να δοκιμάσουν τον προσωπικό βοηθό με διαφορετικές εκδοχές, ώστε να εντοπιστεί η ιδανική προσέγγιση.

Ακόμα δεν υπάρχουν περιορισμοί στις αναπηρίες που θα αναφέρεται το πιλοτικό πρόγραμμα, ούτε για την χωρική του εφαρμογή, παρόλο που όλα θα ξεκαθαρίσουν στο τελικό νομοσχέδιο που θα ψηφιστεί.

Άποψή τους πάντως είναι πως δεν θα πρέπει να επικεντρωθεί χωρικά μόνο σε μία περιοχή, όπως προτάθηκε στην επιτροπή, αλλά να δοθεί στους ανάπηρους όλης της χώρας που τον έχουν ανάγκη για να αποδειχτεί η χρησιμότητα καθιέρωσης του θεσμού.

«Η σχέση αναπήρου και προσωπικού βοηθού είναι το ότι σου επιτρέπει την επιλογή και τον έλεγχο στην καθημερινότητά σου» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Νταντανίδης, για να σημειώσει πως ένα βασικό στοιχείο που κατά την άποψή του θα πρέπει να προσεχθεί είναι το ότι οι επιτροπές που θα αναλάβουν το έργο της αξιολόγησης θα πρέπει να έρχονται στους αναπήρους, και όχι να πηγαίνουν αυτοί σε αυτές. Πρότειναν δε στην επιτροπή αυτές να αποτελούνται όχι μόνο από επιστήμονες, αλλά και ανάπηρα άτομα για μια πιο ρεαλιστική αξιολόγηση.

«Αυτή η διαδικασία διαφοροποιεί την εξατομίκευση και την προσωποποίηση, ουσιαστικά είναι ένα εργαλείο που πρέπει να ταιριάξει με τον ανάπηρο για να μπορέσει ουσιαστικά να τον ανεξαρτητοποιήσει» σημείωσε.

Προσωπική επιλογή ο βοηθός

Αξίζει να σημειωθεί πως μέχρι τώρα οι προσωπικοί βοηθοί δεν επιδοτούνταν και δεν καλύπτονταν. «Οι ανάπηροι είχαν τρεις επιλογές: εθελοντές, γονείς-φίλοι, ή να είσαι πλούσιος» τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Ταξιλδάρης.

Ελπίδα τους είναι, ανέφερε, ότι θα υπάρχει ένα επίδομα προς τον ανάπηρο, για να το δίνει σε προσωπικό βοηθό για παροχή υπηρεσιών προσωπικής βοήθειας. Αυτό που προσπάθησαν να μεταφέρουν μέσα από την ομάδα εργασίας, είναι πως θα πρέπει να είναι καθαρά προσωπική επιλογή του κάθε αναπήρου ποιος θα είναι ο προσωπικός του βοηθός, χωρίς κριτήρια και εκπαιδευτικές διαβαθμίσεις.

Θα πρέπει όμως να διασφαλιστεί και ότι τα χρήματα δεν θα λειτουργήσουν σαν αύξηση του οικογενειακού εισοδήματος με τα ανάπηρα άτομα να παραμένουν αποκλεισμένα στο σπίτι τους.

Για αυτό θα πρέπει να υπάρχει παρακολούθηση από κοινωνικό λειτουργό για το πώς λειτουργεί ο προσωπικός βοηθός σε κάθε οικογένεια, δίνοντας τη δυνατότητα στους ανάπηρους να διαβιώσουν ανεξάρτητα. Παράλληλα ειδική μέριμνα χρειάζεται για τους ανήλικους, αλλά και για όσους δεν έχουν την δυνατότητα να διαχειριστούν μόνοι τους τα χρήματα και να επιλέξουν συνοδό.

Απαραίτητος ο προσωπικός βοηθός

Όσο για την παρακολούθηση του πιλοτικού έργου, που θα βάλει τις βάσεις για την ευρύτερη εφαρμογή του θεσμού, μέσα από την επιτροπή έχουν προτείνει να υπάρχει επιτροπή παρακολούθησης από κοινωνικό λειτουργό, ψυχολόγο, εργοθεραπευτή ή φυσίατρο. Αυτοί θα μπορούν να αξιολογήσουν την καθημερινότητα, την λειτουργικότητα, τις ανάγκες ώστε να μπορεί να γίνεται διαβάθμιση.

«Επιμείναμε στο ότι εάν κάποιος έχει δραστηριότητες μπορεί αυτό να είναι κίνητρο να έχει περισσότερες ώρες προσωπικό βοηθό, αλλά αν κάποιος είναι λιγότερο δραστήριος δεν σημαίνει πως θα πρέπει να στερηθεί τον βοηθό» ανέφερε ο κ. Ταξιλδάρης, που σημείωσε πως υπάρχει εμπειρία για την λειτουργία του θεσμού σε άλλες χώρες.

Ο ΠΕΡΠΑΤΩ άλλωστε προτίθεται να «εκμεταλλευτεί» το νομοσχέδιο, έχοντας πλήθος ανθρώπων που εκπαιδεύτηκαν σε αυτόν, για να τους δώσει τεχνογνωσία για το πώς θα μπορέσουν να εξυπηρετήσουν καλύτερα τους ενδιαφερόμενους.

Έτσι όταν κάποιος επιλέξει προσωπικό βοηθό, θα υπάρχει η σφραγίδα ενός φορέα, που θα δείχνει πως έχει περάσει από μια βασική εκπαίδευση και αξιολόγηση.

Προτάσεις για πραγματικά Αυτόνομη Διαβίωση

Ερωτηθείς ως προς το κομμάτι της ενίσχυσης της αυτόνομης διαβίωσης,  στο οποίο ο ΠΕΡΠΑΤΩ διαθέτει πλούσια εμπειρία, λειτουργώντας το Κέντρο Εκπαίδευσης Αυτόνομης Διαβίωσης, ο κ. Ταξιλδάρης τόνισε πως στόχος θα πρέπει να είναι η αποϊδρυματοποίηση, και όχι να κάνουμε τα μεγάλα ιδρύματα μικρότερα.

«Στην επιτροπή ακούστηκαν αρκετές απόψεις, γιατί στη χώρα μας βρισκόμαστε ακόμα στο άλλο άκρο και δεν έχει υπάρξει σκέψη για την λειτουργία ενός τέτοιου χώρου» ανέφερε.

Πρότασή τους όμως ήταν εντός του αστικού χώρου, να διαμένουν σε δικό τους διαμέρισμα, ενοικιαζόμενο με επιδότηση, αν δεν υπάρχει ιδιόκτητο, μιας και τα άτομα με αναπηρία είναι πιο ευάλωτα στον κίνδυνο φτώχειας. Για τα άτομα αυτά, πρότειναν να υπάρχουν άτομα, που θα λειτουργούν ως προσωπικοί βοηθοί, μαζί με όλες τις ειδικότητες που απαιτούνται, για να εξυπηρετούν τους ωφελούμενους στο διαμέρισμα του καθενός, ανάλογα με το πρόγραμμά τους, δίνοντάς τους μια ανεξαρτησία.

Όμως για να γίνει αυτό θα πρέπει να υπάρχουν περιορισμένες αποστάσεις, ανάμεσα στα διαμερίσματα, χωρίς βέβαια να κατοικούν όλοι στον ίδιο χώρο, μιας και πάλι θα επιστρέψουμε σε ένα τύπο ιδρύματος.

Συμπληρώνοντας ο κ. Νταντανίδης εξήγησε πως στην χώρα μας έχουμε μερικές χιλιάδες άτομα σε μεγάλα ιδρύματα κλειστού ή ανοιχτού τύπου και ένας από τους στόχους του ΠΕΡΠΑΤΩ είναι να τους βοηθήσει να βγουν, κάτι που όμως πρέπει να γίνει σταδιακά. Αυτό έχει πάρα πολλές παγίδες γιατί όπως τόνισε «το γραφειοκρατικό κομμάτι προτιμάει τον ιδρυματισμό για να μπορεί να έχει καλύτερο έλεγχο, όμως οι ίδιοι θέλουν να δώσουν επιλογή και έλεγχο στον ανάπηρο, και να είναι σπίτι του».

Χρειάζεται καλύτερη εκπροσώπηση το αναπηρικό κίνημα

Ο κ. Νταντανίδης έθιξε και το θέμα της εκπροσώπησης της αναπηρικής κοινότητας, σε περιπτώσεις όπως αυτή της ομάδας εργασίας για ζητήματα που αφορούν τα ανάπηρα άτομα σημειώνοντας πως οι επιλογές θα πρέπει να έρχονται από τα μέλη της, και όχι οι μη ανάπηροι να νομοθετούν για τους αναπήρους.

Πιστεύει δε πως θα μπορούσαν να είναι πιο ισχυροί σε αυτό σαν αναπηρικό κίνημα, αν είχαν μια πιο δυναμική φωνή σε τριτοβάθμια επίπεδο που δεν συμβιβάζεται κάθε φορά με το τι υπάρχει στην πολιτική σκηνή αλλά να ακούει πρώτα τους αναπήρους και μετά τα υπόλοιπα.

«Αυτό δυστυχώς στην Ελλάδα δεν υπάρχει. Ήμασταν λίγοι στην ομάδα εργασίας και δυστυχώς δεν ήμασταν συσπειρωμένοι γιατί κάποιοι άνθρωποι έχουν μια διαφορετική κατεύθυνση και έρχονται από κάπου αλλού, δεν έρχονται από τις ίδιες αξίες και σκέψεις με μας» σημείωσε, και θεωρεί σημαντικό οι ανάπηροι να μάθουν τι είναι προσωπικός βοηθός και υποστηριζόμενη διαβίωση, και να το διεκδικήσουν σωστά.

Για αυτό και ελπίδα τους είναι πως το πιλοτικό πρόγραμμα αυτό, θα έχει αποτελέσματα και θα βοηθήσει όλη την κοινότητα ώστε να προχωρήσει παραπέρα.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.