Συνολικα 1 εκ ευρω θα κοστισει η μελετη για την αναδειξη του σπηλαιου της Μαρωνειας

Προϋπολογισμό 1 εκ. ευρώ έχει η Μελέτη ανάδειξης – προστασίας και βιώσιμης αξιοποίησης του σπηλαίου «Πολυφήμου» Μαρωνείας Ν. Ροδόπης που δημοπράτησε η Περιφέρεια ΑΜΘ, μέσα από την οποία θα σχεδιαστούν τα έργα που θα γίνουν τόσο εντός, όσο και εκτός του σπηλαίου, καθιστώντας το επισκέψιμο, μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο, προστατεύοντας παράλληλα το ίδιο το περιβάλλον του σπηλαίου και τους οργανισμούς που διαβιούν σε αυτό.

Το έργο έχει χρόνο ολοκλήρωσης 1,5 χρόνο μετά την υπογραφή της σύμβασης, με την πρόταση να προβλέπει την διάνοιξη τεχνητής εισόδου, για τη δημιουργία διαδρόμου εντός του σπηλαίου που θα μπορούν να χρησιμοποιούν οι επισκέπτες, ώστε να μπορούν να δουν και άλλα σημεία του σπηλαίου μέσω κλειστού κυκλώματος που θα τοποθετηθεί και θα προβάλλεται στο κτίριο επισκεπτών, το οποίο θα είναι προσβάσιμο για ΑμεΑ.

Την ίδια ώρα στον εξωτερικό χώρο θα διαμορφωθεί χώρος στάθμευσης, με διάδρομο προς το σπήλαιο, ενώ στόχος είναι να δημιουργηθούν και μονοπάτια στην ευρύτερη περιοχή.

Αξίζει να σημειωθεί πως μετά την μελέτη θα πρέπει να βρεθεί η χρηματοδότηση για την κατασκευή των εγκαταστάσεων, με την ΟΧΕ Πολιτιστικής Διαδρομής της Περιφέρειας να θεωρείται πως έχει δυνατότητες χρηματοδότησης.

Η κατάσταση του σπηλαίου

Το σπήλαιο έχει δυο εισόδους και τις δυο στα ανατολικά του βόρειου τμήματος, και περιλαμβάνει ένα μεγάλο αριθμό θαλάμων και αιθουσών με μεγαλύτερη αυτή στο νότιο τμήμα. Συνολικά το μήκος του σπηλαίου είναι περίπου 400m, έχει μέσο πλάτος 30m, μέσο ύψος 6m, μέγιστο βάθος 20m και καταλαμβάνοντας έκταση περίπου 10 στρεμμάτων. Η ποικιλία των σπηλαιοθεμάτων είναι πολύ μεγάλη.

Η πανίδα του σπηλαίου είναι ιδιαίτερα πλούσια σε αριθμό ειδών. Συνολικά συλλέχτηκαν 31 είδη ασπονδύλων, ενώ και η πανίδα των χειροπτέρων του σπηλαίου είναι ιδιαίτερα πλούσια, μιας και συνολικά παρατηρήθηκαν 11 είδη εκ των οποίων τουλάχιστον τα 8 αναπαράγονται στο σπήλαιο, με τους πληθυσμούς να υπολογίζεται πως είναι της τάξεως λίγων χιλιάδων ατόμων.

Κατά το διάστημα 2006-2022 διενεργήθηκε ανασκαφική έρευνα στο σπήλαιο από την ΕΠΣ σε 6 ανασκαφικές περιόδους (κατά τα έτη 2006, 2007, 2008, 2009, 2010 και 2022).

Σύμφωνα με τα ανασκαφικά δεδομένα, η αρχαιότερη χρήση του σπηλαίου διαπιστώνεται στην «αίθουσα της Κόκκινης Κολώνας» και την «αίθουσα του Βωμού» κατά την Νεώτερη νεολιθική περίοδο (5300-4500 π.Χ.) και την Πρώιμη εποχή του Χαλκού (3200-2000 π.Χ.). Ερμηνεύεται πιθανότατα ως περιοδική προσωρινή εγκατάσταση κτηνοτρόφων που ασκώντας «μεταβατική» κτηνοτροφία μετακινούνταν εποχικά στην περιοχή της Δράμας και της Ροδόπης. Στις ίδιες αίθουσες εντοπίστηκαν σποραδικά υλικά κατάλοιπα της υστεροαρχαϊκής περιόδου (530 – 480 π.Χ.).

Αργότερα, κατά την περίοδο της ύστερης αρχαιότητας (7ος – 9ος αι. μ.Χ. ) η «αίθουσα της Κόκκινης Κολώνας» χρησιμοποιήθηκε πιθανότατα ως αποθηκευτικός χώρος, όπως μαρτυρούν τα πολυάριθμα θραύσματα εμπορικών αμφορέων που εντοπίστηκαν εκεί, ενώ σε άλλες αίθουσες του σπηλαίου (αίθουσα αριστερά της εισόδου) εντοπίστηκαν κατάλοιπα κατασκευών τροφοπαρασκευής.

Υπάρχουν τεκμήρια ανθρώπινης δραστηριότητας στην πρώτη αίθουσα, την «αίθουσα του Βωμού» κατά τον 10ο αι. μ.Χ., αλλά η πιο οργανωμένη και εκτεταμένη χρήση του σπηλαίου σημειώνεται στα τέλη του 12ου – αρχές 13ου αιώνα μ.Χ., περίοδο κατά την οποία χρονολογείται η λιθόστρωση του δαπέδου του σπηλαίου στην «αίθουσα Κόκκινης Κολώνας» και την «αίθουσα του Βωμού», καθώς και κατάλοιπα κατασκευών διαμόρφωσης του χώρου. Η νεώτερη χρήση του σπηλαίου ανάγεται στα μέσα του 14ου αι. μ.Χ., πέραν της οποίας εντοπίστηκαν ενδείξεις σποραδικής χρήσης της κατά την μεταβυζαντινή περίοδο.

Δημιουργία υποδομών εντός και εκτός του σπηλαίου

Σύμφωνα με την προκήρυξη, η διαχείριση θα πρέπει να αποσκοπεί στην προστασία και ανάδειξη του σπηλαίου και των χαρακτηριστικών του με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον και τις φυσικές λειτουργίες.

Τα αντικείμενα που χρήζουν προστασίας είναι ο διάκοσμος, τα βιοτικά και αβιοτικά χαρακτηριστικά του σπηλαίου καθώς και τα στοιχεία που δείχνουν τη χρήση του από τον άνθρωπο σε παλαιότερες εποχές. Η ανάδειξη τους θα πρέπει να γίνει τόσο με άμεσους όσο και με έμμεσους τρόπους.

Η επένδυση και η διαχείριση θα πρέπει να αφορά όχι μόνο στο σπήλαιο αλλά και στην ευρύτερη περιοχή και να συμπεριλαμβάνει αλληλοσυμπληρούμενες δράσεις εντός και εκτός σπηλαίου. Η διαχείριση θα πρέπει να είναι θεσμοθετημένη και να μην έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα.

Τι υποδομή θα αναπτυχθεί στο σπήλαιο

Η υποδομή που θα αναπτυχθεί μέσα στο σπήλαιο θα περιλαμβάνει τη διευθέτηση ενός μικρού τμήματος του σπηλαίου στο βόρειο τμήμα υπό τις προϋποθέσεις που αναλύονται στη συνέχεια. Η διευθέτηση θα περιλαμβάνει:

– διάνοιξη τεχνητής εισόδου ώστε να μην επηρεασθεί το κλίμα του σπηλαίου και να μην ανασταλεί η αλληλεπίδραση με το εξωτερικό περιβάλλον,

– διάδρομο επισκεπτών πλάτους 1,20εκ. (για να εξυπηρετεί την κίνηση αμαξιδίου ΑμεΑ) και μήκους περίπου 355μ. εντός του σπηλαίου (πρόκειται για διαδρομή μήκους 235μ. από την είσοδο έως και τον Θάλαμο του Βωμού και διαδρομή επιστροφής μήκους 120μ. έως την είσοδο),

– 3-4 μικρά πλατώματα θέασης (από υλικό που θα προσδιοριστεί κατά τη μελέτη), για μικρή ομάδα επισκεπτών (ο αριθμός των ατόμων και κατά συνέπεια ο χώρος σε τ.μ. που θα απαιτηθεί, θα καθοριστεί κατά τη μελέτη, σε συνεργασία με τις συναρμόδιες Υπηρεσίες σε επιλεγμένα σημεία της διαδρομής,

– ειδικό ηλεκτροφωτισμό,

– σήμανση και ανάδειξη σημαντικών θέσεων και στοιχείων,

– παρουσίαση επιλεγμένων ειδών της σπηλαιόβιας πανίδας σε τερράρια,

– εγκατάσταση κλειστού κυκλώματος λήψης εικόνας στο σκοτάδι με υπέρυθρη ακτινοβολία σε επιλεγμένα σημεία του σπηλαίου, κ.α.

Οι επιπτώσεις από την παρουσία των επισκεπτών στο σπήλαιο θα ελέγχονται διαρκώς από ψηφιακό σύστημα μέτρησης περιβαλλοντικών παραμέτρων. Το νότιο τμήμα του σπηλαίου θα παραμείνει στη φυσική του κατάσταση και υπό προστασία, ενώ θα είναι επισκέψιμο μόνο από εξειδικευμένους επιστήμονες, υπαλλήλους και ολιγομελείς ομάδες επισκεπτών (σπηλαιολόγους) με ειδική άδεια. Θα είναι προσιτό μόνο από βιντεοπροβολές και “on line” τηλεματική στο υπόσκαφο κτίριο (μέσω κλειστού συστήματος λήψης και αναπαραγωγής εικόνας με τη χρήση υπέρυθρης ακτινοβολίας(στο απόλυτο σκοτάδι) και δυνατότητα τηλεχειρισμού από ειδικά διαμορφωμένα δωμάτια.

Χώροι επισκεπτών και αναψυχής εκτός σπηλαίου

Η υποδομή που θα αναπτυχθεί εκτός σπηλαίου θα περιλαμβάνει έργα για τη βελτίωση της προσέγγισης στο σπήλαιο, για την αναψυχή και ξεκούραση των επισκεπτών, για την ενημέρωση, για την περιβαλλοντική εκπαίδευση, για την ασφάλεια του χώρου και των επισκεπτών και για την παρακολούθηση της διαχείρισης, πιο συγκεκριμένα:

– χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων και λεωφορείων σε σημείο που να μην απειλείται η ευστάθεια της οροφής του Σπηλαίου,

– χώρος κοινού (εκδοτήριο εισιτήριων, αναψυκτήριο) εμβαδού 90 τ.μ. (κλειστών χώρων) και 50 τ.μ. ανάπτυξη του αναψυκτηρίου στον υπαίθριο χώρο κατά τους θερινούς μήνες,

– εργαστήρια περιβαλλοντικής εκπαίδευσης εμβαδού 70 τ.μ.,

– χώροι διοίκησης και χώροι υγιεινής εμβαδού 132 τ.μ.,

– διαμόρφωση μονοπατιού από το εκδοτήριο εισιτηρίων με χώρους στάσης και ανάπαυσης, προσαρμοσμένο στη φυσική κλίση του εδάφους, έως την είσοδο του υπόσκαφου κτιρίου.

Το μήκος της διαδρομής θα καθοριστεί κατά τη διάρκεια της μελέτης – στον πίνακα του κτιριολογικού προγράμματος έχει σημειωθεί κατ’εκτίμηση 500μ..

Το υπόσκαφο κτίριο εμβαδού περίπου 180 τ.μ., θα περιλαμβάνει, χώρο για την τηλεματική περιήγηση των επισκεπτών στο σπήλαιο σε συνδυασμό με αίθουσα προβολών, εκθεσιακό χώρο απολιθωμάτων, χώρους υγιεινής, ανελκυστήρα πρόσβασης ΑμεΑ -ο οποίος θα καταλήγει εξωτερικά, σε κατάλληλο σημείο του περιβάλλοντα χώρου, Η/Μ εγκαταστάσεις, χώρους προσωπικού και θα συνδέεται με μικρή σήραγγα με την είσοδο του σπηλαίου, μιας και θα λειτουργούν ως αναπόσπαστη ενότητα με το διευθετημένο τμήμα του σπηλαίου.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.