Στο περιθωριο του Συνεδριου για την εκπαιδευση των παιδιων της μειονοτητας
Με αφορμή τη διοργάνωση του Συνεδρίου για τις καινοτόμες πρακτικές στην εκπαίδευση των παιδιών της μειονότητας, ο Συνήγορος του Παιδιού, κ. Γιώργος Μόσχος, και η Συνήγορος του Πολίτη, κ. Καλλιόπη Σπανού, βρέθηκαν στην Κομοτηνή, για να παρακολουθήσουν τις εργασίες του Συνεδρίου και κατέθεσαν ενδιαφέρουσες απόψεις για το κρίσιμο αυτό ζήτημα, που έχει να κάνει με τις ίσες ευκαιρίες που δικαιούνται τα παιδιά της μειονότητας, όπως και για τα δικαιώματα όλων ανεξαρτήτως, νέων και μεγαλυτέρων, οι όποιοι υφίστανται διακρίσεις στη σημερινή ελληνική κοινωνία.
Γιώργος Μόσχος, Συνήγορος του Παιδιού «Το μεγάλο ζητούμενο για τη Θράκη, στα επόμενα βήματα να πορευτούμε μαζί»
Ο Συνήγορος του Παιδιού, από το 2003 που θεσπίστηκε στη χώρα μας ο θεσμός, παρακολουθεί συστηματικά τα τεκταινόμενα στη Θράκη και τη μειονοτική εκπαίδευση, με συχνές επισκέψεις στην περιοχή και διαρκή επικοινωνία με παιδιά και εκπαιδευτικούς. «Εκτός του ότι έχουμε ακούσει απόψεις, προβληματισμούς και σκέψεις», σημείωσε ο κ. Μόσχος, «έχουμε δει και τις αλλαγές που έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια». «Μιλάμε για τους εκπαιδευτικούς», συνέχισε, «και βεβαίως έχουμε κάνει και ορισμένες παρεμβάσεις στην κατεύθυνση της ενίσχυσης γενικότερα του εκπαιδευτικού συστήματος, ώστε να ακούει περισσότερο τα παιδιά, να δίνει χώρο, να δίνει ισοτιμία, να δίνει ευκαιρίες και το ζητούμενο το μεγάλο για τη Θράκη στα επόμενα βήματα να πορευτούμε μαζί. Αυτό είναι το κυρίως ζητούμενο για το Συνήγορο του Πολίτη και του Παιδιού και θεωρούμε ότι το Πρόγραμμα εκπαίδευσης των παιδιών της μειονότητας έχει συμβάλει στην πράξη πολύ σημαντικά, ώστε να αναδείξει μηνύματα αφενός ότι τα παιδιά της μειονότητας μπορούν να τα καταφέρουν, μπορούν να βελτιώσουν την ελληνομάθειά τους, μπορούν να έχουν ίσες ευκαιρίες μέσα στην κοινωνία και αφετέρου ότι υπάρχει πολύ μεγάλη δύναμη από τη συνάντηση και συνεργασία όλων των παιδιών, χωρίς να βλέπουμε καταγωγή χωρίς να βλέπουμε πού ανήκουν θρησκευτικά. Εξάλλου το μήνυμα, που έρχεται από τα ίδια τα παιδιά και το βλέπουμε έντονα, είναι ότι δεν θέλουν να πληρώσουν λάθη προηγούμενων γενιών, αντιπαλότητες, διαχωρισμούς, λιγότερες ευκαιρίες σε κάποιους, θέλουν να αναγνωριστεί η επιθυμία τους να συμμετέχουν ισότιμα στην κοινωνία. Θέλουν ευκαιρίες να μάθουν γλώσσες, να απολαύσουν τον πολιτισμό, να έχουν ευκαιρίες επιμόρφωσης, να έχουν υπολογιστές και ελεύθερο χρόνο».
«Δυστυχώς ακόμα βλέπουμε ότι πολλοί γονείς οδηγούν τα παιδιά τους σε λάθος δρόμο»
Την ώρα, που τα παιδιά στέλνουν ηχηρό μήνυμα ότι δε θέλουν να πληρώσουν λάθη προηγούμενων γενιών, τι συμβαίνει όμως με την υπόλοιπη κοινωνία και κυρίως τους γονείς αυτών των παιδιών; «Δυστυχώς ακόμα βλέπουμε ότι πολλοί γονείς οδηγούν τα παιδιά τους σε λάθος δρόμο», αποφάνθηκε ο κ. Μόσχος, «δηλαδή αυτό που συμβαίνει σε όλη την χώρα συμβαίνει και εδώ. Μην κάνεις παρέα με αυτόν, γιατί ανήκει σε αυτούς. Σε όλες τις πλευρές το λέμε. Δηλαδή και στο θέμα της ημέρας, που είναι μουσουλμανική μειονότητα ή πλειονότητα, αλλά και σε άλλες ομάδες. Τα παιδιά θέλουν αυτό που περνάνε καλά σε μια παρέα να το επεκτείνουν. Βεβαίως καταλαβαίνουμε όλοι την αγωνία των γονέων και την επιθυμία τους τα παιδιά τους μεγαλώνοντας να μη χάσουν τον προσανατολισμό τους. Το μεγάλο όμως ζητούμενο είναι να κατορθώσουμε να δώσουμε την ευκαιρία στα παιδιά να χαρούν με τους συνομηλίκους τους και να μην περάσουν σε συναισθήματα ότι αυτή η κοινωνία έχει διαχωρισμούς και ότι θα πρέπει να διαλέξουμε με ποιον θα πάμε και με ποιον θα πολεμήσουμε. Ειδάλλως θα περάσουμε σε όλα τα νοσηρά φαινόμενα, που δυστυχώς έχουν αρχίσει να εκδηλώνονται και θέλουμε να μην επεκταθούν περισσότερο».
«Τα παιδιά έχουν ανάγκη σε αυτή την κρίσιμη ιστορική στιγμή της χώρας να νοιώθουν ότι υπάρχουν σταθερά πατήματα»
Εξάλλου τα προβλήματα δεν έχουν διακρίσεις, αλλά σήμερα ακουμπούν όλη την ελληνική κοινωνία. Ο αντίκτυπός τους στη νέα γενιά δυστυχώς δεν περιορίζεται στην έλλειψη των καθημερινών προς το ζην, αλλά κυρίως προκαλούν στα παιδιά μια αγωνία για το αύριό τους. «Τα παιδιά εισπράττουν τον εκνευρισμό τον γονέων», παρατήρησε ο κ. Μόσχος, «και πολλές φορές μάλιστα λένε ότι υπάρχει μεγαλύτερη ένταση μέσα στο σπίτι». «Τα παιδιά λοιπόν σε αυτές τις περιπτώσεις», επισήμανε, «έχουν ανάγκη σε αυτή την κρίσιμη ιστορική στιγμή της χώρας, που κανείς δεν γνωρίζει το αύριο, να νοιώθουν ότι υπάρχουν σταθερά πατήματα, πού μπορούν να στραφούν, σε ποια κοινότητα ανήκουν και ποια κοινότητα τους δίνει πίσω αναγνώριση και συμμετοχή». Αυτός ο ρόλος ανατίθεται στο σχολείο, σύμφωνα με το Συνήγορο του Παιδιού, και «αν λειτουργήσει καλά το σχολείο μπορεί να είναι γειτονιά, αν έχει κέντρα που αφορούν όλους, όχι μια ομάδα ή μια άλλη ομάδα». «Πρέπει να ξεφύγουμε από τους διαχωρισμούς στην ελληνική κοινωνία», προσέθεσε, «γιατί σε αυτή την κρίσιμη περίοδο οι διαχωρισμοί είναι εύκολοι, τους βλέπουμε συχνά σε ομάδες που προσπαθούν να βρουν τον εχθρό σε άλλες ομάδες πληθυσμού. Πρέπει να καταλάβουμε ότι πρέπει ενιαία να αγωνισθούμε, για να δυναμώσουμε, για να βελτιώσουμε τις προοπτικές μας και να αναζητήσουμε τα καινούργια ιδανικά και τις καινούργιες αξίες. Τα τελευταία χρόνια είχαμε ξεφύγει δυστυχώς σε πολύ καταναλωτισμό και ύλη. Τώρα πια θα αναγνωρίσουμε περισσότερο τις αξίες, που έχουν να κάνουν με τον άνθρωπο και την επικοινωνία, τις απλές ευκαιρίες και βεβαίως την προστασία μέσα από αυτές τις διαδικασίες επικοινωνίας από κινδύνους, που υπάρχουν είτε στο διαδίκτυο είτε σε οποιαδήποτε αυθαιρεσία, που κάποιος μπορεί να ασκήσει».
«Ο σημερινός ρόλος της οικογένειας πρέπει να αναθεωρηθεί σε μια οικογένεια πιο επικοινωνιακή, λειτουργική, που θα αλαφρύνει τους ώμους των παιδιών»
Σε ό,τι αφορά το ρόλο της οικογένειας, ο κ. Μόσχος διαπίστωσε ότι αυτός στις μέρες μας απειλείται και υπονομεύεται από την αβεβαιότητα για την επόμενη μέρα, που είναι σύνηθες στοιχείο στις περισσότερες οικογένειες. «Δυστυχώς από πάρα πολλούς γονείς», εξήγησε, «παίρνουμε την αίσθηση ενός έντονου θυμού, προσπαθούν δηλαδή να δουν ποιος φταίει για το σήμερα, μπορούν να τα ρίχνουν στους πολιτικούς, στον οποιονδήποτε είναι σε θέση εξουσίας, αντί να βρουν μια αυτοσυγκράτηση και να δουν τι ο καθένας, ως γονέας αλλά και ως μικρές κοινότητες, μπορεί να περάσει ως υγιή εμπειρία στα παιδιά». «Αυτό μπορεί να είναι μια καθημερινή σχέση επικοινωνίας, αλληλοακρόασης, συνεργασίας και ευκαιριών απόλαυσης», συνέχισε, «που είναι δυνατό να επιτευχθεί με μια ωραία βόλτα ή μια ωραία κατασκευή, που κάνουμε με τα παιδιά μας. Και αντί γι’ αυτό, στεκόμαστε απέναντι σε μια τηλεόραση και στην πραγματικότητα χάνουμε ώρες και μετά ανταλλάσουμε εκνευρισμούς μεταξύ μας. Πραγματικά, ο σημερινός ρόλος της οικογένειας πρέπει να αναθεωρηθεί σε μια οικογένεια πιο επικοινωνιακή, λειτουργική, που θα αλαφρύνει τους ώμους των παιδιών από το βάρος του τι θα συμβεί την επόμενη ημέρα».
«Βλέπουμε σε κάποιο βαθμό στο Πρόγραμμα την απόλαυση της συμμετοχής και της έννοιας του ανήκω σε μια κοινότητα»
Σε ό,τι αφορά την ευθύνη της πολιτείας, αυτή είναι τεράστια κατά τον κ. Μόσχο, και συνίσταται στο να περάσει μηνύματα στα παιδιά μέσω των σχολείων, αλλά και να δώσει εργαλεία, κατευθύνσεις και βοηθήματα στους γονείς, για να καταλάβουν και να επεκτείνουν ένα ρόλο ευθύνης απέναντι στα παιδιά. «Σήμερα είναι χαμένοι οι γονείς και δεν ξέρουν τι είναι καλύτερο να κάνουν», παρατήρησε. «Ειλικρινά όμως κατά την επίσκεψή μας σε σχολεία», συνέχισε, «βλέπουμε να λειτουργούν οι ομάδες γονέων, να λειτουργούν οι εκπαιδευτικοί, να λειτουργούν μικρές κοινότητες με θετικά βιώματα και εμπειρίες. Αυτό παρακαλούν και θέλουν τα παιδιά. Αυτό βλέπουμε σε κάποιο βαθμό να έχει συμβεί και στο Πρόγραμμα, δηλαδή απόλαυση της συμμετοχής και της έννοιας του ανήκω σε μια κοινότητα. Αυτό το καλοκαίρι βρέθηκα σε μια καλοκαιρινή κατασκήνωση, που έκανε το Πρόγραμμα στο Νέστο με παιδιά χριστιανόπουλα, μουσουλμάνους και παιδιά μουσουλμάνων τσιγγάνων. Δεν ξέρετε πόση χαρά ένοιωσα, όταν είδα τα παιδιά να έχουν ξεπεράσει τις πρώτες προκαταλήψεις του πού ανήκει ο καθένας και μετά άρχισαν να χαίρονται τον ελεύθερο χρόνο και το βράδυ δεν ήθελαν να γυρίσουν στα σπίτια τους, γιατί απολάμβαναν ότι περνούσαν καλά μαζί. Αυτό εμείς δεν μπορούμε να το κάνουμε ως κοινωνία;».
«Αν υστερούμε κάπου, είναι ότι μερικές φορές λόγω του ότι το Πρόγραμμα αναφέρεται στην μειονότητα, εστιάζεται και προσκαλεί μόνο παιδιά της μειονότητας»
Κλείνοντας, με αφορμή την αναφορά του στον ελεύθερο χρόνο, ο κ. Μόσχος εστίασε και στο ρόλο των ΚΕΣΠΕΜ, που δημιουργήθηκαν από το Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων και λειτουργούν στη Θράκη. «Έχουν αποτελέσει πολύ μεγάλο δυνατό στοιχείο της Θράκης», διαπίστωσε, «διότι είναι μια πρόταση για τον εκτός του σχολείου χρόνο για παιδιά αλλά και γονείς». Για τα παιδιά, κατά τον ίδιο, είναι μια πρόταση που περιλαμβάνει μάθηση, συνάντηση, κοινωνικοποίηση, έκφραση, επικοινωνία, «κάτι που πολλές φορές έχω πει ότι θα θέλαμε να συμβαίνει στα παιδιά όλης της Ελλάδας». «Είναι ένα καλό παράδειγμα», επισήμανε, «και θα έλεγα, αν υστερούμε κάπου σε ορισμένες περιοχές, είναι ότι μερικές φορές λόγω του ότι το Πρόγραμμα αναφέρεται στην μειονότητα, εστιάζεται και προσκαλεί μόνο παιδιά της μειονότητας. Ενώ θα πρέπει να ανοίξει γενικότερα, δηλαδή να συνεχισθεί αυτή η προσπάθεια για όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά. Εκεί να συναντώνται τα παιδιά της γειτονιάς. Να βοηθούμε και τα παιδιά της μειονότητας να βελτιώνουν τα ελληνικά τους, αλλά και όλα τα παιδιά να συναντώνται εκεί με την κοινή βάση ότι είναι παιδιά, είναι έφηβοι, μεγαλώνουν, έχουν αγωνίες, έχουν σκέψεις, επιθυμίες, δικαιώματα. Και αυτό δεν έχει ταμπέλα, δεν έχει ανήκειν. Είναι όλα παιδιά και έφηβοι».
Καλλιόπη Σπανού, Συνήγορος του Πολίτη «Τα παιδιά της μειονότητας πρέπει να έχουν ίσες δυνατότητες και ίση πρόσβαση στην εκπαίδευση»
Ο Συνήγορος του Πολίτη μεταξύ άλλων έχει και την αποστολή να καταπολεμά τις διακρίσεις, ούτως ώστε όλες οι ομάδες του πληθυσμού ανεξαρτήτως ιδιαιτεροτήτων να μπορούν να έχουν πρόσβαση στα ίδια δικαιώματα και στα ίδια κοινωνικά αγαθά. Με την έννοια αυτή, ο συγκεκριμένος θεσμός έχει άμεση σχέση με την εκπαίδευση των παιδιών της μειονότητας και η κ. Καλλιόπη Σπανού επέλεξε να τιμήσει με την παρουσία της το προχθεσινό συνέδριο με τις καινοτόμες πρακτικές του Προγράμματος Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων. «Εδώ έχουμε μια περίπτωση πρωτοβουλίας η οποία ακριβώς υπηρετεί τους ίδιους στόχους», υπογράμμισε, μιλώντας στον «ΠτΘ», «και είναι ένα πολύ ενδιαφέρον πρόγραμμα, μια σημαντική η παρέμβαση που έχει γίνει. Και με τις παρουσιάσεις που βλέπουμε και με τις δυσκολίες και με την ειλικρίνεια με την οποία όλα αυτά τα θέματα παρουσιάζονται, μπορώ να πω ότι χαίρομαι πάρα πολύ που ήρθα με αυτή την ευκαιρία».
Η κ. Σπανού υπογράμμισε ότι «τα παιδιά της μειονότητας πρέπει να έχουν ίσες δυνατότητες και ίση πρόσβαση στην εκπαίδευση». «Ξεκινούν από ένα επίπεδο, που είναι χαμηλότερο, με περισσότερες δυσκολίες, κοινωνικές και άλλες», παρατήρησε, «κι επομένως είναι χρήσιμο το να τους δοθεί αυτή η δυνατότητα, όπως συμβαίνει και με άλλες κατηγορίες πληθυσμού, οι οποίες έχουν κάποια ιδιαιτερότητα, που αποτελεί εμπόδιο». «Οι πρωτοβουλίες σαν αυτή και τα προγράμματα σαν αυτά, οι εμπειρίες και οι πρακτικές αυτών των προγραμμάτων θα είναι καλό να συνεχιστούν, να γενικευτούν, να στηριχθούν ούτως ώστε να επωφεληθεί και μεγαλύτερος αριθμός παιδιών», κατέληξε.
Μεταναστευτικό και ρατσιστική βία
«Η βία δεν λύνει κανένα πρόβλημα, η ελληνική κοινωνία να δείξει τα σωστά αντανακλαστικά»
Μεταναστευτικό ζήτημα και ρατσιστική βία, φαινόμενα που απασχολούν έντονα την ελληνική κοινωνία τον τελευταίο καιρό, είναι φαινόμενα που απασχολούν και το Συνήγορο του Πολίτη, που παρακολουθεί από κοντά και ερευνά όλες τις πτυχές και τις διαστάσεις του. Η κ. Σπανού σχολιάζοντας τα φαινόμενα βίας που παρατηρούνται, αφενός υπογράμμισε ότι η βία δεν λύνει κανένα πρόβλημα κι αφετέρου παρατήρησε ότι «οτιδήποτε προκαλεί τέτοιες συγκρούσεις και εκδηλώσεις μίσους μεταξύ κοινωνικών ομάδων προοιωνίζει κακό για το μέλλον». «Θέλω να ελπίζω ότι η ελληνική κοινωνία θα δείξει τα σωστά αντανακλαστικά», επισήμανε, «και νομίζω ότι όλοι πρέπει να σκεφθούμε πού μπορεί να οδηγήσει αυτό, τι νόημα έχει, αν λύνει προβλήματα- διότι δεν λύνει- και αυτό είναι ένα θέμα το οποίο η ελληνική πολιτεία θα πρέπει να διαχειρισθεί με ένα αξιόπιστο και σοβαρό τρόπο».
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
