Ραγδαια η αυξηση των εθισμων και των εξαρτησεων στην Ελλαδα λογω πανδημιας

«Στροφή» στο αλκόολ και τις κατασταλτικές εξαρτησιογόνες ουσίες ως τρόπο «διαφυγής» από τα συναισθήματα άγχους και κατάθλιψης

Γκάρο Εσαγιάν, Ψυχίατρος – Επιστημονικά Υπεύθυνος Κέντρου «Ορφέας»
«Να κρατηθούμε όρθιοι μέσα από τις “συνδέσεις” μας με τα αγαπημένα μας πρόσωπα, και να σκεφτούμε την κατάστασή μας ως εξωτερικοί παρατηρητές του εαυτού μας»

 
Στην κατακόρυφη αύξηση κατανάλωσης ναρκωτικών ουσιών, αλκοόλ κι αντικαταθλιπτικών φαρμάκων έχουν οδηγηθεί οι Έλληνες και οι Ελληνίδες την περίοδο της παρατεταμένης καραντίνας. Το lockdown και η πολύμηνη καραντίνα που ακολούθησαν της δεκαετούς οικονομικής κρίσης στη χώρα μας, έχουν αφήσει «ανεξίτηλο» αποτύπωμα στην ψυχική υγεία των Ελλήνων, πολύ δε περισσότερο των εξαρτημένων ή εθισμένων ανθρώπων.
 
Άλλωστε όπως εξήγησε μιλώντας στο «Ράδιο Παρατηρητής 94fm» ο κ. Γκάρο Εσαγιάν, ψυχίατρος και Επιστημονικά Υπεύθυνος του Κέντρου Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Περιφερειακής Ενότητας Ροδόπης «Ορφέας», κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού «έχει πληγεί η κοινωνική διάσταση του ανθρώπινου υποκειμένου, που είναι όπως το οξυγόνο» .

«Ζούμε μία παρατεταμένη τραυματική συνθήκη» 

Ως μέλος και ο ίδιος της επιστημονικής κοινότητας εξέφρασε την ανησυχία του σε σχέση με τα όσα δημιουργεί αυτή η «παρατεταμένη τραυματική συνθήκη» όπως χαρακτήρισε την πορεία της πανδημίας και τις συνθήκες που αυτή έχει δημιουργήσει σε επίπεδο κοινωνικό, για να εξηγήσει πως «η χρήση των ναρκωτικών είναι ένα σύμπτωμα, το οποίο υποδηλώνει μια δυσφορία, ψυχολογική, ατομική και κοινωνική, η οποία προσδιορίζεται πολυπαραγοντικά».

Ανησυχία για τις επιπτώσεις του εγκλεισμού στην προσωπικότητα των παιδιών

Ο κ. Εσαγιάν στάθηκε ιδιαίτερα και στις επιπτώσεις που θα έχει ο αποκλεισμός που συνεπάγεται του εγκλεισμού, πρώτα και κύρια στην προσωπικότητα των παιδιών και των εφήβων, καθώς όπως εξήγησε «αυτοί είναι η πιο ευάλωτη ομάδα πληθυσμιακά και γιατί η κοινωνικότητα είναι βασικός παράγοντας της υγιούς ωρίμανσης της προσωπικότητας τους».
 
«Η ωρίμανση της προσωπικότητας των παιδιών γίνεται μέσα από τις σχέσεις και οι σχέσεις δεν μπορεί να είναι παρά μόνο ζωντανές, δια ζώσης. Όλα τα άλλα είναι υποκατάστατα σχέσεων» ανέφερε χαρακτηριστικά υπογραμμίζοντας πως σαφώς είναι ευτυχές γεγονός ότι και η απομακρυσμένη επικοινωνία αποτελεί επιλογή αλλά «σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την πραγματικότητα της δια ζώσης, εμπειρίας». «Όπως δεν είναι δυνατόν ένα μωρό να θηλάσει από ένα εικονικό στήθος το γάλα της μητέρας του – όχι μόνο από βιολογικής απόψεως, διότι ο θηλασμός είναι μια σωματική και ψυχολογική σημαντική διαδικασία, είναι το αγκάλιασμα του παιδιού- έτσι και η επικοινωνία είναι αυτή που δημιουργεί την ασφαλή βάση πάνω στην οποία δημιουργείται η υγιής προσωπικότητα. Όλα αυτά δεν μπορούν να αντικατασταθούν με την εικονική πραγματικότητα» υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
 
Ερωτηθείς μάλιστα σχετικά με τους φόβους που προκύπτουν για την δημιουργία μίας νέας γενιάς που θα χαρακτηρίζεται από «αποξένωση» ο ίδιος υπογράμμισε πως μετά το τέλος πανδημίας, θα ενσκήψει πάνω από αυτές τις ηλικιακές ομάδες και θα γίνουν προοπτικές μελέτες. «Αυτό που μας απασχολεί ωστόσο ιδιαίτερα και ως Κέντρο είναι το πώς αυτά τα παιδιά θα μπουν την επόμενη ημέρα σε μία κανονικότητα» ανέφερε ο ίδιος εκφράζοντας την πεποίθηση πως δεν θα είναι μία εύκολη διαδικασία, αλλά και το γεγονός ότι θα πρέπει να υπάρξει ένα νέο υποστηρικτικό πλαίσιο.

Τρομακτική η αύξηση ουσιών με κατασταλτικά χαρακτηριστικά 

Ως προς το ζήτημα των εξαρτήσεων των ενηλίκων ο κ. Εσαγιάν εξήγησε πως ο εγκλεισμός δημιουργεί συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης, και η καταφυγή σε ναρκωτικές ουσίες, θεωρείται ως τρόπος αντιμετώπισης και αυτοθεραπείας των συναισθημάτων αυτών. Ο ίδιος επιβεβαίωσε τα αποτελέσματα ερευνών που δείχνουν αυξημένη κατανάλωση εξαρτησιογόνων ουσιών, επικεντρώνοντας ωστόσο την προσοχή στις κατηγορίες αυτών που γνωρίζουν αύξηση.
 
Επικεντρώνοντας ανέφερε πως υπάρχει μειωμένη τάση στην χρήση διεγερτικών εξαρτησιογόνων ναρκωτικών ουσιών όπως η κοκαΐνη και ecstacy, ενώ αντιθέτως έχει αυξηθεί η χρήση του οινοπνεύματος, των ηρεμιστικών, αλλά και της κάνναβης που έχουν κατασταλτικά χαρακτηριστικά. 

Ναρκωτικές ουσίες «στην πόρτα μας»

Το γεγονός αυτό οφείλεται σύμφωνα με τον ίδιο στην καταπραϋντική δράση, την οποία και αναζητούν οι περισσότεροι άνθρωποι που λόγω εγκλεισμού εκδηλώνουν συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους. Το προφίλ της χρήσης των ουσιών όπως εξήγησε ο κ. Εσαγιάν «έχει να κάνει και με τις επιπτώσεις που έχουν επέλθει και στον τρόπο συγκοινωνίας. Το ότι δεν υπάρχουν αεροπλάνα έχει αυξήσει τη μεταφορά ναρκωτικών ουσιών με τα πλοία και έχει οδηγήσει στην αύξηση διακίνησης τους και μέσα από το διαδίκτυο. Είναι καινούργιοι τρόποι και να είστε βέβαιοι ότι η βιομηχανία των παράνομων ναρκωτικών ουσιών δεν κοιμάται ποτέ, και πάντοτε σκέφτεται πώς θα βρει τη λύση στο επόμενο εμπόδιο που θα της βάλει η συντεταγμένη κοινωνία. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ίδιοι μας οι ασθενείς μας λένε ότι τα ναρκωτικά έρχονται πλέον στην πόρτα μας».
 
Ερωτηθείς σχετικά με τους τρόπους «αντιμετώπισης» των ψυχολογικών αιτιών που οδηγούν στην αυξημένη κατανάλωση εξαρτησιογόνων ουσιών, ο επιστημονικά υπεύθυνος του Κέντρου «Ορφέας» είναι πρωτίστως «η ψυχική διεργασία των τραυμάτων». « Με λίγα λόγια να καθίσουμε να σκεφτούμε, κάτι που βέβαια όταν κάποιος πλήττεται πολύ έντονα από το στρες και την κατάθλιψη, αυτό το όπλο αδρανοποιείται. Ο άνθρωπος ζητάει μια πιο άμεση διαφυγή από τα δυσάρεστα συναισθήματά του, εξ ου και η δραματικά αυξημένη χρήση του οινοπνεύματος και των συναφών κατασταλτικών ουσιών» ανέφερε υποδεικνύοντας ως το σημαντικότερο τρόπο διαχείρισης το «να κρατηθούμε όρθιοι μέσα από τις “συνδέσεις” μας με τα αγαπημένα μας πρόσωπα και να προσπαθήσουμε να σκεφτούμε την κατάστασή μας ως εξωτερικοί παρατηρητές του εαυτού μας».
 
«Η γνώμη μου είναι ότι έχουμε αποθέματα, αρκεί να το πιστέψουμε. Η δύναμη του ανθρώπου είναι ανεξάντλητη μέσα του. Αλλά πρέπει να το πιστέψουμε» συνέχισε επισημαίνοντας πως «είναι βέβαια κοπιώδες και όχι όσο εύκολο είναι ένα ποτήρι αλκοόλ που θα με ζαλίσει και θα μου δημιουργήσει μια ευφορία. Ωστόσο αυτό δεν είναι λύση. Η λύση είναι να ενεργοποιήσουμε άλλες δυνάμεις και δυνατότητες μέσα μας, που είναι κυρίως η δύναμη της σκέψης και της θέλησης, να σταθούμε όρθιοι και να δούμε τα πράγματα θετικά».

Η κατάχρηση οπιοειδών αναλγητικών η νέα μάστιγα των ναρκωτικών 

Κλείνοντας ο ίδιος έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για την ανησυχητική αύξηση των περιστατικών κατάχρησης οπιοειδών αναλγητικών για ψυχολογικούς όρους, γεγονός το οποίο έχει επισημάνει ήδη και το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για την χρήση των ναρκωτικών στην Ευρώπη. Όπως εξήγησε «έχει αυξηθεί ανησυχητικά η χρήση των οπιοειδών αναλγητικών για ψυχολογικούς λόγους, των οπιοειδών αναλγητικών που χρησιμοποιούνται για πόνους για σοβαρά χρόνια νοσήματα και η κατάχρηση των οποίων στο ευρύτερο κοινό για μη ιατρικούς λόγους αποτελεί τη νέα μάστιγα των ναρκωτικών».

 «Οι δομές ψυχολογικής υποστήριξης στην Ελλάδα και το υποστηρικτικό δίκτυο είναι ακόμα στα σπάργανα»

Κληθείς να σχολιάσει τις δυσκολίες που έχει δημιουργήσει η πανδημία και σε ό,τι αφορά τη λειτουργία των Κέντρων και λοιπών δομών Υποστήριξης εξαρτημένων ατόμων ο κ. Εσαγιάν εξήγησε πως υπάρχει ενεργοποίηση από πλευράς της πολιτείας, με τη σύσταση γραμμής ψυχολογικής υποστήριξης των πληττόμενων πολιτών εν μέσω πανδημίας, ωστόσο σε ό,τι αφορά τις δομές ψυχολογικής υποστήριξης στην Ελλάδα «είναι μία πονεμένη ιστορία η οποία ωριμάζει με ρυθμούς χελώνας, είναι ακόμα στα σπάργανα, την ώρα που οι ανάγκες είναι πάρα πολύ μεγάλες».
 
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την περιοχή της Ροδόπης όπως τόνισε ο ίδιος «η δημόσια ψυχιατρική περίθαλψη και υποστήριξη είναι απογοητευτικά αργή στην ωρίμανσή της». «Δεν έχουμε καν ψυχιατρική κλινική στο νοσοκομείο της πόλης μας, που κρίνεται ως αυτονόητα αναγκαίο σε μια πρωτεύουσα νομού, για να μπορεί να υποστηρίξει τα δικά της περιστατικά» ανέφερε χαρακτηριστικά.

google-news Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.