Προβληματισμος για τον χειμωνα που ερχεται, καθυστερησεις και γραφειοκρατικα εμποδια στις αποζημιωσεις για τους πυροπληκτους στη Δ.Ε Σωστου

Προ ολίγων ημερών, συγκεντρώθηκαν κάτοικοι των Τοπικών Διαμερισμάτων Σώστη, Πολυάνθου και Ληνού, που επλήγησαν από την πυρκαγιά της 21ης Αυγούστου 2023 αφενός στην κτιριακή περιουσία τους και τον οικιακό εξοπλισμό αφετέρου στο φυτικό και ζωικό κεφάλαιο τους και τον επαγγελματικό εξοπλισμό, προκειμένου να συζητήσουν τα προβλήματα που προέκυψαν από την ανωτέρω φυσική καταστροφή, να θέσουν τους προβληματισμούς τους, σχετικά με την παρούσα και μελλοντική κατάσταση των περιουσιών τους, τόσο ως προς την αποκατάσταση τους όσο και ως προς την προστασία τους από μελλοντικά φυσικά φαινόμενα, όπως οι πλημμύρες, έναντι των οποίων έχουν καταστεί ευάλωτες, και να συντονίσουν τη δράση τους αναφορικά με τη γνωστοποίηση των παραπάνω στη Διοίκηση για την κινητοποίηση της και την άμεση λήψη μέτρων αντιμετώπισης τους.

Κατόπιν της συνάντησης, συστάθηκε 8 μελής Συντονιστική Επιτροπή (Σ.Ε.), η οποία αποφάσισε να υποβάλει υπόμνημα προς όλους τους, κατά την κρίση της, αρμοδίους, αισθανόμενη την ανάγκη να επισημάνει τις ανησυχίες των κατοίκων, σχετιζόμενες με τα αντανακλαστικά της Διοικήσεως, Κεντρικής και Αποκεντρωμένης, καθώς και αδυναμίες και κενά στη διαδικασία αποζημιώσεων των πυρόπληκτων περιοχών.

Στο υπόμνημά της που απευθύνεται προς τον Υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, τον Περιφερειάρχη ΑΜΘ, τον Δήμαρχο Ιάσμου και κοινοποιείται στο Γραφείο του Πρωθυπουργού, στους βουλευτές Ροδόπης και τα Μέσα Ενημέρωσης, η Συντονιστική Επιτροπή επισημαίνει τα εξής:

1. Θεωρούμε αναγκαίο να διερευνηθούν, αναζητηθούν και αποδοθούν ευθύνες για την προκληθείσα από την πυρκαγιά οικολογική και περιουσιακή καταστροφή, μεγάλης εκτάσεως, διότι:

α) υπήρξε ΕΛΛΕΙΨΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ στην αντιμετώπιση της πυρκαγιάς, κατά την έναρξη της, ώστε να αποφευχθεί η επέκταση της, δεδομένου ότι η πυρκαγιά ξέσπασε σε δασική έκταση βόρεια από το χωριό Μίσχος μεταξύ των ωρών 13.00-13.30 και η Πυροσβεστική Υπηρεσία είχε ενημερωθεί ήδη στις 14.05 για την ύπαρξη εστίας φωτιάς στο παραπάνω σημείο, καθότι σε επικοινωνία που είχε κάτοικος του χωριού Σωστής με αυτήν, στις 14.05, του ανέφεραν πως το γνωρίζουν ήδη και πρόκειται να επέμβουν. Η πυρκαγιά διέφυγε του ελέγχου της Πυροσβεστικής και των επίγειων μέσων της, εξαπλώθηκε γρήγορα προς τα δυτικά κατά μήκος της δασικής έκτασης του Παπικίου Όρους, λόγω των δυνατών βορειοανατολικών ανέμων, φτάνοντας, αρχικά, στον οικισμό του Σώστη και στα σπίτια του, που βρίσκονται στο βόρειο – βορειοανατολικό τμήμα του χωριού και στις παρυφές του βουνού. Πριν τις 16.40, η εκτός ελέγχου πλέον πυρκαγιά έκαιγε τα πρώτα οικήματα. Στις 17.20, ενώ η εστία φωτιάς είχε ήδη επεκταθεί στο βορειοδυτικό τμήμα του Σώστη και κατευθυνόταν με ταχύτητα στο Ληνό, καταστρέφοντας οικίες και μαντριά, έγινε άκρως καθυστερημένα η πρώτη ρίψη νερού από εναέριο πυροσβεστικό μέσο. Ενθυμούμαστε δε πως το καλοκαίρι του 2022 υπήρξε ανάλογη, απογοητευτικά καθυστερημένη επέμβαση κατάσβεσης πυρκαγιάς στην κορυφή του Παπικίου Όρους, δεδομένου ότι η φωτιά δεν κατασβέστηκε εγκαίρως και αφέθηκε να κατακαίει πράσινες εκτάσεις, περνώντας τα σύνορα και φτάνοντας σε δασική έκταση της Βουλγαρίας.

β) ΔΕΝ ΥΠΗΡΞΕ ΠΡΟΝΟΙΑ ΚΑΙ ΕΠΕΜΒΑΣΗ, ώστε η φωτιά να μην κινηθεί νότια, νοτιοδυτικά,και να φτάσει μέχρι την επαρχιακή οδό Κομοτηνής – Ιάσμου, με αποτέλεσμα να καταστραφούν ολοσχερώς μεγάλες καλλιεργούμενες εκτάσεις, αλλά και να κινδυνεύσει μεγάλο τμήμα του οικισμού του Πολυάνθου. Εδώ, πρέπει να επισημανθεί πως, κυρίως, χάρη στις προσπάθειες των εθελοντών, κάηκε μικρός αριθμός σπιτιών και αποθηκών στα χωριά. Παράλληλα, κάηκαν εφόδια και αγροτικός εξοπλισμό, δεκάδες μελισσοσμήνη, αλλά και χιλιάδες ελαιόδεντρα, κερασιές, καρυδιές, αμυγδαλιές και αμπέλια, ζωτικής σημασίας για την τοπική οικονομία. Για όλα τα παραπάνω επιφυλασσόμαστε των νομίμων δικαιωμάτων μας.

2. Θεωρούμε αναγκαία την άμεση χρονικά καταβολή των σχετικών αποζημιώσεων, για την αποκατάσταση των προκληθεισών από την πύρινη λαίλαπα ζημιών στα οικήματα. Η όποια καθυστέρηση, όπως είναι αντιληπτό, λόγω του επερχόμενου έντονου χειμώνα, αρχικά, θα καταστήσει, δυσχερή τη στεγαστική αποκατάσταση των πληγέντων, εν δευτέροις, θα επιδεινώσει την κατάσταση των κτισμάτων, που χαρακτηρίστηκαν «επισκευάσιμα», καθιστώντας τα ίσως και «κατεδαφίσιμα». Δεδομένης της γνωστής χρονοβόρας ελληνικής γραφειοκρατίας και του μεγάλου αριθμού των πληγεισών περιουσιών στην Ανατολική Μακεδονία – Θράκη από τις πυρκαγιές, που εκδηλώθηκαν το καλοκαίρι του 2023, η εύρεση έκτακτων λύσεων, που φέρουν κέρδος χρονικά, καθίσταται επιβεβλημένη.

Περαιτέρω, σύμφωνα με την ΚΥΑ, που εκδόθηκε για τις αποζημιώσεις και την αποκατάσταση των οικημάτων των πυρόπληκτων, οι πυρόπληκτοι είναι υποχρεωμένοι να εκδώσουν άδειες (ανέγερσης, κατεδάφισης κλπ) ιδίοις εξόδοις, προκειμένου να σχηματιστεί και να αποσταλεί ο σχετικός φάκελος στην αρμόδια ΔΑΕΦΚ για την έγκριση της αποζημίωσης και την καταβολή αυτής για την ανακατασκευή ή επισκευή των οικιών, των αποθηκών ή άλλων κτισμάτων. Οι πληγέντες από την πυρκαγιά βρίσκονται ήδη σε οικονομική δυσχέρεια, συνεπώς, είναι παράλογο να ζητείται από αυτούς τους ανθρώπους να υποβληθούν σε επιπλέον έξοδα για να λάβουν την αναλογούσα αποζημίωση. Τα έξοδα αυτά και, κυρίως, της έκδοσης αδειών θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν, καλυφθούν από το Δημόσιο, με κάποια νομοθετική πρόβλεψη, και όχι να τα επιβαρυνθούν οι ιδιώτες, δεδομένου ότι κάποιοι για το λόγο αυτό ίσως στερηθούν τη δυνατότητα να αναζητήσουν την αποζημίωση που δικαιούνται.

Ανάλογη αντιμετώπιση και φροντίδα πρέπει να υπάρξει και για τις μόνιμες καλλιέργειες, για να καταστεί δυνατή η ανασύσταση τους και η ένταξη τους στην παραγωγική διαδικασία το συντομότερο δυνατό, καθώς αυτές αποτελούν, λαμβανομένων υπ’ όψιν της οικονομικής κατάστασης της χώρας και των συνεχών ανατιμήσεων σε βασικά αγαθά, κρίσιμο παράγοντα της οικονομικής αυτοτέλειας και αυτάρκειας των κατοίκων της περιοχής.

3. Ως προς το φυτικό και ζωικό κεφάλαιο, που επλήγη και ζημιώθηκε σημαντικά ή ολοσχερώς, οι επαγγελματίες που το έχουν ασφαλίσει στον ΕΛΓΑ μπορούν να αποζημιωθούν, ακολουθώντας τη γνωστή χρονοβόρα διαδικασία, τόσο για την απώλεια αυτού όσο και για το πάγιο κεφάλαιο της επιχείρησης και τον αγροτικό εξοπλισμό. Κατά κύριο λόγο, όσον αφορά στους ελαιώνες, η ζημία, που έχουν υποστεί οι ελαιώνες, είναι εξαιρετικά μεγάλη, αλλά η εκτίμηση των ιθυνόντων ήταν «επιπόλαιη», μη ανταποκρινόμενη στην πραγματικότητα, για τους εξής λόγους: τα ελαιόδεντρα που δεν κάηκαν ολοσχερώς και ο κορμός τους είναι ζωντανός, προκειμένου να επανέλθουν και να αποφέρουν καρπούς, απαιτείται να παρέλθουν τουλάχιστον δύο χρόνια, εφόσον η έκταση της βλάβης τους είναι σχετικά μικρή. Τα δέντρα, που έχουν πληγεί ολοσχερώς, πρέπει να ξεριζωθούν και να φυτευτούν νέα, η καρποφορία των οποίων είναι πλήρης 6-7 χρόνια μετά. Όμως, για να φτάσει σε αυτό το επίπεδο ένα ελαιόδεντρο απαιτεί εκτός από χρόνο, και χρήμα, συνυφασμένο με την ιδιαίτερη φροντίδα του (πότισμα, λίπανση, κλάδεμα κλπ.). Επομένως, η αποζημίωση, που προβλέπεται για τη ζημία εκάστου ελαιόδεντρου, θα πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψιν τις παραπάνω παραμέτρους (έξοδα και διαφυγόντα κέρδη), οι οποίες, εντέλει, δεν έχουν συνεκτιμηθεί, δεδομένου ότι η προβλεπόμενη αποζημίωση είναι ιδιαίτερα χαμηλή, ενόψει των παραπάνω κρίσιμων για τον προσδιορισμό της πραγματικής ζημίας παραγόντων. Το αυτό ισχύει, βέβαια, και για τις προβλεπόμενες για τις υπόλοιπες καλλιέργειες και τα μελισσοσμήνη αποζημιώσεις, οι οποίες είναι υποτυπώδεις και υποδεέστερες της αληθούς έκτασης της ζημίας.

Περαιτέρω, τα μελισσοσμήνη, τα ελαιόδεντρα, οι καρυδιές, οι κερασιές, οι αμπελώνες ανήκουν, αξιοποιούνται και καλλιεργούνται όχι μόνο από αγρότες – επαγγελματίες, αλλά και από μη αγρότες, ετεροεπαγγελματίες ή συνταξιούχους, οι οποίοι είναι μόνιμοι κάτοικοι των οικισμών της Δημοτικής Ενότητας Σώστη, που επλήγη από την πυρκαγιά, και απασχολούνται στην καλλιέργεια αυτών, κυρίως, για ιδία χρήση, ήτοι την κάλυψη των οικογενειακών αναγκών. Οι πολίτες αυτοί, προκειμένου να οδηγηθούν στην παραπάνω παραγωγή και να την εκμεταλλευτούν, ενισχύουν την τοπική αγορά, καθότι προμηθεύονται από αυτήν τον απαραίτητο εξοπλισμό, φάρμακα, λιπάσματα, απασχολούν εργατικό δυναμικό και τις υπηρεσίες του, δίνουν δουλειά στα ελαιοτριβεία και οινοποιία της περιοχής, συμβάλλουν, δηλαδή, στην ενδυνάμωση της τοπικής και εθνικής οικονομίας και δεν εγκαταλείπουν και επιμένουν στις καλλιέργειες τους, ενώ η οικονομική επιβάρυνση τους μπορεί να είναι ιδιαίτερη, λόγω των δυσχερών συνθηκών που επικρατούν στον πρωτογενή τομέα της Ελλάδος. Με την ενασχόληση τους δε με τη φυτική παραγωγή, συμμετέχουν στη φροντίδα, προστασία και προαγωγή του περιβάλλοντος. Για μεν τους αγρότες – επαγγελματίες, προβλέπονται κάποιες αποζημιώσεις σε βάθος χρόνου, ενώ, για τους υπόλοιπους – μη επαγγελματίες δεν προβλέπεται η καταβολή οποιασδήποτε αποζημίωσης ή ενίσχυσης για την αποκατάσταση της καλλιέργειας τους. Αυτοί, ωστόσο, οι κάτοικοι ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους απέναντι στο Κράτος, καταβάλλουν τους φόρους που τους αναλογούν, και ζητούμε την αντίστοιχη αντιμετώπιση από την Ελληνική Πολιτεία, που επιδιώκει να αναδειχθεί ως ένα Κράτος Δικαίου και Κοινωνικής Πρόνοιας. Γνωρίζουμε, ότι μέρος του κρατικού προϋπολογισμού διατίθεται για την καταβολή κάθε μορφής επιδομάτων και οικονομικής υποστήριξης σε όσους έχουν ανάγκη, στους οποίους θεωρούμε ότι πρέπει να συγκαταλέγονται και οι πληγέντες από την πυρκαγιά μη επαγγελματίες παραγωγοί.

Στα ανωτέρω πλαίσια και εφόσον γίνει δεκτό ότι είμαστε μέλη ενός σύγχρονου κράτους με κοινωνικές ευαισθησίες, που ενδιαφέρεται για τους πολίτες του, εξάγεται ως αυτονόητο η Διοίκηση να ενσκήψει στα προβλήματα και στην ταχύτερη δυνατή αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν από την πυρκαγιά, και, μεταξύ αυτών, και των ζημιών στην παραγωγή, φυτική και ζωική, των μη επαγγελματιών, που δεν έχουν ασφαλισμένη τη δραστηριότητα τους. Θεωρούμε επιβεβλημένη, λοιπόν, την καταβολή αποζημίωσης και στους ετεροεπαγγελματίες καλλιεργητές, ώστε να καταστεί δυνατή η ανασύσταση της παραγωγής τους, διαφορετικά θα την εγκαταλείψουν.

Σημειώνουμε, στο σημείο αυτό, ότι τα δέντρα αυτά, μετά από χρονοβόρα προσπάθεια και αρκετά έξοδα θα καρποφορήσουν έπειτα από 3-7 χρόνια.

Είναι γνωστό και αποδεικνύεται στην πάροδο των χρόνων, ότι η ελληνική ύπαιθρος και, κυρίως, η ακριτική, ερημώνει, λόγω της απουσίας περιφερειακής και αποκεντρωμένης ανάπτυξης και πολιτικού σχεδίου. Η εμφάνιση εκτεταμένων πυρκαγιών και η αδυναμία αποτελεσματικής και ολοκληρωτικής αποκατάστασης των επιπτώσεων αυτής επιδεινώνουν την ήδη βεβαρημένη κατάσταση, φέρνει απογοήτευση και μοιραία την εγκατάλειψη, την ερήμωση και την κατάρρευση της υπαίθρου και, περαιτέρω, του περιβάλλοντος. Αυτήν την πρόκληση πρέπει να αντιμετωπίσει δραστικά το Κράτος σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο.

4. Πέραν των ανωτέρω, έντονος είναι ο προβληματισμός των κατοίκων για τις συνέπειες του επερχόμενου χειμώνα και τον έντονο κίνδυνο εκδήλωσης πλημμύρων, ως άμεσο επακόλουθο καταστροφής του δάσους στο Παπίκιο όρος. Ερωτούμε, λοιπόν, ποιες είναι οι ενέργειες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, 2,5 μήνες μετά από την 21η Αυγούστου, από το Δήμο και την Περιφέρεια, καθώς και τα αρμόδια όργανα, για την προστασία των πληγέντων οικισμών από τα ενδεχόμενα πλημμυρικά φαινόμενα; Έχουν ληφθεί χρήματα από την αυτοδιοίκηση για την πραγματοποίηση έργων; Έχουν ληφθεί μέτρα ή έστω έχει εκκινήσει η εκτέλεση τους; Θεωρούμε πως έχουμε το έννομο συμφέρον να ενημερωθούμε για την πορεία αυτών, δεδομένου ότι αφορούν στην προστασία της περιουσίας και της ακεραιότητας της υγείας μας.

ΖΗΤΟΥΜΕ από όλους όσους φέρουν ευθύνες και έχουν άμεσες ή έμμεσες αρμοδιότητες, άμεσες αποφάσεις και δραστικές ενέργειες, διότι όλα τα ανωτέρω σχετίζονται όχι μόνο με περιουσίες, αλλά και ανθρώπινες ζωές, ενώ συντρέχουν και εθνικοί λόγοι.

Την Συντονιστική Επιτροπή συναποτελούν οι:

Κωνσταντίνος Μπούντας

Αθανασία Δουλγάρη

Ευδοκία Γκατζούλη

Κώστας Χρυσοβαλάντης

Μεμέτ Εμίν

Ραμαδάν Μουμίν

Γιουσούφ Αλή

Αναστασία Κεπετζή

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.