Πρωτοπορει στην ερευνα του περιβαλλοντος το Δ.Π.Θ.

Με έδρα την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, λειτουργεί μια από τις τρεις συνολικά ερευνητικές υποδομές που βρίσκονται στην περιφέρεια της χώρας και κατανεμήθηκαν ύστερα από την προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας. Πρόκειται για την «Εθνική Υποδομή για την Έρευνα στην Ατμόσφαιρα με Αεροσκάφος με Δορυφορική Παρατήρηση και Τηλεσκόπηση» εθνική επένδυση ύψους 11, 5 εκ. ευρώ, την οποία διευθύνει και συντονίζει ο καθηγητής του τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης κ. Σπύρος Ραψομανίκης.
 
Χρειαζόμασταν στην Ελλάδα μια εθνική ερευνητική υποδομή με αεροσκάφη και δορυφόρους στην ατμόσφαιρα και καταθέσαμε αυτή την πρόταση, αναφέρει στον «ΠτΘ» ο καθηγητής του ΔΠΘ. Είμαστε υπερήφανοι διότι αυτή η εθνική υποδομή ήρθε στην Ελλάδα, ύστερα από κρίση διεθνών κέντρων. Είναι μία από τις τρεις που βρίσκονται εκτός Αθηνών και Θεσσαλονίκης, οι υπόλοιπες δύο λειτουργούν στην Κρήτη και τη Θεσσαλία αντίστοιχα» προσθέτει. 

«Το Εργαστήριο Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης του Δημοκρίτειου είναι «το πρώτο και το μόνο» εργαστήριο στην χώρα που διαθέτει ειδικά εξοπλισμένο αεροσκάφος για έρευνες στην ατμόσφαιρα»

Το Εργαστήριο Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Αντιρρυπαντικής Τεχνολογίας Ατμοσφαιρικών Ρύπων του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκρίτειου είναι «το πρώτο και το μόνο» εργαστήριο στην χώρα, που από το 2000 διαθέτει ειδικά εξοπλισμένο αεροσκάφος το οποίο αξιοποιείται για έρευνες στην ατμόσφαιρα, ενώ είναι καταχωρημένο στον ευρωπαϊκό στόλο της EUFAR που έχει ως βάση την Τουλούζη.
 
Το ερευνητικό αεροσκάφος αξιοποιήθηκε στη μελέτη του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας της Αθήνας, στο πλαίσιο προγράμματος που χρηματοδότησε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος. Συντονιστής της έρευνας ήταν το ΔΠΘ κι επιστημονικός υπεύθυνος ο καθηγητής του τμήματος μηχανικών περιβάλλοντος κ. Ραψομανίκης. Με τη συμμετοχή διακεκριμένων Έλληνων και ξένων ερευνητών έγιναν επίγειες μετρήσεις οι οποίες συνδυάστηκαν με μετρήσεις από πτήσεις δυο αεροσκαφών. Με τα δεδομένα που αποκτήθηκαν η Αθήνα και η κάθε μικρο-περιοχή της χαρακτηρίστηκαν βάσει του ισοζυγίου της ακτινοβολίας και του ισοζυγίου των ενεργειακών ροών. Αυτός είναι και ο λόγος που μας εγκρίθηκε η προμήθεια της εθνικής υποδομής, «γιατί είμαστε παγκοσμίως αναγνωρισμένοι» αναφέρει. « Η αναγνώριση έγινε από παγκόσμια κέντρα, τη μετεωρολογική υπηρεσία της Γαλλίας, της Μ. Βρετανίας, της Γερμανίας, την υπηρεσία διαστήματος της Ευρώπης». 

«Ο μετεωρολογικός σταθμός του Εργαστηρίου μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας»

Παράλληλα το Εργαστήρι του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος διαθέτει το μοναδικό επίγειο σταθμό στην Ελλάδα που είναι και μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας. Όπως εξηγεί ο κ. Ραψομανίκης, ο σταθμός είναι εγκατεστημένος στο Δασοχώρι της Νάουσας και διαθέτει κεραία από τις εγκαταστάσεις της «Φωνής της Αμερικής». Μέσω της λειτουργίας του σταθμού, συλλέγονται και εκπέμπονται δεδομένα μετρήσεων στη Γενεύη, όπου είναι κι η έδρα του Παγκόσμιου Οργανισμού.
 
Επιπλέον λειτουργεί και σταθμό παρακολούθησης αιωρούμενων σωματιδίων στο κέντρο της Ξάνθης, τα τελευταία δύο χρόνια, με τους φοιτητές του Τμήματος αλλά και τον επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας καθηγητή κ. Σπύρο Ραψομανίκη να συγκεντρώνουν δείγματα και να πραγματοποιούν σχετικές μελέτες. Με τη χρήση ειδικού εξοπλισμού «μπορούμε όταν μας το ζητήσει η Περιφέρεια ή ο Δήμος ή η Αντιπεριφέρεια της Ξάνθης να εγκαταστήσουμε αυτό το όργανο για την επόμενη χρονιά, και όχι μόνο, και να τους δίνουμε δεδομένα ανά λεπτό» σχετικά με τα επίπεδα της αιθαλομίχλης και τη διακύμανσή τους.
 
Εξάλλου διαθέτει την υποδομή “Spy” που σχετίζεται με τις τηλεπικοινωνίες στο διάστημα, μεταξύ δορυφόρων και μεταξύ δορυφόρων και γης, μέσω της οποίας δίνεται η δυνατότητα παρατηρήσεων από το διάστημα στην επιφάνεια και την ατμόσφαιρα του πλανήτη.
 
«Έχουμε ένα ερευνητικό εργαστήριο με τα τελειότερα όργανα ανάλυσης που υπάρχουν στην Ελλάδα» σημειώνει ο ίδιος, επισημαίνοντας το επιστημονικό έργο του τμήματος συνάμα με το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει-εφόσον αξιοποιηθεί- στην αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων στην περιοχή που είναι αυξημένα. 

Ο υδρολογικός κύκλος κι η πρακτική εφαρμογή του στον πρωτογενή τομέα

Η μελέτη για τον υδρολογικό κύκλο της περιοχής, μπορεί να αποτελέσει τη βάση μιας εφαρμογής για την ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, όπως αναφέρει ο κ. Ραψομανίκης. Τα αποτελέσματα των ερευνών του Εργαστηρίου, από τον σταθμό στη Φωνή της Αμερικής της Ξάνθης αποτυπώνουν, για πρώτη φορά, το ισοζύγιο του νερού και επιμέρους στοιχεία για τον υδρολογικό κύκλο, το κλίμα και τη μετεωρολογία της περιοχής. Παρακολουθώντας πώς οι υδρατμοί φτάνουν στην ατμόσφαιρα και πώς συμπεριφέρονται, τις βροχές που πέφτουν, μπορούμε να προγραμματίσουμε και να προβλέψουμε ούτως ώστε να δώσουμε και μία εφαρμογή πλέον στην περιφέρεια ολόκληρη για τον υδρολογικό κύκλο που θα περιλαμβάνει στοιχεία για το πότισμα των καλλιεργειών, πότε χρειάζεται να γίνεται, από πού έρχονται οι αέριες μάζες, πόσο νερό φέρνουν» διευκρινίζει. 

Η ΑΜΘ χρειάζεται ένα σύγχρονο ραντάρ καιρού

Ο καθηγητής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, τόνισε και την πρόταση που κατατέθηκε πρόσφατα προς την Περιφέρεια ΑΜΘ, για την χρηματοδότησης της δημιουργίας ενός σύγχρονου ραντάρ καιρού, που θα είναι το πρώτο στην περιοχή, καθώς το μοναδικό πλησιέστερο που υπάρχει είναι εγκατεστημένο στο Φίλυρο της Θεσσαλονίκης από τον ΕΛΓΑ κι είναι ξεπερασμένης τεχνολογίας.
 
Ο ίδιος περιγράφει πως το νέο ραντάρ έχει εμβέλεια 250 χλμ περίπου, παρέχοντας ολοκληρωμένη κάλυψη της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης ενώ παρέχει τη δυνατότητα της πρόβλεψης της βροχόπτωσης και της χαλαζόπτωσης για 7 ημέρες. Εστιάζοντας στις δυνατότητες της τεχνολογίας του, αναλύει χαρακτηριστικά «θα μπορούσαμε να προβλέψουμε, τις επόμενες ώρες σε κάθε τετραγωνικό χιλιόμετρο της περιφέρειας πόση βροχή θα πέσει, σε τι ένταση θα πέσει, αν θα ρίξει χαλάζι ή όχι» υπογραμμίζοντας παράλληλα και τη σημασία που έχουν οι ίδιες πληροφορίες για την τοπική πρωτογενή παραγωγή.
 
Ειδικά για την προστασία των καλλιεργειών από το χαλάζι, ο κ. Ραψομανίκης προκρίνει τη χρήση ραντάρ καιρού ή βροχής για την πρόβλεψη του φαινόμενου όπως άλλωστε συμβαίνει διεθνώς. Παράλληλα θεωρεί ενδεδειγμένες λύσεις τη χρήση αντιχαλαζικών δικτύων και αντιχαλαζικών κανονιών- που βομβαρδίζουν με ήχο και θεωρούνται «όπλο» κατά του χαλαζιού. Περιορισμένη πιθανότητα επιτυχίας καταπολέμησης του φαινομένου, που φτάνει το 30%-40% προσφέρουν τα αεροσκάφη, πρακτική που έχει εγκαταλειφθεί σε όλο τον κόσμο.
 
«Είναι πολύ πιο φθηνός τρόπος. Δεν χρειάζεται να πληρώνει ο ΕΛΓΑ τόσα πολλά χρήματα στους παραγωγούς διότι δεν καταστρέφεται η παραγωγή τους. Σε όλο τον κόσμο ακολουθείται αυτή η τακτική με τα αντιχαλαζικά κανόνια και δίκτυα με την παράλληλη πρόβλεψη του ραντάρ καιρού» τονίζει.
 
«Θεωρούμε ότι είναι τεράστιας σημασίας διότι θα είναι το πρώτο ραντάρ καιρού σοβαρής τελευταίας τεχνολογίας που θα μπορούσε να λειτουργήσει στη χώρα μας. Έχουμε τη γνώση να το φέρουμε σε πέρας αυτό το πρόγραμμα» προσθέτει, ευελπιστώντας ότι η περιοχή θα αποκτήσει αυτό το χρήσιμο εργαλείο, με χρηματοδότηση από το νέο ΕΣΠΑ κι εφόσον προχωρήσει η αξιολόγηση της πρότασης που υποβλήθηκε.

Η κλιματική αλλαγή κι οι τοπικές επιπτώσεις της

Με την κλιματική αλλαγή συνδέονται τα περισσότερα προβλήματα που θα ιδωθούν στο μέλλον στο φυσικό περιβάλλον.
 
Ο κ. Ραψομανίκης μίλησε καταρχήν για το ζήτημα των βροχοπτώσεων που απασχολεί τους αγρότες. «Η βροχή συμπυκνώνεται σε μια περίοδο δύο μηνών αντί έξι» αναφέρει ενώ συμπληρώνει ότι απαιτείται η δημιουργία υδροταμιευτήρων για « να μην αφήνουμε ούτε σταγόνα να φεύγει προς τη θάλασσα».
 
Επιπλέον χρειάζεται ορθολογισμός των γεωτρήσεων. Η περιοχή ανατολικά της Βιστωνίδας είναι γεμάτη από τρύπες, σε «σημείο μάλιστα που ο καθένας αντλεί ό,τι θέλει και έχει αρχίσει να μπαίνει η θάλασσα μέσα» προκαλώντας και υφαλμύρωση του νερού, περιγράφει. 

«Στην Ελλάδα γνωρίζουμε για την ενεργειακή απόδοση, δεν γνωρίζουμε για τις εκπομπές ρύπων κάθε καμινάδας, καυστήρα, σόμπας»

Ο καθηγητής του ΔΠΘ επισημαίνει εξάλλου την ανάγκη για ορθολογική χρήση των φυτοφαρμάκων και καλύτερη ενημέρωση των παραγωγών αναφορικά με τις εξελίξεις στο ίδιο ζήτημα.
 
«Μεγάλο πρόβλημα» συνιστά κι η εμφάνιση του φαινομένου της αιθαλομίχλης, που συνδέεται με την καύση ξύλων για την θέρμανση των κατοικιών τους χειμερινούς μήνες.
 
«Σε όλες τις προηγμένες χώρες, υπάρχουν λίστες των εισαγομένων ξύλων, ξυλοσομπών, με την ενεργειακή τους απόδοση και την απόδοση της καμινάδας κάθε σπιτιού. Στην Ελλάδα γνωρίζουμε για την ενεργειακή απόδοση, δεν γνωρίζουμε για τις εκπομπές ρύπων κάθε καμινάδας, καυστήρα, σόμπας. Επιπλέον σε όλες αυτές τις χώρες προσφέρεται αντιρυπαντική τεχνολογία για αυτές τις συσκευές. Πουλιέται δηλαδή ένας καυστήρας μαζί με τη συσκευή που «εξαφανίζει » τα αιωρούμενα σωματίδια και τους αέριους ρίπους και τους βάζει στο νερό. Αυτά όλα πρέπει να οργανωθούν και να προχωρήσουν στη χώρα μας» καταλήγει ο κ. Ραψομανίκης.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.