Οχι στις συγχωνευσεις, οχι στη συρρικνωση του Δημοκριτειου

«Τον ασκό του Αιόλου» άνοιξε το σχέδιο «Αθηνά» που αφορά στις συγχωνεύσεις – καταργήσεις τμημάτων. Σε πόλεις της Ελλάδος η ακαδημαϊκή κοινότητα βρίσκεται στο πόδι, ενώ και στην περιοχή μας υπήρξαν ήδη αντιδράσεις για τις αλλαγές που επιφέρει στο Δημοκρίτειο. Πολλά τα ερωτηματικά και οι προβληματισμοί που τίθενται στο τραπέζι και που απασχολούν τόσο φοιτητές και καθηγητές όσο και την τοπική κοινωνία. Ο πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας -Εθνολογίας καθηγητής κ. Κωνσταντίνος Χατζόπουλος και ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος κ. Βασίλης Δαλκαβούκης μίλησαν στο ραδιόφωνο του «Παρατηρητή» με αφορμή τις απορροφήσεις του Τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών με αυτό του Ιστορίας – Εθνολογίας αλλά και του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων με αυτό του ΔΟΣΑ, για το σχέδιο «Αθηνά», τα κριτήρια ή μη που υιοθετήθηκαν στις προτάσεις του για τον νέο χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αλλά και τις αντινομίες από τις οποίες αυτό χαρακτηρίζεται….

Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, Βασίλης Δαλκαβούκης όμως…

Δεν πρόκειται για «Καλλικράτη» αλλά για «Καποδίστρια»

ΠτΘ: «Καλλικράτης» και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Θεωρείτε δόκιμο να γίνει η συγχώνευση του Τμήματος Ιστορίας -Εθνολογίας με το Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών; Θα υπάρξει και κοινή διοίκηση;
Κ.Χ.: Κατά την προσωπική μου άποψη δεν πρόκειται για τον «Καλλικράτη» στα πανεπιστήμια αλλά για τον «Καποδίστρια». Αυτό που έχουμε καταλάβει είναι ότι αυτό ήταν το πρώτο βήμα και θα ακολουθήσει το δεύτερο. Δηλαδή αυτή είναι η πρώτη προσπάθεια συγχωνεύσεων, όπως ακριβώς έγινε με την τοπική αυτοδιοίκηση, και θα ακολουθήσει και δεύτερη, την οποία μπορεί κανείς εύκολα να διακρίνει από τον τρόπο με τον οποίο το σχέδιο «Αθηνά» συγκροτεί τις σχολές. Αυτό είναι το πρώτο ζήτημα και είναι μεγάλο ζήτημα.

ΠτΘ: Αυτό είναι πολύ σοβαρό για να το ξεπεράσουμε, γιατί θέτετε στο τραπέζι ακόμη ένα δεδομένο…
Κ.Χ.: Εξαιρετικά σοβαρό. Η άποψη αυτή δεν είναι μόνο δική μου αλλά και στη Σύγκλητο πάρα πολλοί συνάδελφοι, όταν συζητήσαμε το σχέδιο, είχαν την ίδια άποψη και στην επιτροπή που συγκροτήθηκε από το ΔΠΘ για να εξετάσει το σχέδιο η ίδια άποψη εκφράσθηκε από τους περισσότερους. Όλοι έχουμε την εντύπωση ότι πρόκειται για το «Αθηνά 1» και προφανώς θα ακολουθήσει και «Αθηνά 2», όμως ας μη μακρηγορούμε και ας μην μπούμε σε μια υποθετική κουβέντα που ίσως δεν είναι σκόπιμο να την κάνουμε σήμερα, μολονότι είναι εξαιρετικά σημαντική, γιατί αυτό θα καθορίσει και το τι μέλλει γενέσθαι.

Η αφετηρία του σχεδίου κατ’ αρχήν σωστή

ΠτΘ: Πιστεύετε ότι η αφετηρία του υπουργείου δεν είναι οι ακαδημαϊκοί λόγοι; Διατυπώθηκαν ενστάσεις που αφορούν στην προχειρότητα του σχεδίου, όπως και στο γεγονός ότι δεν ρωτήθηκαν οι άνθρωποι που έχουν την εμπειρία των τμημάτων.
Β.Δ.: Θα έλεγα ότι το σχέδιο «Αθηνά» έχει μια λογική και θεμιτή αφετηρία, δηλαδή προσπαθεί να διορθώσει την άναρχη ανάπτυξη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, έτσι όπως την ξέρουμε τα τελευταία τριάντα χρόνια.

ΠτΘ: Το κάθε χωριό και γυμναστήριο και κάθε πόλη και πανεπιστήμιο…
Β.Δ.: Περίπου έτσι. Κατ’ αρχήν λοιπόν η αφετηρία είναι σωστή, κάτι πρέπει να διορθωθεί στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, γιατί αυτή έχει αναπτυχθεί άναρχα με μη ακαδημαϊκά κριτήρια. Αυτά είναι γνωστά. Μια όψη του πράγματος να δώσουμε. Το πανεπιστήμιο θεωρήθηκε πάντοτε ως φορέας ενίσχυσης της τοπικής αγοράς. Αυτό με την ευρύτερη έννοια του όρου ανάπτυξη μπορεί να θεωρηθεί σωστό, αλλά με τη χρήση του πανεπιστημίου για την ενίσχυση της τοπικής αγοράς δεν είναι σωστό κριτήριο, δηλαδή δεν μπορεί μια πόλη να στηρίζει την ανάπτυξή της στο πανεπιστήμιο. Μόνο αυτό το σχόλιο και σταματώ.

Υπάρχει μια επιλεγμένη χρήση όρων που έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον στο σχέδιο

ΠτΘ: Επειδή είμαστε στην εποχή που θα πρέπει πραγματικά να αναθεωρούμε απόψεις και επειδή στις τοπικές κοινωνίες το πανεπιστήμιο αυτό το ρόλο έπαιξε, δεν έχει όμως μόνο αυτή τη χρησιμότητα…
Β.Δ.: Μπορώ να σας το διαβεβαιώσω αυτό εγώ, γιατί γεννήθηκα και μεγάλωσα στα Γιάννενα, και να σας πω ότι τα Γιάννενα πριν το πανεπιστήμιο και μετά το πανεπιστήμιο δεν έχουν καμία σχέση από την άποψη της ουσιαστικής παρέμβασης του πανεπιστημίου, το ίδιο φαντάζομαι και η Κομοτηνή στην οποία κατοικώ τα τελευταία χρόνια. Αυτό όμως δεν έχει να κάνει με το πόσα σουβλάκια και πόσοι καφέδες θα πουληθούν στην Κομοτηνή ή στα Γιάννενα, έχει να κάνει με την ουσιαστική παρέμβαση του πανεπιστημίου στην τοπική κοινωνία και στην ευρύτερη κοινωνία. Επιστρέφοντας στο θέμα μας, θα έλεγα ότι η αφετηρία του σχεδίου είναι σωστή και θα συμφωνήσω μαζί σας ότι είναι πάρα πολύ πρόχειρο, είναι ένας χάρτης πάνω στον οποίο γίνονται ασκήσεις επί χάρτου κυριολεκτικά και μεταφορικά. Το πρώτο δεδομένο είναι αυτό, το δεύτερο είναι ότι υπάρχει μια επιλεγμένη χρήση όρων που έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Εγώ είμαι και ανθρωπολόγος και θα το αναλύσω από ανθρωπολογική σκοπιά. Δεν μιλάνε ούτε για κατάργηση ούτε για συνένωση, μιλούν για απορρόφηση, ωσάν η απορρόφηση να είναι μια πιο εύκολη διαδικασία και για να έρθουμε στην περίπτωσή μας, τα τμήματα που καταργούνται στο Δημοκρίτειο παρουσιάζονται ως απορροφούμενα από άλλα τμήματα.

ΠτΘ: Μπορείτε να διερμηνεύσετε τι θα αντιμετωπίσουμε στην πράξη; Κατ’ αρχήν το Τμήμα Ιστορίας -Εθνολογίας τα τελευταία χρόνια έχει μια παρεμβατικότητα στην τοπική κοινωνία δια της επιστήμης και έχει δύο πολύ ενδιαφέροντα αντικείμενα εξ υπαρχής. Πώς θα γίνει λοιπόν η απορρόφηση με το τμήμα Γλώσσας και Φιλολογίας Παρευξεινίων χωρών που αφορά σε καθαρά φιλολογική δραστηριότητα…
Κ.Χ: Θέσατε θέμα κριτηρίων. Είπε ο αγαπητός Βασίλης ότι κατ’ αρχήν υπάρχει η σύμφωνη γνώμη της συντριπτικής πλειονότητας των πανεπιστημιακών ότι χρειάζεται μια αναδιάρθρωση η ανώτατη εκπαίδευση. Σε αυτό συμφωνούμε.

Οι απορροφήσεις και οι συγχωνεύσεις έγιναν με τη λογική «τρεις το λάδι, τρεις το ξύδι, έξι το λαδόξυδο»

ΠτΘ: Έχει όμως ο πανεπιστημιακός κόσμος καταγεγραμμένες και τις δυσπραγίες του συστήματος και είναι αποφασισμένος να τις συζητήσει με ειλικρινή τρόπο;
Κ.Χ.: Νομίζω πως ναι, αλλά το αν θα μπορέσουμε να τα συζητήσουμε με απόλυτα ορθολογικό τρόπο δεν μπορώ να σας το διαβεβαιώσω, γιατί εκεί έτσι όπως έγινε το σχέδιο και με τον τρόπο που εξελίσσονται τα πράγματα δεν επικρατεί η ορθή λογική, γιατί θα έχετε διαπιστώσει και εσείς από δημοσιογραφικές πηγές ότι κάθε μέρα αλλάζει και κάτι, ναι αλλά αυτό που αλλάζει, δεν αλλάζει με λογικά κριτήρια, απλά αλλάζει, επειδή γίνονται κάποιες παρεμβάσεις, επειδή κάποιοι έχουν πρόσβαση στο υπουργείο, κάποιοι δεν έχουν, αυτοί που έχουν μπορούν να πιέσουν. Είπατε πολύ σωστά ότι δεν υπάρχουν τα κριτήρια. Εγώ ας δεχθώ και κάποια οικονομικά κριτήρια, να θέσει δηλαδή το υπουργείο και κάποια οικονομικά κριτήρια, δεδομένης της συγκυρίας. Ας το εξειδικεύσουμε όμως στο Δημοκρίτειο για να δείτε ότι τελικώς δεν υπάρχουν κριτήρια ή υπάρχουν κάποια τα οποία κανείς δεν μπορεί να διαβλέψει ή προβλέψει. Το υπουργείο με το σχέδιο «Αθηνά» λέει ότι το τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων απορροφάται από το τμήμα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Ανάπτυξης. Εύλογα αντιλαμβάνεται ο καθείς εξ ημών ότι αυτό έγινε επειδή το Τμήμα δεν έχει σήμερα κανένα μέλος ΔΕΠ, δηλαδή δεν υπηρετεί σε αυτό κανένας διδάσκων διορισμένος, εννοώ σε οποιαδήποτε βαθμίδα, έχει διακόσιους φοιτητές σε κάθε έτος και λειτουργεί όπως λειτουργεί με προσπάθειες από άλλα τμήματα, ας το πούμε με ενέσεις. Αυτό το αντιλαμβάνομαι γιατί υπάρχει και μια συγγένεια με το Τμήμα ΔΟΣΑ. Το πρώτο λοιπόν κριτήριο είναι ότι το Τμήμα δεν έχει μέλη ΔΕΠ, κριτήριο δεύτερο ότι τα λειτουργικά του έξοδα είναι μεγάλα, αλλά και ο τρόπος λειτουργίας του δεν είναι ο ενδεδειγμένος, τρίτο κριτήριο είναι ότι υπάρχει μια επιστημονική σχέση ανάμεσα στο Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και στο ΔΟΣΑ. Αυτά τα δύο τα συγχωνεύω. Μέχρι εδώ να το δεχθώ, έχει μια λογική. Πάμε τώρα στη δεύτερη «απορρόφηση» στην ουσία συγχώνευση. Σύμφωνα με το σχέδιο το Τμήμα Ιστορίας- Εθνολογίας απορροφά το Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών. Εδώ όμως δεν ισχύουν τα κριτήρια που προανέφερα, διότι το Παρευξεινίων, για να το πω σύντομα και να μην μακρηγορώ, πρώτον έχει 14 μέλη ΔΕΠ εκλεγμένα και αν θυμάμαι καλά έχει τουλάχιστον άλλα 3 ή 4 υπό διορισμό, είναι ένα τμήμα που λειτουργεί εδώ και χρόνια χωρίς προβλήματα, έχει ένα πολύ καλό πρόγραμμα σπουδών και δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα. Δεύτερον, το Τμήμα αυτό δεν έχει καμία σχέση ουσιαστική με το τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας, διότι το πρόγραμμα σπουδών του έχει τέσσερις κατευθύνσεις Ρωσικής Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού, Βουλγαρικής Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού, Ρουμανικής Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού και αντίστοιχα Τουρκικής γλώσσας. Δεν έχει καμία σχέση ούτε με την επιστήμη της Ιστορίας ούτε με την επιστήμη της Εθνολογίας. Πώς λοιπόν συγχωνεύεται με ένα ανόμοιο τμήμα από άποψη επιστημονικής φυσιογνωμίας και ταυτότητος; Άρα δεν ισχύει κανένα από τα κριτήρια με τα οποία συγχωνεύεται το τμήμα Δημόσιας Διοίκησης με το ΔΟΣΑ. Αναρωτιέται άρα κανείς τελικά, ποια είναι τα κριτήρια που εφάρμοσε το υπουργείο στην περίπτωσή μας και υποθέτω και σε άλλες περιπτώσεις; Κανείς δεν το βλέπει αυτό και επομένως καταλήγει σε δύο συμπεράσματα. Οι απορροφήσεις και οι συγχωνεύσεις έγιναν με τη λογική «τρεις το λάδι, τρεις το ξύδι, έξι το λαδόξυδο», δηλαδή με οικονομικά κριτήρια. Αν ο προϋπολογισμός του Δημοκριτείου είναι δώδεκα εκατομμύρια θα πρέπει να μειωθεί κατά 10%, άρα απορροφάμε – συγχωνεύουμε δυο τμήματα και τελειώνουμε. Η μία λογική είναι αυτή. Η δεύτερη εξήγηση είναι ότι με κάποια κριτήρια, που κανείς δεν μπορεί να καταλάβει, γίνεται η περίεργη συγχώνευση ειδικά των δύο τμημάτων και παραμένει αλώβητο, και όχι μόνο, αλλά επεκτείνει την φυσιογνωμία του το Τμήμα Πολιτικών Επιστημών, το οποίο έχει μηδέν μέλη ΔΕΠ, το πρόγραμμα σπουδών του επικαλύπτεται κατά 75% από τη Νομική και το Πολυτεχνείο. Αυτό όχι μόνο παραμένει αλώβητο αλλά προστίθεται στον τίτλο του και ο όρος Δημόσιας Διοίκησης. Με ποια κριτήρια παραμένει αλώβητο και επεκτείνει το γνωστικό του πεδίο όταν εκ των πραγμάτων είναι αδύνατο να λειτουργήσει, όταν εκ των πραγμάτων επαναλαμβάνω κατά τα τρία τέταρτα επικαλύπτεται από τη Νομική και κατά το ένα τέταρτο από το τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, γιατί υπάρχει τομέας Μηχανικών Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών; Σε αυτό θυμήθηκα τον Ιωάννου στις παλιές εκείνες ωραίες γελοιογραφίες στο «Ποντίκι», «Θαύμα παιδί μου, θαύμα».

Η Σύγκλητος θα διαπραγματευθεί με το υπουργείο

ΠτΘ: Η Σύγκλητος θα μεταφέρει τους προβληματισμούς με ένα ψήφισμα στον υπουργό Παιδείας και θα διεκδικήσετε αυτοί οι προβληματισμοί να εισακουσθούν ή τουλάχιστον να πάρουμε απαντήσεις;
Β.Δ.: Το πανεπιστήμιο αντέδρασε άμεσα και έντονα. Αμέσως μετά τη συνάντηση με τους τοπικούς φορείς έγινε Σύγκλητος στην οποία τέθηκε το ζήτημα. Κατ’ αρχήν υπάρχει μια διαφωνία απέναντι σε αυτές τις απορροφήσεις και γενικότερα υπάρχει μια αντίρρηση στον τρόπο με τον οποίο είναι σχεδιασμένο το «Αθηνά», όσο μας αφορά κυρίως. Ωστόσο η σύγκλητος δεν μπορούσε αμέσως να εκφέρει άποψη για αυτό συστήθηκε μια επιτροπή, προπαρασκευαστική, στην οποία συμμετέχουν οι πρόεδροι των θιγομένων τμημάτων, ο αντιπρύτανης κ. Κώστα ο οποίος συντονίζει καθώς και άλλοι που μπορούν να εκφέρουν γνώμη. Η επιτροπή συνεδρίασε δύο φορές, συμμετέχουμε και οι δύο σε αυτή την επιτροπή, και έχει επεξεργασθεί μια άποψη, η οποία θα συζητηθεί στην Σύγκλητο της 21ης Φεβρουαρίου. Εν τω μεταξύ έχουν υπάρξει αποφάσεις συλλογικών οργάνων στα τμήματα αυτά, δηλαδή αποφάσεις γενικών συνελεύσεων φοιτητών, τις οποίες θα λάβει υπ’ όψη της υποθέτω η Σύγκλητος στον τρόπο με τον οποίο θα συγκροτήσει την άποψή της για να την διαπραγματευθεί ο πρύτανης με το υπουργείο. Δηλαδή είπαμε ότι δεν θα έχουμε κατ’ ιδίαν τα τμήματα επαφές με το υπουργείο και ότι θα απαντήσουμε ως πανεπιστήμιο δια του κ. Ρέμελη. Αυτή είναι η επίσημη στάση του πανεπιστημίου.

Αν εξαφανισθεί ένα τμήμα οι πτυχιούχοι του δεν έχουν σημείο αναφοράς

Κ.Χ.: Όπως πολύ σωστά ανέφερε ο κ. Δαλκαβούκης, η Επιτροπή αυτή ήδη συνεδρίασε δύο φορές, μια στις 7 και μία στις 12 Φεβρουαρίου, και κατέληξε σε ένα προσχέδιο το οποίο βέβαια δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα και το οποίο θα θέσει υπόψη της συγκλήτου προκειμένου να βγει το τελικό ψήφισμα. Ωστόσο η λογική είναι αυτή που περιέγραψε ο Βασίλης Δαλκαβούκης, το πανεπιστήμιο θα το εκπροσωπήσουν οι πρυτανικές αρχές, οι οποίες θα πάνε στο υπουργείο για να διαπραγματευτούν με τον υπουργό, εν πάση περιπτώσει με τους παράγοντες του υπουργείου. Η λογική είναι πρώτον όχι στις συγχωνεύσεις, όχι στη συρρίκνωση του Δημοκριτείου, ακόμη και αυτά τα δύο τμήματα που δεν έχουν μέλη ΔΕΠ η άποψη της Συγκλήτου είναι να τα υπερασπιστεί. Από εκεί και πέρα όμως είμαστε υποχρεωμένοι να συζητήσουμε και μια εφικτή λύση, δηλαδή να συζητήσουμε το ενδεχόμενο με κάποιο τρόπο να ανασταλούν οι λειτουργίες των δύο συγκεκριμένων τμημάτων, όχι για τους εν ενεργεία φοιτητές τους, αλλά για τα επόμενα χρόνια μέχρις ότου υποκατασταθεί, και νομίζω ότι αυτή είναι και η καλύτερη λύση, γιατί έτσι ούτε καταργούνται τα τμήματα ούτε το Δημοκρίτειο θα πρέπει μετά από τρία τέσσερα χρόνια να τρέχει για να ιδρύσει νέα τμήματα. Έχει μια σειρά από πλεονεκτήματα αυτή η πρόταση, και θα μου επιτρέψετε να πω ότι είναι δική μας πρόταση, δηλαδή η αναστολή της λειτουργίας δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα, οι εν ενεργεία φοιτητές θα πάρουν όλοι το πτυχίο τους, τα τμήματα θα παραμείνουν ως έχουν με τον τίτλο τους, ούτως ώστε οι απόφοιτοι να έχουν σημείο αναφοράς. Είναι αυτό που είπε ο κ. Δαλκαβούκης επανειλημμένα στους φοιτητές μας ότι η κατάργηση ενός τμήματος δημιουργεί τεράστιο ζήτημα στους πτυχιούχους του συγκεκριμένου τμήματος, γιατί δεν έχουν πλέον σημείο αναφοράς Αυτό είναι μέγα λάθος σκεφθείτε ότι το Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών εδώ και δέκα χρόνια δίνει πτυχία, αν εξαφανισθεί το τμήμα οι πτυχιούχοι δεν θα έχουν σημείο αναφοράς και δεν μιλώ για επαγγελματικά δικαιώματα που είναι ολόκληρη κουβέντα. Αυτή είναι μια πρόταση την οποία ήδη έχουμε συζητήσει στην επιτροπή, θα τη συζητήσουμε και στη Σύγκλητο και ελπίζω να καταλήξουμε.

ΠτΘ: Υπάρχει και χρονοδιάγραμμα κατάθεσης αντιπροτάσεων…
Κ.Χ.: Το χρονοδιάγραμμα είναι νομίζω 45 ημέρες και νομίζω ότι έχουμε τα περιθώρια και να το συζητήσουμε και να καταλήξουμε σε μια ορθολογική λύση σε μια λύση η οποία ούτε το πανεπιστήμιο θα συρρικνώσει ούτε στα υπάρχοντα τμήματα θα δημιουργήσει πρόβλημα, Υπάρχουν λύσεις, με την κοινή λογική και τον ορθό λόγο βρίσκονται, αρκεί να πρυτανεύσουν αυτά και όχι άλλα κριτήρια.

Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.