Ο διαπολιτιστικος πλουτος της Κομοτηνης υπο εκπαιδευτικο πρισμα
Το βιβλίο της διαπολιτισμικής ιστορίας της πόλης άνοιξαν το βράδυ της Τετάρτης 27 Φεβρουαρίου οι Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ΠΕ Ροδόπης, σε συνεργασία με την Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση Πολιτισμού, Παιδείας, Αθλητισμού Κομοτηνής.
Μέσα από την εκδήλωση «Σελίδες (δια)πολιτισμικής ιστορίας της πόλης» παρουσιάστηκαν σημεία και αναφορές στην ιστορία, κυρίως μέσα από το εκπαιδευτικό πρίσμα, τόσο των πληθυσμιακών ομάδων που είναι ή ήταν κομμάτι της τοπικής κοινωνίας, αλλά και πώς εξελίχθηκε η εκπαίδευση με το πέρασμα του χρόνου.
Έτσι έγιναν αναφορές στην εβραϊκή κοινότητα, που είχε παρουσία στην Κομοτηνή μέχρι τον τραγικό επίλογό της τη διάρκεια της Κατοχής, την Αρμενική κοινότητα, αλλά και την εκπαίδευση σε όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της περιοχής μας μετά το 1922.
Κρατώντας τα κομμάτια της τοπικής ιστορίας
Για τις αποτυπώσεις στα εκπαιδευτικά ιδρύματα της αστικής αποκατάστασης των προσφύγων του ΄22 στην Κομοτηνή μίλησε η κ. Μαίρη Κοσμίδου, Διευθύντρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ροδόπης που σημείωσε πως η όλη εκδήλωση αποτελεί μια συνολική αναδρομή στην εκπαιδευτική ιστορία της περιοχής, ένα χρόνο πριν τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την ενσωμάτωση της περιοχής στον εθνικό κορμό.
Οι σελίδες αυτές υπογραμμίζουν και την παρουσία πληθυσμιακών ομάδων, όπως η εβραϊκή ή η αρμενική, αλλά και αποτυπώνουν τη δημόσια ελληνική εκπαίδευση μετά το 1922, που ακολουθεί τη διαμόρφωση της πόλης για να υποδεχθεί 11.000 αστούς στην πόλη.
Η πόλη μας έχει χάσει σημαντικό κομμάτι αυτής της ιστορίας, αφενός γιατί δεν καταγράφηκαν οι μαρτυρίες των ανθρώπων που έζησαν εκείνα τα χρόνια, ενώ τα αρχεία υπέστησαν καταστροφές και φθορές στο πέρασμα του χρόνου. «Όμως πρέπει να κρατήσουμε αυτά που γνωρίζουμε μέχρι τώρα, και να δούμε πώς μπορούμε να βρούμε αυτά που μας λείπουν συμπληρώνοντας το παζλ» τόνισε, κλείνοντας.
Στα βάθη των αιώνων η αρμενική παρουσία στην Κομοτηνή
Για τη διαχρονική αρμενική παρουσία στην Κομοτηνή, η οποία χάνεται στα βάθη των αιώνων, μίλησε ο κ. Σαρκίς Δαγκαζιάν, πολιτικός επιστήμων-ερευνητής, η οικογένεια του οποίου έχει ρίζες στην Κομοτηνή από το 1792 μέχρι σήμερα.
Η παρουσία των Αρμενίων στην περιοχή, σημείωσε, ξεκινά από τους πρώιμους βυζαντινούς χρόνους, με μετοικεσίες Αρμενίων στην περιοχή της Θράκης μέχρι τον 11ο μ.Χ. αιώνα.
Παρουσίασε δε και κάποια στοιχεία από την έρευνα που έχει κάνει, αποκαλύπτοντας πως το Παπίκιο όρος προέρχεται ενδεχομένως από την αρμενική λέξη Παπίκ που σημαίνει παππούς, αποδίδοντας την ονομασία σε μοναχό αρμενικής καταγωγής που άφησε το στίγμα του στην περιοχή.
Στη συνέχεια μίλησε για τις επονομαζόμενες «καινούριες» Αρμενικές Κοινότητες, αυτές που έχουν βάθος χρόνου τα 400 χρόνια, από το 1650 και μετά.
Η ακμή της Αρμενικής κοινότητας της Κομοτηνής θεωρείται η δεκαετία του ’20, όταν ενδυναμώθηκε πολύ από τους Αρμενίους πρόσφυγες που κατέκλυσαν την περιοχή μετά την μικρασιατική καταστροφή, έχοντας ήδη παίξει σημαντικό ρόλο στην ενσωμάτωσή της Θράκης στην Ελλάδα, με την ψήφο που είχαν δώσει το 1920 για την εκλογή του Επαμεινώνδα Δουλά ως προέδρου της Διασυμμαχικής της Θράκης.
Η αρμενική κοινότητα είχε και θύματα στον πόλεμο του ’40, ενώ το 1947 παρατηρείται μια μετανάστευση από την Κομοτηνή στη Σοβιετική Αρμενία, μετά από πρωτοβουλία της ΕΣΣΔ, με 150 χιλιάδες Αρμενίους από όλη την Ευρώπη να επιστρέφουν στην Αρμενία, με αποτέλεσμα να μειώνεται ο αρμενικός πληθυσμός στην πόλη μας.
Όμως η ιστορία επαναλαμβάνεται, και μετά την ανεξαρτητοποίηση της Αρμενίας το 1991 αρχίζει να υπάρχει ροή από την Αρμενία στην Κομοτηνή, ενδυναμώνοντας το αρμενικό στοιχείο τα τελευταία 20 χρόνια.
Έτσι πλέον στην Κομοτηνή υπάρχουν περίπου 10 οικογένειες που βρισκόταν στην Κομοτηνή πριν το 1922, περίπου 20 οικογένειες που εγκαταστάθηκαν μετά το 1922 στην Κομοτηνή ενώ σχεδόν 1.000 υπολογίζεται ότι είναι οι Αρμένιοι που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή μας μετά την πτώση της ΕΣΣΔ.
Συνδετικός κρίκος και των τριών ομάδων είναι οι κοινές καταβολές και παραδόσεις, η κοινή γλώσσα τους, τα ήθη και τα έθιμά τους, αλλά και η παρουσία Αρμενικής εκκλησίας στην Κομοτηνή, που συγκεντρώνει όλους τους Αρμένιους για να γιορτάσουν και να τιμήσουν τις παραδόσεις τους.
Γράφοντας την ιστορία του 1ου Μειονοτικού σχολείου
Για το πρόγραμμα που έγινε πέρυσι στο 1ο Μειονοτικό Σχολείο Κομοτηνής, όπου εκτελούσε χρέη υποδιευθυντή, ώστε τα παιδιά που διδάσκονται σε αυτό να γνωρίσουν την ιστορία του, μίλησε ο κ. Νίκος Τσουρής, Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου ΠΕ70 ΠΕΚΕΣ ΑΜΘ.
Το πρόγραμμα εκπονήθηκε από τα παιδιά της Στ΄ Τάξης, σε συνεργασία με τον Διευθυντή του σχολείου κ. Σερδάρ Μεμέτ Μεμέτ και τον εκπαιδευτικό του μειονοτικού προγράμματος κ. Τοπάλ Μεμέτ Χουσεΐν Αχμέτ, και έγινε στο πλαίσιο μιας ευρύτερης δράσης της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με τίτλο «Γράφω την ιστορία του σχολείου μου».
Το κτίριο που στεγάζεται σήμερα το σχολείο χτίστηκε το 1883, σε εποχή μεταρρυθμίσεων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, για να στεγάσει το Ινταντιέ, που ήταν το αντίστοιχο Λύκειο της εποχής, και τα πρώτα κοσμικά σχολεία αυτού του τύπου στην Αυτοκρατορία.
Αυτό λειτούργησε μέχρι το 1917-18, όταν λόγω οικονομικών προβλημάτων σταμάτησε η λειτουργία του, για να επαναλειτουργήσει ως δημοτικό σχολείο, όπως παρέμεινε μέχρι τις μέρες μας.
Στο σχολείο τα παιδιά, σημείωσε ο κ. Τσουρής, τα παιδιά έχουν μια υπερηφάνεια που φοιτούν σε αυτό το σχολείο με αυτή την ιστορία, ενώ πέρυσι ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων είχε αποφασίσει να δημιουργήσει μια κονκάρδα του σχολείου στα Ελληνικά και τα Τουρκικά, την οποία φορούσαν στις παρελάσεις.
Η τραγική ιστορία της εβραϊκής κοινότητας της Κομοτηνής
Για την εβραϊκή κοινότητα της Κομοτηνής ως τον τραγικό επίλογό της, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, μίλησε η κ. Έφη Καραπούλη, φιλόλογος ιστορικός, η οποία πέρυσι εκπόνησε μαζί με μια ομάδα μαθητών ένα πολιτιστικό πρόγραμμα που αφορούσε την εβραϊκή κοινότητα.
Καρπός αυτού του προγράμματος ήταν και η παρουσίαση της, που εκπονήθηκε μετά από έρευνα μαζί με τα παιδιά στα Γενικά Αρχεία του Κράτους, στο αρχειακό υλικό, στο διαδίκτυο, χρησιμοποιώντας παλιές φωτογραφίες που έχουν αναρτηθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και συμμετέχοντας στον ιστορικό περίπατο που είχε γίνει πέρυσι σε ανάμνηση των 75 χρόνων του εκτοπισμού των Εβραίων της Κομοτηνής.
Η κοινότητα είχε παρουσία από τον 16ο αιώνα στην Κομοτηνή, μέχρι το αδόκητο τέλος της κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, όμως η αξία του προγράμματος ήταν ότι έμαθαν να περπατούν στην πόλη και να την βλέπουν με ένα άλλο μάτι, σαν ένα παλίμψηστο ώστε να την εκτιμήσουν διαφορετικά.
Σημείωσε δε πως με την ανάδειξη του ιστορικού κέντρου της πόλης, θα γυρίσει μια νέα σελίδα στα πράγματα της τοπικής ιστορίας της πόλης, περιλαμβάνοντας όλες αυτές τις άγνωστες πτυχές.
Ακολουθήστε το paratiritis-news.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
